ความสำเร็จของงานพัฒนาชุมชนมาจากปัจจัยภายใน
หลักหนึ่งของงานพัฒนานั้นคือ ผลงานพัฒนาจำนวนมากที่สำเร็จนั้นเป็นเพราะปัจจัยภายในเอง คือตัวเกษตรกร หรือชาวบ้าน หรือผู้นำชาวบ้านเอง
นักพัฒนา หรือราชการเสมือนคนนอกที่ไปทำหน้าที่ชี้ทางออก บอกทางไป และสนับสนุนเท่านั้น จะก้าวเดินต่อไปหรือไม่ ก้าวไปแบบไหน อย่างไรนั้น นักพัฒนาไม่สามารถไปจับมือทำได้ ราชการไม่สามารถไปจ้ำจี้จ้ำไชได้ หาก บุคคลเป้าหมายตื่นขึ้นมาทำอย่างจริงจังและคิดดัดแปลงให้เหมาะสม สอดคล้องกับสภาพตัวเองแล้ว ความสำเร็จก็จะเกิดขึ้น
กรณีพ่อแสนก็เช่นกัน เราเป็นเพียงองค์ประกอบจากภายนอกเท่านั้น พ่อแสนเป็นคนทำ และพัฒนาสร้างสรรค์ต่อไปไม่หยุด กิจกรรมจำนวนมาก เราไม่ได้แนะนำด้วยซ้ำไป พ่อแสนคิดเอง ทำเอง เช่นคำว่า พึ่งตนเอง พ่อแสนมองเงื่อนไขตัวเองว่าอยู่ตรงไหน แค่ไหน อย่างไร ในสถานภาพ เงื่อนไขของตัวเองนั้น พึ่งตนเองคือการดัดแปลงความรู้ที่เคยมี และที่แสวงมาได้ทำมันขึ้นมา ...
ต้นผักหวานป่านั้นเป็นพืชที่เรียกว่า พืชป่าเศรษฐกิจ ราคาต่อกิโลกรัมนั้น 400 บาทขึ้นไปแล้ว แต่การเก็บใบผักวานป่านั้นยากลำบากเพราะต้นจะสูงขึ้นไปเรื่อยๆ ใครจะไปคิดวิธีง่ายๆที่จะเก็บยอดผักหวานป่า พ่อแสนก็ทำให้กิ่งไม่สูงน่ะซี หลายวิธี เช่นเอาเชือกมาโน้มกิ่งให้ต่ำลงมา วิธีฟันกิ่งให้งอโน้มต่ำลงมาโดยไม่ตาย ตางข้ามกลับแตกยอดใหม่มากมาย ผักหวานป่าที่หลายคนเรียกชื่อว่า ผักซาดิด หากโดนไฟลวก โดนหักกิ่ง ฟันกิ่งแล้วจะแตกใบใหม่มากมาย..... นักพัฒนาอย่างเราคิดไม่ถึงว่าชาวบ้านจะคิดวิธีง่ายๆแก้ปัญหาเหล่านี้ได้เอง....
หลักพอเพียงนั้น พ่อแสนไม่มีมอเตอร์ไซด์ ไม่มีมือถือ ใครอยากติดต่อไปหาเองที่สวน อยากไปไหน หาใครก็เอาจักรยานไป ไกลแค่ไหนก็ไป พ่อแสนได้รับรางวัลหลายสถาบัน รวมทั้งทีวีมาสัมภาษณ์และเอาไปเผยแพร่ ดังบันทึกข้างบนนั่น..
การกระทำดีเช่นนี้สมควรเป็นตัวอย่างให้สาธารณะได้เรียนรู้ต่อไป
ความเห็น (5)
ค่อยๆตาม...แกะรอย ดงหลวงมาค่ะ
อ่านบันทึกนี้แล้วชวนให้คิดหน้าคิดหลังยาวๆๆเลยค่ะ
ถ้าคนในพื้นที่ตื่น...ลุกขึ้นมาทำเองอย่างจริงจัง การพัฒนาในถิ่นนั้นๆก็เป็นไปแบบยั่งยืนได้
แต่...ที่พบผ่านมา อย่างที่ท่านบางทรายว่าค่ะ นักพัฒนาเพียงชี้ทางออก บอกทางไปและสนับสนุน
หากโชคดี มีฝ่ายกรุยทาง สร้างงานไว้ แต่สร้างคนนั้น...ยากหลายๆๆค่ะ
มีตัวอย่างเพื่อนคนหนึ่ง ออกจากส่วนกลางไปสร้างงานให้ชาวบ้าน ทำโรงกี่ทอผ้าฝ้าย
ทอได้แล้ว ตลาดผ้าตันก็ต้องสร้างงานแปรรูป แปรรูปแล้ว ต้องหาตลาด ต้องแบกงานยาวๆๆ
เพราะเหตุว่า จะฝึกคนสักคนขึ้นมารับผิดชอบงานแทนนั้น มันยากเย็นแสนเข็นทีเดียว
ขั้นตอน...ให้เป็นงานว่า ยากแล้ว แต่จะหาที่ซื่อสัตย์นั้น ไม่ง่ายเลย
บ่นยาว...เข้าเรื่องผักหวานป่าของพ่อแสนดีกว่าค่ะ ๕๕
ไม่มีโอกาสได้ชมสวนพ่อแสน แต่มักจะแอบไปชมสวนสมาชิกเวปเกษตรพอเพียงประจำค่ะ เพิ่งพบไม่นาน
วันนี้ ดีใจ เจรจาเรื่อง พื้นที่สำหรับริเริ่มไร่ นา สวนผสม สามไร่สำเร็จ ดีใจหลาย
มีคำถามว่า..มันจะสำเร็จหรือ โอ้...มิน่า มัวตั้งคำถาม แผ่นดินเลยรกร้างว่างเปล่า เนานานๆๆฯลฯ (บ่นในใจอีกยาวววค่ะอิอิ)
ผักหวานป่า มาเบอร์หนึ่งค่ะ แต่หวั่นเล็กน้อย เกรง จะลากยาว เหมือนสหายเราผู้ถูกงาน พันตัวต้องปักหลักกระดิกตัวแสนยากๆๆ
ส่วนงานอบรมเกษตรกร ฝ่ายติดตามประเมินผลได้ข้อสรุปที่น่าตกใจมากกกค่ะ
โถ...เราตั้งใจ อยากให้กระดูกสันหลังของชาติ ปลดแอกตนเองได้ เป็นไท จากหนี้สิน
ครั้นผ่านการอบรม มีความสามารถในการส่งเงินชำระหนี้ได้ แต่เหตุไฉน เกือบทุกรายมีหนี้สินมากกว่าเดิม
คำตอบสุดท้าย...ก็เพราะสามารถเพิ่มรายได้ นี่หละ ถึงมีสิทธิ์ กู้ได้ในวงเงินมากขึ้นกว่าเดิม อั้ยย่ะ ถูกทางจริงไหมหละเนี่ย
จำต้องทบทวน พิจารณาว่า เป้าหมายเรากับหน่วยงานที่ส่งผู้มาอบรม และผู้อบรม ตรงกันหรือไม่
โอ้... ขอบคุณบันทึกท่านบางทราย มีพื้นที่ไว้ให้ข้าพเจ้ารำพึง ไม่ว่ากันนะคะ
ขอบพระคุณอีกครั้งค่ะ
ด้วยความยินดียิ่งเลยครับ "ตะวันดิน" ผมสร้างพื้นที่นี้เพื่อชาวบ้าน คนเดินดิน คนยากจน คนรากเหง้า คนชนบท คนไกปืนเที่ยง คนป่า คนชายขอบ คน...... ซึ่งไม่มีพื้นที่ในสังคมนี้ เราเป็นนักพัฒนา ปรารถนาจะเปิดพื้นที่ให้เขา ผ่านตัวเราที่ไปสัมผัส ไปเห็น ไปคลุกคลี ไปรับรู้ ไปกิน ไปนอน ไปร่วมทุกข์ร่วมสุขกับเขามา มาบอกกล่าวให้สังคมกว้างได้รับรู้รับทราบ ซึ่งประเมินไว้แล้วว่า จะมีไม่กี่คนหรอกที่จะเข้ามาอ่าน เพราะไม่ใช่เรื่องในวิถีเขา.....
แต่เราก็จะทำ
ขอทราบที่อยู่ ตะวันดินครับ เพื่อส่งมอบ "เรื่องเล่าจากดงหลวง" ที่รวมเล่มไว้ให้ครับ ด้วยความยินดียิ่งต่อท่านที่สนใจชาวบ้าน....รากเหง้าของสังคม ที่มักเป็นคนสุดท้ายของแผนพัฒนาประเทศ แต่ถูกอ้างมากที่สุด.....
ที่อยู่...ส่งผ่านเมล ระบบGtK.นะคะ
ขอบพระคุณมากค่ะ
สวัสดีค่ะ พี่ 
บางทราย
ได้รับหนังสือแล้วนะคะ ถูกใจตั้งแต่หน้าปกเลยค่ะ
แค่เรื่องผักหวานป่าเรื่องเดียว ก็โห...รายละเอียดเนี้ยบ เฉียบขาด เข้มข้นจริงๆค่ะ
ขอขอบพระคุณเป็นอย่างสูง ออกุลเจริญๆเน้อบองเน้อ สาธุค่ะ
ด้วยความยินดีครับ