(33) หนูอยากทำรายงานแบบ ป.โท

สัปดาห์ก่อนลูกสาวคนเล็กมาปรึกษาแม่ว่าอยากทำรายงานแบบ ป.โท ทำยังไง สอนให้หน่อย ฟังแล้วรู้สึกชื่นใจ อย่างน้อยก็พิสูจน์ว่าลูกไม้สายพันธุ์นี้มัน ' อยาก' ตกใกล้ๆ ต้น ไม่ได้คาดหวังว่าลูกจะทำได้ดีแค่ไหน แค่ 'อยากทำให้ดีกว่า' ที่เคยทำ แม่ก็ชื่นใจแล้วละ

สอบถามลูกว่าสนใจเรื่องอะไร เธอว่าสนใจประเ ด็น “การเรียกร้องให้ผู้ว่าราชการมาจากการแต่งตั้ง ยุบการปกครองส่วนภูมิภาคไปขึ้นกับการปกครองส่วนท้องถิ่นให้หมด เก็บภาษีเอง ใช้เงินภาษีเองตามสัดส่วนที่ควรได้" (เธอจบ ป.ตรี การปกครอง กำลังจะเรียน ป.โท รปศ.) จึงชี้ให้เห็นความแตกต่างของการทำรายงานของทั้งสองระดับว่า หากเป็นแบบเดิมก็อาจจะไปรวบรวมงานเขียนที่เกี่ยวข้องมาจำนวนหนึ่ง กะว่าได้สัก 20-30 หน้าหรือตามที่กำหนด แล้วก็เย็บเล่มส่ง เป็นอันเสร็จพิธี ไปเลี้ยงฉลองความสำเร็จรอไว้ได้เลย

ถ้าเป็น ป.โท จะต้องมองให้รอบด้านมากขึ้น เช่น ถ้าเริ่มต้นด้วยประเด็นสนใจดังกล่าว สิ่งที่เธอจะต้องแกะรอย/วิเคราะห์ อาจจะเป็น ดังนี้

(1) กระแสการเรียกร้องในประเด็นดังกล่าว เฉพาะประเด็นนี้สะท้อนอะไรบ้าง ก็สะท้อนการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองการปกครอง ประชาชนมีความรู้และตระหนักเรื่องสิทธิของตนเองตามรัฐธรรมนูญมากขึ้น จึงเรียกร้องสิทธิของตนเองมากขึ้น ให้นำเสนอภาพตัวอย่างการเรียกร้องสิทธิดังกล่าวตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันว่าใครออกมาเรียกร้องอะไร แค่ไหน ด้วยวิธีการอย่างไร (เปิดประเด็นการตอบสนองการเรียกร้อง ของภาครัฐไว้วิเคราะห์เชื่อมโยงกับข้อ 3 ต่อไป) ข้อนี้เป็นเพียงการเปิดประเด็นเท่านั้น เนื้อหาจะอยู่ที่ข้อต่อไป

(2) นำเสนอทฤษฎี/แนวคิด/หลักการที่เกี่ยวข้อง โดยสรุป ข้อ (1) พาดพิงทฤษฎี/แนวคิด/หลักการอะไรนำมาใส่ในข้อนี้ แล้วเชื่อมโยงเข้าประเด็นที่สนใจให้ชัดเจน ผู้อ่านจะได้เข้าใจไปพร้อมกับผู้เขียน

(3) ตามด้วยบทวิเคราะห์ของผู้รู้ (GURU) ในประเด็นนี้ ใครวิเคราะห์อะไรไว้ที่ไหนเอามารวบรวมไว้ ควรจะมีทั้งเห็นด้วย ไม่เห็นด้วยที่จะปรับเปลี่ยนในเวลานี้ ประเด็นใครได้อะไร ใครเสียอะไร การถ่วงดุลคานอำนาจทางการเมือง ฯลฯ มีข้อคิดข้อเสนอแนะมากมาย ให้สังเคราะห์/วิเคราะห์ด้วยตนเอง สรุปเป็นแนวโน้มการปรับเข้าสู่ประเด็นที่เราสนใจ

(4) ข้อเสนอแนะของตนเองจากการศึกษาประเด็นดังกล่าว อาจเสนอเป็นประเด็นการศึกษาวิจัยในระดับ ป.โท ก็ได้ (เปิดประเด็นไว้ว่าน่าศึกษา ถึงเวลาอาจสนใจเรื่องอื่นก็ได้ ไม่ว่ากัน) งานชิ้นแรก เอาแค่นี้ก่อนก็แล้วกัน เข้มข้นมากนักจะถอดใจเสียก่อน

ดิฉันแนะนำพร้อมกับการเขียน mind map แนะนำเสร็จก็ ยกแผ่น mind map ให้เธอไปด้วย แอบสังเกตสีหน้าเธอ ดูกังวล แต่รับปากเสียงแข็งว่า “หนูทำได้"

เมื่อคืนเธอโทรกลับมา ส่งเสียงโวยวาย... แต่เนื้อหาบทความนี้เริ่มจะยาวเกินไป ดิฉันขอยกยอดการเปรียบเทียบเรื่องนี้กับตัวอย่างการทำงานด้านสุขภาพจิต ไปเป็นบทความต่อไปนะคะ (34) คุณหมอ.. ขอช่องให้ผมหายใจบ้างเถิด!

ขอบคุณที่ติดตามค่ะ

[ดารนี ชัยอิทธิพร]

ขอบคุณอาจารย์ชยพร ที่เข้ามาเยี่ยมชมค่ะ