ฝึกการเจริญสติสัมปชัญญะด้วย "ทฤษฎีรูปตัวยู" (U Theory)

ฝึกการเจริญสติสัมปชัญญะด้วย "ทฤษฎีรูปตัวยู" (U Theory)

เมื่อวันงานประชุม National forum HA เมื่อประมาณ2หรือ3ปีที่แล้ว ผมจำได้ว่าท่านอาจารย์หมอ ประเวศ วสี ได้พูดถึง U Theory หมายถึง เวลามีอารมณ์ภายนอกมากระทบ แล้วทำให้เกิดความรู้สึกที่รุนแรงขึ้นในจิตใจของเรา อย่าเพิ่งรีบตอบสนองต่อความรู้สึกที่รุนแรงอันนั้น เพราะจะทำให้เกิดความผิดพลาดได้อย่างมาก ขอให้หน่วงจิตหรือชะลอจิตให้ช้าลงก่อน  เปรียบกับท้องของรูปตัว U นั่นเอง แล้วพอเลยพ้นช่วงนั้นไปแล้ว ก็ค่อยคิดอ่านที่จะตอบสนองต่ออารมณ์นั้นต่อไป

ผมมาพิจารณาดูแล้ว มันก็คือการอธิบายการเจริญสติและสัมปชัญญะ เพื่อให้เห็นภาพที่เข้าใจได้ง่ายขึ้นนั่นเอง เพราะทันทีที่เรารู้ตัวว่ามีความรู้สึกที่รุนแรงเกิดขึ้น นั่นคือเรากำหนดสติได้ทันแล้ว และถ้าเราจดจ่อกับความรู้สึกนั้นอย่างต่อเนื่อง ก็หมายถึงเราสามารถชะลอการตอบสนองความรู้สึกนั้นให้ช้าลงนั้นเอง นี่ก็คือการเจริญของสัมปชัญญะ และเมื่อเราถึงพร้อมด้วยสติและสัมปชัญญะแล้ว ปัญญาก็จะเกิดตามมา ทำให้การตอบสนองต่อความรู้สึกของเรานั้นเป็นไปอย่างถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นการพูดหรือการกระทำก็ตาม เเละเมื่อเราพูดและกระทำออกมาได้ถูกต้อง ผลลัพธ์ที่จะเกิดขึ้นก็จะถูกต้องตามไปด้วย

ดังนั้นที่เขาสอนๆกันว่า "อย่าใจร้อน อย่าวู่วาม" มีประโยชน์มากนะครับ แต่จะทำให้เกิดขึ้นจริงได้ก็อย่าลืมใช้ U Theory ด้วยนะครับ