เส้นทางอารยธรรมโบราณเชื่อมตะวันออกตะวันตก
เส้นทางสายไหม (silk road) เป็นเส้นทางการค้าระหว่างตะวันตก (อย่างน้อยก็เปอร์เชีย) และตะวันออกคือจีน (และน่าจะรวมเหนือใต้ด้วย) อย่างน้อยตั้งแต่เมื่อราวกว่า ๒ พันปีมาแล้ว ก่อนยุค อเล็กซานเดอร์มหาราช มาตีอินเดียเสียอีก สำหรับผมคิดว่ามีความสำคัญไม่เพียงการค้า แต่ว่าเป็นเส้นทางของการแลกเปลี่ยนอารยธรรม บางคนเชื่อว่า ท่านแรกๆ ที่บุกเบิกเส้นทางนี้ อาจจะเป็นพระถังซำจั๋ง ที่เดินทางจากเมือง เชียงอาน (Chang'an or Xi'an) เมืองหลวงของจีนในยุคราชวงศ์ถัง ไปอินเดีย ผ่านทะเลทรายโกบี แล้วท่านวกลงใต้ไปอินเดีย ประวัติศาสตร์บอกว่าท่านไปศึกษายังนาลันทา และสอนที่นั่นด้วย ก่อนจะเอาพระไตรปิฎกกลับเมืองจีน ในสิบกว่าปีต่อมา บันทึกการเดินทางของท่าน เป็นประโยชน์ต่อนักโบราณคดีอังกฤษ ในการขุดค้นโบราณสถานของพุทธในอินเดีย สมัยอังกฤษยังปกครองอินเดียอยู่
ในส่วนตัวผมคิดว่า เป็นไปได้ว่า เส้นทางสายไหมอาจจะมีมาก่อนพระถังซำจั๋งแล้วก็เป็นได้ อาจจะเป็นไปได้ตั้งแต่พระพุทธองค์ส่งพระอรหันตสาวกกระจายไปสั่งสอนประชาชน เป็นความเชื่อของผมส่วนตัวว่า พระอรหันต์บางองค์ท่านเดินทางไปถึงไอโอเนีย (ที่บาลีเรียกว่า โยนก) นิคมของชาวกรีก ในดินแดนตุรกีในปัจจุบัน เอาไว้ว่างๆ จะเขียนขยายความเรื่องนี้ว่าผมมีหลักฐานอะไรบ้าง
เมื่อ ๓๐ ปีก่อน ผมเคยดูวีดิโอชุดหนึ่งทางโทรทัศน์ ผลิตโดย NHK ของญี่ปุ่นกับ CCTV ของจีน ใช้เวลาถ่ายทำ ๑๐ ปี ใช้เงิน ๕๐ ล้านเหรียญสหรัฐ สำรวจภาคตะวันตกของจีน
เพิ่งเจอว่าทีมีคนเอามาโพสต์ บน youtube ทำให้ผมได้ดูรอบสอง ตอนนี้กำลังทะยอยดูอยู่ วีดิโอตอนหนึ่งยาวราว ๑ ชั่วโมง มี ๑๒ ตอน แต่น่าดูมาก ดูแล้วก็รู้สึกทึ่งว่า ตามเส้นทางสายไหมนี้ เมืองต่างๆ ในสมัยนั้นเป็นพุทธมาตั้ง ๒ พันปีกว่าแล้ว (เคยอ่านเจอว่า แม้แต่ เจ็งกิสข่านก็นับถือพุทธ) แต่ต่อมา ก็มีชาวศาสนิกอื่นเข้ามาค้าขาย แต่เขาก็อยู่กันได้ดีอย่างสันติ
ความเห็น (1)
Thank you for the info on the Japanese documentary.