Chronic Pancreatitis โรคตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง

Chronic Pancreatitis โรคตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง

Pancreas แปลว่า ตับอ่อน

Pancreatitis แปลว่า โรคตับอ่อนอักเสบ

Chronic แปลว่า เรื้อรัง 

Chronic Pancreatitis จึงแปลว่า โรคตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง

ตับอ่อนเป็นอวัยวะเกี่ยวกับระบบการย่อยอาหารอวัยวะหนึ่งในช่องท้อง มีหน้าที่ผลิตน้ำย่อยอาหารต่าง ๆ ที่กินเข้าไป โดยเฉพาะอาหารประเภทไขมันกับแป้ง ตับอ่อนยังเป็นที่อยู่ของกลุ่มเซลล์ Islet of Langerhans ซึ่งมีหน้าที่ผลิต อินซุลินเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในกระแสเลือด

เมื่อคนเรากินอาหาร ตับอ่อนจะทำหน้าที่ผลิตน้ำย่อยออกมาหลายชนิด ปัญหาเกิดขึ้นเมื่อมีสารบางสิ่งบางอย่างทำร้ายตับอ่อนทำให้เซลล์ของต่อมที่ผลิตน้ำย่อยของตับอ่อนสูญเสียหน้าที่ ทำหน้าที่ผิดไปจากเดิม

สิ่งที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อตับอ่อนที่พบได้บ่อยที่สุดก็คือการดื่มสุราเป็นปริมาณมาก ๆ เป็นประจำ สาเหตุอื่นเช่น มีนิ่วในทางเดินน้ำดีแต่ว่าพบได้น้อยกว่า

ตับอ่อนที่ปกติจะเกิดอาการบาดเจ็บ เกิดภาวะที่เรียกว่าตับอ่อนอักเสบ น้ำย่อยต่าง ๆ ที่เคยอยู่ในตัวตับอ่อนก็จะเกิดการหลั่งออกมาโดยผิดปกติ มาย่อยอวัยวะอื่น ๆ ในช่องท้อง ทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดท้องมาก

ถ้าเป็นครั้งแรก อาการปวดท้องจะรุนแรงมากถึงแก่ชีวิตได้ เราเรียกโรคนี้ว่า ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (acute pancreatitis) การรักษาโรคตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันถือเป็นโรคอันตรายที่ต้องได้รับการดูแลรักษาอย่างฉุกเฉิน โดยให้คนไข้อดข้าวอดอาหารและน้ำ เพื่อลดการทำงานผลิต สร้างและหลั่งน้ำย่อยอออกมาจากตับอ่อน เมื่อตับอ่อนทำงานน้อยลง คนไข้จะมีอาการดีขึ้น

บางคนหายขาดจากโรคนี้ได้ แต่ต้องเลิกดื่มเหล้าเพื่อไม่ให้มีการเกิดอาการบาดเจ็บของเซลล์ต่อมของตับอ่อนอีก ไม่เช่นนั้นคนไข้จะเกิดอาการของโรคกำเริบขึ้นมาอีก และเกิดภาวะตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง

ส่วนหนึ่งของโรคตับอ่อนอักเสบฉียบพลันสามารถทวีความรุนแรงของโรคขึ้น ซึ่งมีหลายแบบและมีความรุนแรงต่าง ๆ กัน ภาวะหนึ่งคือเกิดโรคตับอ่อนอักเสบเรื้อรังหรือ chronic pancreatitis ซึ่งเกิดขึ้นจากเซลล์ต่อมของตับอ่อนจะอักเสบตลอดเวลาอย่างเรื้อรัง คนไข้จะปวดท้องและท้องอืดมาก ๆ ตลอดเวลา

การรักษา

ณ ปัจจุบัน มียาที่ทำหน้าที่หยุดการทำงานของน้ำย่อย แต่ยังไม่มีรายงานว่าได้ผลมากน้อยเพียงใด การรักษาส่วนใหญ่มุ่งเน้นไปที่รักษาตามอาการ คือลดการปวดท้องโดยการให้ยาแก้ปวด ซึ่งมักเป็นยาระงับการปวดอย่างแรง ให้ยาช่วยย่อยอาหารเพื่อลดอาการท้องอืด

ยาระงับอาการปวดท้องอย่างแรงเช่น pethidine จัดเป็นยาเสพติดชนิดหนึ่ง จึงเกิดปัญหาคนไข้ติดยา pethidine ตามมา ถ้าคนไข้ไม่ได้รับยาก็จะปวดท้องอยุ่เรื่อย ๆ ทำให้เกิดปัญหาการติดยาแก้ปวดที่เข้าข่ายเสพติดยาตามมา

เราจึงควรป้องกันตัวเองไม่ให้เกิดโรคตับอ่อนอักเสบกันดีกว่า สุขภาพดี ไม่มีซื้อขาย ดูแลรักษาสุขภาพมาก ๆ เพราะเป็นสิ่งสำคัญต่อการดำรงชีวิตของเราค่ะ

หวังว่าบันทึกนี้คงมีประโยชน์ต่อท่านผู้อ่านค่ะ

 

พญ.จริยา ไวศยารัทธ์

๑๓ เมษายน ๒๕๕๖

[แสงแห่งความดี...]

แฟนคลับแวะมาเป็นกำลังใจให้ครับ

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

ขอบคุณสาระดีๆนี้..สุขสันต์ปีใหม่ไทยค่ะ..

[ภูสุภา]

 ขอบคุณน้องแสงค่ะ แฟนคลับมาตั้งนานแล้วพี่เพิ่งมาทักทาย มีเรื่องให้คิดจึงตามตอบช้าไปหน่อยนะคะ ขอโทษและขอบคุณอีกครั้งค่ะ

[ภูสุภา]

 ขอบคุณค่ะพี่ใหญ่ สบายดีนะคะ