"โปรตีน " สารอาหารเพื่อสุขภาพจำได้ไหมว่ามีอะไรบ้าง.....ชวนทบทวนอาหารประเภทโปรตีน
โปรตีน
เป็นสารอาหารที่จำเป็นเป็นองค์ประกอบหลักของเซลล์ทุกเซลล์ในร่างกาย
และมีความสำคัญต่อการทำงานของร่างกายหลายด้าน
บทบาทโปรตีนต่อร่างกาย
โปรตีน ๑ กรัมให้พลังงาน ๔ กิโลแคลอรี่
เป็นสารอาหารที่จำเป็นต้องใช้เพื่อให้ร่างกายเจริญเติมโต โดยที่ไขมันและคาร์โบไฮเดรตไม่สามารถทดแทนได้
ซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่สึกหรอ ช่วยรักษาปริมาณน้ำในเซลล์และหลอดเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ถ้าร่างกายขาดโปรตีน น้ำจะเล็ดลอดออกจากเซลล์และหลอดเลือด ทำให้เกิดอาการบวมได้
สร้างสารที่ช่วยให้การเกิดปฏิกิริยาต่างๆในร่างกายดำเนินไปได้ตามปกติ เช่น ฮอร์โมน เอนไซม์ รักษาความสมดุลของกรดและด่าง ซึ่งมีความสำคัญต่อการเกิดปฏิกิริยาต่างๆภายในร่างกาย
แหล่งที่มาของโปรตีน
โปรตีนได้จากสัตว์และพืช แต่โปรตีนที่ได้จากสัตว์มีคุณค่ามากกว่าสำหรับพืชที่มีโปรตีนมาก คือ ถั่วเมล็ดแห้ง งา โดยเฉพาะถั่วเหลือง นอกจากนี้ ปริมาณโปรตีนในสัตว์ และพืชต่างชนิดกันยังแตกต่างกันไปอีกด้วย อย่างไรก็ตาม เราควรได้รับโปรตีนจากพืชและสัตว์ในปริมาณที่เท่าๆกัน
ความต้องการของร่างกาย
โดยทั่วไปเด็กมีความต้องการโปรตีนมากกว่าผุ้ใหญ่ เด็กแรกเกิดควรได้รับโปรตีนวันละประมาณ ๒.๓ กรัมต่อน้ำตัว ๑ กิโลกรัมและจะลดความต้องการเมื่อโตขึ้นจนถึงประมาณ ๑๙ ปี ควรได้รับเพียงวันละ ๑.๐ กรัม ต่อน้ำหนักตัว ๑ กิโลกรัมแต่ถ้าผู้ใหญ่ที่มีสภาพร่างกายไม่ปกติ เช่น ตั้งครรภ์ หรือเป็นโรคบางโรค ร่างกายจะต้องการโปรตีนมากขึ้น
ขอบคุณคาร์โบไฮเดรต จากหนังสือ สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน
โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ฉบับเสริมการเรียนรู้ เล่ม ๒
โปรตีน
โปรตีน( proteins) เป็นสารอาหารที่มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ พร้อมทั้งคาร์บอน ไฮโดรเจน และออกซิเจน โปรตีนจำเป็นต่อการเจริญเติบโตและการซ่อมแซมของเนื้อเยื้อ และยังเป็นส่วนในปฏิกิริยาเคมีที่เกิดขึ้นภายในเซลล์ด้วย โปรตีนสามารถใช้เป็นแหล่งพลังงานได้ แต่ไม่เท่ากับพลังงานที่ได้จากคาร์โบไฮเดรต หรือไขมัน อาหารที่มีโปรตีนสูงได้แก่ อาหารประเภท เนื้อสัตว์ สัตว์ปีก (เป็ดไก่) ปลา ผลิตภัณฑ์จากนมสด เมล็ดถั่วต่างๆ ถั่วเขียวและถั่วแดง ปริมาณแคลอรี่ที่ได้รับในแต่ละวันควรจะได้จากสารโปรตีนประมาณร้อยละ 12
เชื่อมโยงกับเคมี
กรดอะมิโน โปรตีนประกอบด้วยหน่อยเล็กๆเรียกว่า กรดอะมิโน ( aminoacids) เชื่อมโยงเข้าด้วยกันทางเคมีเป็นโมเลกุลของโปรตีน โปรตีนจำนวนมากมายหลายชนิด เกิดจากกรดอะมิโนเพียง 20 ชนิดเท่านั้น ร่างกายของเราสามรถสร้างกรดอะมิโนได้ประมาณครึ่งหนึ่งของปริมาณที่จำเป็นต้องได้ กรดอะมิโนชนิดอื่นซึ่งเรียกว่า กรดอะมิโนจำเป็น
โปรตีนชนิดสมบูรณ์ และไม่สมบูรณ์ โปรตีนที่ได้มาจากสัตว์ เช่น เนื้อสัตว์และไข่ เรียกว่า โปรตีนชนิดสมบูรณ์ เพราะ ว่ามีกรดอะมิโนจำป็นครบทั้งหมด โปรตีนได้มาจากพืช เช่น ถั่ว เมล็ดธัญพืช เมล็ดถั่วต่างๆ เรียกว่า โปรตีนไม่สมบูรณ์ เพราะว่าขากกรดอะมิโนจำเป็นบางชนิดหรือหลายๆชนิด อาหารจากพืชแต่ละอย่างจะขาดกรดอะมิโนจำเป็นไม่เหมือนกัน ดังนั้น เพื่อจะให้ได้กรดอะมิโนจำเป็น ครบทั้งหมดจากแหล่งอาหารที่เป็นพืช เราจำเป็นที่จะต้องรับประทานพืชมากมายหลายชนิดทีเดียว
ขอบคุณ คาร์โบไฮเดรตจากหนังสือ สำรวลโลกวิทยาศาสตร์ สุขภาพและชีววิทยามนุษย์
โปรตีนที่ควรให้ร่างกายได้เหมาะสมกับวัยแต่ละช่วงอายุจะดีมากๆ และควรทราบว่าสิ่งที่นำมาปรุงเป็นอาหารนั้นจะมีไขมันปนมาด้วยมากน้อยแค่ไหน เช่น เนื้อหมู ไก่ มักจะมีไขมันปนมา ทำอาหารได้อร่อย ผู้ที่ไม่ทราบก็ทำตามใจชอบไม่ได้กำหนดปริมาณตลอดหลายปี ไม่สนใจว่าจะอายุเท่าไหร่กินตามปกติ แล้วร่างกายไม่ได้ออกกำลังเผาผลาญไขมันที่อยู่ในโปรตีนสะสมในร่างกาย นี้คือปัญหาที่หลายคนไม่ทราบเลย หรือทราบแต่ปฏิบัติให้น้อยลงไม่ได้จนเกิดโรคขึ้นจากสาเหตุไขมันสะสมมาก ทั้งๆที่กินโปรตีนก็ต้องระวังว่าในอาหารโปรตีนนั้นมีไขมันที่อันตรายต่อร่างกายหรือไม่ อายุมากแล้วสมควรต้องกินเหมือนเมื่อก่อนไหม
ต้องไม่ลืมว่า ในเนื้อสัตว์ มีสารโปรตีนนั้นมีไขมัน มีคอเลสเตอรอล ฯที่เข้าไปในร่างกายโดยไม่กำหนดปริมาณในช่วงอายุไม่เจริญวัยแล้วนั้น อันตรายต่อสุขภาพทำให้เกิดโรคได้
ด้วยความปรารถนาดี กานดา แสนมณี
ความเห็น (3)
ขอบคุณค่ะ..อยู่ดี..กินดี..อยู่อย่างสมดุลย์...สุขสันต์อย่างยั่งยืนนะคะ
สวัสดีค่ะ อาจารย์ 
กานดา น้ำมันมะพร้าว หวังว่าท่านอาจารย์คงจะสบายดีนะคะ
ขอบคุณที่นำ ข้อมูลดีๆ มาให้อ่านค่ะ
ขอบคุณสำหรับบทความเกี่ยวกับโปรตีนบทความนี้มากๆ เลยครับ