สุขภาวะนิเวศบนริมถนน
ถนนท้องถิ่นทอดผ่านชุมชนและหน้าบ้านผม ที่บ้านห้วยส้ม สันป่าตองนั้น รกมาก หญ้าและไม้ไร่ที่กอปรกันเป็นความรก ก็มักจะเป็นจำพวกไมยราพและพืชมีหนามแหลมคมสารพัดชนิด ทั้งชนิดเป็นพุ่ม ยืนต้นเดี่ยว เป็นแขนงแผ่ไปตามหน้าดิน เป็นเถาเลื้อยพันไปตามกอหญ้า สอดแทรกอยู่ตามสุมทุมพุ่มไม้ใบเขียวหนาแน่น
สภาพอย่างนี้ มักจะปรากฏให้เห็นตามทางสัญจรสาธารณะอยู่ทั่วไป หากเห็นรกๆจนทำให้เราทนเพิกเฉยดูดายไม่ได้ แล้วลองเดินไปดึงหญ้าและเถาวัลย์รกๆที่เห็นเหล่านั้นแล้วละก็ เป็นต้องมีอันได้ปวดเจ็บจากหนามทิ่มแทงและตำเต็มแขนเต็มมือ ระบมอยู่นานเลยทีเดียว เหตุนั้น จึงมักจะถูกปล่อยให้มีสภาพรกๆตามบุญตามกรรม กระทั่งรุกล้ำพื้นที่สัญจรให้แคบลงไปเรื่อยๆ รวมทั้งบดบังทัศนียภาพรอบข้างจนกลายเป็นพื้นที่อับสายตาและสร้างชุมชนให้แวดล้อมไปด้วยทัศนอุจาด
เมื่อย่างเข้าสู่ฤดูทำนาเมื่อ ๒ เดือนที่ผ่านมา นอกจากหักล้างถางพงตามคันนาเพื่อทำนาข้าวบนพื้นที่เกือบ ๑ งานแปลงหนึ่งของผมแล้ว ผมเลยถือโอกาสถือเอาเครื่องตัดหญ้าเดินตลุยตัดหญ้าตามริมถนนและบนคันนาที่อยู่ติดกับหน้าบ้าน เรื่อยไปจนถึงสองริมถนนที่ทอดผ่านหน้าบ้าน ๒ ช่วงเสาไฟฟ้า เผยให้เห็นท้องนา เชื่อมต่อกันเป็นพื้นที่ความเขียวขจีกินอาณาบริเวณกว้างขวาง http://www.gotoknow.org/blogs/posts/498110
เสร็จแล้ว ก็ขุดหลุมเตรียมดินและปุ๋ยอินทรีย์แบบทดลองสูตรต่างๆเล่นไปในตัวตามแต่ใบไม้ใบหญ้าที่มีให้มากมายในบ้านและตามละแวกบ้าน จากนั้น ก็นำเอาต้นลั่นทมและต้นจำปามาลง
พื้นที่ความรกเรื้อ อับสายตา เลยถูกจัดวางองค์ประกอบใหม่ ผ่านไปเพียงเดือนสองเดือน ก็กลายเป็นพื้นที่สำหรับลอยชายและเลียบเลาะชมทุ่ง สภาพแวดล้อมและไม้ไร่รอบข้างเชื่อมโยงตนเองเป็นสุขภาวะนิเวศ บางวันในยามแดดร่มลมตก ก็เริ่มได้เห็นเพื่อนบ้านของผมพาลูกหลาน หมา และสมาชิกในครอบครัว ออกมาเดินเล่น ถนนชุมชนเริ่มมีความเป็นห้องกลางแจ้ง สำหรับเดินออกจากบ้าน มาสร้างความมีชีวิตที่อิงอาศัยกันของผู้คนในชุมชน
พื้นที่ใช้สอยเพื่อการสัญจร จึงเหมือนกับมีมีบทบาทต่อการได้เพิ่มพูนพื้นที่กิจกรรมชีวิตสำหรับกล่อมเกลาการอยู่ร่วมกัน ให้เพิ่มขึ้นมาอีกมิติหนึ่ง เกิดพื้นที่สุนทรียภาพ เห็นความรื่นรมย์ในชุมชน ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมบนรายทาง
กลุ่มชาวต่างชาติพากันถีบจักรยานท่องเที่ยว ในแนวท่องเที่ยวแบบยั่งยืน ท่องเที่ยวเรียนรู้วิถีชีวิตชุมชน และท่องเที่ยวแบบสร้างสุขภาพ ถีบรถพลางก็ตะโกนส่งเสียงคุยกัน บ้างก็มองซ้ายขวาชมทัศนียภาพรายทาง ผ่านมาถึงหน้าบ้านและเห็นผมกำลังเดินตัดหญ้าจากหน้าบ้านออกไปยังสองริมถนนที่พวกเขาได้อาศัยเที่ยวท่องและสัญจรผ่านทาง ก็ส่งเสียงทักทาย ส่งยิ้ม ส่งภาษาสื่อความสุขและความรู้สึกดีต่อกันในอก ให้กัน
ลั่นทมและจำปาที่ปลูกแม้ยังไม่ทันโต แต่ก็กลับออกดอกเป็นดอกความสุขความรื่นรมย์ใจ ที่ผลิจากข้างในแล้วเบ่งบานเป็นรอยยิ้มสื่อความสดใสบริสุทธิ์จากใจของผู้เยือนผ่านทาง แม้ต่างชาติต่างเผ่าพันธุ์กัน ก็อยู่ในบรรยากาศที่เอื้อให้นำมาแบ่งปันกันได้ จึงต่างมีความสุขและต่างได้เป็นพลวัตรปัจจัยของชีวิต เพื่อเป็นความรื่นรมย์เบิกบานใจ เพิ่มพูนโอกาสของน้อมนำชีวิตไปสร้างสิ่งดีๆในวิถีแห่งตนได้มากยิ่งๆขึ้น ทั้งเมื่อพำนักอาศัยอยู่ในสังคมไทยหรือในสังคมไหนก็ได้ในโลกนี้ ย่อมส่งผลดีต่อกันแน่นอน.
ความเห็น (10)
สุขใดฤา จะเท่ากับการที่เรานั้น ได้อยู่บ้านตัวเองนะครับอาจารย์
แม้ทางจะเล็กแต่ก็เต็มไปด้วยความสุขนะครับ
อาจารย์สะท้อนความเห็นแล้วทำให้นึกถึงเพลงบ้านคือวิมานของเราเลยนะครับ เห็นด้วยมาก ถึงเห็นด้วยอย่างยิ่ง และเห็นด้วยที่สุดครับ หรืออีกมุมมองหนึ่ง วิธีอยู่อาศัยและการได้สร้างปฏิสัมพันธ์เพื่อการอยู่อาศัย ตามโอกาสและสถานที่ต่างๆของคนเรานั้น ก็สามารถทำให้ความเป็นบ้านเกิดขึ้นได้นะครับ
ด้วยเหตุนี้ ที่ริมฟุตบาท ใต้สะพาน สนามหลวง พื้นที่สาธารณะ หลายแห่งในสังคม รวมทั้งในแหล่งที่คนทั่วไปอาจจะเรียกว่าสลัม ชุมชนแออัด และแหล่งเสื่อมโทรม เลยสามารถกลายเป็นบ้านกินหลับนอนอุ่นของผู้คนจำนวนหนึ่งได้เหมือนกัน
ในขณะที่ หลายแห่งที่รัฐบาลสร้างเป็นบ้าน หรือเอกชนทำเป็นโครงการพัฒนาเป็นที่อยู่อาศัย แต่ขาดการได้มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีจากชาวบ้านและผู้คน ไม่ส่งเสริมให้ผู้คนได้เข้าถึงโอกาสเรียนรู้และสร้างวิธีอยู่อาศัยร่วมกัน เหล่านี้ สิ่งที่สร้างขึ้นเหล่านั้นก็อาจจะกลายเป็นที่ปล่อยร้าง คนไม่อยากอยู่ เพราะไม่รู้สึกเป็นเจ้าของ ไม่รู้สึกว่าเป็นบ้าน อย่างนี้ก็มีเยอะนะครับ
ขอบคุณ Dr.Ple อ.ขจิต และอาจารย์หมอภูสุภาครับ
เห็นสีเขียวๆแล้วสดชื่นทุกที่
น่าจิ้มน้ำพริกกินจัง
น่าอิจฉาจังเลยค่ะ
ตามมุมเล็กๆในสังคมและตามท้องถิ่นห่างไกล ยังมีสิ่งงดงามของวิถีชีวิตและชวนให้ได้ความสุขความรื่นรมย์ใจอีกเยอะเลยนะครับ
ขอบคุณทุกท่านที่แวะมาเยือนครับ
อาจารย์ธวัชชัย ธ.วั ช ชั ย คุณ Tuknarak tuknara เจ้าครูอ้อยเล็ก kอ้อยเล็ก
มีความสุขมากๆทุกท่านครับผม
ดีใจแทนพี่หน่อยที่่พี่ม่อยอยู่ติดบ้านซะที
ฮ่าา ชมใช่ไหมเนีย !!!
ตอนนี้ก็ไปโน่นไปนี่อยู่บ้างเหมือนกัน
เปลและเพื่อนๆไปที่ยวหาบ้างนะ ถือเป็นบ้านญาติอีกเจ้าหนึ่งละกัน