ความคิดสร้างสรรค์

ในโลกแห่งการเปลี่ยนแปลงผู้นำจำเป็นต้องมีลักษณะของผู้นำโดยเฉพาะผู้นำทางการเปลี่ยนแปลงทั้งนี้เพื่อความอยู่รอดขององค์กร  เพราะในยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงนี้เพียงแค่ผู้นำที่ย่ำเท้าอยู่กับที่ก็เท่ากับพาองค์กรถอยหลัง  ในขณะเดียวกันผู้นำแห่งการเปลี่ยนแปลงต้องมีศักยภาพในการพัฒนาคนให้มีการพัฒนาใจ   เรียนรู้ตลอดชีวิต คิดอย่างสร้างสรรค์ ก้าวทันเทคโนโลยี  มีคุณธรรม และสามารถนำสังคมก้าวหน้าพัฒนาชาติไทยได้
 แนวคิดการพัฒนาเพื่อความอยู่รอดและเจริญเติบโต  (SURVIVAL & GROWTH) ขององค์กร ต้องมีการตัดสินใจเชิงกลยุทธ  ชุดการตัดสินใจ ต้องมีการปรับในเรื่อง
1. ระบบโครงสร้าง (Structure System)
2. ระบบเทคโนโลยี (Technology System)
3. ระบบงาน (Work / Task System)
4. ระบบทรัพยากรมนุษย์ (Human Resources System)

ขีดความสามารถ (Competency) ที่จำเป็นต้องมีในยุคโลกาภิวัตน์ / โลกไร้พรหมแดน / . Com ที่ต้องพัฒนาให้เกิดประกอบด้วย
1. Customer Satisfaction :  สร้างความพึงพอใจให้ลูกค้า
  2.  Cost Reduction :  การลดต้นทุนค่าใช้จ่าย
            3.  Competitive Advantage : สร้างความได้เปรียบในเชิงการแข่งขัน
            4.  Creditability :  ความน่าเชื่อถือในผลการดำเนินงาน
 5. Corporate Culture :  สร้างวัฒนธรรมองค์การ
 6. Communication : การสื่อสารทั่วถึง
  7. Connection :  สร้างพันธมิตรทางการค้า
  8. Cooperative Mind  :  ร่วมใจทำงานเป็นทีม
  9. Creative Thinking  :  พัฒนาความคิดสร้างสรรค์
10. Continuous Improvement   ปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง

วิทยายุทธ์ 5 ประการในการสร้างองค์การแห่งการเรียนรู้
Fifth Disciplines for  Learning Organization By Peter M. Senge 
1. Personal Mastery :  บุคคลผู้ใฝ่เรียนใฝ่รู้
2. Mental Model       :  กรอบความคิดใหม่แห่งภูมิปัญญา
3. Shared Vision       :  วิสัยทัศน์ร่วม
4. System Thinking  :  การคิดแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ
5. Team Learning    :  การเรียนรู้เป็นทีม

พฤติกรรมการเรียนรู้ (Learning Behavior)
การเรียนรู้ คือ การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอย่าง(ค่อนข้างจะ)  ถาวร โดยอาศัยการเน้นย้ำเสริมแรง (Reinforcement) ให้กำลังใจ จนผู้เรียน ตระหนักเห็นความสำคัญ เกิดความรู้ ความเข้าใจ   ทัศนคติที่ถูกต้อง และมีทักษะความชำนาญงาน  ทั้งนี้ภายใต้ การให้คำแนะนำ ช่วยเหลือ ของนักพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ในถ่ายทอดองค์ความรู้อย่างมีระบบและมีประสิทธิภาพ

การพัฒนาการรับรู้และการเรียนรู้ของมนุษย์
 มนุษย์เป็นสัตว์ประเสริฐ  รู้จักคิด  รู้จักหาเหตุผล  มีพัฒนาการที่ไม่หยุดยั้ง จึงทำให้สามารถดำรงเผ่าพันธุ์อยู่ได้   สาเหตุที่สำคัญก็เพราะมนุษย์มีทักษะความสามารถในการคิดนั่นเอง  คิดทั้งสมองซีกซ้าย (ว่าด้วยความคิดเชิงระบบ)  และสมองซีกขวา (ว่าด้วยความคิดสร้างสรรค์)  รวมกันเป็นสมองที่ปราดเปรื่องและอัจฉริยะ
การคิดของมนุษย์จะเกิดขึ้นได้  เริ่มต้นจากการรับรู้ซึ่งเป็นกระบวนการในการได้รับข้อมูลข่าวสารจากแหล่งต่าง ๆ โดยผ่านช่องทางต่าง ๆ ในการสื่อสารและการรับรู้ของประสาทสัมผัส  เมื่อได้ข้อมูลมาแล้วก็จะมีการเก็บสะสม มีการจัดกลุ่มมีการวิเคราะห์ การสังเคราะห์ มีการทดลองนำไปใช้ประโยชน์  ประเมินค่า ผลดี ผลเสีย แล้วพัฒนาสู่การเรียนรู้ใหม่ และ / หรือมีการเชื่อมโยงความรู้เดิมที่มีอยู่ สู่การสร้างความรู้ใหม่ ๆ
  พัฒนาการที่ไม่หยุดยั้ง ย่อมส่งต่อศักยภาพและความสามารถในการประดิษฐ์คิดค้น และการปรับปรุงอย่างต่อเนื่องและนี่คือความก้าวหน้าของมนุษยชาติอย่างแท้จริง

การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม อย่างค่อนข้างถาวร     โดย การสังเกต  พิจารณา  ไตร่ตรอง แก้ปัญหา  ควบคู่กับ การเน้นย้ำเสริมแรง (Reinforcement) และให้กำลังใจ จนผู้เรียนเกิดความมั่นใจ สามารถปฏิบัติงานได้อย่างมี คุณภาพ ตรงตามมาตรฐานมีประสิทธิผล และประสิทธิภาพ  โดยสิ่งที่ช่วยในการจดจำของผู้เรียนมากที่สุดคือการได้เห็น

วิธีการเรียนรู้ (learning Method)
 1. การสังเกตธรรมชาติ                
2. การลองผิดลองถูก
3. การอาศัยประสบการณ์  
4. วิธีการตรรกศาสตร์ (Logic)  [การนิรนัย(อนุมาน)  และ  การอุปนัย(อุปมาน)] 
5. การหาความสัมพันธ์เชิงเหตุผลของ Mill.
6. วิธีการทางวิทยาศาสตร์
7. การฝึกอบรมและพัฒนา

 ผู้นำองค์กรจะต้องมีความเข้าใจในเรื่องวิสัยทัศน์  พันธกิจ Core Value ขององค์กร  และต้องมีส่วนร่วมในการคิด  ทั้งนี้เพราะ Share Value  มีความหมายว่าเมื่อองค์มีการกำหนดวิสัยทัศน์ออกมา  ผู้นำในแต่ละหน่วยต้องนำหน่วยของตนให้เดินไปสู่วิสัยทัศน์ขององค์กรให้ได้  โดยการกำหนดแผนยุทธศาตร์ที่สอดรับกับพันธกิจของตนที่มุ่งสู่วิสัยทัศน์ของตนเองที่สอดรับกับขององค์กรนั่นเอง  ความคิดสร้างสรรค์เป็นคุณสมบัติหนึ่งที่ขาดไม่ได้ในผู้นำองค์กรยุคใหม่  เพราะความคิดสร้างสามารถสร้างความได้เปรียบในทางแข่งขัน  อุปสรรค์ของความคิดสร้างสรรค์คือความคิดที่ติดอยู่กับกรอบไม่ชอบการพัฒนา แต่ความคิดสร้างสรรค์เป็นสิ่งที่ฝึกได้โดยการสร้างสถานการณ์ให้สมองซีกขวาได้คิด คิดบ่อย ร่วมกับการสร้างบรรยากาศที่ส่งเสริมให้คิดอย่างอิสระ  ไม่กดดัน
   ........................โดย      คนึงนิจ อนุโรจน์