มหกรรมคุณภาพ ปี 2555 ตอนที่ 4 "World cafe' sha sha ภาษาสราญรมย์
มหกรรมคุณภาพ ปี 2555 ตอนที่ 4 วงน้ำชา
หลังจากที่เราได้ชื่นชมบอร์ด และบู้ทดี ๆ ไปแล้ว กำหนดการของเราก็ต้อง move ที่ห้องประชุมชั้น 4 เพื่อฟังบรรยายเรื่อง SHA โดย SHA FA ของเรา คือดร.ก สินศักดิ์ สุวรรณโชติ ซึ่งปัญหาที่พบก็คือ กว่าจะต้อนคนให้ขึ้นมาฟังบรรยายก็ใช้เวลานานพอสมควร เพราะคนยังติดใจอยู่ที่บู้ท ถ่ายรูปกันบ้าง รอเล่นเกมบ้าง สุดท้ายได้เริ่มบรรยายก็เกือบ 11.30 น. ซึ่ง ดร.ก ก็ให้แต่ละคนได้วาดฝันถึง รพ.ที่เราต้องการให้แต่ละคนเขียนกันขึ้นมา แล้วก็อธิบาย ความหมายของ SHA พร้อมทั้งยกตัวอย่าง ของโรงพยาบาลต่าง ๆ เพื่อให้เราได้เห็นภาพ กว่าเรื่องนี้จะจบก็เลยเวลาเที่ยงไปเกือบ 20 นาที เราก็เลยขอให้เริ่มเข้ามาร่วมกิจกรรมภาคบ่ายตอน 13.15 น. แทน
ซึ่งในระหว่างที่เขาพักเที่ยงกัน เราก็ให้น้อง ๆ มาช่วยทำงานทันที เริ่มจากการนำเก้าอี้ไปไว้ด้านข้าง นำโต๊ะตัวเล็กที่พึ่งซื้อมาใหม่ มากางรอไว้ 12 ตัว บนโต๊ะวางที่รองเทียน เทียนไข 1 แท่ง กล่องสีน้ำมัน และกระดาษฟลิบชาร์ท ส่วนเราเองก็ตั้งโต๊ะวาง notebook และอุปกรณ์ต่าง ๆ รวมทั้งเทียนหอมจำนวน 12 ก้อนไว้ พร้อมทั้งเปิดเพลงบรรเลงเบา ๆ เมื่อทุกอย่างเสร็จ เราก็ให้พี่ ๆ ที่มาก่อน ทำ Bodyscan กันไปก่อน เพื่อผ่อนคลายความเครียด
เมื่อเวลามาถึงแล้ว คนเราก็ยังมาไม่ครบ เราก็สร้างสีสัน โดยการจับฉลากผู้ที่ส่งผลโหวต บอร์ดและบู้ท เพื่อแจกตุ๊กตา เป็นการสร้างความสุขไปพลาง ๆ สุดท้ายแจกไปแจกมาตุ๊กตาที่เตรียมมาเกือบหมด
เมื่อทุกคนอยู่ในบรรยากาศที่ผ่อนคลายแล้ว เราก็เริ่มโดยการเปิด slide แรกบอกถึง ความหมายของ World Café ว่าคืออะไร เพราะคนที่นี่ยังไม่คุ้นชิน เราเคยแต่จับกลุ่ม แลกเปลี่ยนเรียนรู้ตอนทำ KM กัน เราก็ได้บอกว่า world café นี้ก็เป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้วิธีหนึ่ง แบบไม่เป็นทางการ อยู่บนพื้นฐานของกัลยาณมิตร ไม่สร้างความขัดแย้ง โดยผลลัพธ์จากการพูดคุย เพื่อประโยชน์สุขร่วมกัน แล้วเราก็บอกถึงกติกาบางอย่างของการทำ ดังนี้
- หลังจากทำความรู้จักกันแล้ว
- มีคำถามหนึ่งคำถามในแต่ละรอบ
- ให้สมาชิกแต่ละคนพูดตามกติกา
- ช่วยกันจดบันทึกเรื่องราวที่ได้บนกระดาษ
- ใช้เวลาประมาณ 15 -20 นาที ในแต่ละรอบ เมื่อครบเวลา จะมีเสียงระฆังสติเตือน
- ให้หาตัวแทนประจำกลุ่มไว้ 1 คน นั่งอยู่กับที่ เรียกว่า “ เจ้าบ้าน หรือ host ”
- คนที่เหลือให้แยกย้ายกันไปหากลุ่มใหม่ ไม่ให้ตามกันไปทั้งหมด ให้แยกย้ายกันไป
- พอเข้ากลุ่มใหม่ ก่อนเริ่มสนทนาให้ host เล่าเรื่องราวที่ประทับใจ หรือสรุปในรอบที่แล้ว ให้เพื่อน ๆ ฟังก่อน แล้วค่อยพูดคุยต่อ โดยเพิ่มเนื้อหาเข้าไป ในกระดาษแผ่นเดิม
- คำถามหนึ่งใช้เวลาประมาณ 2-3 รอบ
- เมื่อครบแล้ว ให้นำเสนอ ( ตามความสมัครใจ )
กติกาในการพูด
- แต่ละคำถาม ให้ผลัดกันพูด พูดทีละคน คนที่พูดให้ใช้เทียนเป็นสัญลักษณ์วางอยู่ข้างหน้า
- ขณะที่เพื่อนพูด ให้ทุกคนฟัง ห้ามถาม ห้ามสะดุด ห้ามพูด
- ให้ตั้งใจฟัง จนกว่า เพื่อนจะบอกว่า “จบ”
- ให้ฟังเหมือนว่าเราเกิดมาเพื่อจะได้ยินเรื่องดังต่อไปนี้ ในวันนี้แหละ
- ส่วนคนพูด ให้พูดเสมือนกับว่า เราเกิดมาก็เพื่อจะได้เล่าเรื่องที่จะพูดในวันนี้แหละ
พอเราอธิบายกติกาเสร็จ ซักถามข้อสงสัย เมื่อไม่มีใครถามอะไร เราก็เริ่ม “พิธีชงชา”
โดยเราให้ตัวแทนแต่ละโต๊ะมาเลือกกลิ่นของชา ( ซึ่งก็คือเทียนหอมที่เราเตรียมมา ทั้งหมด 12 กลิ่น ) เมื่อแต่ละกลุ่มได้เทียนหอมไปแล้ว เราก็ให้ ตัวแทนของแต่ละกลุ่มมานั่งล้อมวงรอบตัวเราที่หน้าห้อง แล้วเราก็อ่านบทภาวนา เคารพการคงอยู่ และศักดิ์ศรีของทุกคนในห้องนี้ ในขณะที่ทุกคนหลับตาอยู่กับลมหายใจ เพื่อเตรียมใจให้สงบ แล้วบทภาวนาก็เสร็จสิ้น เมื่อเราจุดเทียน และให้ตัวแทนนำเทียนไปจุดที่เทียนหอมของตนเอง เป็นอันเริ่มดำเนิน world café ได้ ณ บัดนี้
เราตั้งคำถามไว้ทั้งหมด 3 ข้อด้วยกันคือ
- เมื่อท่านได้ฟังเรื่อง SHA จาก ดร.ก แล้วในตอนเช้าที่ผ่านมา ท่านคิดอย่างไรกับเรื่องนี้ มันสำคัญ หรือจำเป็นหรือไม่กับรพ.เรา และเพราะอะไร
- จากประสบการณ์ตรงของท่าน รพ.ของเราจะทำให้เกิด SHA ได้อย่างไรบ้าง
- สิ่งที่ได้จากการสนทนาทั้งหมดในคราวนี้ อะไรเป็นสิ่งแรก หรือสิ่งที่ท่านคิดว่าจะทำ
เพื่อให้ตัวท่านเอง หน่วยงาน หรือองค์กรของเรา เกิดบรรยากาศของการเป็น SHA
จากการสังเกตในระหว่างทำกิจกรรม คนของเราปรับตัวเข้ากับกระบวนการได้อย่างรวดเร็ว มีบรรยากาศการแลกเปลี่ยนที่ดี สบาย ๆ เป็นกันเอง มีรอยยิ้ม และความสุข โดยเฉพาะสิ่งสำคัญ การดำเนินการแบบนี้ทำให้เขาได้ใคร่ครวญกับตัวเองในสิ่งที่เขาได้รับรู้ใหม่ ๆ ในตอนเช้า แม้คำว่า SHA นั้นเป็นคำใหม่สำหรับคนของเรา แต่กิจกรรมต่าง ๆ ที่เราได้ดำเนินการมาตลอดหลายปีที่ผ่านมา เราก็ได้ทำ SHA มาตั้งนานแล้ว มันจึงทำให้เราได้คำตอบจากการพูดคุยที่ออกมาในเชิงบวก และเกิดความเข้าใจในเรื่องนี้มากขึ้น
คำตอบที่เราได้ ก็คือ ทุกคนเห็นความสำคัญของการทำ SHA และรพ.จะทำให้เกิด SHA ได้ ก็ต้องเริ่มตั้งแต่การได้รับการสนับสนุนจากผู้นำ เริ่มจากตัวเอง และสร้างบรรยากาศของกัลยาณมิตร การมีสติในการทำงาน ซึ่งมันก็ไปตรงกับที่เรากำลังทำให้เกิดบรรยากาศการเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้อีกนั่นแหละ แหม จริง ๆ แล้ว เรื่องต่าง ๆ ที่ทำ ๆ กันอยู่นี่มันช่างสอดคล้องกลมกลืนเป็นเรื่องเดียวกันจริง ๆ นะ
สุดท้าย หลังจากการนำเสนอแล้ว เมื่อเราสรุปกิจกรรมแล้ว เราก็ทำ “พิธีเก็บถ้วยชา” โดยการอ่านบทภาวนาแล้วจบลงด้วยการให้ทุกคนช่วยกันเป่าเทียน เป็นอันจบกระบวนการนี้อย่างสวยงาม
ความเห็น (4)
World cafe' sha sha....เป็นการทำคุณภาพ... ด้วยความดี + ความงามค่ะ
ขอบคุณบทความดีดีนี้นะคะ
บรรยากาศแห่งการเรียนการพัฒนาคุณภาพอย่างยั่งยืน น่าสบาย
ดีใจที่ได้พบกันค่ะพี่แป๋ว
ขอบคุณนะคะ ที่มาเป็นแรงบันดาลใจให้อยากเขียนเรื่องราวต่อไปเรื่อย ๆ ค่ะ ขอบคุณพระเจ้านะที่ทำให้เราได้พบกัน