Education for Peace

       ในฐานะอาจารย์บรรยายประจำวิชา "การจัดการความขัดแย้งแนวพุทธ" ได้พานิสิตปริญญาโท สาขาบริหารการศึกษา ของมหาจุฬาฯ แลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับประเด็น "การศึกษาเพื่อสันติภาพ" (Education for Peace) โดยให้นิสิตแต่ละกลุ่มได้นำเสนอแบบอย่างของบุคคลที่ได้ชื่อว่าเป็น "Best Practice" ในด้านนี้ ทำให้พบบุคคลสำคัญที่อยู่ในใจ คือ "มหาตมะ คานธี มาร์ติน อองซาน ซูจี อับราฮัม ลินคอร์น พระพรหมคุณาภรณ์ และพุทธทาสภิกขุ" โดยนิสิตได้ร่วมกันแลกเปลี่ยนและถอดบทเรียนเอาไว้อย่างน่าสนใจ และได้มอบหมายให้นิสิตสรุป แล้วนำมาโพสต์ที่ FB ของอาจารย์ภายในอาทิตย์นี้

          หลังจากทำหน้าที่เป็น "Facilitator" นิสิตบางท่านได้หันกลับมาถามเบาๆ ว่า "ใครคือคนในดวงใจของอาจารย์??" เลยตอบนิสิตไปว่า "แบบอย่างที่ดีๆ ในใจนั้นมีเป็นจำนวนมาก แต่หากจะยกแบบอย่างที่สอดรับกับบริบทในสถานการณ์ปัจจุบันนี้ คือ เนลสัน เมนเดลา"
 
        จากประเด็น "Education for Peace" นี้ เนลสัน เมนเดลา กล่าวถึงการศึกษาว่า "Education is the most powerful weapon which you can use to change the world" แปลว่า "การศึกษาเป็นอาวุธที่ทรงพลังมากที่สุด ซึ่งคุณสามารถใช้เปลี่ยนโลกได้" สองคำในชุดความคิดนี้ที่น่าสนใจคือ "อาวุธที่ทรงพลัง" กับ "เปลี่ยนโลก" หากวิคราะห์จากประสบการณ์ของเขาจะเห็นว่า ในสถานการณ์ของความขัดแย้งและความรุนแรงที่เกิดขึ้นในแอฟริกาใต้ เริ่มแรก เขาพยายามจะเปลี่ยนดุลอำนาจด้วยอาวุธคือกระบอกปืน และระเบิดผ่านสงครามจรยุทธ์ แต่แนวทางดังกล่าวได้นำไปสู่ความสูญเสียทางชีวิตและทรัพย์สินทั้งสองฝ่าย และหนึ่งในนั้นคือ "การที่เขาถูกจับขังคุกเป็นเวลา ๒๗ ปีบนเกาะร็อบเบิน" จนทำให้เขาพูดถึงประสบการณ์ครั้งนี้ว่า "การติดคุกทำให้ผมเป็นผู้ใหญ่มากขึ้น"

        คำถามมีว่า "เพราะเหตุใด? การติดคุกจึงทำให้เขาเป็นผู้ใหญ่มากขึ้น" คำตอบคือ "การศึกษา" เขาเริ่มต้นด้วยการตั้งคำถามที่สำคัญว่าทำอย่างไรที่จะ "เรียนรู้และเข้าใจคนผิวขาวที่เข้ามาครอบครองแดนดินถิ่นบ้านเกิดของเขา" ด้วยเหตุผลนี้จึงตัดสินใจเรียนภาษาอังกฤษดังจะเห็นได้จากถ้อยคำที่ เต็มไปด้วยพลังที่ว่า "If you talk to a man in a language he understands, that goes to his head. If you talk to him in his language, that goes to his heart" แปลว่า "ถ้าคุณพูดกับผู้ชายคนหนึ่งด้วยภาษาที่เขาพอจะเข้าใจ ภาษานั้นจะสัมผัสได้แค่หัวของเขา แต่ถ้าคุณพูดกับเขาด้วยภาษาของเขา ภาษานั้นจะสัมผัสได้ถึงหัวใจของเขา"

        นี่คือที่มาของคำว่า "การศึกษาคืออาวุธที่ทรงพลังมากที่สุด" เพราะเมื่อนำกรอบคำว่า "การศึกษาแบบพุทธ" มาอธิบายจึงหมายถึง "การที่เนลสันเห็นและประจักษ์ความจริงดังกล่าวด้วยประสบการณ์ และการตกผลึกด้วยตัวเอง" ตามแนว "ส+อิกฺข" (เห็นเอง) ว่าการต่อสู้ด้วยอาวุธปืนนั้นมิอาจจะเทียบทานได้กับอาวุธคือการศึกษา เพราะการศึกษาที่เขาได้รับนำไปสู่การเปลี่ยนโลกโดยเฉพาะโลกภายในของเขาที่เข้าใจความจริงมากขึ้น การเข้าใจโลกภายในของเขาได้นำไปสู่การเปลี่ยนโลกภายนอกซึ่งมีท่าทีในเชิงบวกต่อกลุ่มคนที่มีความเห็น และการปฏิบัติที่แตกต่าง

        เป้าหมายที่สำคัญของการศึกษานั้น นอกจากจะทำให้ "ผู้เรียนได้มีโอกาสเรียนรู้ เข้าใจ และอยู่ร่วมกับคนอื่นได้อย่างมีความสุข" (Learning to live together peacefully and happily) ยังหมายถึง "การทำให้ผู้เรียนรู้ได้มีโอกาสตระหนักรู้ในคุณค่าของความเป็นมนุษย์" (Learning to be) จนนำไปสู่การตระหนักรู้ในศักยภาพ และศักดิ์ศรีของตนเอง และคนอื่นๆ ที่อาศัยอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างเสมอ ภาพ และเท่าเทียม สิ่งเหล่านี้ ผ่านการพิสูจน์ และทดลองจากเนลสัน เมลเดลาผู้เดินฝ่าทั้งลูกปืน ระเบิด คุก เสียงร้องไห้ และหยาดน้ำตา จนพาแอฟริกาใต้มาสู่สังคมสันติสุขดังบทเรียนชีวิตที่เขานำเสนอว่า ""การศึกษาเป็นอาวุธที่ทรงพลังมากที่สุด ซึ่งสามารถที่จะใช้เปลี่ยนโลกได้"

[...ปริม ทัดบุปผา...]

เคยถูกถามคำถามเดียวกันนานมาแล้วว่าใครคือคนในดวงใจ....อนาถปิณฐิกะเศรษฐีค่ะ สร้างความฮือฮาไม่น้อยเพราะคนในดวงใจของคนอื่นเป็นคนดังที่โลกรู้จัก มหาตมะคานธี, เนลสัน แมนดาลา, บัฟเฟต, บิล เกตส์, สตีฟ จอบส์

เห็นด้วยเป็นอย่างยิ่งค่ะสำหรับหัวข้อการศึกษาเพื่อความสงบสุข เพื่อเป็นการเปิดโลกทัศน์ให้นักเรียนได้ตระหนักรู้ถึงความจำเป็นของสันติภาพผ่านประสบการณ์ที่พิสูจน์ได้จากคนดังในดวงใจที่ทั่วโลกรู้จัก เป็นกำลังใจให้น้องๆนักศึกษาค่ะ ดีใจกับพวกเขาที่ได้มีโอกาสเรียนรู้วิชาดีดีนี้

กราบนมัสการด้วยความเคารพค่ะ