จดหมายจากโครงการบางกอกคลินิก ถึง อธิการบดี วิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการสยาม ขอให้ดำเนินการตามกฎหมายเพื่อคุ้มครองสิทธิในวุฒิการศึกษาของนางสาวเดือน ยอดขาว และนางสาวดาว ยอดขาว นักเรียนไร้สัญชาติในสถาบันการศึกษาของประเทศไทย

จดหมายจากโครงการบางกอกคลินิก ถึง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชน ขอให้ดำเนินการตามกฎหมายเพื่อคุ้มครองสิทธิในวุฒิการศึกษาของนางสาวเดือน ยอดขาว และนางสาวดาว ยอดขาว นักเรียนไร้สัญชาติในสถาบันการศึกษาของประเทศไทย

                     2 เมษายน 2555

 

เรื่อง                  ขอให้ดำเนินการตามกฎหมายเพื่อคุ้มครองสิทธิในวุฒิการศึกษาของนางสาวเดือน  ยอดขาว และนางสาวดาว ยอดขาว นักเรียนไร้สัญชาติในสถาบันการศึกษาของประเทศไทย

 

เรียน                 อธิการบดี วิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการสยามฯ

 

อ้างถึง               หนังสือจากโครงการบางกอกคลินิกฯ ถึงคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ลงวันที่ 19 มีนาคม 2555 เรื่อง ขอความอนุเคราะห์ดำเนินการให้ความช่วยเหลือและคุ้มครองสิทธิในวุฒิการศึกษา และสิทธิในสถานะบุคคลของนางสาวเดือน  ยอดขาว และนางสาวดาว ยอดขาว นักเรียนไร้สัญชาติในสถาบันการศึกษาของประเทศไทย

 

สืบเนื่องจากโครงการบางกอกคลินิกเพื่อให้คำปรึกษากฎหมายด้านสถานะและสิทธิของบุคคล กองทุนศาสตราจารย์คนึง ฦาไชย คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้รับการร้องขอความช่วยเหลือทางกฎหมายจากนางสาวเดือน ยอดขาว และนางสาวดาว ยอดขาว เนื่องจากถูกปฏิเสธสิทธิที่จะได้รับวุฒิการศึกษาตามหลักสูตรที่สำเร็จการศึกษา ทางโครงการบางกอกคลินิกฯ จึงขอเรียนมายังท่านเพื่อทำความเข้าใจถึงข้อกฎหมายที่คุ้มครองสิทธิที่จะได้รับวุฒิการศึกษาของนางสาวเดือน และนางสาวดาว ยอดขาว ดังนี้

1. 1.      ข้อเท็จจริงเบื้องต้น

                        โครงการบางกอกคลินิกฯ ได้รับทราบข้อเท็จจริงเมื่อวันที่ 13 มีนาคม 2555 จากนางสาวเดือน ยอดขาว ว่าตนเองได้ศึกษาจนสำเร็จการศึกษาตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) สาขาคอมพิวเตอร์ จากวิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการสยาม กรุงเทพฯ  ในปี พ.ศ.2555 ส่วนน้องสาว คือ นางสาวดาว ยอดขาว สำเร็จการศึกษาตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) สาขาบัญชี ในปีการศึกษาและสถาบันการศึกษาเดียวกัน แต่ทั้งคู่กลับถูกทางวิทยาลัยเทคโนลยีพณิชยการสยามฯ ปฏิเสธที่จะอนุมัติวุฒิการศึกษาให้ โดยทางวิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการสยามฯ แจ้งว่าทั้งนางสาวเดือน และนางสาวดาว ยอดขาวเป็นนักเรียนไร้สัญชาติที่มีชื่อในทะเบียนราษฎรของฐานข้อมูลในเขตอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ แต่เดินทางออกนอกพื้นที่มาศึกษาในเขตกรุงเทพมหานครฯ โดยที่ไม่ได้ทำเรื่องขออนุญาตออกนอกพื้นที่ตามกฎหมาย ในสถานการณ์ดังกล่าวทางวิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการสยามฯ จึงไม่สามารถอนุมัติวุฒิการศึกษาตามหลักสูตรให้ได้ทันที และแนะนำให้ทั้งสองคนเดินทางกลับไปยังอำเภอเวียงแหง เพื่อทำเรื่องขออนุญาตออกนอกพื้นที่ตามกฎหมายและนำหนังสืออนุญาตดังกล่าวมาแสดงภายในเดือนมีนาคม 2555 ทางวิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการสยามฯ จึงจะสามารถอนุมัติวุฒิการศึกษาให้ได้

ทั้งนี้ การถูกปฏิเสธสิทธิที่จะได้รับวุฒิการศึกษาตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) ย่อมจะส่งผลกระทบต่อการสมัครเข้าศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น คือ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพขั้นสูง (ปวส.) ณ วิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการสยามของนางสาวเดือน และนางนาวดาว ยอดขาว ซึ่งได้ยื่นสมัครแล้ว แต่อาจจะไม่ได้รับการคัดเลือกให้เข้าศึกษาเพราะขาดหลักฐานที่แสดงถึงคุณสมบัติและวุฒิการศึกษาที่สำเร็จการศึกษา

 

1. 2.    ความเห็นทางกฎหมาย

2.1 ทางโครงการบางกอกคลินิกฯ มีความเห็นทางกฎหมายดังนี้ กรณีของนางสาวเดือน ยอดขาว และนางสาวดาว ยอดขาว นักเรียนในสถาบันการศึกษาของประเทศไทย ที่แม้บุคคลทั้งสองจะตกอยู่ในสภาวะคนไร้สัญชาติ แต่สิทธิทางการศึกษา ซึ่งมีความหมายครอบคลุมถึงสิทธิที่จะได้รับวุฒิการศึกษาตามหลักสูตรที่สำเร็จการศึกษานั้น ได้รับการรับรองว่าเป็นสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานที่มนุษย์ทุกคนพึงได้รับการเคารพและคุ้มครอง ไม่อาจถูกเลือกปฏิบัติด้วยเหตุแห่งสัญชาติ สถานะทางกฎหมาย มนุษย์ทุกคนย่อมมีสิทธิเข้าถึงการศึกษาเพื่อสนับสนุนการศักยภาพและคุณวุฒิของตนเอง นอกจากนี้ การส่งเสริมและให้ความคุ้มครองสิทธิดังกล่าว ยังเป็นไปตามพันธกรณีระหว่างประเทศซึ่งผูกพันประเทศไทยในฐานะรัฐภาคี กล่าวคือ ข้อ 26 แห่งปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ค.ศ.1948, ข้อ 13 แห่งกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ค.ศ.1966  และข้อ 28 แห่งอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก ค.ศ.1989 ตลอดจนตามกฎหมายภายในของประเทศไทยมีบทบัญญัติกฎหมายที่รับรองสิทธิทางการศึกษาของบุคคล ได้แก่ มาตรา 80 แห่ง รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 และมาตรา 10 แห่ง พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 ซึ่งแสดงให้เห็นถึงภาระกิจของประเทศไทย และสถาบันการศึกษามีหน้าที่ที่จะต้องเคารพต่อสิทธิดังกล่าว

2.2 การปฏิเสธที่จะออกวุฒิการศึกษาให้แก่นางสาวเดือนและนางสาวดาว ยอดขาว โดยอ้างเหตุแห่งที่บุคคลทั้งสอง ไม่มีหนังสืออนุญาตออกนอกพื้นที่มานั้น เป็นการออกคำสั่งที่ไม่ชอบ ขาดเหตุผล และไม่เป็นไปตามกฎหมาย ด้วยเพราะการเดินทางออกนอกพื้นที่โดยไม่ได้รับอนุญาตนั้น เป็นการกระทำความผิดต่อเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วยการอนุญาตให้บุคคลซึ่งไม่มีสัญชาติไทยออกนอกเขตควบคุมเป็นการชั่วคราวเพื่อเข้าเรียนในสถานศึกษา พ.ศ.2553  เป็นความผิดเฉพาะตัวของบุคคลกับเจ้าหน้าที่ทางปกครอง และมีโทษเพียงฐานปรับ ย่อมเป็นการกระทำความผิดที่ไม่เกี่ยวข้องกับการใช้สิทธิทางการศึกษา รวมถึงสิทธิที่จะได้รับวุฒิบัตรจากสถานศึกษาแต่อย่างใด

2.3  อนึ่ง ทางโครงการบางกอกคลินิกฯ ขอเรียนย้ำกับทางสถานศึกษาของท่านด้วยว่าสิทธิในการที่จะเข้าถึงการศึกษานั้นเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานที่ได้รับการรับรองโดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 นอกจากนี้ ทางกระทรวงศึกษาธิการได้ดำเนินการปรับปรุงการดำเนินการด้านต่างๆ เพื่อให้สอดคล้องกับกฎหมายว่าด้วยการศึกษาแห่งชาติและกฎหมายด้วยการศึกษาภาคบังคับ เพื่อเป็นการเปิดโอกาสให้แก่บุคคลได้รับการศึกษาอย่างทั่วถึง (Education for ALL) โดยกำหนดให้มีการจัดการศึกษาให้แก่บุคคลที่ไม่มีหลักฐานทางทะเบียนราษฎรหรือไม่มีสัญชาติไทย ปรากฎตาม ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยหลักฐานในการรับนักเรียนนักศึกษาเข้าเรียนในสถานศึกษา พ.ศ.2548 ดังนั้น สถานศึกษาจึงไม่สามารถปฎิเสธไม่รับให้เด็กเข้าเรียน ด้วยเหตุที่สถานศึกษาเรียกหลักฐาน ที่มากหรือเกินไปกว่าที่ระเบียบฯ กำหนด

 

การดำเนินการเพื่อให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายเบื้องต้น

เมื่อวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ.2555  ที่ผ่านมา ทางโครงการบางกอกคลินิกฯ ได้ประสานขอความช่วยเหลือไปยัง คุณรจนา สินที สำนักกิจการพิเศษ สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อขอให้ติดตามและให้ความช่วยเหลือกรณีการไม่ได้รับอนุมัติวุฒิการศึกษาของนางสาวเดือน และนางสาวดาว ยอดขาว และได้ร้องเรียนไปยังคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เพื่อขอให้ดำเนินการคุ้มครองสิทธิในวุฒิการศึกษาและสิทธิทางการศึกษาของนางสาวเดือน และนางสาวดาว ยอดขาว

จากการติดตามความคืบหน้า เมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2555 ทาง วิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการสยามฯ ยังยืนยันว่าไม่สามารถอนุมัติวุฒิการศึกษาให้กับนางสาวเดือน และนางสาวดาว ยอดขาวได้ หากบุคคลทั้งสองยังไม่นำไม่อนุญาตออกนอกพื้นที่มาแสดงภายในวันที่ 30 มีนาคม 2555 ซึ่งเป็นวันสุดท้ายที่ทางวิทยาลัยเทคโนโลยีพณิชยการสยามฯ จะออกวุฒิการศึกษา

 

1. 3.      ข้อเสนอแนะทางกฎหมายต่อวิทยาลัยพณิชยการสยามฯ

ทางโครงการบางกอกคลินิกฯ เห็นว่า ทางสถานศึกษาของท่าน ควรต้องดำเนินการตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องโดยการอนุมัติ/ออกวุฒิบัตรรับรองการจบการศึกษาหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) ให้แก่นางสาวเดือนและนางสาวดาว มิฉะนั้นย่อมเป็นการกระทำที่ละเมิดต่อสิทธิในวุฒิการศึกษา ซึ่งเป็นสิทธิทางการศึกษาประการหนึ่ง และจะกระทบต่อสิทธิในการศึกษาระดับสูงของนางสาวเดือน และนางสาว ยอดขาว

ดังนั้น เพื่อยังให้เกิดการคุ้มครองสิทธิในการได้รับวุฒิการศึกษาตามหลักสูตร ทางโครงการบางกอกคลินิกฯ จึงเรียนมาเพื่อขอให้ท่านปฏิบัติตามที่กฎหมายกำหนด และโปรดดำเนินการโดยเร่งด่วน เพื่อป้องกันมิให้เกิดผลกระทบต่อสิทธิทางการศึกษา อันเป็นสาระสำคัญในการพัฒนาศักยภาพและคุณภาพชีวิตของทั้งนางสาวเดือน ยอดขาว และนางสาวดาว ยอดขาว

      จึงเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณาและดำเนินการต่อไป

 

                   ขอแสดงความนับถือ

 

 

             (นางสาวพวงรัตน์ ปฐมสิริรักษ์)

      นักกฎหมายประจำโครงการบางกอกคลินิก

เพื่อให้คำปรึกษากฎหมายด้านสถานะและสิทธิของบุคคล

        คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

 

ติดต่อ

อีเมล :  [email protected]