กำกับดูแลองค์กรโดยการสำรวจตรวจสอบสุขภาพขององค์กร เรียนรู้จาก SCB

          สุขภาพขององค์กรธุรกิจจะว่าตรวจสอบง่ายก็ง่ายจะว่ายากก็ยาก  ระหว่างผมนั่งประชุมคณะกรรมการธนาคารไทยพาณิชย์เช้าวันที่ ๑๙ ม.ค. ๕๕   ผมเห็นว่า SCB สุขภาพดี เมื่อมองจากหลากหลายตัวชี้วัด   โดยที่ตัวชี้วัดตัวสำคัญที่สุดคือผลกำไรสุทธิ ซึ่งของปี ๒๕๕๔ เท่ากับ ๓๖,๓๐๐ ล้านบาท   เพิ่มขึ้นจากปีที่แล้วร้อยละ๔๙

          แต่นั่นคือดัชนีบอกสุขภาพในอดีตมาจนถึงปัจจุบัน   ตัวเลขนี้ไม่บอกสุขภาพในอนาคต

          ปฏิสัมพันธ์ระหว่างธปท. กับธนาคารพาณิชย์มองในเชิงสร้างสรรค์น่าสนใจมาก   ธปท. ทำหน้าที่ตรวจสอบธนาคารไทยพาณิชย์และรายงานมาให้คณะกรรมการธนาคารรับทราบ   โดยกรรมการทุกคนต้องลงนามรับทราบส่งกลับไปที่ ธปท.   ประเด็นหนึ่งที่คณะกรรมการ SCB นำมาหารือกันคือ  รายงานกลับมาจากธปท. ว่า SCB มีตรงไหนบ้างที่ต้องระมัดระวัง   คณะกรรมการ SCB อภิปรายกันว่าต้องระมัดระวังอย่างไรจึงจะพอดีไม่หย่อนไปหรือตึงไป

          ผมไตร่ตรองพฤติกรรมหรือบทบาทของ ธปท. จากมุมของ SCB แล้ว   ผมตีความว่าธปท. ทำหน้าที่รับใช้ SCB โดยเอาข้อมูลมาวิเคราะห์ตามหลักวิชาการ มองจากมุมที่ต่างจากมุมของ SCB   แล้วส่งกลับมาให้ SCB ใช้ประโยชน์เพื่อความระมัดระวังในการทำธุรกิจ   มองเชิงบวก ธปท. ให้บริการทำ data processing for risk management ให้แก่ SCB และธนาคารพาณิชย์ทั้งหลาย

          ทำให้ผมหวนคิดมาที่ระบบอุดมศึกษาและระบบการศึกษาในภาพใหญ่   เราไม่มีกลไกแบบที่ ธปท. ทำให้แก่สถาบันการเงิน   กลไกที่สกอ. และสมศ. เป็นคนละกลไก   ไม่ใช่การให้บริการ data processing for risk management ของมหาวิทยาลัยและสถาบันการศึกษา   แต่เป็นการประเมินแบบเน้นได้-ตก  ไม่ใช่เน้นประเมินเพื่อความระมัดระวังและปรับปรุงองค์กร

          ธนาคารพาณิชย์ต้องตรวจสอบระมัดระวังตนเองอยู่ตลอดเวลา โดยตระหนักว่ามีความเสี่ยงรอบตัวทั้งภายในตนและสถานการณ์ภายนอก รวมทั้งคู่แข่งและคู่ค้า   แต่สถาบันการศึกษาไม่คิดว่าตนเองมี risk เพราะอยู่ใน comfort zone จนเคยชิน  จึงไม่มีความคิดเรื่องrisk management เลย

          การตรวจสอบสุขภาพของตนเองจึงไม่เป็นวัฒนธรรมของสถาบันการศึกษา ยกเว้นสถาบันการศึกษาเอกชน

วิจารณ์พานิช

๓๐ ม.ค. ๕๕

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

ในฐานะ ex-BOT ..รู้สึกดีที่ได้ทราบ feed back จากกรรมการ SCB เช่นนี้ค่ะ