๒๒๗. ทัศนะเพื่อการปรับท่าทีใหม่ให้กับพระพุทธศาสนา

     ช่วงนี้ ผู้เขียนไปกิจนิมนต์หลายงาน แต่ละงานก็มีการระดมทรัพยากรจตุปัจจัย (ปัจจัยสี่-อาหาร ที่อยู่อาศัย เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค ) ทั้งเงินและสิ่งของอย่างมโหฬาร  ผู้เขียนก็ขออนุโมทนาในเจตนาของชาวพุทธไทยอย่างจริงใจ ที่ได้ส่งเสริมสนุบสนุนกิจการพระศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองต่อไปในอนาคตกาล แต่ขออย่างหนึ่งได้หรือไม่ว่า...ในปีใหม่นี้ขอให้ลดทอนบางส่วนลงเสียบ้าง.....เช่น ผ้าป่า เครื่องราง ฉลองพัด ฉลองตำแหน่ง จัดงานวันเกิด ทุบของเก่า(ที่ยังใช้ได้)ระดมเงินเพื่อสร้างของใหม่ เป็นต้น

     แต่ให้ไปเพิ่ม งานด้านการเผยแผ่ งานด้านการศึกษาสงเคราะห์และงานด้านการสาธารณสงเคราะห์ให้มากขึ้น ส่วนงานด้านการสาธารณูปโภค งานด้านสาธารณูปการ ควรเพลา ๆ ไว้บ้าง หากคิดตามอัตราส่วนแล้ว งานก่อสร้างใช้ทุนทรัพย์สูงมาก เมื่อเทียบกับงานด้านการเผยแผ่

     บางครั้งจะโทษพระอย่างเดียวก็ไม่ได้ ญาติโยมเองต้องไม่เร่งรัดท่านเจ้าอาวาส ที่บีบบังคับท่านให้เกิดความกระสัน โดยเปรียบเทียบกับวัดอื่น ๆ ซึ่งวัฒนธรรมบางประการมักสร้างนิสัยการแข่งขัน อวดดี อวดเก่งให้เกิดขึ้น แม้ว่าวัดจะเป็นน่าตาของชุมชนก็จริง แต่ไม่ควรจะมีมาตรฐานแค่มีทุกอย่างครบ เช่น โบสถ วิหาร ศาลาการเปรียญ เจดีย์ กุฏิที่พักสงฆ์ ฯลฯ แต่ควรมองการสร้างวัดแบบค่อยเป็นค่อยไป ไม่ใช่เร่งรัด จนทำให้พระเองหลงประเด็นไปว่าการสร้างถารวรวัตถุให้สำเร็จในปัจจุบันขณะถือว่าเก่งกว่า แน่กว่า เพราะญาติโยมชื่นชมมากกว่า

     แท้จริงองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงบัญญัติว่าพุทธสาวกเมื่อเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนาแล้ว ควรทำธุระที่สำคัญอยู่ ๒ ประการ คือ ๑)คันถธุระ  และ ๒)วิปัสสนาธุระ

     คันถธุระ คือ การศึกษาเล่าเรียน วิชาการด้านพุทธศาสนา หรือวิชาการที่ยังคุณความดีงามในด้านจิตวิญญาณให้บังเกิด เพื่อนำวิชาความรู้ หรือหลักการนั้น ๆ ไปสู่

     งานด้านวิปัสสนาธุระ คือการทำให้เห็นแจ้งแทงตลอด บางสำนักใช้หลักสติปัฏฐานสี่ในการพิจารณากาย จิต เวทนา ธรรม ตามหลักการด้านพระพุทธศาสนา (ส่วนการหลับหูหลับตานั้นเป็นเพียงอุบายในการเจริญสติ เพื่อให้เห็นแจ้งตามหลักการทางพระพุทธศาสนา)

     เมื่อธุระทั้งสองมารวมกัน จึงเกิดคำว่า ปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวธ เกิดขึ้น ในประเด็นดังกล่าว พระพุทธเจ้าคงไม่เพ่งเฉพาะเป็นคำสอนสำหรับพระภิกษุเท่านั้น พระองค์คงมุ่งหมายถึงเหล่าอุบาสก อุบาสิกาด้วย

     ในทัศนะของผู้เขียน ตอนนี้ชาวพุทธเรามุ่งไปที่ศาสนวัตถุมากจนเกินความพอดี โดยละเลยศาสนบุคคลเอาไว้ ปล่อยให้ศาสนบุคคลด้านการเผยแผ่ ศาสนบุคคลด้านการศึกษาสงเคราะห์ ศาสนบุคคลด้านการสาธารณสงเคราะห์เกิดขึ้นตามมีตามเกิด แล้วเผชิญกับชะตาแบบตามมีตามกรรม ทั้ง ๆ ที่เป็นสิ่งที่สังคม(คนไทย) สามารถสร้างสรรค์ขึ้นมาได้ เพราะสังคมไทยปัจจุบันมีพร้อมในทุกด้าน

     ในปี พ.ศ.ใหม่นี้ เรามาเริ่มต้นกันได้หรือยัง? ที่จะปรับเปลี่ยนทัศนะคติใหม่ให้เกิดขึ้น? โดยปรับเปลี่ยนวิธีคิด วิธีพูด วิธีทำใหม่ โดยให้ค่านิยม หรือคำสำคัญกับพุทธศาสนาใหม่ ถ้าพุทธบริษัทให้ความสำคัญกับสิ่งไหนมาก ภิกษุสงฆ์ก็จะตอบสนองความเชื่อ ความต้องการ ความคิดความเห็นนั้นมาก เช่น ยุคหนึ่งนิยมสร้างพระพุทธรูป ก็พระพุทธรูปเต็มบ้านเต็มเมือง ยุคหนึ่งนิยมสร้างคัมภีร์ถวายก็ถวายคัมภีร์ใบลานเต็มวัดเต็มวา ยุคหนึ่งนิยมสร้างวัด ก็สร้างจนมีพระไม่พอจนวัดร้างไปตั้ง ๑๐,๐๐๐ กว่าวัด ฯลฯ

     หากพระพุทธองค์ทรงมีพระชนมายุอยู่ พระองค์คงจะตรัสเน้นว่า "ตถาคตสอนให้เธอทั้งหลายให้ถือเอาธุระในศาสนานี้เพียง ๒ ประการเท่านั้น คือคันถธุระและวิปัสสนาธุระ" ดังที่กล่าวมาแล้ว

     ดังนั้น ประเด็นนี้ผู้เขียนขอแยกการนำเสนอเป็น ๒ ประการ คือหาก ไม่กลับไปที่ธุระหลักทั้งสองในพระศาสนา ก็ควรปรับเปลี่ยนงานด้านศาสนวัตถุอย่างเดียว มาอยู่ที่งานด้านการเผยแผ่ งานด้านการศึกษาสงเคราะห์และงานการสาธารณสงเคราะห์ให้มากกว่านี้บ้าง

 

     หรือชาวพุทธยังจะเชื่อและปฏิบัติในสิ่งที่ถือกันแบบต่อๆ กันมา โดยไม่คิดปรับปรุงแก้ไข?...