วัฒนธรรมท้องถิ่น : แนวคิดเรื่องลืมในภูมิปัญญาไทยอีสาน


ทำดีเป็นฮอยไว้...บ่ว่าดีกะตามซ่าง...ทำซั่วซูซ่วยใว้...ไผ่ซิย่องกะซ่างตาม

          ผมหยิบ...ผญา...เป็นหนังสือเล่มเล็ก ๆ ของศูนย์รวมสงฆ์ชาวอีสาน...เขียนด้วยอักษรไทย...แต่ใส่ภูมิปัญญาท้องถิ่นอีสาน...มีความลุ่มลึก...คำคม...เหมาะสำหรับคนไกลบ้าน...ทุกคน

หนังสือเล่มนี้...พิมพ์เมื่อปี  2523  ครับ...ผมอ่านบางช่วง...ข้อความกินใจดีครับ...เช่น...ลืม...

         ลืมบุญคุณพ่อแม่วิ่ง                   หาเงินส่งให้ศึกษา

          จนได้เป็นพระมหา                   ก็เพราะเงินเพิ่นหาให้

          ลืมฮอดยามเจ็บไข้                     สองเขือเพิ่นวิ่งแล่น

          ลืมอ้อมแขนตั้งแต่น้อย              มารดาอุ้มบ่ได้วาง

           ลืมบุญคุณพ่อแม่ล้าง                 ขี้เยี้ยวจากกายา

           ลืมข้าวปลาพ่อเคยหา                 มาสู่กินหยิบป้อน

           ลืมยามนอนกินนมท่าน             จนโตเองสิเป็นบ่าว

           ลืมยามหนาวเพิ่นแล่นหาผ้าตุ้ม  คลุมไว้ให้อุ่นกาย

           ลืมฮอดสายสมรหล้า                  สาวแพงน้องอ่อน

           ที่เคยสอนให้น้อง                      หัดไหว้พ่อแม่คีง

           ลืมน้องสาวผู้เคยวิ่ง                    แล่นลัดบาดยามเห็น

           ลืมผู้เคยไปส่งเพล                      เมื่อ...มหา...เมือบ้าน

           ลืมคำหวานน้องสาวหล้า            คราวมหาไปยามแม่

           น่าเอ็นดูแท้ ๆ                             บาดนางน้องมานั่งนำ

           ลืมผู้เคยหาบน้ำ                          มาให้พี่สรงกาย

            ลืมน้องสาวผู้เคยพาย                 ส่งกระเป๋ากลับกรุงกว้าง

            ลืมน้องสาวผู้เคยให้                   ยามอ้ายไกลเพราะเป็นห่วง

            คราวอ้ายกลับเมืองหลวง            น้องโบกมือแท่แล่น้ำตาย้อย

            ย่าวไหล ฯลฯ

เป็นอย่างไรบ้างครับท่านผู้อ่าน...ฮา ๆ เอิก ๆ  ผมอ่านแล้ว...คิดฮอด...จริง ๆ

โปรดติดตามตอนต่อไป 

ด้วยความปรารถนาดี 

จาก...umi              
หมายเลขบันทึก: 46882เขียนเมื่อ 28 สิงหาคม 2006 14:45 น. ()แก้ไขเมื่อ 21 มิถุนายน 2012 09:58 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (4)
  • ขอบคุณค่ะ
  • บางคำ บางสำนวน อ่านแล้วก็ไม่เข้าใจจริง ๆ ค่ะ  เช่นคำว่า แท่แล่  หรือ สองเขือเพิ่นวิ่งเล่น ฯลฯ
  • แต่รวม ๆ ทั้งสิ้น ก็สรุปใจความได้  กับคำว่า ลืม ไม่ว่า ลืมอะไรก็ไม่ดีทั้งนั้น  โดยเฉพาะการลืมตัว

 

 

สวัสดีครับ  คุณสุชานาถ  บุญเที่ยง

น้องโบกมือแท่แล่...เป็นจุดเด่น...ครับ

ยืนแท่แล่...ก็ใช้คำนี้...ครับ  หรือท่านอื่นเห็นเป็นอย่างไร...ขอเชิญช่วยอธิบายหน่อยครับผม

หมายถึงพ่อแม่วิ่งต้วเป็นเกลียว...ไปหายา...หาหมอมารักษา...ให้ลูกหายจากการป่วย...ครับผม

หรือท่านอื่นเห็นเป็นอย่างไร...ฮา ๆ เอิก ๆ

ขอบคุณครับ

ด้วยไมตรีจิตมิตรภาพ

จาก...umi

  • ยืน เท่แล่ หมายถึงยืนโดดเด่น มั่งครับ ออตไม่แน่ใจ
  • ยืน คิ่งนิ่ง หมายถึง ยืนแน่นิ่ง งงงัน ตกใจ ไม่มีสติหรือสติน้อย
  • ยืน ซื่อลื่อ หมายถึง ยืนนิ่งไม่สนใจอะไร เฉย ๆ

อ่านผะหยาแล้วเห็นชัดนะครับอย่างที่พี่สุชานาถว่าคือต้องไม่ลืมตัว ลืมครอบครัว

ถ้าจะเขียนให้ถูกออตคิดว่าน่าจะเป็น ผะหยา เพราะภาษาลาวหรือภาษาไทน้อยไม่มีตัว ญ หญิง ครับมีแต่ตัว ย ยักษ์(เสียงขึ้นจมูก)อย่างไรชี้แนะด้วยนะครับ

สวัสดีครับ คุณออต

เรื่อง ผญา  อักษรเฮาบ่มี  ยืมเพิ่นมาใช่...ผู้รู้ซอยแน่เด้อ...ผมว่าบ่มถูกบ่มีผิด...ครับ

ขอบคุณหลาย ๆเด้อ...ที่ซ่อยมาอธิบาย...ชื่นใจ...

ครับผม

ด้วยไมตรีจิตมิตรภาพ

จาก...umi

 

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท