8 วิธีป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่

จดหมายข่าวเว็บไซต์ อ.นพ.เมียคิน ตีพิมพ์เรื่อง 'Reducing and increasing risk fo colon cancer' = "(การ)ลดและเพิ่มเสี่ยงมะเร็งลำไส้ใหญ่", ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ

.

การศึกษาใหม่ 2 รายงานพบว่า การออกแรง-ออกกำลังลดเสี่ยง(ป้องกัน)... ตรงกันข้าม, การกินเนื้อมากเพิ่มเสี่ยงมะเร็งลำไส้ใหญ่

.

ลำไส้ใหญ่เป็นท่อยาวประมาณ 5 ฟุต = 1.5 เมตร = 150 เซนติเมตร, รูปร่างคล้ายตัวยู (U-shaped) กลับหัว หรือคล้ายตัว "ก"

.

ถ้ามองคนจากทางด้านหน้า, อาหารเก่าจะเข้าไปลำไส้ใหญ่ และเคลื่อนไปตามทิศทางคล้ายกับการเขียนตัว "ก" ในภาษาไทย

.

ลำไส้ใหญ่อยู่เกือบท้ายสุดของระบบทางเดินอาหาร (เหนือไส้ตรง-ทวารหนัก) ทำให้มีโอกาสสัมผัสสารก่อมะเร็งในอาหารค่อนข้างนาน

.

การออกแรง-ออกกำลังอย่างหนัก เช่น วิ่งเร็ว ปั่นจักรยานเร็วมาก กระโดดเชือก ฯลฯ ช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย (ขาลงของตัว "ก") และไส้ตรง (rectum), แต่ไม่ช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนต้น (ขาขึ้นของตัว "ก")

.

การออกแรง-ออกกำลังหนักปานกลาง เช่น เดินเร็ว ปั่นจักรยานเร็วปานกลาง ฯลฯ ไม่ช่วยป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่

.

กลไกที่เป็นไปได้ คือ การออกแรง-ออกกำลังอย่างหนัก เช่น วิ่งเร็ว กระโดดเชือก ฯลฯ ทำให้ลำไส้ใหญ่หดตัวได้แรงขึ้น บีบไล่อาหารเก่าออกจากลำไส้ใหญ่ได้ดีขึ้น มีอาหารเก่าตกค้างในลำไส้ใหญ่น้อยลง

.

เนื้อแดง (red meat) หรือเนื้อสัตว์ใหญ่กว่าสัตว์ปีก (ใหญ่กว่าไก่ เป็ด ฯลฯ) เช่น แพะ แกะ วัว หมู ควาย ฯลฯ และเนื้อสำเร็จรูป (processed meat) เช่น ไส้กรอก ไส้อั่ว หมูยอ หมูหยอง หมูแผ่น เนื้อเค็ม ฯลฯ เพิ่มเสี่ยงมะเร็ง โดยเฉพาะเนื้อที่ผ่านการปรุงด้วยความร้อนสูง เช่น ปิ้ง ย่าง เผา ฯลฯ

.

กลไกที่เป็นไปได้ คือ ไขมันแฝงที่อยู่ในเนื้อแดง จะเสื่อมสภาพ กลายเป็นสารก่อมะเร็ง (heterocyclic amines / HCA) ซึ่งอาจกระตุ้นผนังลำไส้ใหญ่ให้เกิด "ติ่งเนื้อ (polyp)" ซึ่งอาจทำให้ผนังลำไส้ใหญ่หนาตัวขึ้น หรือเป็นติ่งยื่นเข้าไปในผนังลำไส้

.

คำแนะนำสุขภาพทั่วไปในการป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้แก่ [ mayoclinic ]

.

(1). ลดเนื้อแดงสัก 1/2 > เปลี่ยนเป็นสัตว์ปีก ปลา หรือโปรตีนจากพืชแทน เช่น เต้าหู้ โปรตีนเกษตร ถั่ว งา ไข่ ฯลฯ

.

(2). ลดเนื้อสำเร็จรูป ไม่กินเกิน 1 ครั้ง/สัปดาห์

.

(3). หาโอกาสออกแรง-ออกกำลังแบบหนักบ้าง เช่น วิ่งวันเว้นวัน ฯลฯ และควรออกแรง-ออกกำลังหนักปานกลาง สะสมเวลาให้ได้ 30 นาที/วันขึ้นไปทุกวัน เช่น เดิน ล้างรถ ถูพื้น ฯลฯ, หาโอกาสขึ้นลงบันไดแทนใช้ลิฟต์ (ขึ้นลงบันไดนับเป็นการออกกำลังแบบหนัก)

.

(4). กินผัก ถั่วที่ไม่ผ่านการทอด (ถั่วทอดมีแคลอรี หรือให้กำลังงานสูง เสี่ยงอ้วน), เห็ด ผลไม้ทั้งผลเป็นประจำ

.

(5). เปลี่ยนข้าวขาวเป็นข้าวกล้อง, ขนมปังขาวเป็นขนมปังเติมรำ (โฮลวีท) และอาหารทำจากแป้งเป็นธัญพืชไม่ขัดสี เช่น ข้าวโพด ฯลฯ อย่างน้อย 1/2

.

(6). ไม่ดื่มหนัก (แอลกอฮอล์)

.

(7). ไม่สูบบุหรี่ และไม่หายใจเอาควันบุหรี่มือสอง หรือบุหรี่ที่คนอื่นสูบเข้าไป โดยเฉพาะห้องแอร์ที่มีคนสูบบุหรี่ เช่น ไนท์คลับ ผับ บาร์ ฯลฯ

.

(8). รักษาน้ำหนัก ไม่ให้เกินเกณฑ์มาตรฐาน โดยใช้น้ำหนักเป็นกิโลกรัมตั้ง หารด้วยส่วนสูงเป็นเมตร 2 ครั้ง จะได้ค่าดัชนีมวลกาย (body mass index / BMI) ซึ่งค่าปกติในคนเอเชีย = 18.5-23.4 หรือใช้โปรแกรมคำนวณอัตโนมัติที่ลิ้งค์นี้

• [ คำนวณดัชนีมวลกาย / BMI ]

ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

.

> [ Twitter ]

• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ รพ.ห้างฉัตร ลำปาง. 19 ตุลาคม 2554. ยินดีให้ท่านนำบทความทั้งหมดไปใช้ได้ > CC: BY-NC-ND.
• ข้อมูลทั้งหมดเป็นไปเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ ไม่ใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรค; ท่านที่มีโรคประจำตัวหรือความเสี่ยงต่อโรคสูงจำเป็นต้องปรึกษาหมอที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้.

[Kamthorn Kamthornthip]

Thank you very much krub.

[คณิน อุดมความสุข]

ขอบคุณคุณหมอ ครับ ที่แนะนำ

ของที่ไม่ควรรับประทาน นาน ๆ สักครั้งคงทำให้การก่อมะเร็งช้าลงนะครับ

ไส้อั่วเจ้าอร่อย ๆ จำเป็นต้องห่าง ๆ ซะแล้ว