หน้าแรก
สมาชิก
tum
สมุด
km on the way
สันติชล
tum
sasithorn obklin
สมุด
บันทึก
อนุทิน
ความเห็น
ติดต่อ
สันติชล
KM ดี ๆ มีให้ค้นเจอ...
การไปจับภาพการจัดการความรู้ที่ อำเภอปาย จ.แม่ฮ่องสอน
ได้พบกับชุมชนเรียนรู้
3 แบบ 3 สไตล์
คือ
ชุมชนชาวจีนยูนนาน บ้านสันติชล กับ ภาพการจัดการชุมชน จัดการความรู้ และการจัดการท่องเที่ยว โดยชุมชน
กลุ่มสร้างสรรค์สื่อวิทยุชุมชนเพื่อคนเมืองปาย
ศบอ.ปายกับสร้างโอกาสเสริมอาชีพแก้จนชุมชนเรียนรู้บ้านเวียงเหนือ
ที่บ้านสันติชล
เราเห็นภาพการจัดการตนเองของชุมชนที่ร่วมกันสร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่ให้ลูกหลานได้สืบทอดอย่างภาคภูมิใจ
กับการเป็นชุมชนท่องเที่ยวที่มีเอกลักษณ์ วัฒนธรรมจีนยูนนานอันเป็นรากฐานของชุมชนเป็นจุดขาย คนในชุมชนมีการพัฒนาทั้งการศึกษา อาชีพที่ส่งเสริมกับการจัดการท่องเที่ยว
สามารถลบภาพการเป็นชุมชนเกือบปิด เส้นทางยาเสพติด ไม่มีใครกล้าเข้า ให้กลายมาเป็นชุมชนจัดการท่องเที่ยวที่ฟื้นฟู วัฒนธรรม วิถีชีวิตความเป็นชาวจีนยูนนานมาเป็นจุดขาย
มีการจัดการที่จะไม่ถูกกลืนไปกับกระแสท่องเที่ยวหลัก
ควบคู่ไปกับการพัฒนาศักยภาพชุมชนทั้งชีวิตความเป็นอยู่ ความรู้ และอาชีพ ส่งเสริมการรวมกลุ่ม พัฒนาเศรษฐกิจฐานราก มีกิจกรรมท่องเที่ยวเป็นเครื่องมือของการพัฒนาชุมชนอย่างหนึ่ง
บ้านสันติชลวันนี้จึงมีการพัฒนา สร้างแหล่งท่องเที่ยวต่างที่สะท้อนการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมจีนยูนนานอันเป็นรากฐานที่มาของชุมชน แสดงออกมาให้เห็นทั้งสิ่งก่อสร้าง อาคารบ้านเรือน ประเพณี
และการละเล่นต่าง ๆ
ทั้งอาคาร สถานที่
การแต่งกาย รวมทั้งมีแผนงานที่จะสร้างความสมบูรณ์แบบมากขึ้นขนาดจะมีการสร้างโรงเตี้ยม
พิพิธภัณฑ์ เกี้ยว ม้า และชุดจีนยูนนาน
การเป็นชุมชนจัดการตนเอง ชุมชนจัดการความรู้
และชุมชนจัดการท่องเที่ยว
พวกเขาทำอย่างไร .....
การจัดการตนเอง
:
บ้านสันติชลสามารถลบภาพการเป็นหมู่บ้านเส้นทางยาเสพติด น่ากลัว ไม่มีใครกล้าเข้า ให้
กลายมาเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวที่สามารถจัดการและนำเสนอเอกลักษณ์ วัฒนธรรมชุมชนเป็นจุดขาย โดย
เมื่อ 10 กว่าปีก่อน บ้านสันติชลเคยได้ชื่อว่าเป็นเส้นทางยาเสพติด ซึ่งส่งผลกระทบชาวบ้านอยู่ด้วยความยากลำบาก จากการเข้าปราบปรามของทางการ จนเมื่อ 2-3 ปี เวทีประชาคมหมู่บ้านที่ผู้นำชักชวนลูกบ้านมาประกาศเจตนารมย์ร่วมกันว่า
ชุมชนบ้านสันติชลมีผู้นำที่มีวิสัยทัศน์
ทำหน้าที่เป็นทั้งผู้นำ ผู้ดูแล และผู้สนับสนุน
เชื่อมโยงภายนอก หน่วยงานทหาร
หน่วยราชการอื่น และหน่วยงานพัฒนาต่าง ๆ ที่จะทำให้บ้านสันติชล
ประกาศตัวตนต่อภายนอกว่าเป็นชุมชนปลอดยาเสพติดและปลอดภัยสร้างความมั่นใจกับนักท่องเที่ยว
ค้นหา
ส่งเสริมศักยภาพเศรษฐกิจชุมชนเช่นการแปรรูปถั่วเหลือง
ผู้นำชุมชน มีบทบาทสำคัญมากในการนำพาชุมชนไปในทิศทางใด
“
บ้านสันติชล
”
เหมือน
ครอบครัวใหญ่ 190 ครัวเรือน 1,070 คน ผู้นำชุมชนเปรียบเหมือนพ่อบ้านซึ่งอาจดูแลไม่ทั่วถึง จึงมีการคัดเลือก
“
ผู้ช่วยผู้นำ
”
มาเป็นหัวขบวนในการดูแลชุมชนในด้านต่าง ๆ อีก 4 คน เช่น ด้านสวัสดิการ
ด้านความปลอดภัย เป็นต้น มีทีมคณะกรรมการหมู่บ้าน 13 คน ที่แต่ละคนก็จะดูแล 10 กว่าครอบครัว เป็นการดูแลและจัดการช่วยเหลือกันภายในชุมชนซึ่งพวกเขาบอกว่า
“
เราเป็นครอบครัวใหญ่ใครคนใดคนหนึ่งเดือดร้อนทุกคนก็เดือดร้อนด้วย
”
แสดงถึงความใส่ใจและมีความรู้สึกเป็นหนึ่งเดียวกัน และช่วยเหลือกัน
แต่ละเดือนก็จะมีการรายงานผลความคืบหน้า การแก้ปัญหา หรือเสนอความต้องการของชุมชน ในเวทีประชุม สรุปร่วมกันแล้วกลับไปดำเนินการต่อเป็นวงจรต่อเนื่อง
คุณบุญหล่อ
หล่ออริยวัฒน์ ผู้นำชุมชนบ้านสันติชล วัย 46 ปี
บอกว่า การประชุมแต่ละครั้งเป็นเวทีการมาพบปะ พูดคุย รายงานความก้าวหน้าการดำเนินงานในด้านต่าง ๆ
เหมือนกับการ
update
เรื่องราวของชุมชน ซึ่งทุกครั้งก็จะมีการบันทึกว่าคุยกันเรื่องอะไร ได้ผลสรุปอย่างไร
และจะกลับไปทำอะไรต่อ
และที่สันติชลยังมีลานกลางบ้านหรือลานประชาคมที่คนในชุมชนจะมารวมตัวกันเพื่อให้ความเห็นในเรื่องต่าง ๆ ที่ต้องการข้อสรุปร่วมกัน นอกเหนือจากช่องทางผ่านกรรมการหมู่บ้านและผู้ช่วยผู้นำ
ผู้นำและแกนนำชุมชนทำหน้าที่ออกไปเชื่อมโยงความร่วมมือจากภายนอก
การจัดการความรู้
ชุมชนจีนยูนนานบ้านสันติชล เป็นภาพของชุมชนจัดการท่องเที่ยวที่ฟื้นฟูวิถีชีวิต
วัฒนธรรมความเป็นจีนยูนนาน โดยเฉพาะอาหารรสเลิศเป็นจุดขาย
อันเป็นผลมาจากการที่ชุมชนลุกขึ้นมาประกาศต่อต้านยาเสพติด
ล้างภาพการเป็นชุมชนแหล่งพักและเส้นทางค้ายา
นำโดยผู้นำชุมชนที่เห็นพิษภัยและผลเสียที่เกิดขึ้นกับคนของชุมชนซึ่งก็ตกเป็น
“
เหยื่อ
”
เช่นกัน
เขาจึงอยากสร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของบ้านสันติชลให้เป็นชุมชนที่สงบ ปลอดภัย
และสามารถสร้างความภาคภูมิใจให้กับคนรุ่นลูกรุ่นหลานในอนาคต
คุณบุญหล่อ
หล่ออริยวัฒน์ ผู้นำชุมชนบ้านสันติชล วัย
46
ปี เล่าว่า
หลังจากตนเข้ามารับตำแหน่งผู้นำชุมชนเป็นปีที่
2
เป็นช่วงที่ยาเสพติดระบาดเข้ามาที่บ้านสันติชลตั้งแต่ปี
2532
และยิ่งหนักในช่วงปี
37-38
ส่งผลกระทบทำให้ชาวบ้านลำปาก ทางการเข้ามาปราบปราบชาวบ้านก็ตกใจ
อยู่ด้วยความหวาดหวั่นยากลำบากแลกนี้มาเป็นเวลา
6-7
ปี
รอว่าวันใดจะได้อยู่อย่างปกติสุขเหมือนคนทั่ว ๆ ไป
ในที่สุดก็เกิดการตั้งคำถามกันในเวทีประชาคมว่า ในเมื่อ
“
เราอยากอยู่อย่างคนไทย
อยากได้สัญชาติไทย
”
ก็มีคำถามว่าแล้วพวกเราทำอะไรเพื่อคนไทยบ้างหรือยัง
”
นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่ผมนำทีมชาวบ้านประกาศและขอประชามติร่วมกันในลานประชาคมของชุมชน
ที่จะทำให้บ้านสันติชลปลอดยาเสพติด
2-3
ปีที่ผ่านมาได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า
จากการประชาคมหมู่บ้านว่าเขาจะทำอย่างไรถึงจะอยู่อย่างปกติสุขเช่นคนทั่วไป
เน้นสร้างสำนึกร่วมบ้านสันติชล โดยทำงานร่วมกับทหาร
ผู้นำสำคัญเป็นการนำสั่งการทุกอย่าง ปฏิญาณคืนอาวุธ เลิกค้ายา จะเป็นคนดี
เพื่อประเทศไทย กรรมการหมู่บ้าน แบ่งเป็นฝ่ายต่าง ๆ ได้แก่ฝ่ายรักษาความปลอดภัย
ฝ่ายสวัสดิการหมู่บ้าน ฯลฯ
เมื่อจะเปลี่ยนแปลงผู้นำชุมชนก็ออกไปประสานความร่วมมือจากภายนอกทั้งทหารและหน่วยงานพัฒนา
ออกไปดูงานบ้านรักไทย แล้วเห็นนักท่องเที่ยวมาเยอะ ก็ไปถามว่านักท่องเที่ยวมาทำอะไร
มาดูอะไรก็พบว่าเขามากินอาหารจีน ซื้อของที่ระลึก เราก็สั่งมาชิมหมด
แล้วบอกว่าแบบนี้สันติชลน่าจะทำได้ จึงนำมาสู่การพัฒนาจุดท่องเที่ยวต่าง ๆ
ทั้งการทำซุ้มประตูที่ใช้แรงงานกว่า
3
พันคนช่วยกันสร้างในเวลา
72
วัน
(
น่าเสียดายที่ถูกน้ำหลากเสียหายไปเมื่อปีก่อน) เพื่อพิสูจน์ตัวตน
ธรรมชาตวิถีคนจีนยูนนาน
และทำการเปิดประกาศให้ทราบโดยทั่วกันว่าบ้านสันติชลปลอดยาและปลอดภัย
จากหมู่บ้านที่น่ากลัวที่สุดกลายมาเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวได้
พวกเขาไม่ได้หยุดเพียงเท่านั้นยังคิดและพัฒนาต่อเนื่องร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ
โดยเฉพาะ สกว. สำนักงานภาค
หน่วยประสานงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นแม่ฮ่องสอนที่ติดตามและพัฒนาโจทย์วิจัยเพื่อสร้างองค์ความรู้ที่เป็นความต้องการของชุมชน
เช่น การแปรรูปถั่วเหลือง จากการนำมาทำเต้าหู้กินในครัวเรือน ก็แปรรูปและขายเป็นขนม
ของฝาก การพัฒนาจุดแสดงวิถีวัฒนธรรมจีนยูนนาน เป็นเวทีประชาคม เวทีการแสดง
และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของชุมชน และเป็นแหล่งท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวอีกด้วย
คุณบุญหล่อ เล่าว่า
การเปลี่ยนแปลงชุมชนที่ประสบความสำเร็จเพราะความร่วมมือร่วมใจของคนในหมู่บ้าน
ที่เรามีเป้าหมายร่วมกัน ทำได้เพราะใจ สิ่งที่เราภูมิใจที่สุดคือ
ชาวบ้านได้อยู่กันอย่างสงบ และเป็นหมู่บ้านที่ปลอดภัย
สามารถสร้างอาชีพหลากหลายให้กับพี่น้องสันติชล ได้แก่ กลุ่มเลี้ยงไก่ ปลูกผัก
เน้นผักปลอดสารพิษ เย็บปักถักร้อย สานรองเท้าจีน แปรรูปอาหาร เป็นต้น
เราเห็นการเปลี่ยนแปลงที่มีการจับกลุ่มรวมกลุ่มกันทำกิจกรรมอาชีพมากขึ้นในชุมชน
คนในชุมชนเอาใจใส่ซึ่งกันและกันมากขึ้น มีการฟื้นฟูชิงช้าจีนยูนนาน ดนตรียูนนาน
และก็จัดให้มีการแสดงเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วย ชุมชนจีน
22
หมู่
แต่ไม่มีพิพิธภัณฑ์ ชาวจีนยูนนานเป็นมาอย่างไร ก็มีแนวทางจะทำเป็นพิพิธภัณฑ์
หรือการจัดชุดจีนยูนนานไว้เพื่อบริการนักท่องเที่ยวถ่ายรูป
ที่นี่จะมีการสร้างบ้านดินซึ่งบ้านดินเป็นบ้านที่คนจนีโบราณก็อยู่บ้านดิน
ใช้บ้านเป็นจุดขายเพราะนักท่องเที่ยวอยากนึกถึงคนจีนสมัยเก่าให้เหมือนกับไปบ้านเกิดของเขาวิถีชีวิตของคนจีนผูกพันกับบ้านดิน
เมื่อการท่องเที่ยวเป็นการจัดการของชุมชน สันติชลมีการจัดการดูแลนักท่องเที่ยว
โดยเฉพาะเรื่องความปลอดภัย
เขียนใน
GotoKnow
โดย
tum
ใน
km on the way
คำสำคัญ (Tags):
#ร่องรอย
หมายเลขบันทึก: 46189
เขียนเมื่อ 24 สิงหาคม 2006 18:27 น. (
)
แก้ไขเมื่อ 15 เมษายน 2012 01:29 น. (
)
สัญญาอนุญาต:
จำนวนที่อ่าน
จำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น
ไม่อนุญาตให้แสดงความเห็น
หน้าแรก
สมาชิก
tum
สมุด
km on the way
สันติชล
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID
@gotoknow
สงวนลิขสิทธิ์ © 2005-2023 บจก. ปิยะวัฒนา
และผู้เขียนเนื้อหาทุกท่าน
นโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy)
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท