ชุมชนต้นแบบอนุรักษ์พื้นป่าชุมชนบ้านหาด

ต้นแบบป่าชุมชนที่เข็มแข็ง ชุมชนบ้านหาด อำเภอแม่เมาะจังหวัดลำปาง

     วันนี้ 8 กันยายน 2554 ได้ไปร่วมโครงการปลูกป่าชุมชนบ้านหาด ตำบลจางเหนือ จังหวัดลำปาง เห็นป้ายเขียนว่า โครงการพ่อแม่ปลูก ลูกรักษา ซึ่งเป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติ์ ของในหลวง ทุกภาคส่วนมาร่วมกันอนุรักษ์พื้นป่าในพื้นที่อำเภอแม่เมาะ เห็นมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง กฟผงแม่เมาะ ตำรวจแม่เมาะ ร่วมกับ อบต.จางเหนือ และผู้นำชุมชนของอำเภอแม่เมาะ ไปช่วยกันอนุรักษ์ป่าไม้ซึ่งเป็นป่าต้นน้ำ ตามที่ได้ฟัง คุณบุญมา อุ่นเรือนกล่าวให้ทราบที่มาของชุมชนบ้านหาด ชุมชนนี้เป็นชุมชนที่ยังขึ้นกับการปกครองของหมู่บ้านนาแช่ หมู่ที่ 2 ตำบลจางเหนือ จังหวัดลำปาง เท่าที่ฟังและสอบถามข้อมูลกับพี่ ๆ ที่อยู่ในชุมชน ว่าห่างจาก หมู่บ้านนาแช่ ประมาณ 14 กิโลเมตร มีจำนวน 45 ครัวเรือน และมีประชากรรวมทั้งชุมชน เพียง 148 คน เป็นชุมชนที่อยู่ติดกับเขา ถ้ามองดูจะเห็นพื้นป่าไม้เขียวชะอุ่ม มีต้นไม้เช่น ไม้สัก ไม้ดู่ ไม้แดง เป็นต้น

      ในชุมชนแห่งนี้ มีการตั้งคณะกรรมการที่ดูแลพื้นป่าไม้ โดยมีตัวแทนทุกครัวเรือน เป็นกรรมการร่วมกันเพื่อไม่ให้มีการลักลอบตัดไม้ทำลายป่า ซึ่งแต่เดิม มีการแอบตัดไม้เพื่อนำไปทำเฟอร์นิเจอร์ แต่ปัจจุบันการตัดไม้ต้องเป็นไปตามมติของคณะกรรมการหมู่บ้านเห็นชอบเท่านั้น ซึ่งโดยส่วนใหญ่ไม้ที่ตัดผ่านการเห็นชอบจะนำมาทำสาธารณะประโยชน์ของชุมชนเอง และไม้ที่หักหรือล้มโดยธรรมชาติซึ่งมีอยู่จำนวนหนึ่ง กรรมการหมู่บ้านจะนำไปขายแล้วนำเงินมาเป็นกองทุนของชุมชน ซึ่งแรกเริ่มมี เงินทุน จำนวน ประมาณ 100,000 บาท เป็นของชุมชน

      ป่าชุมชนแห่งนี้มีลำน้ำห้วยแม่หาดซึ่งแปลกกว่าที่อื่น ๆ คือ สายน้ำแห่งนี้ ไหลย้อนขึ้นทางเหนือ โดยปกติแม่น้ำจะไหลลงใต้ หรือที่ลุ่ม อันนี้ฟังจากพี่เขาเล่าให้ฟังใครไม่เชื่อต้องมาพิสูจน์เองละครับ

      ส่วนการศึกษาของเด็กในชุมชน เดิมมีโรงเรียนระดับประถมศึกษาประจำหมู่บ้าน มีครู 1 คน เด็กนักเรียนรวม 8 คน ปัจจุบันทางการ ยุบเลิกไปแล้วพื้นที่เดิมแห่งนี้จึงกลายเป็นที่ตั้งของสำนักสงฆ์ประจำชุมชนบ้านหาด ซึ่งเป็นที่ทำกิจกรรมสาธารณะประโยชน์ของชุมชนไปแล้ว และวันนี้พิธีการเริ่มต้นทำโครงการฯ ก็ใช้สถานที่แห่งนี้ครับ เออลืมบอกไปว่าเด็กนักเรียนในชุมชนได้ย้าไปเรียนรวมกับโรงเรียนบ้านสบจาง ซึ่งอยู่ห่างไปประมาณ เกือบ 20 กิโลเมตร

       ในปีที่ผ่านมา กฟผ.แม่เมาะเป็นแกนนำได้ร่วมจัดทำการอนุรักษ์ป่าต้นน้ำ โดยทำฝายชลอน้ำ ที่เรามักจะคุ้นในชื่อ ฝายแม้ว นั่นเอง ปีที่ผ่านมาทำฝายทั้งสายน้ำรวมกันมีถึง 217 ฝาย ซึ่งปีนี้น้ำฝนมีมาก จึงทำให้บางส่วนได้รับความเสียหายไป ในวันนี้ (8 ก.ย. 2554) มีทุกภาคส่วนเช่นที่ผมได้กล่าวไปแล้ว มาร่วมกันพัฒนาชุมชนบ้านหาดเพื่อให้ชุมชนเป็นกัลยาณมิตรกับ กฟผ.แม่เมาะและทุกภาคส่วนราชการที่ได้ร่วมกันอนุกรักษ์พื้นป่าไม้แห่งนี้ ให้เป็นป่าต้นน้ำสำหรับชุมชนและของประเทศให้มีความอุดมสมบูรณ์ต่อไป

        เดี๋ยวจะนำภาพมาโพสให้ชมนะทีหลังครับ

 

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

ขอสนับสนุนอย่างยิ่งค่ะ