beeman 吴联乐
นาย สมลักษณ์ (ลักษณวงศ์) วงศ์สมาโนดน์

เล่าเรื่อง : รามเกียรติ์ ตอน "พระลักษมณ์ต้องหอกโมกขศักดิ์"


เมื่อได้ยาและน้ำมาแล้ว พิเภกจึงทำพิธีบดยาเสกเป่าแล้วทาลงที่แผล

    ตอนผมเรียนอยู่ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ จำได้ว่ามีบทท่องอาขยานตอน "พระลักษมณ์ต้องหอกโมขศักดิ์" ตอนท่องสนุกมาก แต่อ่านกลอนไม่เข้าใจอยู่หลายแห่ง เพราะเรื่องรามเกียรติ์ยาวมาก

   ลองทบทวนบทอาขยานกันก่อน ก่อนที่จะไปอธิบายขยายความในภายหลัง

 

 ๏ ๏ พระลักษมณ์ต้องหอกโมกขศักดิ์ ๏ ๏
จากเรื่อง รามเกียรติ์
พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 1

   
   บัดนั้น   
เห็นพระองค์ทรงโศกโศกี 
ทูลว่าพระลักษณ์สุริยวงศ์ 
อันโมกขศักดิ์อสุรา  
ทรงอานุภาพฤทธิรุทร  
แต่มียาคู่หอกชัย  
แม้นละไว้จนรุ่งราตรี  
ขอให้ลูกพระพายเทวัญ 
อย่าเพ่อรีบรถบทจร  
แล้วให้ไปเก็บตรีชวา  
ยังเขาสรรพยาบรรพต  
กับปัญจมหานที  
แม้นว่าได้บดชโลมลง  
จะดำรงคงชีพชีวัน  
พระยาพิเภกยักษี
อสุรีกราบลงกับบาทา
ยังไม่ปลงชีวังสังขาร์
พรหมาประสิทธิ์ประสาทไว้
ต้องใครจะฉุดนั้นไม่ไหว
ให้ไว้สำหรับแก้กัน
ต้องแสงพระระวีจะอาสัญ
ไปห้ามพระสุริยันในชั้นฟ้า
ข้ามยุคนธรภูผา
ทั้งยาชื่อสังขรณี
ปรากฏอยู่ยอดคีรีศรี
สรรพยาทั้งนี้มาให้ทัน
องค์พระอนุชาไม่อาสัญ
หอกนั้นก็จะหลุดขึ้นมา

ตัวละคร

  1. พิเภก เป็นน้องร่วมพระมารดาของทศกัณฐ์ เดิมเป็นเทพบุตรเวสสุญาณ พระอิศวรบัญชาให้ไปเกิดเป็นอนชาของทศกัณฐ์ เพื่อให้เป็นไส้ศึก และไปช่วยพระราม (นารายณ์อวตาร) เป็นยักษ์ที่ไม่มีฤทธิ์ แต่มีปัญญาเฉียบแหลม มีแว่นแก้ววิเศษอยู่ในดวงตาซ้าย-ขวา เหมือนมีตาทิพย์
  2. พระลักษมณ์ เป็นพระอนุชาของพระราม ตามเสด็จพระรามไปเดินป่า และในตอนนี้ พระรามโปรดให้ออกไปรบกับกุมภกรรณ
  3. กุมภกรรณ เป็นอนุชาร่วมมารดาของทศกัณฐ์ เป็นยักษ์ดีอยู่ในศีลธรรม แต่ขัดพี่ชายไม่ได้จึงต้องออกไปรบ มีหอกโมกขศักดิ์ ซึ่งเป็นเทพอาวุธมีฤทธิ์พุ่งถูกผู้ใดแล้วจะถอนไม่หลุด และเมื่อผู้ใดต้องหอกนี้เข้า เมื่อถูกแสงอาทิตย์ส่องก็จะตายทันที
  4. หนุมาน มีกำเนิดจาก การแบ่งกำลังของพระอิศวรบวกกับเทพอาวุธของพระอิศวร คือ ตรี คทา และจักร โดยมีพระพายนำไปซัดเข้าปากนางสวาหะ และคอยดูแลวานรที่จะเกิดมา โดยทำหน้าที่เป็นบิดา, หนุมานได้รับพรจากพระอิศวรให้มีอายุยืน ใครฆ่าก็ไม่ตาย เมื่อต้องลมก็จะฟื้นคืนชีพขึ้นมา

เล่าเรื่อง :

  • เมื่อเหล่าพลยักษ์และพลวานร ยกทัพเข้ารานรอนกัน กุมภกรรณเสียทีหลายครั้ง แต่สุดท้ายก็พุ่งหอกฯ ไปถูกอกพระลักษมณ์
  • พระรามเสด็จมาดูอาการพระลักษมณ์และมีพระอาการโศกเศร้า
  • พิเภกทูลว่า มียาสำหรับแก้ฤทฺธิ์หอกโมกขศักดิ์ แต่ต้องให้หนุมานไปห้ามพระอาทิตย์อย่าเพิ่งชักรถข้ามยอดเขายุคุนธร และให้ไปเอายาชื่อสังกรณีตรีชวาที่ยอดเขาสรรพยา กับน้ำจากปัญจมหานทีมาให้ได้ก่อนพระอาทิตย์ขึ้น
  • หนุมานรีบเหาะตรงไปยอดเขายุคุนธร เห็นพระอาทิตย์กำลังชักรถมาตามเหลี่ยมเขา จึงกระโจนเข้ายึดรถไว้แล้วทูลเรื่องราวให้ทรงทราบ พระอาทิตย์ตอบว่าจะให้หยุดรถนั้นไม่ได้ แต่จะเลี่ยงเข้ากลีบเมฆให้ หนุมานจึงเหาะไปเขาสรรพยาเนรมิตหางให้ยาวใหญ่โอบรัดเชิงเขาไว้ แล้วร้องเรียกสังกรณีตรีชวา เมื่อมีเสียงขานรับก็รวบหางขึ้นไปเรื่อยๆ จนถึงยอดเขาและเก็บตัวยาได้ในที่สุด ต่อจากนั้นก็ไปขอน้ำปัญจมหานที จากพระพรต (อนุชาของพระราม) ที่กรุงอโยธยา
  • เมื่อได้ยาและน้ำมาแล้ว พิเภกจึงทำพิธีบดยาเสกเป่าแล้วทาลงที่แผล สักครู่หอกก็เคลื่อนหลุดจากอกพระลักษมณ์โดยไม่มีบาดแผลปรากฏให้เห็น...

    

หมายเลขบันทึก: 45698เขียนเมื่อ 22 สิงหาคม 2006 04:50 น. ()แก้ไขเมื่อ 25 กรกฎาคม 2013 08:17 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (56)
เด็กสมัยนี้จะได้ท่องบ้างรึเปล่าน้อ
ผมยังทัน ยังท่องได้ครับ
  • เรียนคุณใบบุญและอ.ภูคา
  • ขอขอบคุณที่มาร่วมให้ข้อคิดเห็นครับ
สมัยผมได้ท่องจำ ตอนสอบเก็บคะแนน ครับ
  • ขอขอบคุณ คุณสีหานาถ ที่เข้ามาบอกกล่าวกันเอาไว้ครับ
  • ยังจำได้ค่ะคุณ beeman  จำได้ถึงบรรยากาศที่นั่งท่องกับคุณพ่อ 
  • คุณพ่อบอกว่าให้อ่านเป็นทำนองเสนาะด้วย  
  • ขอบคุณค่ะที่ทำให้นึกถึงความหลัง
  •  หากทุกท่านทุกคน  หวนหันหลังกลับบ้าง ทบทวนตัวเองก็จะรู้ว่า  ณ วันนี้และวันต่อไป ควรทำอะไรนะคะอาจารย์ 
  • ขอบคุณค่ะ
ขอบคุนนคร้าบบบบมีงานส่งครูแล้ว!!^^
  • ผมยังทันที่จะได้ท่องครับ
  • แต่ปัจจุบันท่องไม่จบแล้ว  เคยถามคนข้างตัว เขาก็ท่องไม่จบเหมือนกัน
  • ดีจังที่อาจารย์ช่วยเอามาเตือนความจำ คราวนี้จะได้ท่องซะให้จบครับ
  • ขอบคุณมากครับ

ผมอายุ       12    ปี   เข้าเว็ปนี้มาแล้วครับ  ที่ถามว่าเด็กสมัยนี้จะท่องป่าวเน้อผมว่าท่องนะครับ       เด็กหลายๆคน   รวมผมด้วย อาจเขามาท่องก้อได้นะคับ                                                                                                                                                                          รู้ว่าหล่อแต่งคงต้องขอลองงงงง                                                                                                                                                                                 

  • สวัสดีครับน้องออม
  • ลองจนงงนะครับ
  • สีฉูดฉาดมากเลย ข้อคิดเห็นนี้
นาย ธนภัทร เอี่ยมเอม

ผมอยากได้รูปรามเกียรติ์คับ

ใครมีบ้างอ่ะขอหน่อยดิและขอช่วยส่งมาที่ e mail [email protected] ด้วยนะคับจากเด็กนาฎศิลปพัทลุงคับ

เด็กอายุ 30 ยกมือว่าได้เรียนค่ะ ยังอ่านเป็นทำนองเสนะได้อยู่แต่จำไม่ได้แล้ว ต้องมีบท

ที่รร.ประถม (สาธิตประสานมิตร) มีการเล่นโขนประจำปีค่ะ

จะแปลกหน่อยตรงที่เวลาอ่านแล้วจะนึกเป็นหน้าเพื่อน พี น้อง ที่เล่นเป็นตัวละครนั้นๆ 

รู้สึกว่าดีใจมากๆที่โตมากับรามเกียรติ์ เพื่อนมัทต่อให้ไม่เรียนหนังสือเกเรแค่ไหน โตมาเจอกันนี่ทุกคนยังจำรามเกียรติ์ได้ จำเรื่องราว จำได้ว่าใครเล่นเป็นตัวอะไร เป็นความทรงจำที่ดีในวัยเด็กจริงๆค่ะ

  • ขอขอบคุณ คุณมัทนา ที่เข้ามา Share ประสบการณ์ให้ได้อ่านกันครับ

ที่หนูมาหาเพราะหนูต้องทํารายงานส่งครู

และหนูชอบเรื่องรามเกีรติ์มากๆคะ

ขอเรื่องรามเกียรติ์ ตอนอะไรก็ได้ครับ

เอาเป็นเรื่องย่อ,ถอดคำประพันธ์แล้วนะครับ

ขอภายในวันนี้นะครับ

ถ้าได้จะขอบคุณมากๆครับ

  • ขอบคุณ น้องมาลิณีย์ และน้องณัฐธีร์

อยากรูปของหอกโมกขศักดิ์ครับว่าหน้าตาเป็นอย่างไร

เป็นแบบเหลี่ยมหรือแบบกลม

ขอด่วนๆหน่อยนะครับ

ขอบคุณครับ

  • เป็นคำถามที่น่าสนใจ...เราเป็นครูเราต้องอดทน..อิอิ
  • ง่ายนิดเดียว....ไปถามท่านกู...goo-gle ท่านก็ตอบโดยภาพ
  • ดูภาพเอาเองก็แล้วกัน..น้องนภดล

กุมภกรรณและหอกโมขศักดิ์

ขอบคุณมากค่ะสำหรับข้อมูล

เมื่องานพระศพสมเด็จพระพี่นางที่ผ่านมา ได้ดูโขนหน้าไฟ ที่แสดงหน้าพระที่นั่ง ทำให้นึกถึงอาขยานบทนี้ขึ้นมาว่าเคยท่องตอนเด็กๆ น่ะค่ะ ก่อนกลับบ้าน เลยลองท่องดูก็ท่องได้แค่ท่อนแรก นึกชื่อยาที่จะเอามาแก้พิษไม่ได้ เลยเข้ามาดูก็ใช่เลย ขอบคุณนะคะที่มีคนที่ยังจำเรื่องแบบนี้ได้น่ะค่ะ แม้จะเข้ามาช้าไปหน่อย แต่ก็ขอชื่นชมนะคะ ไม่รู้ว่าสมัยนี้เขายังให้เด็กเรียน หรือท่องก่อนกลับบ้านหรือเปล่าน่ะค่ะ ก็ขนาดประวัติศาสตร์ยังไม่ได้เรียนกันแล้วไม่ใช่เหรอคะ เนาะ!!!!!

  • ขอบคุณ คุณ bew ครับ ที่มาเยี่ยมเยียนและทิ้งรอยไว้
  • ไม่ได้ไปดูโขนหน้าไฟ หน้าพระที่นั่งเลยครับ คงเป็นความทรงจำที่ดี

ทำไมไม่มีรูปละ พี่ ......?!

ผมอายุ14ก็ท่องเหมือนกันครับ

ขอบคุณน้องแป๊ก สำหรับข้อมูล

  • ใครสนใจ ลองโทรไปคุยได้ครับ ตามเวลาที่กำหนด

อยากถาม คับ ว่า หอกโมกขศักดิ์ ก่อนที่จะมา เป็น ของกุมภกรรณ เป็นของใครมา ก่อนคับ และ ใครสร้างหอกโมกขศักดิ์ ไว้หรือคับ อยากรู้

ไปค้นมาได้ดังนี้ครับ

  • กุมภกรรณ เมื่อรบแพ้หนุมาน ได้ขึ้นไปนำหอกโมขศักดิ์มาจากชั้นพรหม  มาทำพิธีลับหอกที่ริมแม่น้ำสีทันดร เชิงเขาพระสุเมรุ และให้เหล่าเสนายักษ์คอยเฝ้า ไม่ให้สิ่งเน่าเหม็นเข้ามาใกล้บริเวณโรงพิธี เพราะกุมภกรรณเกลียดความสกปรก หากเมื่อใด ลับหอกคมทั้งสี่ด้าน ก็จะเป็นหอกที่มีฤทธิ์มากดังไฟกรด
  • พระรามเมื่อรู้ข่าว ก็ให้หนุมานแปลงเป็นหมาเน่าลอยน้ำ องคตแปลงเป็นกา ไปทำลายพิธี กุมภกรรณลับหอกอยู่เห็นเข้าจึงเลิกลับหอก กลับเข้ากรุงลงกาไป
  • ทศกรรฐ์จึงว่า แม่น้ำสีทันดรนั้นอยู่ไกลจากเหล่ามนุษย์ และเป็นที่อยู่ของพญานาค แต่มีหมาเน่าลอยน้ำมา น่าจะเป็นแผนของพิเภกที่บอกพระรามให้มาล้างพิธี
  • อย่างไรก็ตามหอกโมกขศักดิ์นั้นมีฤทธิ์มากอยู่แล้ว จึงให้กุมภกรรณออกไปรบอีกครั้ง ส่วนพระรามให้พระลักษมณ์ออกไปรบกับกุมภกรรณ และพระลักษมณ์ต้องหอกโมกขศักดิ์สลบไป...
  • และเหตุที่ดึงหอกโมกขศักดิ์ไม่หลุดก็เพราะเป็นพรของพระพรหม
  • สรุปว่า หอกโมกขศักดิ์เกิดขึ้นในชั้นพรหม ดังนั้นเชื่อว่าท่านท้าวมหาพรหมต้องเป็นคนสร้างครับ

ขอบคุณคับ ที่ให้ความรู้

  • ยินดีครับ
  • ผมก็ได้ความรู้ด้วย..อิอิ

หอกโมกขศักดิ์ อาณุภาพร้ายแรงจัง

ขอกลอนตอนที่พระลบ กับพระมงกุฏ อาศัยกับพระฤาษีได้ไหมคะ

  • ผมไม่มีหนังสือรามเกียรติ์คำกลอนครับ

อยากรู้อ่ะค่ะว่า...ตอนจบหรือตอนสุดท้ายเนี่ยมันเปงยังงัยอ่ะค่ะ

  • ถ้าจบเรื่องรามเกียรติ์ คือทศกัณฐ์ตาย
  • และพระรามได้กลับไปครองเมืองพร้อมนางสีดา

อยากรู้ ข้อมูล ลักษณะของพระพาย พระอาทิตย์ และก็พระลักษมีอ่ะครับ ขอรูปด้วยนะครับ

  • ตอนนี้ไม่มีข้อมูลอยู่เลยครับ ต้องขออภัยด้วย

พอดีมาเจอเดี่ยวขยายความให้อีกนิดหน่อยคับ จริงๆแล้ว หอกโมกขศักดิ์ กุมภกรรณ ได้มาก่อนหน้านั้นนานแล้วคับ ที่เหาะขึ้นไปเอานั้น คือได้ฝาก พระพรหม ไว้ (ย้อน)เรื่องมีอยุ่ว่า กุมภกรรณได้บำเพ็ญเพียรเพื่อขออาวุธวิเศษจากพระพรหม (พวกยักษ์ชอบทำกัน) จนในที่สุด พระพรหม ก็ได้ลงมาประทานอาวุธวิเศษให้นั่นคือ หอกโมกขศักดิ์ (เนรมิตมา) พร้อมประทาน พร และ คาถากำกับหอกให้ด้วย แต่ตอนนั้น กุมภกรรณ ยังไม่ต้องการใช้(ไม่มีอะไรให้ใช้ด้วยแหละ) เลยได้ฝาก พระพรหม ไว้ก่อน พระพรหมรับฝาก และ บอกว่าถ้าต้องการใช้เมื่อไหร่ก็ให้มาเอาได้ (เลยต้องเหาะไปเอาที่ชั้นพรหม) ส่วนเอามาแล้วที่ต้องเอาไปทำพิธีรับหอกก็เพราะ หอกขึ้นสนิม

  • ได้ความรู้เพิ่มเติมดีครับ

มีท่ารำภาษานาฏศิลป์ใหม ใช้ทั้งหมดกี่ท่า

เคยดูมาแล้ว เป็นการแสดงที่ยอดเยี่ยมมาก ไปดูที่ร.ร.ราชินี เค้าจัดการแสดงขึ้น

  • เป็นประสบการณ์ที่ดีครับ

หนูชอบตอนนี้มากเลยค่ะ

  • เป็นตอนที่สนุกมากตอนหนึ่ง

ได้เคยไปยืนท่องหน้าชั้นเรียน ป4 ก. คะแนนได9เต็ม10 ไม่ใช่แค่ดีใจที่ได้คะแนนดี แต่มีความสุขที่ทุกคนในห้องเงียบสงบ เสียงมันก้องดี เวลาทุกคนมีสมาธิฟังเรา ....33ปีฝ่านมาแล้ว ผมหาหนังสือเล่มนี้อยู่


เมื่อ5ธันวาคม 2566 พาลูกหลานไปดูโขนพระราชทาน ตอนกุมภกรรณทดน้ำ หลาน 7ขวบชอบมาก กลับบ้านมาหลานก็เปิดยูทูปดูโขนรามเกียรติ์ จึงกลับมาหาหาดูตอนอื่นๆ และตอนพระลักษณ์ถูกหอกโมกขศักดิ์ ก็เป็นบทเรียนชั้น ป.4 ที่เคยเรียน

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท