ประวัติเมืองเชียงใหม้


เมืองเชียงใหม่มีชื่อที่ปรากฏในตำนานว่า “นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่”  เป็นราชธานีของอาณาจักรลานนาไทยมาตั้งแต่พระยามังรายได้ทรงสร้างขึ้นเมื่อปี  พ.ศ. 1839 นับถึงปัจจุบัน มีอายุรวมเจ็ดร้อยกว่าปี  และเมืองเชียงใหม่ได้มีวิวัฒนาการสืบเนื่องมาในประวัติศาสตร์ตลอดมา  เชียงใหม่มีฐานะเป็นนครอิสระ  ปกครองโดยกษัตริย์ราชวงค์มังราย  ประมาณ  200  ปี  (ระหว่าง พ.ศ. 1839 - 2101)  ในปี  พ.ศ. 2101  เชียงใหม่ได้เสียเอกราชให้แก่กษัตริย์พม่าชื่อบุเรงนองและตกอยู่ภายใต้การปกครองของพม่าร่วมสองร้อยปี  จนถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช  และพระสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช  ได้ทรงช่วยเหลือล้านนาไทยภายใต้การนำของพระยากาวิละ  และพระยาจ่าบ้าน  ในการทำสงครามขับไล่พม่าออกไปจากเมืองเชียงใหม่  และเมืองเชียงแสนได้สำเร็จ  พระสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช  สถาปนาพระยากาวิละเป็นเจ้าเมืองเชียงใหม่ในฐานะประเทศราชของกรุงเทพฯ  และมีเชื้อสายของพระยากาวิละ  ซึ่งเรียกว่า  ตระกูลเจ้าเจ็ดตนปกครองเมืองเชียงใหม่  เมืองลำพูน  และลำปางสืบต่อมา  จนกระทั่งใน  รัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ได้โปรดให้มีการปฏิรูปการปกครองหัวเมืองประเทศราชโดยยกเลิกการมีเมืองประเทศราช  ในภาคเหนือ  จัดตั้งการปกครองแบบมณฑลเทศบาลเรียกว่า  มณฑลพายัพ  ในปี พ.ศ. 2416  พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ปรับปรุงการปกครองเชียงใหม่มีฐานะเป็นจังหวัดจนถึงปัจจุบัน
 
ข้อมูลจังหวัดเชียงใหม่
คำขวัญจังหวัดเชียงใหม่ :  “ดอยสุเทพเป็นศรี ประเพณีเป็นสง่า บุปผาชาติล้วนงามตา นามล้ำค่านครพิงค์”
1. สภาพทั่วไปของจังหวัดเชียงใหม่
1.1 ที่ตั้ง
จังหวัดเชียงใหม่  ตั้งอยู่ทิศเหนือของประเทศไทย  ประมาณเส้นรุ้งที่ 16  องศาเหนือ  และเส้นแวงที่  99  องศาตะวันออก  อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ  1,027 ฟุต (310 เมตร)  ส่วนกว้างที่สุดของจังหวัดเชียงใหม่จากตะวันตกถึงตะวันออกประมาณ  138  กิโลเมตร  ส่วนยาวจากเหนือจดใต้ประมาณ  320  กิโลเมตร  ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ  750  กิโลเมตร
1.2 อาณาเขตติดต่อ
ทิศเหนือ  ติดต่อกับสหภาพพม่า  ระยะทางตลอดแนวยาวประมาณ  227  กม.
ทิศใต้  ติดต่อกับจังหวัดลำพูน  และจังหวัดตาก
ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดเชียงราย  และจังหวัดลำปาง
ทิศตะวันตก  ติดต่อกับจังหวัดแม่ฮ่องสอน
1.3 ภูมิประเทศ
จังหวัดเชียงใหม่  ตั้งอยู่บริเวณที่ราบเชิงเขา  โดยมีทิวเขาล้อมรอบเป็นแนวยาวจากบริเวณทิศตะวันตก  ทิศเหนือ  และทิศตะวันออก  บริเวณตอนกลางของพื้นที่  ซึ่งเป็นที่ตั้งของตัวเมืองมีภูเขาล้อมรอบอีกชั้นหนึ่ง  พื้นที่ของจังหวัดเชียงใหม่  มีประมาณ  20,107,057  ตร.กม.  มีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าไม้และภูเขาประมาณ  16,6536  ตร.กม.  ที่ราบตรงกลางอยู่สองฟากฝั่งแม่น้ำปิง  โดยมีพื้นที่ทำการเกษตร  2,600  ตร.กม.  ที่เหลือเป็นพื้นที่สำหรับอาศัย  และอื่น ๆ  871,057  ตร.กม.
จังหวัดเชียงใหม่มีสภาพภูมิประเทศเป็นที่สูง  และป่าไม้  จึงเป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำสายต่าง ๆ  หลายสาย  แม่น้ำที่ไหลผ่านสำหรับหล่อเลี้ยง  การเกษตรให้กับประชากรในจังหวัดเชียงใหม่ที่สำคัญ  ได้แก่  แม่น้ำปิงมีความยาวประมาณ  540  กม.  โดยมีต้นกำเนิดจากภูเขาในท้องที่อำเภอเชียงดาวนอกจากนี้ยังมีแม่น้ำแจ่ม  แม่น้ำฝาง  แม่น้ำแม่งัด  แม่น้ำแม่แตง  แม่น้ำแม่กวง  และแม่น้ำแม่ขาม
1.4 ภูมิอากาศ
เชียงใหม่เป็นจังหวัดที่มีอากาศเย็น  ดินฟ้าอากาศทั่วไปเหมาะสมแก่การเกษตรสามารถเพาะปลูกพืชได้เกือบทุกชนิดในทุกฤดูกาล  อุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปีประมาณ  25.4  องศาเซลเซียส  และจะมีฝนตกชุกในเดือนพฤษภาคม 
1.5 การคมนาคม

จังหวัดเชียงใหม่สามารถติดต่อกับจังหวัดต่าง ๆ  และกรุงเทพมหานคร  ได้  3  ทาง  คือ
1. โดยทางรถยนต์
2. โดยทางเครื่องบิน
3. โดยทางรถไฟ
หมายเลขบันทึก: 450635เขียนเมื่อ 24 กรกฎาคม 2011 10:26 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 ธันวาคม 2012 13:49 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (1)

สวัสดีครับคุณมาโนช

คนสมัยบ่ะเก่าหนิ

55+ ขอบคุณครับ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท