ธนาคารปุ๋ยหมักประจำไร่นาเกษตรกร

อุตสาหกรรมปุ๋ยเคมีในระดับโลกเริ่มจะเข้าสู่ภาวะวิกฤติ
จากสาเหตุราคาน้ำมัน  ราคาของพืชอาหาร
พืชพลังงานที่สูงขึ้นตลอดเวลา เพราะประชากรโลกเพิ่มขึ้น ความต้องการบริโภคอาหารเพิ่มขึ้น
แต่ละประเทศต่างเร่งการผลิตพืชและต้องใช้ปุ๋ยช่วยเพิ่มผลผลิต  ทั้งแร่ธาตุและก๊าซธรรมชาติ ซึ่งเป็นวัตถุดิบผลิตแม่ปุ๋ยต่างๆ
อย่างเช่น ยูเรียและฟอสฟอรัส
กำลังถูกนำไปใช้ในภาคอุตสาหกรรมค่อนข้างมาก โดยเฉพาะประเทศจีนซึ่งเป็นผู้ผลิตรายใหญ่
ประสบกับภัยแล้งน้ำในเขื่อนไม่เพียงพอผลิตพลังงาน
จึงใช้พลังงานจากก๊าซธรรมชาติ นำไปผลิตในภาคอุตสาหกรรมเป็นส่วนใหญ่  ทำให้ปริมาณการผลิตปุ๋ยเพื่อตอบสนองความต้องการในภาคการเกษตรลดลง
ส่งผลกระทบโดยตรงต่อนานาอารยประเทศ
โดยเฉพาะประเทศไทยซึ่งมีการพึ่งพาการนำเข้าปุ๋ยเคมีจากต่างประเทศมากถึง 96
เปอร์เซ็นต์ ของปริมาณการใช้ปุ๋ยทั้งหมด ที่มีความต้องการใช้ปีละ 5
ล้านตันเศษ  ได้รับผลกระทบทั้งด้านราคาและปริมาณที่อาจจะไม่เพียงพอ
เพราะต้องแย่งชิงการนำเข้าจากประเทศใหญ่ๆ หลายประเทศ โดยเฉพาะประเทศอินเดีย ซึ่งปรกตินำเข้าปุ๋ยยูเรีย
7.7 ล้านตันต่อปี แต่ ณ เวลานี้ยังนำเข้าไม่ถึง 1 ล้านตันเลย การนำเข้าปุ๋ยยูเรียจึงมีการแข่งขันกันนำเข้าค่อนข้างสูง

จากกระแสภาวะวิกฤติการด้านอาหาร
ที่คาดว่าในอีกไม่กี่ปีข้างหน้าจะไม่เพียงพอต่อการบริโภคของคนทั้งโลก  แต่ละประเทศจึงเตรียมความพร้อมด้านอาหารให้เพียงพอต่อประชากรภายในประเทศของตนเอง
มีการผลิตและเพาะปลูกกันมากขึ้น ส่งผลทำให้ปุ๋ยเคมีซึ่งเป็นปัจจัยการผลิตหลักในปัจจุบันมีไม่เพียงพอ
ไม่เว้นแม้แต่ประเทศไทยเรา ซึ่งพฤติกรรมการใช้ปุ๋ยเคมีของเกษตรกรมีแนวโน้มไปในทางที่เพิ่มขึ้นอยู่ตลอดเวลา
เพื่อหวังให้ผลผลิตเพิ่มขึ้นมากที่สุดเท่าที่จะทำได้  จึงตั้งหน้าตั้งตาใส่ปุ๋ยกันอย่างไม่บันยะบันยัง
ทำให้ราคาของปุ๋ยเคมีสูงขึ้นแบบไม่บันยะบันยังอีกเหมือนกัน
ผลสุดท้ายรายได้ของเกษตรกรก็หมดไปกับค่าปุ๋ยเป็นส่วนใหญ่   เคราะห์ซ้ำกรรมซัดราคาผลผลิตตกต่ำดำดิ่ง
ทิ้งให้อาชีพเกษตรกรต้องอยู่ในภาวะยากเย็นเข็นใจไม่สามารถลืมตาอ้าปากต่อสู้ฟันฝ่าไปในสังคมข้างหน้าได้

ถ้าเกษตรกรสามารถลดต้นทุน
โดยการลดอัตราการใช้ปุ๋ยเคมีลงบ้าง  โดยใช้ปุ๋ยเคมีอย่างฉลาด
ใช้น้อยๆหรือ ใช้ร่วมกับปุ๋ยหมักปุ๋ยคอก เพื่อรักษาโครงสร้างดิน ไม่ให้แน่นแข็ง เป็นดาน
และดินเป็นกรด (ดินเปรี้ยว)     ใช้เพียงเพื่อเติมเต็มสารอาหารให้ครบถ้วนเพียงพอต่อความต้องการของพืช
เพื่อไม่ให้ผลผลิตลดน้อยถอยลงหรือน้ำหนักต่ำกว่ามาตรฐาน เพราะได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ
สูญเสียโอกาสจากการขาย  เท่านี้ก็สามารถพึ่งพาตนเองได้โดยไม่ต้องเดือดร้อนกับราคาปุ๋ยเคมีที่แพงขึ้นทุกวันได้ไม่มากก็น้อย

อีกช่องทางหนึ่งที่สามารถลดต้นทุนได้ก็คือ
การแบ่งพื้นที่เพื่อเก็บเล็กผสมน้อย มูลสัตว์ เศษไม้ใบหญ้า ตอซังฟางข้าว
ทำเป็นแหล่งผลิตและกักเก็บเศษซากอินทรียวัตถุนานาชนิด เก็บมาให้หมดทั้งในแปลงเลือกสวนไร่นาของตนเองและของเพื่อนบ้านที่เขาทิ้งขว้าง
ถ้าใครจะเผาฟางหรือเผาเศษกิ่งไม้ใบหญ้าที่ร่วงหล่นจากการตัดแต่งหรือจากการตัดดาย  จงรีบไปติดต่อสอบถามและขอเขามาเก็บไว้ในพื้นที่ของเราที่เตรียมไว้โดยเร็วพลัน
เพราะจะช่วยให้เรามีปุ๋ยหมักปุ๋ยคอกใช้ได้ตลอดทั้งปี หรือหลายๆปี
เศษซากของอินทรียวัตถุเหล่านี้จะค่อยทยอยเน่าเปื่อยกลายเป็นปุ๋ยให้เราใช้ได้ตลอดเวลา
โดยจะเริ่มเปื่อยผุจากชั้นล่าง ๆก่อน แล้วค่อยๆยุบตัวลงมาเรื่อยๆ
ยิ่งสะสมกักเก็บไว้มาก ก็จะมีปุ๋ยหมักปุ๋ยคอกชั้นล่างให้เราได้ใช้มากตามไปด้วย  หรือถ้าต้องการทำปุ๋ยหมักแบบมืออาชีพ นำไปใช้ได้อย่างรวดเร็ว
ก็อาจจะต้องหมักจุลินทรีย์หน่อกล้วยนำไปสาดราดรดกระตุ้นให้เกิดกระบวนการหมักที่รวดเร็วขึ้น
โดยอาจจะกลับกองบ้างเป็นบางครั้งตามสะดวก แต่ประเด็นนี้ไม่ใช่วัตถุประสงค์หลัก
เพราะไม่ต้องการให้ทำอย่างรีบเร่ง ต้องการให้ใช้ทรัพยากรธรรมชาติในผืนโลกอย่างมีคุณค่า
เต็มเม็ดเต็มหน่วย ค่อยๆสะสมให้มีเศษซากอินทรีย์วัตถุให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้
ยิ่งได้กองเท่าภูเขาเลากายิ่งดี เพราะนั่นหมายถึงเงินมหาศาลที่เราจะได้ประหยัดลงมา
เพราะไม่ต้องไปซื้อไปหาให้เสียเวลา มีปุ๋ยไว้ใช้เองในครัวเรือน จะปลูกผักตากหญ้า
เลี้ยงไม้ดอก ไม้ประดับไม้กระถางก็ไม่ต้องไปเสียเงินเสียทองซื้อปุ๋ยให้เปลืองเงิน  เมื่อเงินก็ไม่ได้ถูกใช้ รายได้ก็อยู่ครบ
ไม่เรียกว่ามีเงินฝากไว้ในธนาคาร หรือมีธนาคารปุ๋ยหมักที่ช่วยประหยัดเงินซื้อปุ๋ย
แล้วจะเรียกว่าอะไรล่ะครับ!

มนตรี  บุญจรัส

ชมรมเกษตรปลอดสารพิษ