มุสลิมอีสานหรือมุสลิมลาวที่เรารู้จัก
หายไป ๑ วันกับประเทศลาวที่เรารู้จัก จนเกือบรู้สึกว่าอยู่ประเทศไทยซะด้วยซ้ำไป เพราะมันเหมือนกันจริงๆจนแยกไม่ออกเลยว่าที่ไหนคือไทยที่ไหนคือลาว เพราะเราเป็นพี่น้องกันมาก่อนหรือเป็นไทยด้วยกันมาแยกที่หลัง จากแม่น้ำแทน
จะต่างกันตรงที่อักษรที่เราเห็นกับการแต่งกายที่ไม่เหมือนใครก็เท่านั้นเอง
วันนี้เรามาเบิ่ง มาแอ๋ว เมืองลาวกัน มาอยู่ที่เวียงจันทร์นี้เลย มองไปสุดๆก็เห็นศรีเชียงใหม่ที่ฝังไทย นี้เรามาอยู่ลาวหรอนี้ มาไกลจัง ก็มา ๒๐ กว่ากิโลเมตรจากชายแดนไทย แต่ทำไมมองเห็นเมืองไทยแค่ประมาณ ๘๐๐ เมตรเอง
หลายๆคนที่เคยมาท่องเที่ยวที่ภาคอีสานจะพบกับมุสลิมอีสานที่นี้ และพบว่ามีรูปร่าง หน้าตา การพูดจา สำเนียงต่างๆจะไปทางคนภาคกลาง เช่น กรุงเทพฯ อยุธยา อ่างทอง บางทีก็คนดั้งเดิมทั้งที่อิสลามโดยกำเนิดและเข้ามาทีหลัง ก็จะมีสำเนียงไปทางโคราช บุรีรัมย์ สกลนคร เป็นต้น ห่างมองไม่ออกอีกทีก็จะไปนู้นเลย อิสลามปากีสถาน พม่า เวียดนาม แต่ลาวนี้ไม่เคยเจอมาก่อนเลย
บางคนจากภาคอื่นๆเวลามองภาพคนภาคอีสานจะมองกันว่าเป็นคนลาวเป็นล้าสมัย ไม่เจริญ พูดไทยกลางไม่ได้ ดูชนบทไป แต่หากถามลึกจากใจคนอีสานแล้ว พวกเขาไม่คิดว่าเป็นคนลาว แม้จะพูดภาษา สำเนียงออกเหมือนกับประเทศลาวก็ตาม สิ่งที่เขาอยากได้จากเพื่อนบ้านเหล่านี้ คือ นิสัยมากกว่าคนลาวมีนิสัยที่ดี เชื่อฟัง ว่านอนสอนง่าย ไม่คดโกง นี้อาจเป็นบางส่วนที่เราเจอ แต่เราก็พบแบบนี้จริงๆ มันก็ไม่ใช่ว่าคนอีสานนิสัยไม่ดีเสมอไป แต่คนเราลืมไปว่า เราไม่ทำร้ายใครอยู่แล้ว อยู่ดีๆก็มีคนไทยด้วยกันที่หลอกลวงกัน ยกตัวอย่างคดีเมื่อต้นปีที่ผ่านมาก็เป็นการต้มตุ๋นหลอกโทรศัพท์เข้ามาว่าเป็นคอลล์เซ็นเตอร์หรือศูนย์กลางอะไรต่างๆนาๆเพื่อจะหลอกลวงคนไทยระยะไกลจากจีนบ้าง ไต้หวัน โดยแบ่งฝ่ายกันทำงานทั้งไทยและต่างประเทศ ก็ด้วยฝีมือคนไทยนี้ละ
ดังนั้นแล้ว ปัญหาประเทศไทยที่เราพบเจอและสืบทราบมาก็พอที่จะทำให้ประชาชนชาวไทยในสายตาของคนลาวดูน่ากลัวไปถนัดตา บวกกับระบบการปกครองที่ลาวก็ดูน่ากลัวอยู่แล้ว จนทำให้พวกคนลาวบางคนต้องเดินทางมาหางานทำในเมืองไทย ถ้าเป็นชายบางคนก็รับจ้างทำไร่ ทำสวน ถ้าไกลหน่อยไปอยู่ในเมืองรับจ้างตามร้านค้า โรงงานทั่วไป โดยจะต้องหลบๆซ่อนๆพอมีเงินเก็บบ้างก็มายังลาวต่อไป
แต่ที่หนักใจมาหน่อยก็เป็นพวกสตรีที่มีความตั้งใจมาทำงาน แต่โดนหลอกทั้งจากชาวลาวด้วยกันและชาวไทยที่มุ่งผลประโยชน์ส่วนตัว โดยการจัดหาบริการทางเพศบรรดาเด็กและสตรี แก่ชายไทยและชายต่างประเทศที่มาท่องเทียวหรือคนในท้องถิ่นที่กลัดมัน หนักหน่อยก็โดนหลอกไปตลอดชีวิตทั้งบริการทางเพศและบริการในร้าน หรือบ้านตามอัธยาศัย
คนลาวกับคนไทย มีนิสัยไม่ต่างกันขึ้นอยู่กับว่าแต่ละคนมีจิตสำนึก คุณธรรม ที่อบรมเลี้ยงดูมามากน้อยเพียงใด เพราะแต่ละคนก็ฝืนใจมาทำงานบ้าง ฝืนจนชินชากลายเป็นความตั้งใจ จนศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ไม่เหลืออยู่ในใจแล้ว เหลือแค่ความกตัญญูรู้คุณที่คอยส่งเงินกลับไปให้ลูกๆและพ่อแม่ที่ฝั่งลาว
อย่างที่บอกตั้งแต่ต้น มุสลิมอีสานส่วนใหญ่จะเกิดจากการอพยพ ไม่ว่าจะเป็นการย้ายถิ่นฐานทำมาหากิน การประกอบอาชีพส่วนราชการ การศึกษาต่อ และการย้ายศาสนาของคนอีสานด้วยกันเอง ทำให้สังคมที่นี้มีความเป็นพหุวัฒนธรรมเหมือนกับสามจังหวัดชายแดนภาคใต้เช่น อีกทั้งเป็นโจทย์ในการเผยแพร่ศาสนาอิสลามแก่มวลมนุษย์ที่ยากระดับหนึ่ง ยากตั้งแต่การตัดสินใจจะมาอยู่ที่นี้แล้วไม่พอ การเรียนการสอนที่นี้ต้องเริ่มจากหนึ่งใหม่หมด ถือว่าเป็นการพลิกหลักสูตรจากคนที่คุ้นเคยกลายมาเป็นคนที่ไม่คุ้นเคยและบางคนไม่คิดจะคุ้นกับมันเลย
หากกล่าวถึงมุสลิมอีสานอย่างเดียวก็คงไม่สามารถเข้าใจได้ว่าทำไมมุสลิมอีสานไม่ใช่มุสลิมลาวแต่พูดลาวได้ เราได้ไปศึกษาชีวิตความเป็นอยู่ของมุสลิมลาวบริเวณเวียงจันทร์ และได้พบสิ่งที่เราคิดว่าไม่น่าจะมี เหมือนกับที่อีสานเมื่อเรามาอยู่ที่นี้ใหม่ๆไม่มีผิด
เราเข้าไปเยี่ยมมุสลิมลาวผ่านมัสยิดแห่งหนึ่งในลาววันนั้น ด้วยระยะเวลาที่สั้นมากเพราะไปถึงก็เกือบเที่ยงแล้ว มีเวลาแค่อธิบายให้ทราบว่าที่นี้คืออะไร มีใครดูแล การบริหารจัดการเป็นเช่นไร ความต้องการต่อไปเป็นยังไง วิถีชีวิตมุสลิมเป็นแบบไหน จนมาจบด้วยการรับประทานร่วมกัน ละหมาดร่วมกัน ถ่ายภาพร่วมกัน จากนั้นก็จากกันไป
อิหม่ามประจำมัสยิดในลาวได้แนะนำความเป็นมาของที่นี้ว่าเกิดมาจากการร่วมตัวกันในชุมชนมุสลิม จนมีการอพยพมาอยู่ใกล้เคียงกัน เพื่อความสะดวกนานาประการ จากนั้นก็เล่าถึงการเรียนการสอนที่นี้ว่าเป็นในรูปแบบคล้ายๆสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยจะมีครูมาสอนเด็กมุสลิมลาวเหล่านั้นทุกอาทิตย์ และให้อาศัยอยู่ในห้องที่แบ่งไว้บริเวณมัสยิด มีครูที่มาสอนหลากหลายเช่นกัน ทั้งกัมพูชา อินโดนีเซีย และภาคใต้ของไทยเรา น่าภูมิใจนิดๆที่ไม่คิดว่าจะมีมาจากไทยด้วย แต่เป็นการเรียนมาจากไทยเท่านั้นไม่ใช่คนไทยแต่อย่างใด เพราะเมื่อมองไปที่กระดานไวท์บอร์ดก็พบว่ามีตารางเรียนเขียนเป็นภาษายาวี ทำให้เรางงว่าทำไมมุสลิมลาวต้องเรียนสองต่อเหมือนกันสมัยที่มุสลิมจากภาคใต้ตอนบนกับมุสลิมภาคกลางมาเรียนที่สามจังหวัดแล้วต้องเรียนวิชาศาสนาต่างๆเป็นภาษายาวีก่อนมาเป็นภาษาอาหรับ ซึ่งมันก็มีข้อดีแตกต่างกันไป สำหรับมุสลิมที่ลาวนี้เราก็ยังถือว่าเรียนสองต่อ จึงได้สอบถามครูไป เขาบอกว่ามันอธิบายไม่ค่อยถูกเพราะเรียนมาแบบนี้จึงต้องอธิบายเป็นภาษายาวีแล้วภาษาลาวอีกที แต่ก็มีบางวิชาที่สอนจากอาหรับเป็นลาวทันที
หลายๆท่านคงจะคิดว่าเป็นเรื่องปกติที่มีมุสลิมในทุกประเทศที่เราอยู่ แต่ในสายตานักวิชาการศาสนาจะต้องไม่มองแค่นี้ ในเมื่อมนุษย์ทุกคนเป็นมัคลูก เป็นสิ่งที่ถูกสร้างจากอัลลอฮฺให้เคารพภักดีต่อพระองค์ ไม่มีเว้นว่าท่านจะอยู่ที่ไหนของโลก อิสลามไม่มีไว้สำหรับเชื้อชาติใด ศาสนาใด แต่มีไว้สำหรับทุกคน และทุกคนก็มีสิทธิได้รับการศึกษาอิสลาม ส่วนการเข้าศาสนาอิสลามนั้นถือว่าเป็นนิรมัต และเราะหฺมัต ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด
เมื่อรับประทานอาหารเที่ยง เวอร์ชั่น ฮาลาลในรูปแบบมุสลิมลาว ก็ทำให้เราสบายใจขึ้นเยอะที่ได้รับประทานแกงเนื้อหา ผัดไก่ต่างๆ อย่างเต็มที่สักทีจากที่ไม่ได้กินอาหารประเภทสัตว์มาหลายวัน สักพักหนึ่งก็ได้ยินเสียงอาซานขึ้นมา ตรงนี้ก็ทำให้เรารู้สึกสบายใจขึ้นมาอีกที ที่ความเป็นเอกภาพในการกล่าวเรียกร้องเพื่อประกอบศาสนกิจอิสลามที่ไม่มีความแตกต่างๆใดเลยบนโลกนี้ มิต้องอาศัยภาษาใดภาษาหนึ่งชวนให้งง ให้หาจุดยืนเล่น แต่มีเสียงอาซานที่ใช้ภาษาอาหรับ กล่าวเหมือนกัน สำเนียงคล้ายกัน ความหมายตรงกัน และเวลาที่ไล่เลี่ยกัน
เมื่อสิ้นเสียงอาซาน เราก็รีบไปอาบน้ำละหมาด ตอนนี้ทำให้เราเห็นห้องพักของบรรดาครูสอนศาสนาอิสลามที่จัดไว้ติดกับกำแพงมัสยิดอยู่ในตรอกเล็กๆพบที่จะนอนและทำธุระส่วนตัวได้ สาเหตุที่เราเข้าถึงได้ก็ไม่ใช่อื่นใด เป็นเพราะเราไม่มีรองเท้าแตะจะเดินไปอาบน้ำละหมาด ใจดีมากเลย เอาของที่จะใส่ออกไปละหมาดอยู่แล้วให้เราใช้ก่อน
เมื่อก้าวเข้าไปในมัสยิดเพื่อที่จะละหมาดซุนัตพำนักในมัสยิด ก็รู้สึกได้เลยว่าอากาศกำลังจะเย็นสบาย จึงมองไปด้านข้างก็เห็นแอร์ จึงร้องในใจว่าอืมสุดยอดเลย จากนั้นบังเอิญว่ามากันเยอะจึงต้องรอสักพักให้สัปปุรุษในชุมชนเดินทางมาให้เต็มนิดหนึ่งจากนั้นเราก็ละหมาดกัน เสร็จสรรพเรียบร้อยก็เข้าสู่ช่วงสำรวจพื้นที่มัสยิด
หากประเด็นที่จะกล่าวถึงนี้ทำให้ดูไม่เหมาะสมนั้นก็ต้องมาคิดกันให้ยาวอีกนิดหนึ่ง เพราะทุกอย่างที่มุสลิมลาวทำไปนั้นก็มีความหมายไม่ต่างอะไรจะบ้านเราเท่าไร
ก้าวเข้าไปในพื้นละหมาดมัสยิดทางลาวก็ได้ปูพรมไว้ ติดพัดลมไว้ทุกด้าน เพราะทางลมไม่มี ดูเหมือนว่ามัสยิดจะอยู่ในซอยไม่เหมือนแถวบ้านเราเท่าไร จากนั้นก็มองไปที่ประตูเป็นลักษณะบานเลื่อนกระจกดำน่าจะไว้กันแดดเวลาเช้าๆ เมื่อมองไปด้านหลังจะมีม่านกั้นไว้สำหรับสตรี โดยจะแบ่งในลักษณะเช่นนี้ คือ อิหม่ามจะละหมาดแถวที่ ๑ มะมูมหรือผู้ตามจะละหมาดแถวที่ ๒ ถึง ๗ จากนั้นจะให้สตรีอยู่แถวที่ ๘ ถึง ๑๐ ตามลำดับ มิได้แบบลักษณะชายฝั่งขาวครึ่งของแถวที่ ๔ แล้วก็สตรีฝั่งซ้ายแต่อย่างใด การออกแบบลักษณะภายนอกไม่มีอะไรตกแต่งงดงามชวนให้หลงจนลืม รู้สึกว่าจะเน้นมาที่สุดเรื่องความสะอาดและห้องเรียนศาสนาของเด็กมากกว่า
วันนี้ต้องขอบคุณอัลลอฮฺที่ทำให้ได้เจอกับเด็กนักเรียน ครูสอนศาสนา สัปปุรุษประจำมัสยิด และอิหม่ามมัสยิดลาวแห่งนี้ จนเกิดแนวความคิดต่างออกมาเพื่อนำไปประยุกต์ใช้ในสังคมไทยเรา
จะเห็นได้ว่า มุสลิมอีสานก็ยังเป็นอย่างที่เราเห็นอยู่ ส่วนมุสลิมลาวก็ไม่ได้แตกต่างจากเราแต่อย่างใด ต่างกันตรงแค่เพียงประเทศที่อาศัยอยู่ นอกนั้นเราถือว่าเป็นพี่น้องกันมากกว่าพี่น้องประเทศเพื่อนบ้าน
ความเห็น (9)
ชีวิตของมุสลิมดูจะไม่ต่างกันมากในทุกที่ทุกมุมโลก เพราะเรามีต้นแบบและธรรมนูญชีวิต
ฉบับเดียวกัน
มีเรื่องปรึษาหน่อย คือ ผมอาจจะต้องไปทำงานที่ลาว แต่อยุ่ส่วนไปไหนยังไม่ทราบ แต่อยากถามว่าพอมีที่ไหนบ้างที่ชุมชนมุสลิม ที่ผมพอที่จะละหมาดวันศุกร์ได้ เครียดมากเลย ช่วยต่อหน่อยครับ
ขอโทษน่ะครับ หากตอบช้าไป
จากที่ถามมานั้น ตอบแบบนี้ตามคำถามน่ะครับ
- ถ้าในลาวนั้น หากถามทั้งหมดนั้น ผมคงตอบให้ไม่ได้ทั้งหมด เพราะไปหลายที่จนจำไม่ได้ ไปบ่อยแต่ไม่รู้เดินเข้าออกทางไหน แต่จำได้ว่า ที่เวียงจันทร์ในเมืองมาหน่อยก็จะมีมัสยิดกลางอยู่ ติดแอร์น่ะ แถวๆที่เขาขายเครื่องเงินน่ะครับ มีการเรียนการสอนด้วย
ส่วนลึกแล้วไม่อยากให้ซีเรียสตรงนี้เกี่ยวกับการละหมาดวันศุกร์ เพราะเราไม่ได้พักถาวรใช่ไหม อีกอย่างเราก็ไม่ใช่คนในพื้นที่ด้วย แต่บางทีเราก็อยากทำให้เต็มที่สมบูรณ์ใช่ไหมครับ ก็โอเคตกลงตามนั้นก็ลองดูน่ะครับ เผื่อได้มุมมองใหม่ แต่ที่บอกนั้นเพราะไม่ทราบว่าท่านไปแบบไหนเท่านั้น
แล้วที่เน้นๆนั้นคืออยากให้ได้ทำการละหมาดครบทุกเวลา ตรงเวลาก็ดีมากที่สุดแล้ว ขอให้มีความสุขน่ะครับ
อ้อ ถามไกด์หรือสถานทูตได้น่ะครับ เพราะมีทัวร์มุสลิมจากไทยเข้าไปบ่อย ม.ขอนแก่นก็พาไปบ่อย
Isamaair Hayeemayee
อัสลามูอาลัยกุม ! อยากจะสอบถามเกียวกับมัสยิดที่ประเทศลาวมีกีหลัง และมีอยู่ที่ไหนบ้างครับ
วาอาลัยกุมมุสลาม (ขอความสันติสุขจงมีแด่ท่าน)
อืมม มัสยิดที่ลาวหรือครับ อันนี้ก็ไม่ทราบชัดเจนเหมือนกัน เพราะอาศัยแค่เดินทางไปมาเท่านั้นเอง แต่ที่ทราบจริงๆนั้นมีอยู่สองที่หลักๆ
และที่ไปประจำนั้น จำชื่อไม่ได้แล้ว มีรูปอยู่เหมือนกัน แต่หารูปไม่เจอแล้ว เสียดายจังเพราะมันมีชื่ออยู่ แต่มัสยิดนี้ไกด์นำเที่ยวชาวลาวจะนำเราไปส่งที่นั้นด้วยนะครับ สำหรับกรุ๊ปมุสลิมที่ต้องการไป ไปละหมาดหรือไปศึกษาดูงานได้
เพราะมัสยิดนี้ต้อนรับดี ทันสมัย เข้าใจสังคมดี ชาวบ้านก็โอเคมาก มัสยิดติดแอร์ด้วย แต่ใช้เวลาจำเป็น (บางครั้งเรามองว่าฟุ่มเฟือยสำหรับการละหมาด แต่ลองนึกดีๆในห้างก็มี ที่ทำงานก็มี ที่บ้านยังมีเลย ทำไมเวลาละหมาดไปสบายๆจะไม่มีไม่ได้บ้าง) มีตาดีกาที่ดีระดับหนึ่ง สอนทั้งภาษาอาหรับ ลาว และภาษายาวีด้วย นี้ละประเด็นสำคัญมาได้งัย
ลองสอบถามจากทัวร์ดูนะครับ หรือไม่ก็ค้นหาในเว็บดู แต่จะยากนิดหนึ่ง ยังงัยก็เราเชื่อว่าไม่ยากสำหรับการค้นหาพี่น้องเราแน่นอน คนลาวคุยง่าย แค่อยากนำอบายมุขเข้าสู่ประเทศก็พอ
สมพร มนตรี
ขอโทษครับ พอดีผมได้งานทำที่ประเทศลาว เมืองวีระบุรี ที่เหมืองทองคำเซโปน ผมอยากทราบเวลาละหมาดที่นี่ รบกวนตอบหน่อยครับ หรือส่งมาทาง gmail ก็ได้ครับ
สวัสดีครับ
ถ้าเป็นเวลาละหมาดในประเทศลาวนั้น คงต้องใช้แอฟในมือถือนะครับ
ลองใช้ตัวนี้ดูนะครับ Muslim Pro แล้วให้มันค้นอัตโนมัตินะครับ แต่ถ้าที่นั้นไม่มีเน็ตก็คงต้องค้นหาเวลาละหมาดล่วงหน้าเว็บนะครับ เช่น ที่เว็บเดียวกันนี้ Muslim Pro แต่ไม่แน่ใจเมืองวีระบุรีจะมีไหมนะครับ
ไม่งั้นก็ลองดูเว็บนี้แทนนะครับ Islam City ให้ค้นในส่วนของแขวงสุวรรณเขตนะครับ (พิพม์ Savannakhet) แล้วมันจะใช้ได้ทั้งแขวงเลย รวมเมืองหรือเหมืองที่ท่านทำงานอยู่ด้วยครับ
ขอบคุณครับ
อัสลามูอาลัยกุมครับ
รบกวนสอบถามหน่อยครับ
พอดีผมเป็นนักศึกษาเรียนอยู่ทางภาคใต้ของประเทศไทย แต่ช่วงนี้ผมลาพักเรียนเพื่อออกมาเรียนรู้วิถีชีวิตมุสลิมในพื้นที่ต่างๆและสนใจอยากเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาองค์ความรู้ของเด็กมุสลิม...เนื่องด้วยที่มหาวิทยาลัยมีพี่น้องนักศึกษาที่มาจากลาวด้วยเลยรูสึกสนใจจึงอยากสอบถามหน่อยครับว่าหากผมอยากเข้าไปสอนเด็กๆที่ลาวผมสามารถสอบถามข้อมูลจากที่ไหนได้บ้างครับ
ญาซากัลลาฮูค็อยร็อนครับ