นิทานที่ 11 หมากม่วง

 

 

จักกล่าว เถิงหมากไม้         เมืองใหญ่พาราณสี ก่อนแล้ว

     ในอุทิยาน                    หลากแนวหลายต้น

ยามสุกงอม ลมต้อง           ไกว่แฮงขุหล่น

หมากม่วง ตามแผ่นพื้น       เหลืองล้วนหน่วยงาม

 

ยังมี งูเห่าห้อม                   นอนอยู่ในโกน*

     พอยินเสียง                  จึ่งออกฮูซิมเล่น

พิษงู เลยเหลือค้าง             คาในนำม่วง

     แล้วจึ่งเข้า                   นอนลี้เหยียดคิง

 

เฒ่าจำสวน จึ่งได้               เอาหมากม่วงนวลเหลือง

     เต็มกะบุงพาย               มอบถวายพระยาเจ้า

พระจึง ยายของต้อน           ให้เสนาอามาตย์

     พร้อมเหล่าหล้า              หลานน้อยแบ่งกิน

 

     เป็นเคราะห์ฮ้าย             พิษเบื่อของงู

     หลานหญิงชาย              เมื่อกินลงท้อง

     พากันดิ้น                      ครวญครางเคืองปวด

     ทนบ่ได้                        เลยสิ้นซีพวาย

 

พระยา เห็นเรื่องฮ้าย           ซี้โทษคนถวาย

     เสนานำ                       ต่อยตีคนเฒ่า

ก็จึ่ง กลายเป็นข้อ              เคืองใจนักปราชญ์

     เลยซอกฮู้                    หาต้นเหตุเฮียน

 

หมู่เด็ก กินหมากไม้            หยังจึ่งเถิงตาย?

     แกนบัญหา                   ซอกแสวงคำแก้

     ผลเพียงฮู้                    คนตายวายซีพ

ส่วนว่า สายเหตุต้น             เป็นย้อนสิ่งใด?

 

นักปราชญ์ ไปที่ต้น            หมากม่วงในสวน

เอาไม้ มาตัดฮอน              คืบยาวประมาณได้

แล้วจึ่ง นำไปโหย้น            ตามสวนก้องฮ่ม

ยินเสียง งูเห่าห้อม             เผยพ้นตอดท่อนโยน

 

เห็นควัน ปลิวว่อนขึ้น          มันย่อมมีไฟ

     มองเห็นไฟ                  ย่อมมีแนวไหม้

ต้นเหตุ ของไฟไหม้            ใผเป็นคนก่อ

หรือว่า ฟ้าแมบเปรี๊ยง         แสงฟ้าหากก่อไฟ จริงหรือ?

(18 ตุลา 2010)

 

* โกน - โพรงไม้