ระบบโรงเรียน : ปฐมบทแห่งอำนาจและความรุนแรง
บันทึกนี้ ขอนำงานวิจัยของ สกว. จากหนังสือ “ความรุนแรงซ่อน/หา สังคมไทย ซึ่งมีงานวิจัยอยู่ 6 เรื่อง เรื่องที่ผมนำมา มาจากเรื่อง การศึกษา : มายาการความรุนแรงเชิงวัฒนธรม วิจัยโดย ดุษณี ธโนศวรรย์ และ ศรีชัย พรประชาธรรม ขอนำบทที่ 10 ของงานวิจัยในเรื่องนี้ ที่ว่า “ระบบโรงเรียน : ปฐมบทแห่งอำนาจและความรุนแรง”มาสรุปแต่ประเด็นสำคัญ ดังนี้ ครับ
วัฒนธรรมการจัดระเบียบโรงเรียน
การจัดระเบียบโรงเรียน เป็นการให้ความสำคัญภาคเมืองมากกว่าชุมชน โรงเรียนจึงเป็นกลไกอันทรงประสิทธิภาพในการผลิตความไม่เท่าเทียมกัน ความเหลื่อมล้ำ อันเป็นมิติของความรุนแรง
วัฒนธรรมการจัดระเบียบโครงสร้างการบริหารองค์กร
มีรูปแบบลำดับชั้นลดหลั่นตามสายบังคับบัญชา กำหนดให้ผู้ที่อยู่ในกรอบเท่านั้นที่มีอำนาจในการจัดกระทำ ส่วนผู้ที่ไม่ได้อยู่ในกรอบที่กำหนด ก็ถูกกีดกันออกไปไม่ให้มีอำนาจหรือไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง การจัดระเบียบการบริหารองค์กรในระบบโรงเรียนเช่นนี้ จึงเป็นบทเรียนสำคัญของชีวิตที่ให้การเรียนรู้ถึงความไม่เท่าเทียมกันในสังคม
วัฒนธรรมการจัดระเบียบร่างกาย
เป็นการเพิ่มอำนาจการจ้องมอง ตรวจตราในทุกรายละเอียด เป็นภาพสะท้อนของอำนาจในการควบคุม และ เป็นวัฒนธรรมความรุนแรงใน 2 สถาน คือ การเข้ามาจัดการตัวตนของนักเรียน และ ผลิตซ้ำคุณลักษณะของนักเรียนที่สืบทอดมาแต่อดีตโดยไม่มีการทบทวนให้สอดคล้องกับสภาพจริง
วัฒนธรรมการจัดระเบียบเวลา
เป็นเทคนิควิธีรูปแบบหนึ่งของการควบคุมที่นำตารางเวลามาเป็นตัวกำหนดว่าเวลาใดจะต้องมีกิจกรรมใด
วัฒนธรรมการจัดระเบียบความรู้
จะแบ่งเด็กเก่ง – ไม่เก่ง พวกวิทย์ – คณิต จะเป็นเด็กเก่ง พวกสายศิลป์ จะไม่เก่ง ด้วยการคิดแบบ 2 คู่ตรงข้าม ระหว่างเก่ง กับ ไม่เก่ง เป็นการใช้ความรุนแรงรูปแบบหนึ่งที่เข้ามาจัดกระทำกับนักเรียน
วัฒนธรรมการจัดระเบียบพื้นที่
พื้นที่ทางผ่านหน้าโรงเรียน เป็นพื้นที่การใช้อำนาจในการตรวจสอบ พื้นที่ “ห้องคิง” เด็กสติปัญญาดี พื้นที่ “ห้องบ๊วย” เด็กเรียนอ่อน เป็นความแยบยลของอำนาจในการกำหนดระบบคิดของคนให้ยอมรับถึงความไม่เท่าเทียมกัน
การปรากฏตัวขึ้นของความรุนแรง
การควบคุมนักเรียนในทุกส่วน จึงเป็นหลักฐานพยานที่แสดงถึงการใช้อำนาจในการควบคุม ที่จะเหนี่ยวนำไปสู่การใช้ความรุนแรงให้ปรากฏได้ เช่น การควบคุมที่เข้มงวดเกินไป ไม่มีเหตุผล จะนำไปสู่การต่อต้าน และ การต่อต้านนำไปสู่การใช้ความรุนแรง
“ครู” “ความรู้” “เครื่องแบบ” “ตารางสอน” “ห้องเรียน” “โรงเรียน” ที่ทุกคนคุ้นชินในฐานะของสิ่งปกติธรรมดา แต่ภายใต้ความธรรมดานี้ กลับแผงความรุนแรงที่ไม่ธรรมกา เพราะสามารถเป็นได้ทั้งเงื่อนไข ปัจจัย ที่ให้ความชอบธรรมกับความรุนแรง และ เป็นความรุนแรงในตัวเอง
การจัดการกับความรุนแรง จึงไม่ใช่เรื่องของการขจัดความรุนแรง แต่ต้องทำความรู้จักกับความรุนแรง เพื่อลดรูปแบบความรุนแรงลง ด้วยการรู้เท่าทันความรุนแรง
ครับ ทั้งหมดหยิบยกมาจากงานวิจัย เพื่อสะท้อนให้เห็นมุมมองในระบบโรงเรียนว่าถึงเวลาที่จะต้องหันมาทบทวนว่าระบบโรงเรียนดังกล่าว ว่ามีผลต่อการสร้างความรุนแรงให้กับเด็กโดยไม่รู้ตัวใช่ใหม และ ทำให้สาเหตุที่เด็กมีปัญหา ส่วนหนึ่งก็มาจากระบบโรงเรียนด้วย ใช่หรือไม่
เชิญร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันนะครับ เพื่อการพัฒนาการศึกษาไทย
ความเห็น (19)
มีเรื่องราวดีดีน่าสนใจนะคะ
- สวัสดีครับ
- บางทีต้นเหตุของปัญหาอาจอยู่ใกล้ตัวเรา จนอาจทำให้เรามองข้ามไป อย่างว่าครับในดีมีเสีย แต่ในเสียก็มีดีครับ ที่สำคัญการสร้างวัฒนธรรมของโรงเรียนหลายๆ อย่าง อาจทำให้คุณครูเกิดความลำเอียง และนำไปสู่ความรุนแรงกับเด็กบางกลุ่มได้เหมือนกันครับ
นึกถึงหลายๆ เรื่องจากบันทึกท่านรองฯ ล้วนเกี่ยวข้องกับ การยึดติดใน อำนาจ ศักดิ์ สิทธิ์ ในสังคม นะคะ
ความรุนแรงจึง ยังคงซุกซ่อนอยู่ทั้งแบบเปิดเผย เต็มใจ ไม่ว่าด้านเพศ ปัญหาที่ไม่น่าเกิดขึ้น . น่าสนใจค่ะ
ส่งกำลังใจแด่ แฟมิลี่แมน แดนตราด เห็นภาพนี้แล้ว ใช่เลยค่ะ คุณพ่อของเด็กม. ๔ :)
“ครู” “ความรู้” “เครื่องแบบ” “ตารางสอน” “ห้องเรียน” “โรงเรียน"
ดูเหมือนเป็นเรื่องธรรมดา แต่เป็นจริงที่ว่า..
มีความรุนแรงแฝงอยู่ในทุกเรื่องเหล่านี้..ขั้นอยู่กับสถานการณ์
"สวัสดีปีใหม่(ล่วงหน้า)" คุณ small man..(.หากเรา..เรียนรู้..งานวิจัย..ที่น่าสนใจ..เมื่อมี คำว่า "รู้" "เรียน" คำว่าฝึกฝน..หมั่นเพียรปฎิบัติมิได้ทิ้งอยู่แต่ใน"ข้อเขียน"..)..คงมีสักวันหนึ่ง..ที่เราและลูกหลาน..คงจะเดินออก..จาก ความรุนแรงที่ถูกหยิบยื่นให้ด้วยความสำนึกและเข้าใจ..ด้วยตนเอง..(และหากเรามีวันนั้น..โลกคงจะสงบและมีสันติ..และคงเป็นของขวัญปีใหม่ของทุกปี..ที่ล้ำค่าและยิ่งยงของมนุษยชาติ..เจ้าค่ะ..(แอบคิด..ตามประสายายธี)...
สวัสดีปีใหม่ ครับ ท่านรองครับ
อำนาจในโลกนี้มีอยู่สองอย่าง
คือ อำนาจจากความรุนแรง จากอาวุธ อันนี้ก็ควบคุมทางสังคมได้
อำนาจที่สองคืออำนาจจากการครอบงำ จากอาวุธอันละมุน
การกล่อมเกลาสืบทอด ก็ทำให้สังคมนั้นดำรงโครงสร้างอยู่ได้
ประเทศที่ยิ่งใหญ่ย่อมมีอำนาจทั้งสองนี้อย่างบริบูรณ์
เช่นประเทศมหาอำนาจของโลก มีอำนาจจากอาวุธที่สะสมไว้เป็นอันดับหนึ่ง
มีอำนาจอันละมุนจาก การให้ทุนแก่ประเทศโลกที่สามเพื่อให้การศึกษา
เพื่อเปลี่ยนทัศนคติที่ถาวร อย่างที่เขาเรียกว่าไอ้กล้วย คือผิวเหลือง ในขาว
เพื่อให้ยอมรับต่อกฎเกณฑ์ที่มหาอำนาจกำหนดขึ้นเพื่อให้เสียเปรียบแข่งขันไม่ไ้ด้
ผ่านงานวิชาการต่าง ๆ ที่ครอบงำอยู่ในสมอง
นอกจากนั้นยังใ้ช้วิธีการอำนาจอันละมุน ยกตัวอย่างเช่น ภาพยนต์ฮอลิวู๊ด
เพื่อเปลี่ยนทัศนคติถาวรให้คนนับถือประเทศมหาอำนาจนั้น
ถ้าวิกิลิกซ์ไม่เปิดเผยเรื่องราวต่าง ๆ เบื้องหลังต่าง ๆ อันเกิดจาการสร้างภาพ
นั้นเราคงมองเห็นแต่สิ่งที่เป็นเปลือกนอกของประเทศเหล่านั้น
ผ่านภาพยนต์เช่น saving private ryan อำนาจอันละมุนเป็นยองใยนี้
ประเทศเกาหลีนั้น
เริ่มจับทางได้ ก็เลยเลียนแบบประเทศมหาอำนาจนั้น ๆ ทุกวันนี้เราจึงคลั่งเกาหลี
เที่ยวเกาหลีเอาเงินไปให้เกาหลี ทั้งที่ไม่มีครูคนใดเลยที่สอนให้รักประเทศอื่น
ดังนั้นประสิทธิภาพของอำนาจอันละมุนนั้นระหว่าง ครู กับ สื่อบันเทิง
จึงเทียบกันไม่ติดเหมือนฟ้ากับเหว
ถามว่าอำนาจและความรุนแรงมาจากไหน
ถ้าคนหนึ่งคนใช้ไม้ตีหัวคนหนึ่งคน ------------เป็นความรุนแรงเชิงโครงสร้างกายภาพ
ถ้าคนหนึ่งใช้หลักการ วิธีการ อันละมุน ตีเข้าไปในสมองด้วยวิธีอันแยบยล--------------เป็นความรุนแรงที่ไม่มีใครจับได้
เราทั้งหลายก็ตกอยู่ในอำนาจของความละมุนนี้
คุณอุ้มบุญครับ
ขอบคุณมากครับที่เข้ามาเยี่ยมชม
คุณชำนาญครับ
ความลำเอียงของคุณครู นำไปสู่การสร้างความรุนแรงให้กับเด็กได้นะครับ โดยครูอาจจะทราบหรือไม่ทราบ ว่าเป็นการสร้างความรุนแรง
คุณ Poo ครับ
ถูกใจรูปนี้ครับ 555 ลูกบังกิดเกล้า ของกระผม
เพราะ การยึดติดใน อำนาจ ศักดิ์ สิทธิ์ ในสังคมความรุนแรงจึง ยังคงซุกซ่อนอยู่ทั้งแบบเปิดเผย เต็มใจ
ปัญหาด้านเพศ ปัญหาที่ไม่น่าเกิดขึ้น . ส่วนหนึ่งก็เกิดมาจากความรุนแรงในระบบโรงเรียนครับ
ขอบคุณมากครับ
ทำยังไงครับ รู้จักความรุนแรงอย่างที่ยกตัวอย่างมา
ครู ป 1 ครับ
ครู” “ความรู้” “เครื่องแบบ” “ตารางสอน” “ห้องเรียน” “โรงเรียน" ดูเหมือนเป็นเรื่องธรรมดา แต่เป็นจริงที่ว่า..มีความรุนแรงแฝงอยู่ในทุกเรื่องเหล่านี้..ขั้นอยู่กับสถานการณ์
ครับ ดูเหมือนเป็นเรื่องธรรมดา แต่มีความรุนแรงแฝงอยู่ครับ
ขอบคุณครับ
ยายธีครับ
เป็นความคิดเห็นที่ดีมากครับ รู้งานวิจัยอย่างเดียว ไม่มีผล ต้องนำมาปฏิบัติจริงครับ ผมเองเมื่อรู้แล้ว ก็จะนำมาแก้ครับ โดยไม่ไปแก้ที่ใครครับ แก้ที่ตัวเองก่อน ตัวเองมีส่วนข้องอย่างไร ก็จะแก้ในส่วนที่ตัวเองรับผิดชอบอยู่ครับ
ขอบคุณครับ
ท่าน ผอ.วัฒนาครับ
อำนาจในโลกนี้มีอยู่สองอย่างคือ อำนาจจากความรุนแรง จากอาวุธ อันนี้ก็ควบคุมทางสังคมได้
อำนาจที่สองคืออำนาจจากการครอบงำ จากอาวุธอันละมุน
อำนาจในโรงเรียน มาจากอำนาจดันครอบงำ จากอาวุธอันละมุน นะครับ
ภายใต้วาทกรรมที่ว่า "นักเรียนต้องเชื่อฟังครู และ ปฏิบัติตามกฏของโรงเรียน"
อันเป็นที่มาของความรุนแรง ส่งผลต่อปัญหานานัปการ ที่เกิดกับเด็ก
คุณบีเวอร์ครับ
ถ้าต้องการรู้จักความรุนแรงในโรงเรียน ก็ง่ายๆครับ แค่เข้าไปสังเกตุการณ์แบบเนียนๆ โดยไม่ให้รู้ตัว โรงเรียนใดโรงเรียนหนึ่ง ที่คิดว่าน่าจะมีความรุนแรง ก็จะเห็นแรกฎการณ์แห่งความรุนแรงได้ชัดเจนครับ... ไม่ทราบผมตอบตรงกับคำถามหรือเปล่า
เรียนท่านอาจารย์
- คุณยายสงสัยมากๆและสงสัยมานานแล้วค่ะว่า "ทำไมรั้วโรงเรียนมัธยมหลายแห่งจึงปิดทึบ และกำแพงสูงมากจนคนภายนอกไม่สามารถเห็นความเคลื่อนไหวภายในเลย" ดูใกล้เคียงกับกำแพงเรือนจำมากค่ะ
- ผ่านไปทีไรรู้สึกอึดอัด หายใจไม่ทั่วปอดเลย
สวัสดีปีใหม่ 2554 นะครับ อ.smallman
คุณยายครับ
โรงเรียนที่ทำกำแพงสูงๆ เหมือนเรือนจำ ก็มาจากวิธีคิดการใช้อำนาจเพื่อควบคุมนักเรียนให้อยู่ในระเบียบ ลึกๆแล้ว ก็ไม่ต่างจากเรือนจำครับ 555...
คุณแสงแห่งความดีครับ
ขอบคุณมากครับ ขอให้ความดีอยู่คู่แสงแห่งความดีตลอดไปครับ
บางเรื่องเห็นด้วย ไม่แค่คนเราทำสิ่งเหล่านี้ในระบบร.ร.แต่คนในครอบครัว ญาติมิตร สังคมทั้งในและต่างปท.หลายคนล้วนทำสิ่ง
เหล่านี้ด้วย ไหนจะสถาบันศาสนาอีกต่างหาก