รายละเอียด (4)


ผลผลิตเพราะตั้งเป้าไว้ว่า ถ้าฤดูเนี่ยทำ 10 ไร่ได้แค่ 2-3 เกวียนสำหรับคนที่ไม่ได้วางแผนคือช่วงนี้อากาศร้อนข้าวไม่ชอบเราไม่ทำแต่พวกที่ไม่มีการวางแผนก็ทำเลยพอเกี่ยวแล้วทำเลยแต่พอเกี่ยวแล้วไม่ได้ผลผลิต ได้ 20 ถังได้ช่วง 20-30 ถังปลายเดือนพฤษภาคมแล้วมาช่วงนี้ก็เพิ่มขึ้นมาแล้วจะได้ 50-60 ถังแล้วเพราะช่วงที่ข้าวออกฝนตก ก็คือพวกที่ไม่วางแผนก็ขาดทุนไปแล้วแต่ของผมอีกประมาณ 2 สัปดาห์ถึงจะเกี่ยวแต่ก็ยังไม่รู้เท่าไหร่ แต่ก็วางแผนว่าถ้าได้เท่าเที่ยวที่แล้วจะทำทอง 5 บาท ถึงได้ไปฉีดฮอร์โมนเพิ่มตอนที่ข้าวใกล้จะออก ช่วงหน้าหนาวข้าวจะงันจะไม่เอาน้ำแช่ และหลีกเลี่ยงไม่ทำช่วงหน้าหนาวก็จะทำปลายหนาวก็จะเริ่มลงมือทำก็เกี่ยวต้นร้อนพอดี หว่านประมาณกลางๆธันวาคมก็จะไปเกี่ยวปลายมีนาคม เมษายนไม่ทำเพราะร้อนสุดๆ ก็จะไม่ทำเลยช่วงหนาวข้าวเล็กก็ไม่มีปัญหาเราควบคุมได้คือบ่มข้าวก็เอาผ้ายางที่ถ่ายเทได้ก็คลุมให้ร้อนและเปิดด้านข้างเพื่อให้ความร้อนออกได้ก็จะงอกได้ไม่มีปัญหา และก็ไม่ต้องใช้ยาเร่งบวกกับใช้ไตรโครเดอร์ม่าก็ควบคุมไม่ให้เป็นเชื้อรา เหมือนว่าเรามีวัคซีนเช่นกันหมดห่วงก็คืองอกกว่าปกติ และข้วงงอกเนี่ยแช่แล้วเหลือสามารถทิ้งไว้ได้เป็นสัปดาห์ก็ไม่เสียโดยไม่ต้องผึ่งและราดำก็ไม่จับแต่ถ้าแช่น้ำธรรมดา 3 วันราดำก็จับแล้วก็เสียเลย ข้าวจะเมล็ดแดงปกติเวลาจะหว่านพรุ่งนี้ เย็นนี้ก็เอาไปจุ่มน้ำสัก 15 นาทีก็ยกขึ้นพรุ่งนี้เช้าก็งอกขาว ในกรณีที่ทำหล่มกระทิไว้แล้วเราจะหว่านเทียวถ้าข้าวมีมากก็หว่านได้เลย พอหว่านเลยกระทิพอเจอข้าวแห้งก็จะดูดไปจมปริมๆเมล็ดเท่านั้นเองเพราะเมล็ดข้าวแห้งไม่จมก็จะงอกปกติก็ เป็นวิธีที่ดีไม่ต้องกลัวข้าวเหลือ ข้าวเหลือก็ไม่เสีย  ต้นทุนต่อไร่คือ 2,000 บาทไม่มีค่าเช่าตนเอง ครั้งที่แล้วได้ แปดแสนบาท ได้กำไรมา หกแสนโดยขายไปเกวียนละ 8,200 บาท ราคาไม่มีประกันมีแต่ส่วนต่างก็ไม่แน่นอนแล้วแต่เส้น ที่ว่าไร่ละ 600 บาทที่ได้เพราะข้าวเป็นเพลี้ยก็ไม่ได้ข้าวเลยแต่ก็ไม่แน่ใจว่ากันหรือเปล่าเพราะทางนี้ไม่เสีย ผมจดทุกอย่างเลย น้ำมันดีเซลสำหรับรถต่างๆก็จดรถไปนาก็จดทั้งหมดเลยไตรโครเดอร์ม่า 1 ขวดใช้ได้ประมาณ 50 ไร่นั่นหมายถึงไร่ละ 2 บาทเท่านั้นก็ ผมเป็นนักเรียนชาวนารุ่นแรกๆ จริงๆเราทำต่อมาจากพ่อซึ่งพ่อเป็นนักเรียนชาวนาเพราะผมเอาสูตรมาทำอะไรต่างๆ พอทำแล้วพ่อก็ไปเล่าให้อาจารย์เดชาฟังและเขาก็มาดูก็ติดต่อกันมาและเขาก็มาเล่าเรื่องต่างๆให้ฟัง และเราก็ทำเช่นเขาคัดพันธุ์ข้าวนะเขาจะเอาต้นที่ใส่ปุ๋ยแล้วไม่ล้มเอาทำพันธุ์แบบและผมก็มีก็นึกย้อนเลยว่าถ้าใส่ปุ๋ยแล้วล้มไม่เอาก็เปลืองปุ๋ย แต่ดังนั้นผมก็เอาว่าตรงไหนที่ใส่ปุ๋ยแล้วล้มผมจะเอาตรงนั้นมาทำพันธุ์เพราะถ้าเราไม่ใส่ปุ๋ยก็ไม่ล้มก็ดีกว่าก็ไม่ต้องใส่ปุ๋ยก็ทำพันธุ์เองก็ทำมาตลอดและก็ขยายไปและชาวบ้านก็มาเอาไปหมด ข้อเสียก็คือไม่ได้เงินจะได้หลังต้องคอยเป็นเดือนหรือหลังจากเก็บเกี่ยวหรือส่ง ธกส ก่อน ก็มีและก็ขายราคาเดียวกันกับโรงสี แต่ถ้าไม่มีใครสีก็จะเอาไปให้โรงสีตีราคาซึ่งโรงสีก็ให้ความร่วมมือด้วยเพราะผมก็มีสิบล้อไปวิ่งข้าวด้วยก็เงินที่ได้จากการทำนา และขายข้าวเหลือก็ซื้อนาบ้างและถอยสิบล้อเมื่อไม่มีรายได้จากการทำนาก็วิ่งข้าวเข้ากรุงเทพฯ และแรกๆดีผมสามารถถอยรถกระบะได้คันหนึ่งเลย เพราะรายได้ดีมากอาทิตย์ได้เป็น 10,000 หรือมากกว่า หลังๆไม่ดีที่แบกน้ำหนักได้ก็ดีไป และน้ำมันก็แพงด้วย รัฐบาลไม่ค่อยช่วยเท่าไหร่จะว่าขาดทุนก็ขาดทุนกำไร เมื่อ 2 ปีที่แล้วได้ดีมากทำทีได้เป็นล้านเลย เพราะขายราคาดีราคาเงินสดได้เกวียนละ 12,500 บาทถ้าเป็นเงินเชื่อ 13,000 บาทเพราะโรงสีต้องซื้อแข่งกับราคาประกันไม่งั้นไม่ได้ข้าวก็ได้ดีมากปีนั้นได้ล้านกว่าก็เหมือนถูกหวยเลยเพราะปีต่อมาก็ลดลงเลยแต่ก็ได้ เก้าแสนกว่าก็ได้ไปปีนั้นก็ สองล้านกว่าเพราะเราก็ไม่ต้องลงทุนอะไร ปุ๋ยอินทรีย์ที่เราใช้ก็ตันละ 6000 บาทก็จะมีขี้หมูและขี้ค้างคาว ทำอย่างไรให้ชาวนารายอื่นเขาขยันหรือทำแบบพี่บ้าง ผมก็ยังตั้งฉายาให้พวกที่ไม่วางแผนและก็ปลูกคราวที่ร้อนและก็ออกไม่ดีนะว่าพวกห้าวและก็ส่วนมากใช้สารเคมีที่ว่าไม่ดีเพราะใช้แล้วจะฆ่าตัวห้ำตัวเบียนหมด และชาวนาส่วนใหญ่ก็ยังติดหว่านมากถึง 3-4 ถังต่อไร่ก็ไม่ที่ระบายแน่นเต็มมากไป เพราะผมหว่านแค่ 2 ถังต่อไร่ก็แน่นพอดีแล้ว ที่เขาหว่านมากนั้นก็จะแตกกอไม่ดีและพอจะใช้ปุ๋ยอินทรีย์ก็ไม่เห็นผลต้องใช้ปุ๋ยเคมีเพราะแย่งกันกิน และต้นมากก็เพลี้ยลง หว่านเมล็ดพันธุ์มากก็ค่าใช้จ่ายก็มากและก็ไม่เก็บเองถังละ 210 บาท สำหรับข้าวพันธุ์ ถ้าเป็นพันธุ์ข้าว CP ถาดพันธุ์ละ 1000-1500 บาท แพงมากผมบอกเลยว่าไม่ได้กินเงินผมหรอกเพราะถึงข้าวเขาถ้ามาทำแบบเราก็สู้เราไม่ได้ และถ้าทำแบบเขาต้องใส่ปุ๋ย 4 สูตรซึ่งต้องทำตามเขาถึงจะได้ผลผลิตแบบเขาได้ แต่เราต้องการพิสูจน์ก็มาทำแบบเรา แตกกอดี ผลผลิตเมล็ดสั้นกว่า เล็กกว่าเวลาเกี่ยวต้องหมกไปไม่งั้นก็ขายไม่ได้ จะทำอย่างไรถึงจะเป็นกระบอกเสียงได้แทนชาวนาที่จะสู้ข้าวของCP ได้เพราะมีอาจารย์เราเป็นคนสนับสนุนอยู่ ถ้าจะทำให้ได้ผลผลิตอย่างนั้นเราก็ทำได้ให้หว่านให้บาง เพราะชาวนาเราหว่านทีเยอะมาก 3-4 ถังต่อไร่ แต่เขาหว่านไร่ละถังซึ่งต้องเป็นการบังคับตัวเองให้ทำให้เนียบเพราะข้าวบางต้องทำหญ้าให้ดี เพราะหว่านแบบเขาต้องใช้ปุ๋ย 4 สูตรแค่ค่าปุ๋ยก็ไม่ไหวแล้ว เกษตรจังหวัดเป็นคนเอามาให้และเขาก็ตามมาผมก็บอกว่าไม่ได้กินเงินผมหรอก เพราะแค่ข้าวปลูกนะไร่ละ 1000 บาท และ 100 ไร่ก็แสนบาทแล้ว พี่ชัยพรสามารถพูดถึงเรื่องต้นทุนได้ไหม เพราะมีว่ามีการประชุมกันของหน่วยงานราชการและคนจาก CP เองมาประชุมกันและก็มีคนถามว่าแล้วทาง ซีพีจะสามารถประกันราคาลูกผสมได้ไหมจะเหมือนข้าวโพดลูกผสมข้าวโพดทีจะขึ้นราคา เพราะ ชาวบ้านต้องซื้อข้าวพันธุ์ตลอดแบบข้าวโพดไร่หรือข้าวโพดฝักอ่อนนั้นหรือเปล่าที่ชาวบ้านต้องขึ้นกับบริษัทตลอดและบริษัทจะขึ้นราคาเท่าไหร่ก็ได้ แต่ก็ไม่ได้รับคำตอบทางซีพี ก็เขามาที่ผมและผมก็บอกเลยว่าซีพีไม่ได้กินเงินผมหรอกใครจะไปซื้อได้ เป็นการลงทุนมากข้าวพันธุ์ราคาสูงมาก เขาบอกว่าลงทุนมากก็ได้ผลผลิตมาก แต่ที่ได้มากก็เสี่ยงมากกว่าด้วยคือต้องพูดประโยคนี้ เสี่ยงมากเลยถ้าเสียมากก็ขาดทุนมาก ถ้าอากาศไม่ดีก็เสี่ยงมากเลย และโอกาสที่ชาวนาจะซื้อข้าวพันธุ์แพงแบบข้าวโพดจะมีโอกาสหรือไม่แค่ไหน ถ้าเป็นข้าวชาวนาก็ไม่มีโอกาสตอนนี้มีคนหันมาทำพันธุ์กันมากประมาณ 20 % เพราะคนเริ่มหันมาซื้อข้าวชาวนากันเองเพราะข้าวดีดมากและราคาแพง ถ้าไม่พิเศษก็ราคา 195 และถ้าพิเศษก็ 210 บาทเพราะถึงทางตันแล้ว เวลาเขามาซื้อกันมากประมาณ 5-6 คนก็หมดแปลงแล้วก็ให้ตามคิวก็พอได้ครบถ้าไม่พอก็ไม่รู้ทำอย่างไรเพราะทำเพิ่มเราไม่ไหว คือไม่มีข้าวปน ไม่มีหญ้าทำยากมาก ซีพีก็มาตามลูกสาวไปทำงานด้วยแต่ผมก็บอกไม่กินเงินผมก็ไม่มาเลย ลูกจะส่งให้จบปริญญาโททุกคนเท่านั้นให้แค่โท แต่เอกไม่ให้ ซีพีเขาโกรธก็ไม่มา แต่คนของยูไนเต็ดฟูดส์ของวีพีก็โทรมาถามผมตลอดขนาดจบปริญญาโทนะ ข้าวมีปัญหาอะไรก็โทรมาตลอดก็ไปสั่งลูกน้องอีกที เขาทำไม่ได้พอผมไปทำก็ทำได้ประมาณ 167 ไร่ที่เขาทำ การทำจะต้องประสบปัญหากันเทคนิคต่างๆต้องสัมพันธุ์กันด้วยทุกขั้นตอน ถ้าให้น้ำมากก็รากไม่ลงก็ไม่ดี แต่ข้าวที่กราดน้ำเหมือนลูกชาวบ้านแข็งแรงรากลึกดีกว่ามาก และก็มีนักศึกษามาฝึกงานก็มีก็มาเป็นลมด้วยก็ให้มาเก็บข้อมูลเอาเพราะเขาไม่ไหว และไม่เคยคิดค่าใช้จ่ายอะไรเพราะคิดว่าลูกไปเรียนจะได้มีคนอุปการะบ้าง  ที่เป็นผู้จัดการก็มาฝึกงานแต่เรารู้จะให้ทำอะไรเพราะเขาเรียนสูง ข้าวผมต้นสูงไม่มีหญ้า รวงใหญ่มาก แล้วแต่ละพันธุ์ก็ดีแข็งแรงดีข้าวไม่ล้มดูดี ถ้าข้าวแกร็นก็เอาปุ๋ยปลาไปใส่เอา การทำไตรโครเดอร์ม่าก็ทำช่วงดูทีวีก็ทำได้ก็เป็นการที่ลดต้นทุนได้ ข้าวที่ใช้ก็เป็นปลายข้าวที่สีของเรามาใช้ ที่ใช้ปลายข้าวเพราะถูกกว่าและช่องว่างของข้าวมากกว่าก็ดีกว่า จะได้น้ำ 60 ลิตรต่อถุงและแช่ไว้ได้เป็นเดือนในตู้เย็น และเราต้องไม่กดข้าวให้แน่นต้องทำให้ฟู เจาะรู 10 รู สองฝั่งก็ 20 รูก็พอ ดึงให้น้ำไม่ลงตรงกลางก็ดีกว่า สาเหตุที่เน่าเพราะข้าวแฉะ หรือแน่นมากไป เชื้อนี้สามารถเกิดได้ที่ข้าวลีบได้ เวลาที่ล้างที่นา ปลายข้าวก็หว่านในนาก็ขึ้นเขียวอีกก็แสดงว่าเชื้อนี้สามารถอยู่ในน้ำได้ แต่ต่อไม่ได้เพราะจะมีเชื้ออื่นปนเปื้อนได้แต่ก็ยังไม่ได้ทดลองจริง พริกที่เมล็ดแดงเน่าก็ฉีดแล้วหาย แสดงว่าในนาก็มีเต็มแล้วถึงไม่ได้ฉีดอะไร ก็มีเชื้อบ้างแต่ไม่เข้าไปในเมล็ดเพราะอยู่แค่เปลือกเท่านั้นดังนั้นน้ำหนักก็ไม่หายไป ยาอะมูเล่ที่ว่าเก่งๆในเรื่องราไม่ได้เงินผมหรอก ก็มีใช้อยู่แต่ที่เราลำบากก็ไม่กล้าผสมกับยาเชื้อราที่ฆ่าหนอนไม่รู้ว่าจะมีผลอย่างไรกลัวว่าเชื้อรา 2 ตัวไปตีกันอยู่ และเราก็จะมีการเลี้ยงหนอนด้วยโดยเก็บหนอนมาและลองฉีดดูว่ากี่วันตาย ก็ที่ฉีดไปก็ 3 วันตาย  วิธีคิดของพี่ชัยพรก็คือทำอย่างไรให้ชาวนาพึ่งตนเองได้ และการที่จะดึงเพื่อนบ้านมาก็มีวิธีเดียวก็คือมีการสำรวจแล้วว่าต้องการดึงให้เขามาทำแบบนี้ก็เป็นการตั้งราคาเพราะเกษตรก็รับรองไปว่าเป็นการลดต้นทุนและไม่ใช้สารเคมีจะได้ราคาสูงกว่าก็น่าจะทำได้เปลี่ยนแปลงได้ แต่ในเรื่องของการใช้เชื้อต่างๆแบบนี้อาจต้องมีปัญหาเรื่องลิขสิทธ์บ้างแต่ก็ไม่เป็นไรทำอะไรได้ก็ทำเท่านั้น ก็ทำเท่าที่ทำได้ แต่ใช้ก็ไช้ได้แต่ถ้าขายก็ต้องดูอีกที แต่ผมก็ไม่เคยขาย และผมไม่เคยใช้ยูเรียเพราะจะฆ่าตัวห้ำตัวเบียนด้วย ที่ทำก็มีไตรโครเดอร์ น้ำหมักต่างๆ และจุลินทรีย์ที่ป่าห้วยขาแข้งที่ไปเก็บตามต้นไม้มาที่ล้มก็นิ่มขนาดต้นไม้ยังนิ่มแล้วฟางจะไปเหลืออะไรซึ่งดมกลิ่นจะคล้ายเห็ดนำมาเลี้ยงในน้ำและก็ปิดฝาแน่นตายจะขึ้นเชื้อขาวเลยก็ตักไปใช้ก็ปิดเหมือนเดิมพอลดก็เติมน้ำ กากน้ำตาลและรำไปอีกก็ไม่ยากก็เวลาใช้ปีบเจาะตะปูก็คว่ำปีบลงเวลาไถนาก็หยดไปเรื่อยๆก็จะย่อยไปด้วย ซึงพานนี้เราทำเองตัดเป็นแผ่นมาก็อันละ 1300-1400 ก็มาเองประกอบเองก็ไถฟางได้และไถเร็วดีก็ได้เป็น 10 ไร่ประมาณครึ่งวัน เรามีรถประมาณ 8 คันส่วนมากก็ซื้อรถเก่ามาทำเองและคิดทำ สลิงเองทุกอย่าง ปรับแต่งใช้งานเองตามที่เราต้องการที่จะใช้งานก็มีหนังสือ ค คนก็เอาไปลงหนังสือ เวลาไปนาก็เอาไปได้ 2-3 คันทีเดียวเป็นการนำรถขึ้นรถก็เป็นต้นแบบอย่างมาก เช่นเครน ซึ่งเราทำเองและใช้ได้ผลคนถึงยอมรับได้เราก็ภูมิใจที่ก็พอแล้วไม่คิดที่จะทำขาย แล้วแต่จะมีคนสนใจทำก็มาทำเรียนแบบบ้างมากอยู่ที่ตามอู่ก็มาเอาตัวอย่างไปทำขายด้วยเช่นกัน  ตัวหนอนตอนข้าวออกรวงไม่มีแล้วจะมีตอนข้าวแตกกอเท่านั้น ก็จะสลับช่วงกันอยู่แล้วดังนั้นการฉีดราในหนอนกับไตรโครเดอร์ก็น่าจะคนละครั้งอยู่แล้ว ฮอร์โมนนมใช้ 100 cc ต่อน้ำ 20 ส่วนฮอร์โมนไข่จะใช้ 30 cc ต่อน้ำ 20 ลิตรวิธีการทำก็คือใช้ไข่ 5 kg กากน้ำตาล  5 กก และนมเปรี้ยวบีทาเก้นท์ และแป้งลูกข้าวหมาก 1ลูก วิธีการทำก็คือเอากากน้ำตาลใส่ถังที่มีฝาปิดได้ และทุบไข่ใส่ไปโดยแยกเปลือกออกมาขย้ำต่างหากในถุงแล้วก็ใส่ในถังไป และก็เอาลูกแป้งข้าวหมากมาขย้ำให้เป็นผงมาผสมกับนมเปรี้ยวเขย่าให้เข้ากันแล้วใส่ลงไปในถังที่ใส่ไข่ลงไปแล้ว แยกเปลือกมาขย้ำมาเป็นแคลเซียมก็เข้ากัน 3 วันก็เริ่มมีกลิ่น ไว้ 1 เดือนก็จะไม่มีเชื้อราช่วงข้าวออกรวงหรือช่วงตั้งท้องจะทำให้ข้าวเต่งใส ได้เหลืองไม่ฉ่ำก็ได้ราคาดี ข้าวใกล้ออกรวงเมล็ดเต่งใส ส่วนฮอร์โมนนมจะทำให้ข้าวแตกกอดี และบวกกับเราไม่แช่น้ำแต่ก็มีช่วงที่ต้องเอาน้ำเข้าเพราะคลุมหญ้าแต่ที่สังเกตคือที่หัวคันนาจะแตกกอมากกว่าแต่เรายังต้องให้น้ำอยู่ ส่วนฮอร์โมนนมต้องเขย่าทุกวันไม่งั้นจะจับเป็นไขและฉีดไม่ออกก็ต้องไปบี้ก่อน 3 ก็จะไม่จับกันเป็นก้อนจะจับช่วงแรกเท่านั้น แต่ฮอร์โมนไข่ไม่ต้องเขย่าไขมันจะจับเป็นปึกก็ฉีดไม่ออก แป้งข้าวหมาก และนมเปรี้ยวช่วยกันย่อย และก็คิดแล้วว่าสิ่งที่ใส่นี้เป็นสิ่งที่กินได้คงไม่เป็นอันตรายใดๆก็เลยคิดว่าปลอดภัยที่จะใช้บางคนไปใช้ EM มาใส่เราไม่กล้า บริษัทปูแดงเคยมาให้เป็นสมาชิกบอกไม่ต้องเรามี บทบาทที่ทำได้นี้เป็นเพราะอะไรก็ควรจะต้องการคนมาช่วยกันศึกษาว่าเป็นประโยชน์ได้อย่างไรเป็นการคิดเองทั้งหมดไปดูของกรมพัฒนาที่ดินเขาใส่ลูกแป้งข้าวหมากก็มาใส่บ้าง น้ำที่ใช้ผสมกับหนอนที่ต้องต้มเพราะว่าต้องการฆ่าเชื้อในน้ำและภาชนะที่ใส่ด้วยทุกอย่างต้องฆ่าเชื้อเราจะไม่ตักเราจะใช้เทเอาเท่านั้นไม่ตักถ้าตักจะเสียถ้าเปลี่ยนกลิ่นก็คือเสียจึงต้องระวัง
 
เวลาที่ไถกลบฟางก็ทำให้ไส้เดือนมากเลยเวลาที่หว่านข้าวก็มีไส้เดือนมาปิดบนเมล็ดข้าวนกก็ไม่กินแล้วก็ช่วยให้ปลอดภัยจากนกด้วยลูกฟักที่ทำอยู่มีคนมาจากสุรินทร์เป็นโรงกลึงมาทำเป็นตัวอย่างทำขายที่เป็นแบบนั้นที่ชัยนาท ก็ไปทำขายเช่นกัน จริงๆควรจะมีกติกาในการในการนำไปใช้เพื่อช่วยในชาวนาจริงควรขายถูก น่าจะเป็นอย่างนั้น หนอนจะเก็บมาเลยเพราะต้องการรู้ว่ากี่วันตายของผมตายแค่หนอนคืบแต่ของขนอื่นตายแม้หนอนม้วนใบด้วย บางเจ้าที่เป็นผู้จัดการนาก็เอาไปให้ลูกน้องฉีดแต่ลูกน้องไม่อยากฉีดเพราะกลัวไม่ได้เรื่องแต่ผู้จัดการนั่นเขาเชื่อผมก็ให้ฉีดแค่ 3 วันก็ตาย ก็ได้ผลลูกน้องเลยบอกให้ทำขายเลยเป็นแบบนี้แต่เราก็ไม่ได้ว่าอะไร
คำสำคัญ (Tags): #ขยัน#คนดี#ชาวนา
หมายเลขบันทึก: 395678เขียนเมื่อ 19 กันยายน 2010 01:03 น. ()แก้ไขเมื่อ 7 มิถุนายน 2012 05:23 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท