วาทกรรมนำมิจฉาทิฐิ
เมื่อวานนี้ (17 ก.ค.49) วิ่งตอนเช้ามืดพร้อมกับฟังวิทยุ จส.100 เขาคุยกันเรื่อง "ความเจริญทำให้มีความสุขน้อยลง ใช่หรือไม่"
มีคนบอกว่าใช่ พอมีคอมพิวเตอร์คิดว่าจะทำงานน้อยลง กลับต้องทำงานมากขึ้น งานตามมาที่บ้าน มัวแต่นั่งหน้าจอคอมพิวเตอร์ ลูกก็ได้แต่นั่งดูทีวี ไม่มีพ่อแม่คุยด้วย ลูกจึงว้าเหว่และก้าวร้าว ซึ่งผมเห็นด้วยอย่างยิ่ง
อีกท่านหนึ่งบอกว่าใช่เหมือนกัน เพราะตนเล่นหุ้นและมีสังคมกว้างขวาง ชีวิตยุ่งเหยิงจนไม่มีความสุข ต้องการเวลาเงียบ ๆ เวลาสงบใจของตนเอง เป็นตัวอย่างที่ดีมาก
ผมมาคิดดู มีความเห็นว่าเราใช้คำว่า "ความเจริญ" แบบตกหลุมภาษา ตกหลุมวาทกรรม จริง ๆ แล้วคำว่า "ความเจริญ" ในที่นี้หมายถึง "ความเจริญทางวัตถุ" เราตกหลุมวาทกรรมจนหลงเชื่อว่าคำว่าความเจริญหมายถึงความเจริญทางวัตถุด้านเดียว ซึ่งผิด เป็นความผิดที่ก่อปัญหามากมายตามมา
"ความเจริญ" มีหลายด้าน โลก มนุษย์ และสังคมจะมีความสุขได้ ต้องมี "ความเจริญ" แบบสมดุล คือสมดุลระหว่างความเจริญทางวัตถุหรือกายภาพ ทางจิตใจ อารมณ์ และจิตวิญญาณ ความเจริญที่สมดุลหลาย ๆ ด้านเรียกว่าปัญญา
"ความเจริญ" ทางวัตถุไม่ได้อยู่แค่กายภาพตื้น ๆ แต่มีส่วนที่ลึก ที่เราคิดไม่ถึง เช่นความเจริญด้านการขนส่งคมนาคมของไทย เป็นความเจริญที่จัดระบบผิด เลือกเดินผิดทางคือเลือกเน้นระบบ road ละทิ้งระบบ rail เลือกระบบขนคนทีละคน (หรือ 2 - 3 คน) ไม่เน้นระบบที่ขนคนทีละเป็นร้อยเป็นพันหรือหลายพันคน (ระบบ mass transport) "ความเจริญ" ตื้น ๆ กลายเป็นความไม่เจริญเมื่อมองให้ลึก
ลองมองกลับเข้าไปในตัวเราเอง จะเห็นส่วนที่ดูเหมือนเราเป็นคนที่เจริญในมุมมองที่ตื้น แต่มองให้ลึกเราจะเห็นความไม่เจริญภายในตัวเราที่จะต้องขัดเกลาอีกเยอะมาก
วิจารณ์ พานิช
17 ก.ค.49
ความเห็น (1)
ท่านอาจารย์พุทธทาสเคยพูดว่า " คอยดูเถอะ ยิ่งสว่างจะยิ่งมืด " แล้วก็เป็นจริงตามนั้น อย่างน้อยก็ชนบทบ้านผม ที่เคยสงบร่มเย็นก็เปลี่ยนไป พอถนนสะดวก และไฟฟ้าเข้า คนก็แสวงหาวัตถุกันยกใหญ่ แถมนำไปใช้อย่างชนิดพอกพูนกิเลสกันเป็นส่วนมาก เช่นมีทีวี ก็เล่นพนันมวยตู้ ความอยากได้ ก่อให้เกิดความเสื่อมทรุดทางจริยธรรม เช่นหลานขโมยเครื่องสูบน้ำของลุง-ป้าไปขาย ก็มี การลักขโมยเพิ่มขึ้นตามความสว่างจากไฟฟ้านั่นเอง
เห็น ความสว่างด้านนอก แต่ มืดด้านใน แล้วก็ใจหายครับ