เยี่ยมชม KM สำนักทันตฯ

 

คุณศุมล ศรีสุขวัฒนา หัวหน้ากลุ่มพัฒนาระบบบริหาร และคุณสุพจน์ อาลีอุสมาน จาก สำนักกฎหมายสาธารณสุข ได้มาเยี่ยมชื่นชม เพื่อเสริมพลังการจัดการความรู้ สำนักทันตสาธารณสุข เมื่อวันที่ 28 มิย.53 ค่ะ ... มาดูกันว่า สำนักทันตฯ ทำเรื่องการจัดการความรู้กันอย่างไร

โดยน้องอู๋ นำเสนอ

KM ของสำนักทันตฯ ทำใน 2 กิจกรรมใหญ่ๆ ก็คือ

• การใช้ KM ในเนื้องานตามประเด็นยุทธศาสตร์ (เป็น KM ภายนอก) และ
• การใช้ KM ในบุคลากร (เป็น KM ภายใน)

ตาม IC Mapping จะมีกิจกรรมที่นำ KM ไปใช้ ได้แก่

• การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เครือข่ายผู้สูงอายุ
• เครือข่ายโรงเรียนส่งเสริมทันสุขภาพ
• การเฝ้าระวังปัญหาฟันผุเด็ก 0-3 ปี
• โครงการทันตแพทย์ผู้นำ
• การจัดการปัจจัยเสี่ยงด้านฟลูออไรด์
• การพัฒนาระบบทันตฯ
• ชุมชน เสวนางานสนับสนุนวิชาการกรมอนามัย
• เสาตกน้ำมัน
• ชุมชน เสวนาซื้อง่ายใช้คล่อง
• ชุมชน ระบบบันทึกงานออนไลน์
• ชุมชน เรียนไปรู้ไปกับงานทันตฯ
• Journal Club ผลิตภัณฑ์ทันตสุขภาพ
• Journal Club รู้ทันการแปรงฟัน และแปรงลิ้น

แผนการจัดการความรู้ ตามประเด็นยุทธศาสตร์ เป็นการดำเนินการตาม 7 ขั้นตอน ได้แก่

แผนการพัฒนาอนามัยแม่และเด็ก

• เป้าประสงค์ เพื่อให้เกิด การแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อพัฒนาเครื่องมือเฝ้าระวังปัญหาฟันผุเด็ก 0-3 ปี ในชุมชน
• โดยเริ่มจากการบ่งชี้ความรู้ ด้วยการค้นหา ประสานนักวิชาการ หรือผู้ปฏิบัติงานระดับพื้นที่ที่มีประสบการณ์การทำงาน ฟันผุของเด็กเล็กในชุมชน และจัดการแสวงหาความรู้ด้วยการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพื่อหาข้อสรุปในเครื่องมือ และแนวทางในการเฝ้าระวังปัญหาฟันผุในเด็ก 0-3 ปี โดยชุมชน
• นำความรู้มาจัดการให้เป็นระบบ โดยจัดทำข้อสรุปเรื่องเครื่องมือ และแนวทางในการเฝ้าระวังปัญหาฟันผุในเด็ก 0-3 ปี โดยชุมชน
• สุดท้ายคือ การจัดการให้เข้าถึงความรู้ ในรูปแบบของเอกสาร และเผยแพร่ผ่านเวปไซต์

ในงานลดปัจจัยเสี่ยงวัยเรียนและวัยรุ่น

• เป้าหมายสูงสุด คือ ให้เกิดกลไกการพัฒนาเครือข่ายโรงเรียนสร้างเสริมทันตสุขภาพในพื้นที่
• เริ่มจากการบ่งชี้ความรู้ ในลักษณะของการรับสมัครผู้สนใจเข้าร่วมพัฒนา ศูนย์อนามัยละ 2 จังหวัด
• สร้างและแสวงหาความรู้ โดยการพัฒนาศักยภาพทีมทันตบุคลากร ให้เข้าใจกระบวนการทำงานแบบเครือข่าย
• ติดตามการทำงานจากเครือข่าย และสนับสนุนการดำเนินงาน
• เกิดการแบ่งปันและแลกเปลี่ยนความรู้ โดยจัดเวทีถอดบทเรียน เพื่อให้ทราบถึงกลไกการพัฒนาเครือข่ายสร้างเสริมทันตสุขภาพ
• สุดท้าย เข้าสู่การเรียนรู้ คือ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การดำเนินงานพัฒนาศักยภาพของเครือข่ายผ่าน weblog

งานส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ

• เป้าหมาย คือ ให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในเครือข่ายผู้สูงอายุ
• เริ่มจากการแบ่งปันแลกเปลี่ยนความรู้ ด้วยการจัดประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เครือข่ายชมรมผู้สูงอายุ เขต 11, 12, 1 และ 2
• มีการบ่งชี้ความรู้ ด้วยการจัดทำทำเนียบภาคีเครือข่ายส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุภาคใต้ และ เขต 1 และ 2
• มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ผ่าน weblog สุขภาพผู้สูงอายุ และสาระน่ารู้ (GotoKnow)
• และ สรุปกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปากในชมรมผู้สูงอายุ

งานตามพันธกิจของสำนัก

• มุ่งเน้นให้บุคลากรในสำนักฯ ได้รู้จัก KM และนำ KM มาใช้ในระบบงานของทุกคน
• ที่ผ่าน มีการอบรมเขียนบันทึก ประสบการณ์ความรู้ด้วยเรื่องเล่า Online โดยเขียนผ่านเวป GotoKnow.org
• ปี 2553 มีการพัฒนาระบบบันทึก Online รูปแบบ หน้าตา เป็นการผสมผสาน Hi5 และ GotoKnow เข้าด้วยกัน ใช้ภายในสำนักฯ
• เยี่ยมชมได้ที่นี่ค่ะ ... http://www.anamai.ecgates.com/kmblog/diary_search.php

หลักการในระบบบันทึก หมอวิ๊ว เล่าเพิ่มเติมว่า … บันทึก online เป็นเรื่องของเพื่อนสนิท ที่จะมาพูดคุยกัน เรามีพื้นฐานจาก ทุกคนในสำนักฯ เป็นเพื่อนกันก่อน สามารถบันทึกงาน ใส่ภาพ และให้อิสระในการบันทึก ขั้นตอนต่อไปจะเป็นการกระตุ้นให้เกิดการแลกเปลี่ยน

คุณศุมล ได้ให้ความเห็นเพิ่มเติมในกิจกรรมไว้อย่างน่าสนใจค่ะว่า

• สิ่งที่ผมสนใจจากเรื่องเล่า ก็คือ เป็นการเริ่มต้นจากเป้าหมายการทำงาน เอาไปใช้ทำให้เป้าหมายที่ตั้งไว้บรรลุผล ในเรื่อง สุขภาพ และการที่เราให้ความสำคัญของการทำงาน ก็ได้เอามาเป็นผลในการพัฒนาเครื่องมือ และเชิญผู้ที่เกี่ยวข้องมาพูดคุยกัน สุดท้ายก็จะได้เครื่องมือชิ้นนั้นไปทำงานต่อ
• ผมคิดว่า ถ้าผมอยากได้เครื่องมือชิ้นหนึ่งมาใช้ในพื้นที่ ก็ต้องทำโดยเอาผู้มีประสบการณ์มาแลกเปลี่ยน และจะทำอะไรกันได้บ้าง ก็มีการเก็บ คิดว่า ไม่ต่างกับงานวิจัย
• การจัดการความรู้จึงเป็นเหมือนเครื่องมือชิ้นหนึ่ง ที่สารพัดประโยชน์ โดยที่มีจุดเริ่มต้นจากการสร้างความเชื่อมโยง หรือเอาความรู้มาแลกเปลี่ยนกัน โดยมีจุดประสงค์ร่วมกัน ที่การเกิดประโยชน์กับชุมชน
• ผมคิดว่า ... กระบวนการ KM เป็นกระบวนการของการพัฒนาตน เพื่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีเป้าหมาย และไปบรรลุเป้าหมายการทำงาน และการเรียนรู้ก็จะมีหลายวิธีการ อย่างไรก็ได้
• concept ก็คือ ความรู้จากการจัดการความรู้นี้ เป็นกระบวนการที่เกิดจากการแลกเปลี่ยน เป็นประสบการณ์จากคนที่มาเจอกัน และเกิดความรู้ใหม่ขึ้นมา
• ผมเห็นด้วย กับเรื่องของการแลกเปลี่ยน ... เป็นเรื่องการประดิษฐ์คิดค้น การประยุกต์ใช้เครื่องมือในการทำงานให้มีความหลากหลาย และการมีนโยบายในการแลกเปลี่ยน จะทำให้เกิดการนำไปใช้กันอย่างกว้างขวางมากขึ้น
• ปัญหาของระบบนี้ อาจจะต้องมีเป้าประสงค์เพื่อการพัฒนาศักยภาพของหน่วยงานที่เนื้องาน แต่ก็อย่าไปกังวลมาก ... ทำไปตามธรรมชาติ ว่า เมื่อมีการทำก็สรุป เมื่อมีการเผยแพร่ เมื่อมีการเผยแพร่ก็มีการวิพากย์ กันต่อ ทำไปเรื่อยๆ เป็นฐานของการต่อยอดองค์ความรู้
• เรื่อง การจัดการความรู้ในองค์กร จะมีคำว่า องค์กรแห่งการเรียนรู้ (LO) เป็นลักษณะของ การใช้ความรู้ของการจัดการความรู้อย่างดีเยี่ยม มีการสื่อสารข้อมูลทั้งหลายทั้งปวง ไปสู่ทุกอณูขององค์กรได้อย่างรวดเร็ว และเท่าเทียม จะทำให้องค์กรมีการเคลื่อนแบบมนุษย์ที่มีชีวิต คิดว่า นี่เป็นการจัดการความรู้ที่ทำให้องค์กรเข้มแข็ง มีคุณภาพสูง มีการตอบคำถามได้อย่างรวดเร็ว เป็นแม่แบบได้
• แต่การนำ KM ไปใช้กับองค์กรภายนอด ก็จะเป็นวิธีการหนึ่งที่จะไปเสริม ทำให้โครงการบรรลุผลได้เร็ว หรือมีความกว้างขวางของปริมาณการรับรู้ได้มากขึ้น เป็นการใช้ความรู้ไปเพื่อการสนับสนุนการดำเนินงาน

ผมคิดว่า ... "เราจะเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ ... คุณก็จะต้องทำให้องค์กรมีองคาพยบที่มีการเชื่อมโยงกันได้เหมือนกับร่างกายมนุษย์ มีมันสมองที่เป็นคลังความรู้ขององค์กร องค์ความรู้นี้จะต้องมีพัฒนาการตลอดเวลา มีการสื่อสารโดยผ่านระบบ เหมือนกับเส้นประสาทของมนุษย์ที่ส่งผลไปยังฝ่ายปฏิบัติการ ฝ่ายเคลื่อนไหว ฝ่ายที่จะต้องพัฒนา สูบฉีดเลือด เหล่านี้เป็นข้อมูลที่จะส่งและทำให้องค์กรนี้ เคลื่อนตัวได้ทั้งระบบ" ... นี่คือ ตัวการจัดการความรู้ที่ไปสะท้อนให้องค์กรมีศักยภาพ

การจัดการความรู้ (KM) จะต้องมีการจัดการความรู้ใน 3 ส่วน ก็คือ ตัวองค์ความรู้ ต้องมีการจัดการอย่างเป็นระบบ สอง การถ่ายความรู้ไปสู่ทุกคนใน กอง/สำนัก สาม การ capture จากความรู้แต่ละคน ที่จะดึงมาเป็น tacit knowledge สามส่วนนี้ประกอบกันเป็นการจัดการความรู้ และการแลกเปลี่ยนจะเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการ ที่จะนำความรู้ทั้งหมด ปสู่องค์กรแห่งการเรียนรู้

ได้ความคิดดีดี อะไรกันบ้างไหมคะ

 

[kong]

พี่นน เราน่าจะมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ KM ระหว่างสำนัก ฯ กับศูนย์ ฯ บางนะ เพราะทันตแพทย์หลายคนของศูนย์ ฯ เป็น CKO น่าจะมีอะไรดี ๆ มาแลกเปลี่ยนกัน แต่เห็น ผอ.สำนักบอกว่า สำนักตอนนี้ไม่มีตังค์ แล้ว

[เพื่อนร่วมทาง]

• 
• ดีเหมือนกันจ้ะ
• ใช่เลย ผอ.บอกว่า ตอนนี้ตังค์หมด ... พี่จะไปช่วยกิจกรรมหมอโซ่ ยังต้องใช้ตังค์ศูนย์ฯ 7 เลย อิอิ