ความรุนแรงเชิงโครงสร้าง
ท่ามกลางการแบ่งฝักฝ่ายที่พัฒนาไปสู่ความขัดแย้งและมีแนวโน้มจะประทุเป็นความรุนแรง...
และในวันที่ฝ่ายหนึ่งนัดชุมนุม ทั้งสังคมก็อดเป็นห่วงไม่ได้ว่าเหตุการณ์ชุมนุมนั้นจะลุกลามกลายเป็นความรุนแรง
ไม่เฉพาะนักสันติวิธีเท่านั้นที่เรียกร้องให้การชุมชนเป็นไปอย่างสันติและไม่ก่อความรุนแรง หลายฝ่ายที่ (บอกว่า) เป็นกลางก็เรียกร้องไปในทิศทางเดียวกัน ซึ่งได้รับการตอบรับอย่างล้นหลามจากทั้งสังคม ไม่เว้นแม้กระทั่งคู่ขัดแย้ง
.....
หากความรุนแรงเป็นเหตุให้ผู้ถูกกระทำเจ็บช้ำทั้งกายและใจ ประสบกับความสูญเสีย เกิดความลำบากยากแค้น ฯลฯ ความรุนแรงมิน่าจะใช่เพียงความรุนแรงทางกายภาพเท่านั้น
ภาพความรุนแรงที่ผู้คนคุ้นชินคือการใช้กำลังเข้าปะทะ บีฑา ห้ำหั่นกันด้วยสรรพาวุธ ทั้งมือไม้แข็งขา ปืนผาหน้าไม้ เรื่อยไปจนกระทั่งบรรดาเครื่องทุ่นแรงต่างต่างนานา ประการนี้ถือเป็นความรุนแรงที่แสดงออกจากทางกาย (กายกรรม)
ถ้อยคำที่พรั่งพรูมาจากการปราศัย อภิปรายด้วยถ้อยคำเท็จ ส่อเสียด ใส่ร้าย เยาะเย้ย ถากถาง ทั้งผุสสวาทวาจา ประการนี้ถือเป็นความรุนแรงที่แสดงออกจากทางวาจา (วจีกรรม)
ทั้งความรุนแรงที่แสดงออกจากทางกายและแสดงออกทางวาจา เป็นความรุนแรงที่เรารับรู้และจับต้องได้ ดูก็เห็น ฟังก็ได้ยิน แต่ความรุนแรงก็มิใช่มีเพียงเท่านั้น ยังมีความรุนแรงอีกแบบที่ดำรงอยู่และดูเหมือนว่าจะเป็นเหตุสำคัญของความขัดแย้งในสังคมไทยปัจจุบัน
ความรุนแรงนั้นคือ “ความรุนแรงเชิงโครงสร้าง”
.....
“ความรุนแรงเชิงโครงสร้าง” หมายความว่าอย่างไร ?
อาจารย์นิธิ เอี่ยวศรีวงศ์ อธิบายความหมายไว้ในทำนองว่า
“การที่มีคนเจ็บ มีคนตาย มีคนที่ต้องพลัดพราก สูญเสีย อดอยากยากแค้น ถูกเบียดเบียนข่มเหง ฯลฯ โดยไม่มีใครคนใดคนหนึ่งกระทำแก่เขาโดยตรง แต่มันเกิดขึ้นจากการจัดการทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง วัฒนธรรม ฯลฯ ที่ทำให้เขาต้องถูกกระทำและตกอยู่ในสภาพที่ย่ำแย่แบบนั้น”
.....
ชาวบ้านที่ดำรงชีวิตอยู่ในป่ามาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย วันดีคืนดีก็ถูกจำกัดการหาอยู่หากิน กระทั่งถูกโยกย้ายออกไปอยู่ในพื้นที่ที่ทำมาหากินยากลำบาก
ชาวบ้านที่ยังต้องจุดตะเกียงให้แสงสว่างหลังจากที่ต้องย้ายหมู่บ้านขึ้นไปอยู่บนหลังเขา เมื่อน้ำที่ถูกเขื่อนกักเก็บไว้สำหรับผลิตไฟฟ้าเพื่อหล่อเลี้ยงเมืองเข้ามาท่วมทับบ้านเรือนและที่ทำมาหากิน
ชาวไร่ ชาวนา ขายนา ขายไร่ ขายวัว ขายควาย ส่งลูกหลานเรียนหนังสือหวังให้เป็นเจ้าคนนายคน แต่ส่วนใหญ่ก็ไปไม่ถึงฝั่งฝันของพ่อแม่ เป็นได้เพียงแรงงานราคาถูกในโรงงาน
ในขณะที่บ้านเราเป็นประเทศอู่ข้าวอู่น้ำ สามารถส่งออกข้าวมากที่สุดในโลก ส่งอาหารออกไปเลี้ยงประชากรโลก จนขนานนามตัวเองว่าเป็น “ครัวของโลก” แต่ก็มีเด็กลูกหลานคนยากคนจนอีกจำนวนไม่น้อยที่อดอยากขาดแคลน ประสพกับภาวะทุพโภชนาการอย่างที่ไม่ควรจะเป็น
ในขณะที่ประเทศมีพื้นที่ใหญ่โตกว้างขวางเมื่อเทียบกับสัดส่วนประชากร มีคนที่มีที่ดินนับหมื่นนับพันไร่ แต่ก็ยังปรากฏว่ามีคนไม่มีที่แม้จะซุกหัวนอน ต้องเร่ร่อนค้างแรมไปตามใต้สะพาน ทางเท้า สวนสาธารณะ
ในขณะที่เรานั่งรับประทานอาหารอย่างดีอยู่ในร้านหรูหรา พึงพอใจกับการจ่ายค่าอาหารเป็นร้อยเป็นพันบาท แต่เราก็ไม่พึงใจและรำคาญที่มีเด็กมาขายดอกไม้หรือขนมเพื่อหาเงินยังชีพในราคาไม่กี่สิบบาท
นี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งของ “ความรุนแรงเชิงโครงสร้าง”
.....
เรารังเกียจและชิงชังความรุนแรงที่แสดงออกทั้งทางกายและทางวาจา ก็ควรจะรับรู้เข้าใจแล้วรังเกียจและชิงชังความรุนแรงเชิงโครงสร้างด้วย
การรณรงค์เรียกร้องมิให้ใช้ความรุนแรงทั้งทางกายและวาจาเป็นสิ่งที่พึงกระทำ แต่การเรียกร้องให้มีการแก้ไขความรุนแรงเชิงโครงสร้างก็มีความจำเป็นไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน
ความเห็น (12)
พระมหาแล ขำสุข(อาสโย)
บางกรณีสังคมกลับเรียกร้องให้ใช้ความรุนแรงในการแก้ปัญหา
โดยถูกสร้างให้เชื่อว่านั่นคือความถูกต้อง ซึ่งเป็นวิถีคิดที่อันตราย
สวัสดีครับพี่หนานเกียรติ
แก้กันยาวเลยนะครับนั่น อิอิ แต่ดีนะครับผมชอบ do it forward ช่วยกันทำให้ต่อเนื่อง สักพัก(หญ่าย)เดี๋ยวก็เป็นโครงสร้างใหม่ที่ไม่มีใครถูกมองว่าน่ารังเกียรติ ^^
ขอบพระคุณมากครับพี่ พรุ่งนี้จะทำตัวเก๋ๆไปดูคอนเสิร์ตที่เมืองกรุงคร๊าบ ^^ พี่หนานคงชอบวงเฉลียงเนาะ ;)
สวัสดีค่ะ
- อ่านแล้วสลดใจมากกว่า
- ในขณะที่ประเทศมีพื้นที่ใหญ่โตกว้างขวางเมื่อเทียบกับสัดส่วนประชากร มีคนที่มีที่ดินนับหมื่นนับพันไร่ แต่ก็ยังปรากฏว่ามีคนไม่มีที่แม้จะซุกหัวนอน ต้องเร่ร่อนค้างแรมไปตามใต้สะพาน ทางเท้า สวนสาธารณะ...ความเหลื่อมล้ำของสังคม
สวัสดีค่ะคุณพี่หนานเกียรติ ^_^
ขอบคุณมากนะค่ะที่แวะเวียนเข้ามาเยี่ยมเยือนกัน
“ความรุนแรงเชิงโครงสร้าง” เพิ่งเคยได้ยินก็วันนี้แหละค่ะ
และจากการอ่านความหมายแล้ว
เห็นด้วยอย่างยิ่งค่ะว่า "ความรุนแรงเชิงโครงสร้างนี่แหละที่เป็นสาเหตุสำคัญของความขัดแย้งในสังคมไทย"
หนานเกียรติครับ
- ความรุนแรงเชิงโครงสร้างอีกอย่างหนึ่งคือความรุนแรงเชิงวัฒนธรรมกลุ่มชาติพันธุ์
- จากชาติพันธุ์ของตนที่มีคุณค่า ความดีงามในตน สืบสานกันโดยวัฒนธรรมประเพณี ถูกระบบการศึกษาตัดตอน ถูกระบบการสื่อสารโฆษณามอมเมา รู้ไม่เท่าทัน "กลับไม่ได้ ไปไม่ถึง"
- กลายเป็นคนไม่มีรากเหง้า ดูถูกบรรพบุรุษของตัวเอง ผันตัวเป็น "ดาวมหาลัย"กันถ้วนหน้า แต่ไม่แน่ใจจะเป็นดาวค้างฟ้าหรือดาวเปื้อนโคลนกันแน่
- ที่สำคัญแต่ละคนเกิดความลังเล ไม่เชื่อมั่นในพลังแห่งตน ไม่เชื่อมั่นซึ่งกันและกัน ความหวัง ความเชื่อมั่นในอนาคต...แห่งตน ชุมชนตนริบหรี่เป็น "กาลละมื้อส้วย"
- มีใครเงี่ยหูฟังความรุนแรง ทำนองนี้ไหม
ภาณุ ชอบศิลประกอบ
“...ในหมู่คนหนึ่งร้อย เมื่อคนหนึ่งคนปกครองคนเก้าสิบคน ถือว่าไม่ยุติธรรม เพราะเป็นเผด็จการ เมื่อคนสิบคนปกครองคนเก้าสิบคนถือว่าไม่เท่าเทียมเพราะเป็นคณาธิปไตย แต่หากคนห้าสิบเอ็ดคนปกครองคนสี่สิบเก้าคน (นี่เป็นเพียงทฤษฎี ในความเป็นจริงที่มีอยู่เสมอที่ผู้ปกครองมีสิบหรือสิบเอ็ดคนจากเสียงส่วนใหญ่ห้าสิบเอ็ดคน) ถือว่าเป็นความยุติธรรมอย่างแท้จริง เพราะมันคือเสรีภาพ !......... จะมีอะไรน่าขันไปกว่าความไร้สาระอย่างชัดแจ้งเช่นนี้อีกเล่า ? แม้กระนั้นสิ่งนี้กลับเป็นเหตุผลรองรับสำคัญ ในฐานะรากฐานของนักปฏิรูปรูปโครงสร้างทางการเมืองทั้งปวง...”
"...กฎแห่งความรักและความรุนแรง : ความรุนแรงที่คนจำนวนหนึ่งกระทำต่อผู้อื่นนั้น ย่อมไม่สามารถรวบรวมประชาชนเข้าด้วยกัน แต่มันทำได้เพียงประการเดียวคือ แบ่งแยกพวกเขาออกจากกันมากยิ่งขึ้นทุกที และในทันทีที่ประชาชนเหล่านั้นได้ตระหนักว่า ความรุนแรงนอกจากเป็นที่มาของความทุกข์ทรมานแล้ว ยังเป็นเรื่องไร้เหตุผลอีกด้วย เมื่อนั้นผู้ที่เคยแบกรับการกดขี่ไว้อย่างเงียบ ๆ ก็จะถูกปลุกเร้าและเกิดความรู้สึกเคืองแค้นขึ้นในทันใด ปัจจุบันสิ่งเหล่านี้กำลังดำเนินอยู่ท่ามกลางพลเมืองของชาติที่มีการกดขี่ทั้งมวล ไม่ว่าการใช้ความรุนแรง หรืออดกลั้นต่อความชั่วร้าย จะเป็นประโยชน์หรือเป็นอันตรายอย่างไรหรือไม่ ข้าพเจ้าไม่รู้และไม่มีใครรู้ แต่ข้าพเจ้ารู้เช่นที่ทุกคนรู้ ว่าความรักคือความสุข ความรักที่ผู้อื่นมีต่อข้าพเจ้าเป็นพรแห่งความสุข และยิ่งเป็นมากกว่านั้น เมื่อข้าพเจ้ารักผู้อื่น ความสุขสูงสุด คือการได้รักผู้อื่น..."
(LAW OF LOVE AND LAW OF VIOLENCE : LEO TOLSTOY)
วจีกรรม...ความรุนแรงแต่งโครงสร้าง ค่อยๆวางอารมณ์บ่มเพาะไว้
ค่อยทับถมถ่มถุยคุ้ยเขี่ยไป สะสมให้สถานการณ์ยิ่งบานปลาย
วจีกรรม...ทำใหม่ให้สร้างสรรค์ อัศจรรย์ปั้นเรื่องดีที่ขยาย
เสวนาหาทางออกบอกกันไป ด้วยจริงใจไม่ทำเช่นเห็นแก่ตัว
สวัสดีครับ ท่านอาจารย์ JJ
ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมนะครับ
นมัสการ พระมหาแล ขำสุข(อาสโย) [IP: 118.172.132.105]
ขอบพระคุณที่ท่านอาจารย์แวะมาเยือนนะครับ
ในทัศนะผมมองว่าความรุนแรงเชิงโครงสร้างที่ถูกกดทับไว้ เป็นต้นตอสำคัญที่ทำให้เกิดความขัดแย้งและนำไปสู่ความรุนแรง
ที่น่ากลัวมาก ๆ ของสังคมไทยที่ศาสนาเคยอยูี่ในจิตใจ มีเมตตากรุณาเป็นพื้นฐาน
จากที่เคยมองว่าเราต่างเป็นเพื่อนร่วมเกิดแก่เจ็บตาย ไปสู่การแบ่งแยกและเป็นคนอื่น พวกอื่น
เราไม่เคยฝึกให้เห็นต่าง และไม่เคารพความต่างของคนอื่นครับ
สวัสดีครับ น้อง~*_PangJung_*~
ถือเป็นความสำเร็จของบันทึกนี้ครับ ที่อย่างน้อยที่น้องเข้าใจว่า
"ความรุนแรงเชิงโครงสร้างนี่แหละที่เป็นสาเหตุสำคัญของความขัดแย้งในสังคมไทย"
ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมนะครับ
สวัสดีครับ พี่สุเทพ ไชยขันธุ์
ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมและแบ่งปันความเห็นครับ
ผมแวะไปชวนพี่ที่บันทึกให้ไปเยี่ยมบันทึกนึงของผมที่พี่พูดถึงแล้วนะครับ
สวัสดีครับ หนานภาณุ ชอบศิลประกอบ [IP: 202.149.25.241]
ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมและแบ่งปันเนื้อหาดี ๆ ครับ
ผมเคยอ่านงานของตอลสตอยมาบ้าง
ได้เห็นข้อความนี้ "โดน" มาก ๆ ครับ
สวัสดีครับ นายวิโรจน์ พูลสุข
ขอบคุณพี่มาก ๆ ที่แวะมาเยี่ยมครับ
ถ้าผมเข้าใจตัวเองไม่ผิด ผมพยายามเป็นเสี้ยวเล็ก ๆ หนึ่งในการแก้ปัญหาความรุนแรงเชิงโครงสร้าง
รู้ทั้งรู้ว่ามิได้เกิดมรรคผลอะไร แต่ก็ยังไม่หยุดครับ