แลกเปลี่ยนเรียนรู้ 9 มีนาคม 2553

วันแรกของการนำเสนอแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการฝึกงานตามห้องตรวจต่างๆ ทำความเข้าใจ แบบองค์รวม

สวัสดีครับ

วันนี้ช่วงเช้าเวลา 8.00 น. ถึง 8.30 น. ทางหลักสูตรฯ ได้จัดเวลาให้นักศึกษาที่ไปฝึกงานตามห้องตรวจต่างๆ ได้มีโอกาสมาเล่าเรื่องราว มานำเสนอ มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันและกัน ว่าใครไปฝึกอะไร? ได้เรียนรู้อะไร? หมุนเวียน สลับเปลี่ยนกันทุกวัน วันละ 3 คน

1.การตรวจระบบขับถ่ายปัสสาวะ ผู้ป่วยเพศชาย อายุ 32 ปี มีอาการปวดหลังมา 1 สัปดาห์ มีนิ่วที่ไตข้างขวา แพทย์ส่งตรวจ IVP

ภาพแสดงให้เห็นว่า มีนิ่วที่บริเวณไตข้างขวา (ก้อนทึบรังสีรูปร่างคล้ายสามเหลี่ยม)

ประโยชน์ของการถ่ายภาพรังสี Scout view

- เพื่อใช้เป็นภาพเบื้องต้นในการวินิจฉัยโรค โดยใช้สำหรับเปรียบเทียบระหว่างการตรวจ ก่อนและหลังการฉีดสารทึบรังสีเข้าร่างกาย

- เพื่อตรวจสอบว่า Exposture technique ที่ใช้ในการถ่ายภาพรังสี มีความเหมาะสมเพียงใด? มีคุณภาพอย่างไร? หากคุณภาพของภาพที่ออกมา ไม่ดี ไม่เหมาะสม ก็จะได้สามารถแก้ไขให้เหมาะสม ก่อนที่จะฉีดสารทึบรังสีเข้าร่างกายได้

- เพื่อดูว่าบริเวณที่ต้องการตรวจ มีสิ่งใดมาบดบังหรือไม่ หากผู้ป่วยมีการเตรียมตัวก่อนตรวจที่ดี กินยาระบาย สามารถขับถ่ายอุจจาระออกหมด จะทำให้ไม่มีเงาของอุจจาระในลำไส้มาบดบังบริเวณของไต หรือท่อไต เป็นต้น เพราะหากมีเงาดังกล่าว อาจทำให้เป็นอุปสรรคในการวินิจฉัยภาพ

เมื่อถ่ายภาพบริเวณไต ระยะเวลา 3 นาทีหลังฉีดสารทึบรังสี จะเห็นว่ามีไตทั้ง 2 ข้าง สามารถขับสารทึบรังสีออกมาได้ แต่ไตขวา มีการขับสารทึบรังสีล่าช้ากว่าไตซ้าย (ไตข้างซ้าย เห็นภาพของสารทึบรังสี ไหลออกทางท่อไตได้ดีกว่า) แสดงให้เห็นว่า เมื่อมีนิ่วมาปิดหรืออุดตันบางส่วนของไต จะมีผลให้การทำงานของไตบกพร่อง และ/หรือผิดปกติไป

2.การถ่ายภาพรังสีเต้านม ผู้ป่วยอายุ 60 ปี มีอาการเจ็บที่เต้านมข้างซ้าย

เมื่อถ่ายภาพรังสีเต้านม ในท่า Mediolateral oblique view (MLO) เห็นก้อนที่บริเวณรักแร้ แพทย์ยังไม่ได้ทำการรักษาใด เพียงแต่ให้เฝ้าระวังและให้คำแนะนำกับผู้ป่วย โดยให้สังเกตว่า ความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นต่อไป เช่น มีอาการเจ็บบริเวณก้อนมากขึ้นหรือไม่ ก้อนมีขนาดใหญ่ มีการเปลี่ยนแปลงอย่างใดหรือไม่? หากมีให้มาพบอีกครั้ง

การถ่ายภาพรังสีเต้านม ผู้ป่วยอาจจะรู้สึกไม่สะดวก มีความอายที่ต้องถอดเสื้อผ้า หรือมีความเจ็บปวดจากการถูกกดทับเต้านมระหว่างการตรวจ ดังนั้นหน้าที่สำคัญอย่างหนึ่งของนักรังสีเทคนิค คือ การพยายามถ่ายภาพรังสีด้วยความรวดเร็ว ให้ถูกต้อง รวมถึงช่วยให้คำแนะนำ ให้คำอธิบายการเตรียมตัวในการตรวจ เพื่อช่วยลดความวิตกกังวล ช่วยทำให้ผู้รับบริการเกิดความผ่อนคลาย

3.การถ่ายภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องท้อง ผู้ป่วยชาย อายุ 58 ปี มีประวัติก้อนที่ตับ

ภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องท้อง ก่อนฉีดสารทึบรังสี (Pre-Contrst)

ภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องท้อง หลังฉีดสารทึบรังสีเข้าหลอดเลือด ประมาณ 30 วินาที แสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงช่วงที่เลือดจากหลอดเลือดแดงไปเลี้ยงตับ (Post Contrst media arterial phase)

ภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องท้อง หลังฉีดสารทึบรังสีเข้าหลอดเลือด ประมาณ 70 วินาที แสดงให้เห็นการเปลี่ยนแปลงช่วงที่เลือดจากหลอดเลือดดำที่ออกจากตับ (Post Contrst media portovenous phase)

จะเห็นได้ว่ามีความแตกต่างในเนื้อตับและก้อนในตับเมื่อสารทึบรังสีเข้าไป จากการถ่ายภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ตามช่วงระยะเวลาที่แตกต่างกัน ทำให้สามารถมองเห็นความเปลี่ยนแปลงในเนื้อตับได้ชัดเจนมากขึ้น ในภาพแสดงก้อนที่สนใจ (ศรสีฟ้า)

สารทึบรังสีที่อยู่ในหลอดเลือด (Abdiminal Aorta) มีความเข้มข้นที่แตกต่างกัน (ศรสีเขียว) ในช่วง 30 และ 70 วินาทีหลังฉีดสารทึบรังสี เห็นสารทึบรังสีในหลอดเลือดแดงใหญ่ มีสีขาว (ภาพซ้ายมือ) และสีเทา (ภาพขวามือ)

เมื่อนำภาพเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ลักษณะภาพตัดขวาง (Axial) ที่ได้ มาสร้างภาพ 3 มิติ ในลักษณะที่เรียกว่า MPR (Multi Palnar Reconstrution) ในระนาบ Coronal plane ทำให้สามารถเห็นว่าก้อน(สีดำ) อยู่ในตำแหน่งใดของตับได้ชัดเจนมากขึ้น

รศ.นพ.จิตเจริญ ไชยาคำ และ ผม ได้ให้คำแนะนำ และข้อเสนอแนะแก่นักศึกษาที่เข้าร่วมกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในเช้าวันนี้

สรุป : การสรุปสิ่งที่ได้เรียนรู้มา การได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้รวมถึงประสบการณ์ หากได้ทำบ่อยๆ ได้ทำร่วมกันเป็นทีม ย่อมเป็นหนทางหนึ่งที่ช่วยพัฒนาตนเองและผู้อื่นได้

เขียนใน GotoKnow โดย รศ.ดร. เพชรากร หาญพานิชย์
ใน รังสีเทคนิคขอนแก่น

คำสำคัญ (Tags): #ฝึกงาน#รังสีเทคนิคขอนแก่น#แลกเปลี่ยนเรียนรู้#การตรวจระบขับถ่ายปัสสาวะ#การถ่ายภาพรังสีเต้านม#การเอกซเรย์คอมิวเตอร์ช่องท้อง#rt9

หมายเลขบันทึก: 342977เขียนเมื่อ 9 มีนาคม 2010 10:32 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 22:33 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน