SPIDERMAN : คุณสมบัติอันพึงมีในนักกิจกรรมด้านเด็ก

เมื่อปี 2542 ผมเขียนเรื่อง SUPERMEN : วิธีการเข้าสู่การเป็นยอดคนนักกิจกรรมเพื่อเด็ก ก็ได้รับการต้อนรับและตอบรับ ในระดับหนึ่ง จนวันนึงผม นำเรื่องน้ ไปโพส ในเวปบอร์ดของ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) มี ปิยมิตรท่านหนึ่ง ถามกระเซ้ามาว่า น่าจะเป็น SPIDERMEN มากกว่า เพราะกำลังมาแรง ผมเอง นั่งอ่านอยู่ราว 5 นาที ก้เลยลงมือเขียนบทความนี้ทันที นั่งหยิบจับอักษรมาเรียงเล่น ๆ และ ขอเปลี่ยนจาก MEN เป็น MAN แล้วกัน เพราะเห็นว่าเรื่องนี้ น่าจะเป็นเรื่องของคุณสมบัติประจำตัวมากกว่า โดยแต่ละตัว ผมก็ให้ความหมายในรูปแบบของผมเองเหมือนเมื่อคราวก่อน คงไม่ว่ากันนะครับ



S = Soft ( อ่อนโยน)

P = Partner (หุ้นส่วน)

I = Institute (ขนบธรรมเนียม)

D = Dream (ความฝัน)

E = Education (การศึกษา)

R = Relax (ผ่อนคลาย)

M = Material (เครื่องมือ)

A = ActivenessN (คล่องแคล่ว)

N = Nature (ธรรมชาติ)





S = Soft ( อ่อนโยน)

ผมมองว่านักกิจกรรมด้านเด็กต้องมีความอ่อนโยน ความละเอียดอ่อนของจิตใจมากทีเดียว ต้องละเอียดถี่ถ้วนในเรื่องราวต่าง ๆ ของเด็กที่เราคลุกคลีอยู่ด้วย เพราะเราเองอาจจะเป็นคนที่เปลี่ยนแปลงชีวิตเขาได้หากเขาไว้วางใจเรา อันเนื่องมาจากความอ่อนโยนของเรานี่ล่ะ


P = Partner (หุ้นส่วน)

ในความหมายของผม การเป็นหุ้นส่วน คือ การที่ได้ร่วมคิดร่วมวางแผน ร่วมสร้างกิจกรรมกับเด็กในฐานะของ หุ้นส่วนหรือคู่หู จะทำให้คนทำงานด้านเด็กซื้อใจเด็กได้โดยไม่ยาก และ มันจะส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีหากเราใช้อย่างถูกทาง


I = Institute (ขนบธรรมเนียม)

ดุแล้วอาจจะแปลก ๆ ทำไมคำนี้อยู่ดีดี ให้ความหมายแบบนี้ ในความหมายที่ผมให้ คือการที่ผู้นำกิจกรรมนั้น ๆ ต้อง รู้จักเคารพในวัฒนธรรม ในขนบธรรมเนียม ที่เด็กเขาอยู่ในสภาพแวดล้อมนั้น ๆ เพื่อง่ายต่อการเข้าไปเรียนรู้แบบผสมกลมกลืน


D = Dream (ความฝัน)

เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญมากอีกเรื่องหนึ่ง เพราะหาก ผู้นำกิจกรรมด้านเด็ก ไม่มีความฝัน ไม่มีจินตนาการเหมือนวัยเด็กแล้ว การทำงานแบบผสมกลมกลืนกับเด็กนั้นจะทำได้ยากเป็นอย่างมาก ความฝันจึงมีความสำคัญอย่างมาก


E = Education (การศึกษา)

ผู้นำกิจกรรมด้านเด็กต้องไม่ใช่คนที่ไม่รู้จักการใฝ่รู้ ทุกอย่างที่ผ่านเข้ามาในชีวิตแต่ละวัน คือกระบวนการเรียนรู้ คือประสบการณ์ คือการศึกษาเพื่อนำไปสู่การพัฒนาในที่สุด


R = Relax (ผ่อนคลาย)

ความตึงเครียดเป็นอุปสรรคสำคัญอย่างมากในการดำเนินกิจกรรมเพื่อเด็ก ผู้นำกิจกรรมด้านเด็ก จึงควรที่จะมีการผ่อนคลายความตึงเครียดได้อย่างรวดเร็ว ไม่เครียดนานเพราะจะส่งผลกระทบต่อการทำงานในระยะยาวอีกด้วย


M = Material (เครื่องมือ)

การมีเครื่องไม้เครื่องมือในการสร้างสรรค์กิจกรรมกับเด็กนั้น ผู้นำกิจกรรมอาจจำเป็นต้องสร้างเครื่องไม้เครื่องมือด้วยตนเอง อาจจะหาได้ง่าย ๆ ในท้องถิ่น หรือประยุกต์สิ่งที่มีอยู่ให้เข้ากับสถานการณ์ในขระนั้นได้อย่างกลมกลืน


A = Activeness (คล่องแคล่ว)

ความเป็นคนคล่องแคล่วว่องไว ในการทำงานเคลื่อนที่ไปยังสภาพปัญหาได้อย่างฉับไวไม่ชักช้าทันต่อเหตุการณ์ หรือ ในยามสนุกสนานก็มีบุคลิกภาพที่เร้าใจในการทำงานไม่อึดอาด เป็นเสน่ห์อีกอย่างที่ผู้นำกิจกรรมด้านเด็กควรมีในตัวเอง


N = Nature (ธรรมชาติ)

มีความเป็นธรรมชาติไม่ฝืนตัวเองในการสร้างสรรค์กิจกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งกับเด็ก และต้องยอมรับความจริงว่า ตนเอง หรือกิจกรรมนั้น ๆ เหมาะกับงานหรือกิจกรรมที่กำลังทำอยู่หรือไม่ หากไม่แต่ยังฝืนทำต่อไป อาจจะเป็นผลเสียทั้งต่อตนเองและเด็กอีกด้วย


หากนักกิจกรรมด้านเด็กสามารถค้นหาตนเองและมีคุณสมบัติดังกล่าวแล้ว ในส่วนตัวของผม เชื่อว่าจะส่งผลให้การทำงานกับเด็กของคุณ ๆ นั้นพัฒนาการไปในทางที่ดีละมีความสุขกับการทำงานมากยิ่งขึ้น อยู่ที่ว่าคุณนั้นกล้าที่จะลุกขึ้นมาเพื่อเปลี่ยนแปลงตนเองหรือไม่เท่านั้นเอง