ทำอย่างไรถึงได้ GAP
กว่าจะมาถึงวันนี้ ของกลุ่มผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมมะลิ บ้านโหมน หมู่ที่ 2 ตำบลห้วยโพธิ์ อำเภอเมืองกาฬสินธุ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ ซึ่งเป็นแหล่งเรียนรู้วิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวมะลิปลอดสารพิษบ้านโหมนหมู่ที่ 2 ตำลห้วยโพธิ์ อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์
ที่อยู่ บ้านเลขที่ 60 บ้านโหมน หมู่ที่ 2 ตำบลห้วยโพธิ์ อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์ 46000
เบอร์โทรศัพท์ติดต่อ นายประจวบ คงตรง (ประธาน) 085-7388023
นางสาวสมจันทร์ ดอนสินพูล (รองประธาน) 080-7636771
ประวัติความเป็นมา
เริ่มต้นจากปี 2547 สำนักเกษตรอำเภอเมืองกาฬสินธุ์ ได้คัดเลือกเป็นพื้นที่ดำเนินงานโครงการ ส่งเสริมการปลูกข้าวพันธุ์ดี โดยงบประมาณผู้ว่าราชการจังหวัดกาฬสินธุ์ (งบCEO) ให้การสนับสนุนปัจจัยการผลิต ประกอบด้วยเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมมะลิ ปุ๋ยเคมีและปุ๋ยชีวภาพรวมทั้ง
งบประมาณฝึกอบรมตามกระบวนการโรงเรียนเกษตรกร เพื่อกระจายและขยายพื้นที่ปลูกในปีแรกจำนวน200 ไร่สมาชิกแรกตั้งจำนวน 25 ราย ได้จดทะเบียนเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเมื่อ
วันที่ 17 ธันวาคม 2548 ปัจจุบันมีสมาชิกจำนวน 64 รายสามารถขยายพื้นที่ปลูกได้มากกว่า 1,000 ไร่ นอกจากกิจกรรมด้านการผลิตข้าวเพื่อการบริโภคและจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวแล้ว กลุ่มได้มีแนวคิดในการเพิ่มมูลค่าผลผลิตโดยการแปรรูปข้าว เช่นข้าวกล้อง ข้าวฮาง รวมทั้งกิจกรรมเสริมเพื่อเพิ่มรายได้และลดรายจ่ายในครัวเรือนอีกหลายประเภทตามความถนัดของสมาชิก
องค์ความรู้
ขั้นตอนเตรียมดินเตรียมแปลง
ฉีดพ่นน้ำหมักชีวภาพเพื่อไถกลบตอซัง เพื่อลดปัญหาการเผาตอซังซึ่งจะทำลายสิ่งแวดล้อมและไม่ทำให้ดินเสื่อมคุณภาพ ทำให้ดินดีและเกิดการหมักดินที่ดี
หว่านปุ๋ยพืชสด เช่น โสน ปอเทือง ถั่วพุ่ม เมื่อหว่านเสร็จต้นถั่วหรือโสนเจริญงอกงามขึ้นประมาณ 1 เดือน ก็ทำการไถกลบเพื่อทำให้ดินมีธาตุอาหารประเภทไนโตรเจนจะทำให้ดินเกิดความอุดมสมบูรณ์ ช่วยให้ต้นข้าวเจริญเติบโตเร็วและลดปัญหาการใช้สารเคมี
ขั้นตอนเตรียมเมล็ดพันธุ์
เมล็ดพันธุ์ที่จะใช้ต้องเป็นเมล็ดพันธุ์ที่ผ่านการคัดเมล็ดพันธุ์อย่างดี และผ่านกระบวนการทดสอบความงอก ปริมาณความชื้น และสิ่งเจือปน เมล็ดพันธุ์ตรงตามสายพันธุ์ทุกพันธุ์และเป็นเมล็ดพันธุ์ที่บริสุทธิ์
การแช่เมล็ดพันธุ์เพื่อจะทำการตกกล้าหรือหว่านแทนการดำต้องนำเมล็ดไปแช่น้ำประมาณ 2 วัน หลังจากนั้นนำขึ้นจากน้ำมาใส่ตะกร้าหรือใส่กระสอบปุ๋ยแล้วนำน้ำหมักชีวภาพมาราดเมล็ดพันธุ์ข้าวที่นำขึ้นจากน้ำที่อยู่ในภาชนะ จากนั้นนำปุ๋ยคอกมาโรยทับเพื่อให้เมล็ดข้าวเกิดความงอกดี และต้นกล้าแข็งแ
การบำรุงดูแลต้นกล้า
เมื่อต้นกล้าได้ประมาณ 10-15 วัน กำลังตั้งหน่อได้แข็งก็นำน้ำหมักจุลินทรีย์ผสมน้ำฉีดในแปลงกล้าโดยใช้อัตราส่วนน้ำหมักจุลินทรีย์ 3 ช้อน/20 ลิตร อย่าให้น้ำในแปลงกล้าขาดเพราะจะทำให้หญ้า หรือวัชพืชอื่นขึ้นและก่อนที่จะถอนกล้าประมาณ 5 วัน ให้น้ำจุลินทรีย์พ่นอีกจะให้กล้าถอนง่ายเพราะรากกล้าจะฟู
ขั้นตอนปักดำ
เมื่อต้นกล้าเติบโตได้ประมาณ 1 เดือน เกษตรกรจะทำการไถแปรในแปลงนาที่เคยไถกลบตอซังไว้ในช่วงไถดะ
ก่อนที่จะไถแปรหรือคราดก็จะมีการฉีดน้ำหมักชีวภาพหรือหว่านปุ๋ยหมักก่อน
จากนั้นไถและคราดเตรียมปักดำ เมื่อปักเสร็จประมาณ 15-20 วัน ก็จะนำน้ำหมักชีวภาพฉีดพ่นต้นข้าวอีกครั้ง เพื่อให้ต้นข้าวแข็งแรงในระยะแตกกอ และดูแลอย่างสม่ำเสมอให้น้ำอย่างต่อเนื่อง และการให้ปุ๋ยดูแลเรื่องวัชพืชในนาข้าว รวมทั้งแมลงศัตรูพืช
ขั้นตอนตัดพันธุ์ข้าวปนในนาข้าว
เมื่อต้นขาวในแปลงนาเจริญเติบโตเต็มที่ และกำลังตั้งท้อง เพื่อทำการออกรวงก็จะดูแลเรื่องพันธุ์ข้าวปน หรือข้าวเรื่อย เพื่อป้องกันเมล็ดพันธุ์ปนในสายพันธุ์ที่เก็บทำเป็นเมล็ดพันธุ์ เพื่อให้สามารถกระจายพันธุ์ในฤดูกาลต่อไปได้
การกำจัดข้าวปนทำโดยวิธีการลงตัดในแปลง คือ พันธุ์ข้าว ปนจะออกดอกก่อนข้าวพันธุ์แท้ เมื่อต้นข้าวพันธุ์ปนออกดอกเกษตรกรก็จะลงในแปลงเพื่อตัดข้าวพันธุ์ที่ปนออกจากแปลงนาที่พันธุ์ข้าวกำลังจะออกดอก เพื่อไม่ให้ข้าวปนในแปลงข้าวพันธุ์
ขั้นตอนการเก็บเกี่ยว
ก่อนที่จะเก็บเกี่ยวข้าวที่กำลังออกรวงเหลืองอร่ามในระยะพลับพลึงสังเกตดูแลน้ำในแปลงนาระบายออก ให้แปลงนาแห้งเพื่อความสะดวกในการเก็บเกี่ยว การเก็บเกี่ยวข้าวในระยะพลับพลึงจะทำให้เมล็ดข้าวเต็มที่และไม่หักในเวลาที่เราสีเป็นข้าวสารหรือเก็บเป็นเมล็ดพันธุ์ ได้เก็บเกี่ยวเสร็จก็จะตากแดดที่ไม่ค่อยร้อนจัดอยู่ประมาณ 2-3 วันก็จะทำการนวดโดยการเก็บเกี่ยวด้วยคนและนวดด้วยคนถ้าเป็นข้าวพันธุ์ก่อนที่จะนวดก็มีการคัดเมล็ดพันธุ์ที่เมล็ดข้าวอีกครั้ง เพี่อป้องกันข้าวปนจากนั้นก็จะทำการเป่าเม็ดข้าวที่ลีบ หรือเมล็ดที่ไม่เต็มออกแล้วเทคนิคของแต่ละคน บางคนก็จะพัดลมเป่าบางคนก็จะใช้ภูมิปัญญาดั่งเดิม เช่น การใช้กระด้งพัดข้าวลีบออก
ขอชื่นชมกับการตั้งใจทำงานของกลุ่ม และขอขอบคุณสำหรับผู้ที่เกี่ยวข้องทุกท่าน ที่ให้ความเอาใจใส่ ให้คำแนะนำ จนกลุ่มสามารถพัฒนาพึ่งพาตนเองได้
คุณครู..สิงห์ป่าสัก
คุณ ชาญวิทย์-นครศรีฯ
กำลังใจครับ คนบ้านเดียวกัน บ้านโหมนครับ
ประชาสัมพันธ์
ขณะนี้ศูนย์ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวชุมชนบ้านโหมนได้นำข้าวปลอดภัยจากสารพิษมาจำหน่ายที่ตลาดสดเทศบาล
กาฬสินธุ์ในช่วงเย็น มีสินค้าหลายประเภท เช่น ข้าวหอมมะลิ ข้าวกล้อง และข้าวฮาง ตราร่มโพธิ์ และปัจจุบันมี
ผลิตภัณฑ์ใหม่น้ำดื่มสมุนไพรบรรจุขวด ได้แก่ น้ำตะไคร้หอม ในราคาเป็นกันเอง ชาวบ้านมาขายเองค่ะ
นอกเหนือจากข้าวบรรจุถุง เรายังมีสินค้าเกษตรปลอดภัยจากสารพิษอีกมากมายจากเครือจากศูนย์ปราชญ์
ชาวบ้านและศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชุมชนอำเภอต่าง ๆ
ร้านของเราอยู่บริเวณด้านข้างตลาด ถ้าเดินมาจากสถานีตำรวจ แผงจะอยู่ด้านขาวมือสุดด้านหลัง
ทั้งนี้ได้รับความอนุเคราะห์สถานที่และอุปกรณ์ต่าง ๆ จากเทศบาล และสำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัด
ผู้จำหน่ายจะใส่ผ้ากันเปื้อนและหมวกคลุมผมสีขาวสังเกตได้ง่าย
ขอบคุณทุกท่านที่มาอุดหนุนค่ะ
ร่วมเป็นกำลังใจ ในความมุ่งมั่นนตั้งใจทำงาน
และมีองค์ความรู้มาแชร์อยู่เสมอ
คน KM
เรียน คุณวิทวัฒน์ ... คุณคนเกษตร..และคุณโชคชัย