หน้าแรก
สมาชิก
Anonymous Anonymous
สมุด
ของฝากสำหรับผู้ให...
อยากให้เด็กเก่งคิด
Anonymous Anonymous
สมุด
บันทึก
อนุทิน
ความเห็น
ติดต่อ
อยากให้เด็กเก่งคิด
ปฐมวัยนาทีทองของชีวิต
ปฐมวัย นาทีทองของชีวิต
ดิฉันได้มีโอกาสไปร่วมประชุม ฟังนักวิชาการ คุณหมอ ผู้เชี่ยวชาญมาให้ความรู้เกี่ยวกับการพัฒนาเด็ก หลายครั้งต่อเนื่องกันนับสิบปี วันนี้ กระแสสังคมกำลังหันมาให้ความสนใจในการพัฒนาเด็กบนพื้นฐานการพัฒนาสมองอีกครั้ง หลังจากการพัฒนาแนวนี้ ได้เริ่มมาแล้วนับ ทศวรรษ ในประเทศไทย ตัวบ่งชี้ที่สนับสนุนข้อความนี้ คือแนวทางการจัดประสบการณ์สำหรับเด็กปฐมวัยที่ปรากฏในหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย ทั้งฉบับพ.ศ.2540และพ.ศ. 2546 แต่เมื่อกระแสสังคมเห็นว่าเป็นเรื่องใหม่ เหมือนเพิ่งค้นพบ ก็ไม่ว่ากัน สิ่งที่จะเกิดกับเด็กขอให้เกิดขึ้น และยั่งยืนเท่านั้น ยิ่งมีมือหลายๆมือมาช่วยกันทำ ก็เป็นผลดีแก่เด็กทั้งสิ้น ส่วนจะทำโดยใคร เมื่อไหร่หาใช่เรื่องสำคัญ วันนี้จึงไปค้นสมุดบันทึกเก่าๆเกี่ยวกับเรื่องแนวทางพัฒนาเด็กที่เก็บไว้ มาแกะรอย บอกต่อ เผื่อจะเกิดประโยชน์ต่อผู้เกี่ยวข้องได้นำไปใช้ และเนื่องจากเป็นบันทึกจากการฟังการประชุมไม่ได้ตั้งใจจะนำมาเขียนเผยแพร่ จึงไม่ได้จดบันทึกชื่อผู้บรรยาย หรือบางเรื่องก็จะมีอยู่ บ้าง ในที่นี้ ขออ้างอิงชื่อรวมๆที่จำได้ว่าได้ฟังเรื่องเหล่านี้มาตามลำดับ ได้แก่ คุณหมอนิตยา คชภักดี อาจารย์นงเยาว์ แข่งเพ็ญแข หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา คุณหมออุดม เพชรสังหาร อาจารย์ดร.จิตตินันท์ เดชะคุปต์ อาจารย์ดร.พัชรี ผลโยธิน และท่านอื่นๆที่ไม่ได้เอ่ยนาม ต้องขออภัยไว้ณ ที่นี้ด้วยอ
พัฒนาการของสมองมนุษย์
ไข่ + สเปอร์ม ผสมกัน
กลายเป็นไขสันหลัง และปลายท่อไขสันหลังคือ สมอง ซึ่งเซลจะแบ่งตัวเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จำนวนเซลไม่ได้หมายถึง ความฉลาด แต่การเชื่อมต่อของ cell ต่างหาก
ที่จะบ่งบอกถึงความฉลาด
ภายใต้สมองจะมีเซลซึ่งแตกกิ่งก้านสาขาออกมา เซลที่ถูกกระตุ้น จะแตกกิ่งก้านออกมาต่อเชื่อมกัน เซลที่ไม่ถูกกระตุ้นจะเกิดการทำลายตนเอง
การเชื่อมต่อของเซลสมองจะดีมากในช่วงอายุ 6 ปีแรก หลังอายุ 16 ปีเซลที่ไม่ได้ใช้จะ
บางลง เพราะเซลที่ไม่ได้ใช้จะถูกทำลายลง เพื่อเปิดพื้นที่ให้สิ่งที่จำเป็น
แรกเกิด เซลสมองยังไม่เชื่อมต่อเท่าไร แต่จะเริ่มเมื่ออายุ 6 เดือน โดยถ้าสมองได้รับการกระตุ้นทางเสียง เช่น เปิดเพลงให้ลูกฟัง และจะเชื่อมต่อได้ดีมากไปจนถึงอายุ 6 ปี
กฎของสมอง
การกระตุ้นทำให้เกิดวงจร
ทำซ้ำทำให้วงจรเกิดมากขึ้น
เด็กที่เป็น Down syndrome คือไม่ได้รับการกระตุ้น ไม่มีการเชื่อมต่อ ถ้าเด็กได้รับการกระตุ้นตอนหลัง ก็สามารถเติบโตได้
หน้าต่างแห่งโอกาส
Windows of opportunity
นาทีทองของชีวิตภายใน 6 ปีแรก เด็กควรได้รับการพัฒนาเรื่อง
1. การเคลื่อนไหว
2. สายตา
3. ภาษา
4. ดนตรี
5. คณิตศาสตร์
6. การเข้าสังคม
7. การควบคุมอารมณ์
ปัจุบัน เด็ก 3 ขวบ เล่นคอมพิวเตอร์ รับประทานขนมถุง ขนมกรุบกรอบ เด็กแย่ทั้งเรื่องสายตาและอาหาร
ความสำคัญของปฐมวัย
· เป็นจุดเริ่มต้นพื้นฐาน สำหรับความสามารถของมนุษย์
· เป็นช่วงที่มีศักยภาพในการเติบโตของวงจรสมองสูงที่สุด
· มีความคุ้มค่าในเชิงเศรฐศาสตร์ของการพัฒนา มีงานวิจัยว่า ลงทุนกับเด็ก 1 บาท จะได้คืนกลับมา 13 – 14 บาท
ปัจจัยที่เอื้อต่อการเจริญงอกงามของสมองและการเรียนรู้
· ความสัมพันธ์กับผู้เลี้ยงดูที่เต็มไปด้วยความรัก และความอบอุ่น
· สิ่งแวดล้อมที่มีคนพูดดัง
· มีโอกาสได้เล่น
· มีการกระตุ้นการเรียนรู้ที่เหมาะสม
· พันธุกรรม
· เสียงพูดของมารดา
สิ่งแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการเจริญงอกงามของสมอง และการเรียนรู้ของมนุษย์
(Enriched Environment)
· สิ่งแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการเจริญงอกงามของสมอง และการเรียนรู้ของมนุษย์
· สภาพทางกายภาพ สี เสียง อุณหภูมิ ความปลอดภัย
· มีปฏิสัมพันธ์อบอุ่น เป็นมิตร
· ท้าทายให้อยากเรียนรู้
· ประสาทสัมผัสทั้งหมดได้ทำงาน
วงจรแห่งความพอใจ
Reward Circuit
แรงจูงใจมีส่วนสำคัญต่อการพัฒนาสมองของมนุษย์ เราจะทำอย่างไรให้โรงเรียนเสร้างแรงจูงใจให้เด็กอยากมาเรียน จะสร้างความพึงพอใจอย่างไร การให้เด็กได้เรียนรู้ผ่านการเล่น เป็นการสร้างแรงจูงใจที่ดีวิธีหนึ่ง เด็กจะมีความสุขและมีจินตตนาการ จินตนาการเป็นสิ่งสำคัญมาก จะส่งผลต่อการเชื่อมต่อของสมองได้ดี
การเล่นทำให้เกิดผลในเด็ก
· แรงจูงใจ
· ความคิด สมองซีกซ้ายทำงาน
· จินตนาการ สมองซีกขวาทำงาน
ของเล่นที่ทำให้เด็กใช้ความคิด จินตนาการมากเท่าไร จะทำให้สมอง แบ่งออก เชื่อมต่อ มากขึ้นเท่านั้น
ปัจจุบันโรงเรียนมักจะไม่ให้เด็กได้เล่น เรากำลังบั่นทอนจินตนาการลูกหลานของเราลงไปเรื่อยๆ การให้เด็กได้เล่น
อย่าจำกัดจินตนาการ อย่าคิดว่าของเล่นแพงๆจะทำให้เด็กฉลาด
การอ่านทำให้เกิดวงจรการมองเห็น เชื่อมกับการได้ยิน เชื่อมกับความจำก่อให้เกิดภาษาและนำไปสู่การเรียนรู้หนังสือ ภาษามีเนื้อหา (Content) เด็กได้ข้อมูลความรู้สะสมต่อไปเรื่อยๆ บางเรื่องมีเนื้อหากล่อมเกลาทางภาษา ความรู้ ปัญญา จินตนาการ คุณธรรม
เด็กได้อะไรจากการเล่านิทาน อ่านหนังสือ ให้ฟัง
เกิดนิสัยรักการอ่าน
· การอ่านคือ ความสุข
· วงจรปฐมภูมิ
· เกิดความไว้ใจในโลก ไว้ใจผู้อื่น
- พื้นฐานทัศนะในการมองโลก
- พื้นฐานของบุคลิกลักษณะ
· โอกาสในการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ
· รักการอ่าน
ดนตรีกับการพัฒนาสมองมนุษย์
เสียง
· การได้ยิน
· พัฒนาการทางภาษา
· ความสามารถด้านมิติสัมพันธ์ จากการฟัง การเล่นดนตรี
· การเรียนรู้เกิดเมื่อตื่นและมีสมาธิ เพลงของโมสาร์ท มีผู้วิจัยค้นพบว่า กระตุ้นสมองได้ดี ผู้ศึกษาวิจัย คือ ดร.Francis H Ranscher ผู้ค้นพบโมสาร์ท เอฟเฟค (Mozart Effect)
· ดนตรีต้องไม่ปิดกั้นความคิด เสียงร้องจะปิดกั้นความคิด ต้องไม่มีเสียง
· การใช้ดนตรี เป็นสื่อในการเรียนรู้ ทำนองและจังหวะช่วยให้เกิดการจำ
· ดนตรีคือ ความเป็นชาติ เป็นเผ่าพันธุ์ ฝึกให้เด็กฟังเพลงเป็นของทุกเผ่าพันธ์ รักความเป็นไทย แต่รักเคารพความแตกต่างในเชื้อชาติเผ่าพันธ์
· เพลงเร้าให้เกิดความคิดและการแสดงออก
· ทำนองและจังหวะช่วยให้เกิดการจำ
ศิลป กระบวนการพัฒนาด้านศิลปะของเด็ก
· ช่วยให้คิดได้สังเกต มองเห็น เรียนรู้ ซึมซับสิ่งที่มองเห็นจากสิ่งที่เรียบง่ายไปสู่สิ่งที่ซับซ้อน กระบวนการเรียนรู้ทางศิลปะ การสังเกต เรียนรู้ ซึมซับ ตีความ ถ่ายทอดออกมาถ้าเด็กได้รับการพัฒนา จะพัฒนาวิธีคิดของเด็ก
· การใช้ศิลปเพื่อพัฒนาเด็ก ไม่สนใจชิ้นงาน แต่สนใจสิ่งที่เกิดขึ้นในสมองเด็ก
· ไม่ใช่การสอนเพื่อให้เป็นจิตรกร ไม่สนใจผลผลิตเป็นชิ้นงานแต่สนใจพัฒนาการที่เกิดขึ้นกับเด็ก เป็นพัฒนาการของแต่ละคน
· กิจกรรมที่หลากหลาย เด็กควรได้เห็นงานศิลปะดีๆ เช่น ภาพ รูปปั้น เซรามิค
เรารู้สึกผิดกับความผิดพลาดของเรา แต่สิ่งที่ผิดพลาดของเราคือ เราละเลยต่อการพัฒนาเด็ก ทุกสิ่งทุกอย่างรอได้ แต่เด็กรอไม่ได้ ขณะนี้ กระดูกของเด็กกำลังรอการเติมต่อ เราต้องทำตั้งแต่วันนี้
To him we can not answer
tomorrow
His name is
today
.
เขียนใน
GotoKnow
โดย
Anonymous Anonymous
ใน
ของฝากสำหรับผู้ใหญ่ที่อยากให้เด็กเก่งคิด
คำสำคัญ (Tags):
#uncategorized
หมายเลขบันทึก: 32456
เขียนเมื่อ 31 พฤษภาคม 2006 13:59 น. (
)
แก้ไขเมื่อ 13 มิถุนายน 2012 05:18 น. (
)
สัญญาอนุญาต:
จำนวนที่อ่าน
จำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น
ชื่อ
อีเมล
เนื้อหา
จัดเก็บข้อมูล
หน้าแรก
สมาชิก
Anonymous Anonymous
สมุด
ของฝากสำหรับผู้ให...
อยากให้เด็กเก่งคิด
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID
@gotoknow
สงวนลิขสิทธิ์ © 2005-2023 บจก. ปิยะวัฒนา
และผู้เขียนเนื้อหาทุกท่าน
นโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy)
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท