สอนนิสิตแพทย์ ตอนที่ 2 "คุยกันเรื่องจิตวิญญาณ"
วันนี้ผมไปสอนนิสิตแพทย์ เป็น case conference ที่มีประเด็นเรื่องจิตวิญญาน
น่าสนใจที่ นสพ. พูดถึงจิตวิญญาน อยู่ในเรื่องการดูแลแบบองค์รวม
"เราต้องดูแลจิตวิญาน"
ความยากของมันอยู่ที่ "จิตวิญญาน"เป็นเรื่องที่ทุกคนถือกำเนิดมาก็มีกันทุกคน แต่พอถามว่ามันคืออะไร....คนส่วนใหญ่ก็ทำหน้างง..
ยิ่งถ้าถามว่า จิตวิญญานของคุณคืออะไร...อันนี้หลายคนยังตอบไม่ได้
"หลายท่านพูดถึง...การแสวงหาความหมายของชีวิต"
"บางท่านพูดว่า...มีปัญญา (สช. นิยาม)"
"หลายคนพูดถึงสิ่งที่เขายึดเหนี่ยว..เพื่อความสุขสงบภายใน"
กลับมาที่เรื่อง นสพ. บอกว่า "จะดูแลจิตวิญญาน"
ผมถามน้องกลับว่า "เราจะดูแลจิตวิญญานเขาอย่างไร?"
น้อง ๆ ก็เงียบกับไปพักหนึ่ง ไม่มีคำตอบครับ...แต่มีคำถาม
"จิตวิญญานต้องเป็นความดีเสมอไปหรือเปล่าคะ"
คำถามนี้ผมรู้สึกว่า "เป็นสิ่งที่ผมอยากได้มากกว่าคำตอบ....เป็นคำถามที่ผมไม่เคยนึกถึงเหมือนกัน .....เล่นเอาอึ้งไปพักนึง
ผมบอกว่า ดีเลวใครจะตัดสินได้ "โจรเองก็อาจปล้น ชิง วิ่งราว แต่เขาก็ยังมีจิตวิญญาน....สิ่งที่พลักดันให้เขาเลือกวิถีชีวิต...จริงลึก ๆ ก็คงเป็นสิ่งที่เขาเลือกเป็นอย่างดีแล้วว่าไม่มีทางเลือกอื่นเพื่อการเลี้ยงชีพ เขาก็ค้นหาบางอย่างในชีวิตและเขาทำเพราะมันตอบสนองต่อความต้องการลึก ๆ.....เขาอาจจะบอกว่า ทำสิ่งนั้นเพื่อลูกเมียและความอยู่รอด...เขารักครอบครัว-ครอบครัวคือจิตวิญญานของเขา"
"มหาตมะ คานธี ในยุคที่ยังมีชีวิต....ในมุมมองของชาวอินเดีย เขาคือ hero ในขณะที่อังกฤษมองท่านเป็น...คนที่เป็นสัตรูของอังกฤษ"
"ในสงคราม car bomb คนที่ทำเป็น hero ของคนบางกลุ่มเพราะยอมสละชีพต่อต้านผู้รุกราน...เป็นจิตวิญญานแห่งความรักชาติ..โลกตะวันตกมองพวกนี้ว่าผู้ก่อการร้าย"
ผมบอกกับน้องว่า "จิตวิญญานคือสิ่งที่ผลักดันให้ผู้คนแต่ละคนมีความแตกต่าง ทำให้แต่ละคนมีความเป็นปัจเจก...ทำให้คนผู้นั้นใช้เป็นแนวทางดำเนินชีวิต เกี่ยวกับศาสนาหรือไม่ก็ได้"
"การจะดูแลจิตวิญญานนั้น เพียงเราเข้าใจเขา-ฟังเขา-ยอมรับในสิ่งที่เขาเป็น-หาจำเป็นไม่ที่จะต้องตัดสินว่าดีเลว.....สุดท้ายเมื่อเรายอมรับเขาอย่างหมดใจ-เข้าใจเขาอย่างแท้จริง....เมื่อนั้นคือการเชื่อมโยงเรากับเขา....นี่อาจจะเป็นการดูแลจิตวิญญานในทัศนะของผม"
ท่านผู้อ่านเห็นเป็นประการใดครับ?
ความเห็น (19)
อาจารย์ทิ้งประเด็นได้หนักหน่วงจริงๆ ขอเวลาครุ่นคิดซักหน่อยแล้วจะกลับมาแลกเปลี่ยนครับ
พระมหาแล ขำสุข(อาสโย)
ขอแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับคุณหมอประเด็นนี้สักเล็กน้อย
มนุษย์สร้างฝั่งให้ตัวเองไว้มากมายแล้วตัวเองอีกนั่นแหละมักติดฝั่งที่สร้างไว้ ฝั่งก็เลยกลายเป็นกับดักตัวเอง
มอง(จิตวิญญาณ)ทะลุฝั่งให้ได้ ถ้าแยกไม่ออกก็ยากเต็มที(อาจตกเป็นเหยื่อได้โดยง่าย)
ฝั่งแห่งสีผิว
ฝั่งแห่งเชื้อชาติ
ฝั่งแห่งสีเสื้อ
ฝั่งแห่งความโกรธเกลียด
ฝั่งแห่งความเคียดแค้น
ฝั่งแห่งความอาฆาต
การเห็นความทุกข์ความเดือดร้อนและความดีของคนอื่นแล้วเราก็จะข้ามพ้นฝั่งได้.
- จิตวิญญาณของแต่ละคนต่างกันนะครับ
- แต่ทำอย่างไรว่าที่แพทย์จะดูแลคนไข้แบบมีจิตวิญญาณของ Humanized Health Care ได้นี่น่าสนใจนะครับ
- มาทักทายคุณหมอและสวัสดีปีใหม่ครับ
สวัสดีปีใหม่ครับอาจารย์
นมัสการพระคุณเจ้า....พระมหาแล ขำสุข(อาสโย)
ข้อคิดเห็นเป็นประโยชน์ให้ฉุกคิดเป็นอย่างดีครับ
สวัสดี
เสียดายจริงๆๆด้วย แต่คงมีโอกาสได้พบกันครับ
ยินดีครับอาจารย์ขจิต
สวัสดีปีใหม่ 2553 ค่ะ
ประเด็นการดูแลจิตวิญญาณดังที่คุณหมอกล่าวไว้..."การจะดูแลจิตวิญญานนั้น เพียงเราเข้าใจเขา-ฟังเขา-ยอมรับในสิ่งที่เขาเป็น-หาจำเป็นไม่ที่จะต้องตัดสินว่าดีเลว.....สุดท้ายเมื่อเรายอมรับเขาอย่างหมดใจ-เข้าใจเขาอย่างแท้จริง....เมื่อนั้นคือการเชื่อมโยงเรากับเขา....นี่อาจจะเป็นการดูแลจิตวิญญานในทัศนะของผม"
เป็นประเด็นซึ่ง "คนทำงานกับคน" ควรใคร่ครวญ ไตร่ตรองอย่างยิ่ง เพื่อไม่ให้ "หลงทาง" ไปสู่หนทางของการทำร้ายจิตวิญญาณของกันและกัน
สังคมมนุษย์ปัจจุบันตัดสินกันด้วย "เปลือก" ที่หุ้มห่ออยู่ตามที่สังคมให้ ... คนนี้เป็นหมอ เป็นพยาบาล เป็นทนาย เป็นเจ้านาย เป็นลูกน้อง เป็นชาวบ้าน เป็นคนป่วย...
"เปลือก" เหล่านี้จำแนกคนออก พร้อมทั้งจำกัดสิทธิในการเป็น "มนุษย์" ไปด้วยในบางครั้ง จิตวิญญาณภายในจึงถูกละเลยไปอย่างน่าเสียดาย
ตาสีตาสา ยายมียายมา ... อาจมีจิตวิญญาณสูงส่งกว่าข้าราชการตำแหน่งใหญ่โตบางคนก็ได้
การให้ความสำคัญกับ "จิตวิญญาณ" ดังที่คุณหมอกล่าว จึงจำเป็นและควรคิดยิ่ง แอบหวังไว้อยากให้มีการตั้งคำถามกับเด็กรุ่นใหม่ของเราให้มาก ๆ ในเรื่องเหล่านี้ค่ะ
(^___^)
สวัสดีปีใหม่ครับ
คนไม่มีราก
- สวัสดีวันแรกของปี 2553
- สุขกายสบายใจ
สวัสดีปีใหม่ครับ
ตอนเกิด วิวาทะ ว่าจะใช้คำไทยว่าอย่างไรกับ spiritual ดี
เหตุผลหนึ่งที่ เลือกใช้ ปัญญา แทน จิตวิญญาณ ก็เพราะ จิตวิญญาณ อาจจะเป็นได้ทั้งดีและไม่ดี
แต่ผมก็เห็นด้วยครับ จะดีหรือไม่ แต่เข้าใจเขาสำคัญกว่า แต่สิ่งนั้นจะต้องไม่ไปทำร้ายผู้อื่นด้วย
- ปีใหม่นี้ขอให้โรจน์ ศึกษาสำเร็จทุกประการ นะครับ
ขอบคุณอาจารย์เต็มศักดิ์คำอวยพรจากครูที่ผมเคารพรักอีกท่านหนึ่งครับ
จิตวิญญาณคืออะไร
สำหรับตัวผม คือสิ่งที่มีคุณค่าและความหมายในชีวิต
ซึ่งแต่ละคน ไม่เหมือนกันแน่นนอน
บางช่วงชีวิตก็รู้สึกถึงความบกพร่องทางจิตวิญญาณหรือทางปัญญา Where is my soul?
สวัสดีปีใหม่ครับ
แล้วแต่คิดครับ ถ้าจะโพกัสให้แคบลง คำนิยามของจิตวิญญาณวิชาชีพ น่าจะมีความหมายให้ครุ่นคิดหลากลายครับ
การดูแลด้วยจิตวิญญาณ
น่าจะคล้ายๆดูแลจากใจสู่ใจ
พุทธศาสนาเน้นเรื่องจิตเยอะมากนะครับ ถ้าลองศึกษาให้ลึกๆน่าจะเป็นประโยชน์นะครับ
น้องวชัรพงษ์...ขอบคุณสำหรับนิยามจิตวิญญานในความหมายของน้อง
คุณวรรัตน์....จิตวิญญานในวิชาชีพหลายคนก้ถือว่าเป็นสิ่งที่ยึดถือในการดำเนินชีวิตครับ
Phornphon ครับทางศาสนาจะว่าเป็นแหล่เรียนรู้และพัฒนาในด้านจิตวิญญาน แต่จิตวิญญานของหลายคนก็มิใช่ศาสนา...ขอบคุณสำหรับความคิดเห็นที่เปิดโลกทรรศน์ให้ผมครับ