ผมไปพบลูกค้าไม่ ว่าจะบริษัทใหญ่บริษัทเล็ก ต่างก็พูดถึงคำว่า Engagement กันทั้งนั้น ก็มีทั้งเข้าใจถูกและเข้าใจไม่ครบถ้วนบ้าง แต่ผู้บริหารแทบทุกคนต่างก็อยากให้พนักงานของตนเองนั้นเกิด Engagement กันทั้งนั้น
คำว่า Engagement นั้น ถ้าจะแปลความแบบง่ายๆ ก็คือ การทำให้พนักงานในองค์กรรู้สึกผูกพันกับองค์กร คำว่าผูกพัน (Engage) นั้น กินความหมายลึกซึ้งมากนะครับ มันไม่ใช่แค่เพียงอยากอยู่กับองค์กรเท่านั้น มันยังหมายความรวมถึงการสร้างมูลค่าเพิ่มทางด้านผลงานให้เกิดขึ้นกับองค์กร ด้วย
ดังนั้นถ้าพนักงานคนใดมีความรู้สึกผูกพันกับองค์กรตามความหมายของ Engagement นั้น จะต้องเป็นพนักงานที่ทุ่มเทแรงกายแรงใจ เพื่อสร้างผลงานที่ดีเยี่ยมให้กับองค์กรด้วย คือ ไม่ใช่อยู่ไปวันๆ แล้วบอกว่ารักองค์กร รู้สึกดีกับองค์กร ก็เลยไม่อยากไปไหน แต่ก็ไม่สร้างผลงานใดๆ ที่ดีขึ้นด้วย อย่างหลังนี่ไม่ใช่ Engagement นะครับ
ดังนั้นผู้บริหารหลายคนก็เข้าใจว่า Engagement นั้น ถ้าพนักงานรู้สึกพอใจ และอยากอยู่กับองค์กรก็ถือว่าพนักงานมีความรู้สึกผูกพันแล้ว มีหน่วยงานบางแห่งจ้างที่ปรึกษาไปช่วยศึกษาเรื่องความผูกพันของพนักงานใน องค์กร ที่ปรึกษาเองก็พบว่า คะแนนความผูกพันที่ออกมานั้น ต่ำกว่ามาตรฐาน พอไปรายงานให้กับผู้บริหาร ผู้บริหารก็ไม่เชื่อ เพราะเขารู้สึกว่า ที่เขาสัมผัสกับพนักงานนั้น พนักงานเองก็ไม่ค่อยลาออก และก็อยู่กับบริษัทกันมายาวนานมาก ดังนั้นเขาเองก็ไม่เชื่อว่าคะแนนจะต่ำกว่ามาตรฐาน
แต่จริงๆ แล้วที่ปรึกษาไม่ได้ศึกษาเรื่องอัตราการลาออกนะครับ เขาศึกษาลึกกันลงไปอีกว่า พนักงานรู้สึกอย่างไร พนักงานยินดีที่จะทุ่มเทสร้างผลงานจริงหรือไม่ ผลที่ออกมาก็คือ พนักงานยังอยากอยู่ทำงานต่อไป เพราะองค์กรมีความมั่นคง ไม่มีทางเจ๊งได้เลย เงินเดือนอาจจะไม่ได้มากมาย แต่สวัสดิการดีมาก แต่สิ่งที่พนักงานกว่า 70% ตอบเหมือนกันก็คือ อยากอยู่ไปเรื่อยๆ แบบนี้ ทำงานตามที่ได้รับมอบหมาย แต่ไม่อยากทุ่มเทมากมาย เพราะทำไปก็ไม่ค่อยได้อะไรขึ้นมา ถามว่าอยากลาออกมั้ย กว่า 75% ก็ตอบว่าอยากไปนะ แต่กลัวว่าที่อื่นจะไม่ดีเท่านี้ และกลัวจะต้องเหนื่อยกับการทำงานใหม่ ดังนั้นอยู่ที่นี่ก็ไม่มีอะไรต้องเหนื่อยแล้ว
เป็นไงครับ กรณีข้างบน อัตราการลาออกของพนักงานน้อยมาก เรียกว่าบางปีถ้าไม่นับคนเกษียณแล้ว ก็แทบจะไม่มีพนักงานลาออกเลย ผู้บริหารก็รู้สึกดี เพราะเห็นตัวเลขอัตราการลาออกน้อยมาก ทำให้เขารู้สึกว่า นี่แหละคือการ Engage ของพนักงาน แต่เขาคิดผิดมากๆ นะครับ เพราะพนักงานส่วนใหญ่อยากอยู่ แต่ไม่อยากสร้างผลงานให้กับองค์กรเลย อยากอยู่เพราะสบายมากกว่า
ดังนั้น การที่องค์กรอยากให้พนักงานรู้สึกผูกพันกับองค์กรนั้น องค์กรจะต้องทำให้พนักงานอยากสร้างผลงาน อยากเพิ่มมูลค่าในผลงานของตนเอง และทำให้องค์กรเจริญขึ้นเรื่อยๆ พูดง่ายๆ ว่าพนักงานที่มีความรู้สึกผูกพันกับองค์กรจะต้องมีลักษณะดังนี้ครับ
- พนักงานต้องพูดถึงองค์กรในแง่ดีเวลามีคนถามถึงทั้งต่อหน้าและลับหลัง ไม่นินทาองค์กร และผู้บริหารของตนเองในทางเสียหาย
- พนักงานมีความรู้สึกอยากอยู่ทำงานกับองค์กร และพร้อมที่จะแนะนำคนอื่นที่มีฝีมือเข้ามาร่วมงานกับองค์กรด้วย
- พนักงานอยากสร้างผลงาน ให้กับองค์กร โดยไม่สนใจว่ามันจะทำให้เขาต้องมีภาระความรับผิดชอบที่มากขึ้น ต้องเหนื่อยมากขึ้น ขอเพียงแค่ว่า สิ่งที่เขาทำนั้นสามารถทำให้องค์กรดีขึ้น เขาก็รู้สึกภูมิใจแล้ว
ดังนั้น ความพึงพอใจของพนักงานที่สูงนั้น ไม่ได้แปลว่า พนักงานรู้สึกผูกพันกับองค์กรนะครับ มันต้องศึกษาลงไปลึกกว่านั้นครับ
สิ่งที่ตามมาก็คือ แล้วจะทำอย่างไรให้พนักงานรู้สึกผูกพันกับองค์กรล่ะ เพราะมันมีบทพิสูจน์มาเยอะแล้วว่า ถ้าพนักงานรู้สึกผูกพันแล้วผลกำไร และผลงานขององค์กรจะดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ผู้บริหารทุกคนก็อยากให้พนักงานเกิดความผูกพันกับองค์กรอยู่แล้ว
แต่จากประสบการณ์ของผมในฐานะที่ปรึกษา ผมบอกได้เลยว่า การที่พนักงานไม่รู้สึกผูกพันนั้น ต้นเหตุแรกเลยก็คือ ผู้บริหารระดับสูงนั่นเองครับ ผมได้รวบรวมสาเหตุมาดังนี้ครับ
- ผู้บริหารระดับสูงขาดวิสัยทัศน์ในการนำพาองค์กร
- ผู้บริหารระดับสูงไม่ Action
- ผู้บริหารระดับสูงให้สัญญา แต่ไม่ทำตามสัญญาที่ให้ไว้
- ผู้บริหารระดับสูงเน้นแต่ผลกำไร ไม่เคยเน้นเรื่องความเป็นอยู่ของพนักงาน
- ผู้บริหารระดับสูงเข้าถึงยาก และไม่เคยเหลียวแลพนักงาน
- ฯลฯ
ที่ยกมาเป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้นนะครับ แต่ก็เป็นส่วนใหญ่ที่พนักงานพูดถึงเกินกว่า 60% และนอกจากผู้บริหารระดับสูงแล้ว ก็ยังมีปัจจัยอื่นๆ อีกเยอะนะครับที่ช่วยทำให้เกิด Engagement ของพนักงาน ไม่ว่าจะเป็นผู้บริหารระดับกลาง หัวหน้างาน นโยบายในด้านต่างๆ ขององค์กร ฯลฯ
สรุปก็คือ ถ้าจะสร้างความผูกพันของพนักงานให้เกิดขึ้นได้นั้น จะต้องเริ่มจากผู้บริหารระดับสูงขององค์กรเลย เขาจะต้องโดดเข้ามามีส่วนร่วมอย่างจริงจัง ไม่ใช่แค่สั่งให้ HR ทำไป แต่เขาก็ยังทำตัวเหมือนเดิม ไม่เปลี่ยนแปลงใดๆ แบบนี้การสร้างความผูกพันของพนักงานก็แทบจะไม่มีทางเกิดขึ้นได้เลยครับ
หัวไม่ไป แล้วหางจะขยับหรอครับ