ความเสมอภาคของการลงทุนทางการศึกษาในโรงเรียนมัธยมศึกษา
สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา จังหวัดสระแก้ว
ผู้วิจัย : ประสาน เลือดทหาร
สาขาการบริหารการศึกษา ม.บูรพา
ตุลาคม 2547
ความเป็นมาและความสำคัญของปัญหา
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 ซึ่งถือเป็นกฎหมายการศึกษาฉบับแรกของประเทศที่กำหนดแนวทางการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานให้แก่ประชาชนชาวไทยให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญ กล่าวไว้ในมาตรา 10 ระบุว่า การจัดการศึกษาต้องจัดให้บุคคลมีสิทธิ และโอกาสเสมอกันในการรับการศึกษาขั้นพื้นฐานไม่น้อยกว่า 12 ปี (ระดับประถมศึกษา และมัธยมศึกษา)
ความเสมอภาคทางการศึกษา มีความหมายครอบคลุมถึงความเสมอภาคในโอกาสการเข้ารับบริการทางการศึกษา การกระจายโอกาสให้แก่บุคคล กลุ่มผู้ยากไร้ ผู้พิการ ผู้ด้อยโอกาสทางการศึกษา และความเสมอภาคในการจัดสรรทรัพยากรทางการศึกษา ซึ่งหมายถึงการจัดสรรทรัพยากรของรัฐ (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ, 2532, หน้า 95)
ความจำเป็นในการพัฒนาประเทศด้านการศึกษารัฐบาลจัดสรรงบประมาณมาเพื่อดำเนินการเป็นรายจ่ายในการลงทุนทางการศึกษา โดยจัดสรรมายังกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อให้กรมต่างๆ หรือหน่วยงานในกระทรวงศึกษาธิการดำเนินงานตามแผนงาน และโครงการต่อไป (กรมสามัญศึกษา, 2544 หน้า 28-30)
การลงทุนทางการศึกษามีปัญหาหลายประการโดยเฉพาะอย่างยิ่งระดับมัธยมศึกษาประการแรกเกี่ยวกับการจัดสรรงบประมาณการศึกษาโดยวิธีรวมอำนาจซึ่งจะส่งผลต่อความไม่เสมอภาคทางการศึกษาโดยตรง ประการที่สองคือ เกิดจากรัฐไม่กระจายทรัพยากรที่ไม่เสมอภาคกันไปในที่ขาดแคลน และประการที่สามคือ ความแตกต่างของความมั่งคั่งของทรัพยากรก่อให้เกิดความไม่เสมอภาคทางการศึกษา จากปัญหาดังกล่าวจะส่งผลกระทบต่อการจัดการศึกษา และคุณภาพการศึกษาได้โดยตรง (บุญทิวา สิริธรังศรี, 2541, หน้า 2-3)
วัตถุประสงค์ของโครงการ
เพื่อศึกษาสภาพการลงทุนทางการศึกษาในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา จังหวัดสระแก้ว ตามขนาดของโรงเรียน ประจำปีงบประมาณ 2543 2544 และ 2545
2. เพื่อศึกษาความเสมอภาคของการลงทุนทางการศึกษาในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่
การศึกษา จังหวัดสระแก้ว ตามขนาดของโรงเรียน ประจำปีงบประมาณ 2543 2544 และ 2545
ความสำคัญของการวิจัย
1. ผลของการศึกษาทำให้ผู้บริหารสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา และผู้บริหารโรงเรียนทราบถึงการลงทุนการศึกษาและความเสมอภาคของการลงทุนทางการศึกษาในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา จังหวัดสระแก้ว
2. ผลของการศึกษาจะเป็นแนวทางในการกำหนดนโยบายด้านการจัดสรรงบประมาณการศึกษาเพื่อให้เกิดความเสมอภาคในการลงทุนทางการศึกษา สำหรับโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา จังหวัดสระแก้ว
สมมตติฐานของการวิจัย
1. สภาพการลงทุนทางการศึกษาในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา จังหวัดสระแก้ว ในปีงบประมาณ มีสภาพการลงทุนทางการศึกษาเพิ่มขึ้นทุกปี
2. ความเสมอภาคของการลงทุนทางการศึกษา โดยส่วนรวมในโรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดสำนักเขตพื้นที่การศึกษา จังหวัดสระแก้ว ประจำปีงบประมาณ 2543, 2544 และ 2545 มีความเสมอภาคขึ้นตามลำดับ
3. ความเสมอภาคของการลงทุนทางการศึกษา ตามขนาดของโรงเรียน ประเภทของงบประมาณในโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา จังหวัดสระแก้ว ประจำปีงบประมาณ 2543, 2544 และ 2545 มีความเสมอภาคแตกต่างกัน
วิธีดำเนินการวิจัย
1. ประชากร ที่ใช้ในการศึกษาคือ โรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาจังหวัดสระแก้ว ปีงบประมาณ 2543 2544 และ 2545 ซึ่งมีทั้งหมด 21 โรงเรียน เป็นโรงเรียนขนาดใหญ่ จำนวน 5 โรงเรียน โรงเรียนขนาดกลาง จำนวน 11 โรงเรียน และโรงเรียนขนาดเล็ก จำนวน 5 โรงเรียน
2. เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล
แบบสอบถาม
3. วิธีสร้างเครื่องมือ
3.1 ศึกษาค้นคว้าจากเอกสาร ตำราและผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และทำความเข้าใจรวมกับประสบการณ์ทำงาน นำข้อมูลที่ได้มารวบรวมแล้วสร้างเป็นแบบสำรวจขึ้นนำไปให้ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 ท่าน และนำมาแก้ไขปรับปรุง
3.2 ผู้วิจัยนำแบบสำรวจที่แก้ไขปรับปรุงไปให้อาจารย์ที่ปรึกษางานนิพนธ์ตรวจสอบแก้ไขอีกครั้งหนึ่ง หลังจากนั้นจึงนำไปจัดพิมพ์เป็นแบบสำรวจฉบับที่สมบูรณ์ โดยในแบบสำรวจประกอบด้วย การสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาจังหวัดสระแก้วและการจัดสรรงบประมาณ ข้อมูลที่สำรวจ ได้แก่ข้อมูลทั่วไปของโรงเรียน จำนวนครู จำนวนนักเรียน รายละเอียดเกี่ยวกับจำนวนเงินงบประมาณ เงินนอกงบประมาณของโรงเรียนโดยใช้ข้อมูลของปีงบประมาณ 2543,2544 และ 2545
4. สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล
4.1. วิเคราะห์สภาพการลงทุนทางการศึกษา โดยส่วนรวมในแต่ละปีงบประมาณของโรงเรียนมัธยมศึกษา โดยใช้ค่าสถิติพื้นฐาน ได้แก่
4.1.1 หาอัตราร้อยละ
4.1.2 ค่าคะแนนเฉลี่ย
4.2. วิเคราะห์ความเสมอภาคทางการลงทุนทางการศึกษา โดยใช้โค้งลอเรนซ์และดรรชนีจินิ(Lorenz Curve and Gini Index)
ดรรชนีจินิ เป็นเครื่องบ่งชี้ว่าโค้งลอเรน์ห่างจากเส้นตรงแห่งความเสมอภาคในอุดมคติมากน้อยเพียงใด โดยคำนวณได้จากสูตร (Hickrod, 1980,p.49) อ้างถึงใน เสริมศักดิ์ วิศาลาภรณ์, 2524,หน้า 46
สรุปผลการวิจัย
1.สภาพทั่วไปและสภาพการลงทุนทางการศึกษา ของโรงเรียนมัธยมศึกษา มีจำนวนนักเรียนและงบประมาณโดยรวม มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี ซึ่งในช่วง 3 ปีงบประมาณที่ศึกษา พบว่า โรงเรียนขนาดต่างๆ ใช้เงินงบประมาณ ในหมวดเงินเดือน ค่าจ้าง สูงที่สุด รองลงมาคืองบประมาณในหมวดที่ดินและสิ่งก่อสร้าง และงบประมาณในหมวดหมวดค่าวัสดุ ตามลำดับ โดยค่าใช้จ่ายต่างๆเหล่านี้ ใช้จ่ายจากเงินงบประมาณมากกว่าเงินนอกงบประมาณ โรงเรียนขนาดใหญ่มีค่าเฉลี่ยรายหัวจากเงินนอกงบประมาณมากกว่าขนาดกลาง และขนาดเล็ก ซึ่งมีค่าเฉลี่ยรายหัวน้อยที่สุด
2. ความเสมอภาคทางการลงทุนการศึกษา ของโรงเรียนมัธยมศึกษา พบว่า เงินงบประมาณในแต่ละปีนั้นมีความเสมอภาคในการลงทุนทางการศึกษามากกว่าเงินนอกงบประมาณ และในปีงบประมาณ 2545 โรงเรียนขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก มีความเสมอภาคในการลงทุนทางการศึกษาโดยรวมมากที่สุด โดยความเสมอภาคในการลงทุนการศึกษามีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นในแต่ละปีและความเสมอภาคในการลงทุนทางการศึกษาในโรงเรียนแต่ละขนาดมีความแตกต่างกันไปตามประเภทของเงินงบประมาณ ในแต่ละปีและความเสมอภาคการลงทุนทางการศึกษา ในโรงเรียนแต่ละขนาดมีความแตกต่างกันไปตามประเภทของเงินงบประมาณ และปีงบประมาณ
ไม่มีความเห็น