พระราชดำรัสที่ว่าด้วย "จิตวิทยาแห่งธรรมะ" ตอนที่ ๑

หลักของคุณธรรมคือ การคิดด้วยใจที่เป็นกลาง

พระราชดำรัสที่ว่าด้วย "จิตวิทยาแห่งธรรมะ"

รวบรวมโดย...รศ.ดร.โสรีช์ โพธิแก้ว

๑. จิตใจต่ำทรามนั้น คือ จิตใจที่อ่อนแอ ไม่กล้า และไม่อดทนที่จะประกอบความเพียรพยายามเพื่อความดี และความสำเร็จที่ถูกต้อง เป็นธรรม หากแต่เห็นแก่สะดวก เอาแต่ง่ายเข้าว่า โดยไม่คำนึงถึงคุณงามความดี จิตใจเช่นนี้ จึงทำให้บุคคลเป็นคนมักง่าย ยอมเกลือกลั้วอยุ่กับสิ่งเลวทราม และทุจริต

๒. ผู้ประสงค์ความเจริญก้าวหน้า ควรอย่างยิ่งที่จะศึกษาเรื่องรากฐาน จะกล่าวถึงรากฐานก่อน รากฐานที่นับว่าสำคัญ คือ รากฐานทางจิตใจ อันได้แก่ ความหนักแน่น มั่นคงในสุจริตธรรม

๓. ขอให้เข้าใจว่า ปัญญา อันได้แก่ ความรู้ ความฉลาดที่เกิดขึ้นโดยความคิดพิจารณาตามเหตุผลอันถูกต้องแยบคาย เป็นทั้งรากฐาน และปัจจัยสำคัญแท้จริงของการงานทั้งปวง ถ้าประมาทปัญญา ไม่ใช้ปัญญาเป็นหลักทำงาน อคติความลุ่มหลง ความเพ้อฝันจะเข้ามาแทนที่ แล้วจะหวังอะไรได้ นอกจากความวิบัติเสียหาย

๔. ความมีปัญญานั้นอธิบายได้มาก แต่มีความหมายสำคัญรวบยอดอยู่ประการหนึ่ง คือ หมายถึงความสามารถเข้าใจอย่างถูกต้อง ถ่องแท้ และตรงจุด ไม่มีความลังเล สับสนหรือยึดติด อยู่กับสิ่งที่มิใช่สาระ ดังนี้ ผู้มีปัญญาหรือผู้มความเข้าใจ จะแก้ไขปัญหาอันใดก็ลุล่วงเรียบร้อย จะร่วมมือร่วมงาน กับผู้ใดก็ราบรื่น

๕. ความมีสตินั้นจะช่วยให้สามารถศึกษาทุกสิ่งทุกอย่างได้อย่างละเอียดประณีต คือ เมื่อจะศึกษาสิ่งใด ก็จะพิจารณากลั่นกรองสิ่งที่มิใช่ความถูกต้องแท้จริงออกเสียก่อน เพื่อให้ได้มาแต่เนื้อแท้ที่ปราศจากโทษ

เขียนใน GotoKnow โดย ผศ.ดร. เทวิกา ประดิษฐบาทุกา
ใน เทอดไท้องค์ราชัณย์

คำสำคัญ (Tags): #จิตวิทยาแห่งธรรมะ#พระราชดำรัส

หมายเลขบันทึก: 319633เขียนเมื่อ 11 ธันวาคม 2009 20:32 น. ()แก้ไขเมื่อ 18 มิถุนายน 2012 15:05 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน