คุณยายสวย

ชื่อเรื่อง คุณยายสวย

ผู้เล่า คุณพิบูลย์ศิลป์ ไพรสณฑ์   หัวหน้า PCU บัวขาว

แก่นของเรื่อง  ผู้ป่วยเบาหวานที่มีไม่ได้มารับบริการ หลายครั้งไม่ได้เกิดจากความไม่ใส่ใจ แต่ความไม่พร้อมในชีวิตหลายอย่างอาจทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสในการดูแลตนเองน้อยกว่าคนอื่น

เนื้อเรื่อง

งานบริการคลินิกเบาหวานในศูนย์สุขภาพชุมชน ตำบลบัวขาว จะมีผู้ป่วยโรคเบาหวานมารับบริการตามนัดในแต่ละสัปดาห์ วันหนึ่งขณะกำลังให้บริการ มีผู้ป่วยเบาหวานคนหนึ่งที่มารับบริการตามนัด กระซิบบอกว่า มีผู้ป่วยเบาหวานคนหนึ่งอยู่ข้างบ้านขาดยาหลายเดือนและมีแผลที่เท้าจนเดินไม่ได้  หลังจากให้บริการในคลินิกเรียบร้อยแล้วทีมเยี่ยมบ้าน  ได้จัดเตรียมอุปกรณ์ในการเยี่ยมบ้าน รีบออกไปเยี่ยมบ้านดังกล่าวทันที เมื่อเดินทางไปถึงทราบว่า ผู้ป่วยคือคุณยายสวย ซึ่งคุณยายอาศัยอยู่กับสามีและหลานสาวอายุ  14  ปี   ครอบครัวยายสวย เป็นครอบครัวที่ย้ายมาจากจังหวัดอื่น ทำให้ไม่มีพี่น้องที่คอยให้ความช่วยเหลือ สามีคุณยายป่วยด้วยโรคแขนขาซ้ายอ่อนแรง และลีบลงเรื่อยๆ ทำงานไม่ได้มาประมาณ 10 ปี หลานสาวเรียนอยู่ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 4  คุณยายมีรายได้จากมารดาของหลานสาวส่งมาให้ เดือนละประมาณ 1000  บาท ไม่มีรายได้อื่น จากการพูดคุย  คุณยายขาดยา เนื่องจากสุขภาพไม่แข็งแรง ไปโรงพยาบาลเองไม่ได้  การขึ้นลงโรงพยาบาลฯลำบากมาก ต้องมีคนพยุง ไม่รู้จะให้ใครไปดูแลเนื่องจาก สามีก็ไม่แข็งแรง จะอาศัยหลานสาวก็เกรงใจเพราะหลานต้องไปโรงเรียน กลัวหลานเสียการเรียน   ส่วนอีกเหตุผลหนึ่งที่ไม่ยอมไปรับยาตามนัด เพราะค่าสามล้อไป–กลับ  80  บาท บางครั้งไม่มีเงินค่าสามล้อ

       จากการเยี่ยมบ้านพบว่าคุณยายรับประทานยาไม่สม่ำเสมอ และมีแผลที่หัวแม่เท้าขวาซึ่งลึกมากจำเป็นต้องเข้าไปรับการรักษาที่โรงพยาบาลฯ   โดยเราอาสาว่าจะเอารถเยี่ยมบ้านไปรับยายเอง แรก ๆ ยายไม่ยอมไป บอกว่าไม่มีใครดูแลที่โรงพยาบาลฯ  ทีมเราทุกคนอาสารับปากว่าเราจะไปเยี่ยมยายเองเป็นระยะ ให้ตาไปเยี่ยมเป็นบางครั้ง ตอนเย็นให้หลานสาวไปนอนเป็นเพื่อน สุดท้ายยายก็ใจอ่อนยอมไปโรงพยาบาลฯ  พวกเราต้อนรับยายอย่างอบอุ่น ช่วยทำบัตรประสานและนำส่งไปที่ตึกผู้ป่วยใน   จากสภาพขอแผลแพทย์บอกต้องตัดออกก่อนที่แผลจะลุกลามไปมากกว่านี้ ยายยืนยันว่าไม่ตัดอย่างเดียว กลัวแพทย์จะตัดลึกถึงครึ่งแข้ง เราต้องไปอธิบายพูดคุยถึงผลดี ผลเสียของการดัดนิ้วเท้าอยู่  2  วันและยืนยันว่าตัดแค่หัวแม่เท้าเท่านั้น ยายจึงยอม เมื่อแผลดีขึ้นแพทย์อนุญาตให้หลับบ้านได้ ทีมเยี่ยมบ้านก็ตามไปทำแผลให้ที่บ้าน รวมทั้งการสอนให้หลานช่วยทำแผลให้ยายในวันที่ ทีมเยี่ยมบ้านไม่ได้ไป  แผลดีขึ้นเรื่อย ๆ จนหายสนิท 

อีกหนึ่งเดือนต่อมา  เรากลับไปเยี่ยมยายใหม่ เริ่มเห็นแผลใหม่เกิดขึ้นที่นิ้วเท้าอีก ทีมเราเริ่มจะท้อเล็กน้อย แต่ก็ยังมีความเห็นตรงกันว่าต้องไปดูแลอย่างสม่ำเสมอ เราก็ออกไปทำแผลให้ยายเป็นระยะ เดือนครึ่ง  แผลไม่ดีและยายต้องไปโรงพยาบาลด้วย ภาวะ  Hypoglycemia  ยายต้องตัดนิ้วเท้า นิ้วนาง อีก 1  นิ้ว แผลยายเริ่มดีขึ้นแพทย์ให้ยายกลับไปอยู่ที่บ้าน ทีมเราต้องออกไปทำแผลให้ยายอีกเช่นเคย   เราได้แต่หวังว่าคงอีกไม่นานเกินรอแผลยายน่าจะหาย

 

ปัญหาที่พบ

1. มีแผลที่เท้าต้องทำแผลทุกวัน ,มีความเสี่ยงต่อการเกิดแผล เพราะมีผิวหนังบาง
2. การควบคุมระดับน้ำตาลไม่สม่ำเสมอ เนื่องจากรับประทานยาเบาหวานไม่ต่อเนื่อง
3. มีปัญหาด้านเศรษฐกิจ เนื่องจากไม่มีรายได้ เพราะไม่ได้งานทำ ต้องรอลูกส่งมาให้ประมาณ 1,000 – 2,000  บาท/เดือน และต้องดูแลหลาน 1 คน

       

ผู้บันทึก  คุณพิบูลย์ศิลป์ ไพรสณฑ์      วันที่ 20 พฤศจิกายน 2552

ประเด็นที่น่าสนใจ

1. การดูแลผู้ป่วยด้อยโอกาส  / ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง   ทีมดูแลจะต้องมีองค์ความรู้และสามารถเข้าใจถึงลักษณะของโรคที่เป็น  ซึ่ง โรคเรื้อรังจะเป็นทั้งโรคและวิถีชีวิต เพราะฉะนั้นการดูแลจะต้องดูแลทั้งโรคและการปรับเปลี่ยนวิถ๊ชีวิตที่เอื้อต่อการมีวิถีชีวิตที่ดีซึ่งจะส่งผลต่อการรักษาโรค

2. การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตจะต้องใช้เวลา ใช้ความต่อเนื่อง บางครั้งการดูแลอาจจะใช้เวลาตลอดชีวิตผู้ป่วย

3. ความสำเร็จของการดูแลผู้ด้อยโอกาส บางครั้งอาจจะไม่ใช่ แค่การหายจากโรค แต่อาจจะเป็นตัวเชื่อมประสานให้ผู้ด้อยโอการได้เข้าถึงระบบบริการด้านสุขภาพให้มากที่สุด ซึ่งอาจจะรวมถึงการพัฒนาระบบริการให้เป็นเรื่องง่ายและสะดวกต่อการเข้าถีงอย่างจริงจัง

ผู้สรุปประเด็น คุณพิบูลย์ศิลป์ ไพรสณฑ์

[p'yorm]

สวัสดีค่ะ

เห็นภาพแล้วทำให้นึกถึงคุณพ่อ(เสียชีวิตแล้ว) ท่านต้องถูกตัดขา เพราะเจ้าเบาหวานนี่แหละค่ะ

[นาย ศุภรักษ์ ศุภเอม]

สู้ต่อไป ทีมไม้เลื้อย

สวัสดีปีใหม่ครับ

ขอให้มีความสุขมากๆนะครับ

พี่สบายดีครับ