ลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009
หลายวันก่อนได้คุยกันว่าคนไข้ไข้หวัดใหญ่อาการจะหนักมากกว่าเดิม และมีหลายคนต้องนอนรักษาให้ห้อง ICU หลังจากตรวจไม่พบเชื้อ ไข้หวัดใหญ่ H1N1 แล้ว ยังมีผู้ป่วยที่มีภาวะปอดบวม ยังไม่ได้กลับบ้านอีก 2 คน คิดว่าเมื่อไหร่ สองคนนี้จะหายป่วย ส่วนคนอื่นที่อาการหนักและเสียชีวิต กำลังอยู่ในระหว่างการวบรวมศึกษาประวัติและนำมาสรุป เพื่อไว้ศึกษาต่อไป
เราได้นัดกลุ่มพยาบาลและผู้ปฏิบัติงาน มาแลกเปลี่ยนประสบการณ์และเล่าสู่กันฟังถึงวิธีการเตรียมการรับมือการระบาด การรักษา การดูแลผู้ป่วย รวมทั้งการประสานงาน การสอบสวนโรค และความรู้สึกขณะปฏิบัติงาน รอติดตามอ่านบันทึก นะคะ
อ่านเจอบทความนี้แล้วน่าสนใจคงจะเป็นแนวทางให้รวบรวมข้อมูลได้ง่าย ขึ้น ขอนำแบ่งปันนะคะ เพราะตอนนี้ข่าวไข้หวัดใหญ่เริ่มจะห่าง ๆออก กลัวลืมนะคะ หนาวแล้ว ระวังสุขภาพนะคะ
http://beid.ddc.moph.go.th/th/images/clinicflu2009.doc
ลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009
ที่มีอาการรุนแรง
แปลและเรียบเรียงโดย สำนักโรคติดต่ออุบัติใหม่ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
16 ตุลาคม 2552 กรุงเจนีวา ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ – เพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับลักษณะทางคลินิก และการรักษาพยาบาลผู้ป่วยโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 องค์การอนามัยโลกได้จัดประชุมเป็นเวลา 3 วัน ณ องค์การอนามัยโลกภูมิภาคอเมริกา กรุงวอชิงตัน, ดี ซี ระหว่างวันที่ 14-16 ตุลาคม 2552 เพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างแพทย์, นักวิทยาศาสตร์ และผู้เชี่ยวชาญด้านสาธารณสุข ประมาณ 100 ท่าน จากอเมริกา, ยุโรป, เอเชีย, แอฟริกา ตะวันออกกลาง และโอเชียเนีย
การประชุมยืนยันว่าผู้ป่วยที่ติดเชื้อไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ส่วนใหญ่ มีอาการคล้ายโรคไข้หวัดใหญ่ที่ไม่มีอาการแทรกซ้อน และหายจากอาการป่วยได้เองภายใน 1 สัปดาห์ ถึงแม้จะไม่ได้รับการรักษา
ความต้องการการดูแลผู้ป่วยหนัก
ถึงแม้ว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีอาการไม่รุนแรง แต่ความกังวลต่างๆ ยังคงมีอยู่ในประเด็นการดูแลรักษาพยาบาลในผู้ป่วยจำนวนไม่มากที่มีอาการปอดอักเสบรุนแรง และมีการดำเนินโรคอย่างรวดเร็ว ในบรรดาผู้ป่วยเหล่านี้ โรคปอดอักเสบรุนแรงมักเกี่ยวข้องกับอาการทำงานล้มเหลวของอวัยวะต่างๆ หรืออาการหอบหืดที่ทรุดลง หรือโรคทางเดินหายใจอุดกั้นเรื้อรัง
การรักษาผู้ป่วยเหล่านี้ทำได้ยาก และต้องการความเอาใจใส่อย่างมาก ซึ่งประเด็นเหล่านี้บ่งชี้ว่า ห้องฉุกเฉิน และห้องผู้ป่วยหนัก (ห้องไอซียู) จะเป็นภาระในการดูแลผู้ป่วยอย่างมากในช่วงที่เกิดการระบาดใหญ่
ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงนั้น จะพบภาวะปอดอักเสบที่เกิดจากเชื้อไวรัสได้บ่อยที่สุด และมักเป็นสาเหตุของการเสียชีวิต ส่วนการติดเชื้อที่เกิดจากแบคทีเรียซ้ำ พบว่าเป็นสาเหตุการเสียชีวิตประมาณ 30% ของผู้ป่วยที่เสียชีวิต ซึ่งมักเสียชีวิตจากระบบทางเดินหายใจล้มเหลว และเกิดอาการช็อค
การนำเสนอในที่ประชุมเปิดเผยว่าลักษณะอาการของการเกิดโรคที่รุนแรง กับข้อมูลสนับสนุนจากการศึกษาในสัตว์ทดลอง ยืนยันว่าไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ เป็นสาเหตุของโรคปอดอักเสบรุนแรงโดยตรง
ลักษณะทางคลินิกแตกต่างจากโรคไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล
ผู้เข้าร่วมประชุมที่ให้การรักษาผู้ป่วยแต่ละราย เห็นพ้องต้องกันว่าลักษณะทางคลินิกในผู้ป่วยอาการรุนแรงแตกต่างจากรูปแบบโรคที่เกิดในช่วงการระบาดของโรคไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลอย่างมาก โดยผู้ป่วยอาการรุนแรงจำนวนมากอยู่ในช่วงอายุน้อยและสุขภาพดี ในขณะที่ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัว หรือมีภาวะทางการแพทย์ รวมถึงหญิงตั้งครรภ์ได้จัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยง ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรครุนแรงในผู้ป่วยเหล่านี้ ยังไม่เป็นที่เข้าใจนัก ซึ่งขณะนี้กำลังอยู่ระหว่างการศึกษาวิจัย
ในผู้ป่วยอาการรุนแรง โดยทั่วไปอาการจะเริ่มแย่ลงราวๆ 3-5 วันหลังจากเริ่มป่วย อาการจะทรุดลงอย่างรวดเร็ว ผู้ป่วยหลายรายจะมีอาการระบบทางเดินหายใจล้มเหลวภายใน 24 ชั่วโมง จนต้องเข้ารับการรักษาในห้องผู้ป่วยหนัก (ห้องไอซียู) และต้องให้เครื่องช่วยหายใจทันที อย่างไรก็ตามผู้ป่วยบางรายไม่ตอบสนองต่อเครื่องช่วยหายใจ ทำให้การรักษาทำได้ยาก
ในเชิงบวก ที่ประชุมได้มีการเสนอหลักฐานทางวิชาการ เรื่อง ผลการรักษาด้วยยาต้านไวรัสโอเซลทามิเวียร์ หรือซานามิเวียร์อย่างทันท่วงที จะช่วยลดอาการป่วยรุนแรงและเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิต ซึ่งสนับสนุนคำแนะนำขององค์การอนามัยโลกที่การรักษาในระยะต้นด้วยยาเหล่านี้ในผู้ป่วยที่เข้าเกณฑ์ โดยไม่ต้องรอผลตรวจยืนยันทางห้องปฏิบัติการ
นอกจากโรคปอดอักเสบที่เกิดจากการเพิ่มจำนวนของไวรัสโดยตรงแล้ว จากหลักฐานแสดงให้เห็นว่า โรคปอดอักเสบที่เกิดการการติดเชื้อร่วมของแบคทีเรียทำให้อาการป่วยรุนแรง และทรุดลงอย่างรวดเร็ว แบคทีเรียที่พบว่ามักเป็นสาเหตุดังกล่าว ได้แก่ Streptococcus pneumoniae และ Staphylococcus aureus รวมถึงสายพันธุ์ที่ดื้อต่อ methicillin เมื่อพบการติดเชื้อร่วมกับแบคทีเรียบ่อยขึ้น แพทย์จึงเน้นย้ำในการพิจารณาให้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสมสำหรับการรักษาโรคปอดอักเสบที่ติดเชื้อในชุมชน
กลุ่มคนที่เสี่ยงมากที่สุด
ผู้เข้าร่วมประชุมเห็นพ้องกันว่า กลุ่มเสี่ยง 3 กลุ่มที่มีความเสี่ยงที่สุดต่อการเจ็บป่วยรุนแรงหรือเสียชีวิต ได้แก่ หญิงตั้งครรภ์ โดยเฉพาะในช่วง 3 เดือนสุดท้าย, เด็กอายุต่ำกว่า 2 ขวบ และผู้ป่วยที่มีโรคปอดเรื้อรัง รวมถึงโรคหอบหืด ส่วนความผิดปกติทางระบบประสาทสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อความรุนแรงของโรคในเด็กได้
มีหลักฐานเพิ่มเติมอีกว่ากลุ่มประชากร เช่น ชนกลุ่มน้อย และคนพื้นเมืองเป็นกลุ่มที่ได้รับผลกระทบจากโรครุนแรงด้วย แม้ว่าจะยังไม่เข้าใจถึงเหตุผลที่ทำให้ความเสี่ยงในกลุ่มนี้สูงขึ้นก็ตาม แต่จากทฤษฎีบ่งชี้ว่า อาจเกิดจากการเจ็บป่วยที่พบบ่อยในประชากรกลุ่มนี้ ได้แก่ เบาหวาน และหอบหืด รวมทั้งการขาดการเข้าถึงการดูแลทางสาธารณสุข
แม้ว่าในปัจจุบันความเสี่ยงในเรื่องของภาวะอ้วนจะยังไม่เป็นที่เข้าใจ แต่ประชากรที่อ้วนโดยเฉพาะกลุ่มที่เป็นโรคอ้วน เป็นประชากรกลุ่มหลักของผู้ป่วยอาการรุนแรง และเสียชีวิต ความอ้วนไม่ได้ถือว่าเป็นปัจจัยความเสี่ยงทั้งในเหตุการณ์การระบาดใหญ่ในอดีต หรือโรคไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล องค์การอนามัยโลกและภาคีเครือข่ายได้จัดทำแนวทางด้านวิชาการ และการสนับสนุนด้านการปฏิบัติ เพื่อช่วยเหลือประเทศที่กำลังพัฒนาให้มีการตรวจสอบ และการรักษาการเจ็บป่วยที่มีสาเหตุจากไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ให้ดีขึ้น คำแนะนำการดูแลผู้ป่วยดังกล่าวสามารถปรับใช้ได้ภายใต้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัด
ที่มา: World Health Organization. Clinical features of severe cases of pandemic influenza. 2009 Oct 16 [cited 2009 Oct 19]; Available from: http://www.who.int/csr/disease/swineflu/notes/h1n1_clinical_features_20091016/en/index.html
ความเห็น (17)
จองงงงงงงงไว้ก่อนคะ
สวัสดีคะ พี่ไก่.... หายไปนานเลยค่ะ กลับมายังเข้มข้นเหมือนเดิม อิอิ
- กลับมา สาระแน่นทีเดียวครับ
- ขอขอบคุณในสาระดีๆ ครับ
สวัสดีค่ะพี่ไก่
- เขาจะมาอีกแล้วนะคะ เฮ้อ...
- ช่วงนี้เริ่มหนาว เห็นหลายคนไอ แคกๆ ในห้องประชุมชักเสียวๆเหมือนกันค่ะ
- ดูแลแต่คนอื่นอย่าลืมรักษาสุขภาพนะคะ
สวัสดีค่ะพี่ไก่
มาเยี่ยมให้หายคิดถึงน่ะค่ะ
ช่วงนี้ทางสงขลาฝนตกค่ะพี่....เด็กๆ หลายคนเริ่มมีอาการส่อเค้าหวัดอย่างชัดเจนเลยค่ะ...จนคุณครูชักหวาดเสียว...จะติดจากเด็กแล้วน่ะค่ะ
พี่ไก่สบายดีนะคะ....คิดถึงนะคะพี่
เมื่อ พ. 04 พ.ย. 2552 @ 22:10
สวัสดีคะน้องพอลล่า
ห่างหายไข้หวัดไปนะคะ ตอนนี้ต้องลุยใหม่ รวบรวมข้อมูลทั้งหมดและต้องรายงานนะคะ สบายดีนะคะ ไปเมืองเหนือ หนาวไหมคะ
ถ้ามาระลอกใหม่ ก็ไม่เป็นไร ระบบมีอยู่แล้ว เขาตรวจที่คลินก flu นะคะ สบายคนปฏิบัติอยู่แล้วคะ
สวัสดีครับ ไข้หวัดเก่าน้อยใจนะครับ
สวัสดีคะคุณสามสัก
เปลี่ยนรูปใหม่ไม่คุ้นเลยคะ ขอรูปเดิมนะหล่อดูดี เท่ห์ แล้วคะ รูปนี้เห็นแล้วจะต้องเรียกว่าคุณปู่ นะคะ
อ่านพอไหวไหมคะ สาระแน่นนะคะ อ่านแล้วจะได้ระวังนะคะ ใครป่วยแล้วโชคดีคะ มีภูมิต้านทาน คนยังไม่ป่วย มีโอกาสเสี่ยงมาก ๆ
สวัสดีคะน้องพิชชา
ในสถานศึกษา ที่ชุมชนต้องระวังนะคะ ถ้าเห็นว่ามีใครไอ เป็นไข้ ควรจะให้คนป่วยสวมหน้ากากอนามัยนะคะ และแนะนำให้ไอ จาม ปิดปากปิดจมูกนะคะ
สวัสดีค่ะไก่
พอไม่มีข่าวคนก็เลยไม่กลัว
และไม่คอยระวัง อันนี้น่ากลัวนะคะ
คิดถึงค่ะ
สวัสดีคะทานเบดูอิน
หวัด 2009 หายไป จะเป็นหวัด 2010
- ยังบอกไม่ได้เลย ว่าหวัดเก่า กับหวัดใหม่ร้ายแรงพอๆ กันไหม
- อาจารย์หมอป่วยไอมาก เป็นไข้ หวัด ตรวจหาเชื้อไม่พบทั้งหวัดตามฤดูกาล
- หวัด 2009 ชักงง จะเป็นหวัดชนิดไหน ป่วยมาเป็นสัปดาห์ แล้ว
- เริ่มจะงงเหมือนกัน
สวัสดีคะครูแอน
ฝนตกตลอดที่ใต้ อากาศหนาวด้วย ต้องระวังนะคะ เชื้อจะอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้นานขึ้นนะคะ โอกาสป่วยมีมากนะคะ ขอให้ดุแลรักษาสุขภาพนะคะ
สวัสดีคะนาง
บุคลากรหลายคน ๆ ก็บอกว่าธรรมดา แล้วคะ แต่ดูแล้วคนไข้ลดง คงจะเนื่องจากมีความรู้ ความเข้าใจหรือว่าลืม ๆ ไปแล้ว บอกยังไม่ได้นะคะ ต้องเตรียมการและประชาสัมพันธ์เพิ่มนะคะ
เข้าหน้าหนาวแล้วเป็นหวัดง่าย คงจะต้องระวังในการรักษาสุขภาพตนเองให้มากขึ้น หลังจากที่เงียบหายไปนาน น่ากลัวเหมือนกันนะคะ น้องประกาย
-พี่สุหายจากปวดแล้วคะ อาทิตย์หนึ่งพอดี วันศุกร์แบบนี้แหละคะ หายปวดแล้วก็จริง แต่ที่น่ารำคาณที่สุดคือคัน คันๆๆๆๆๆ คะ ยิ่งเกายิ่งมัน จนจะเป็นแผลอักเสบอีกแล้วคะ
-คืดถงมาเยี่ยมคะ คนดี 
เมื่อ ศ. 06 พ.ย. 2552 @ 18:14
สวัสดีคะพี่สุ
อาการคันจะหายไปคะ พี่ซื้อยา TA cream มาทาจะช่วยได้คะ อย่าเกาคะ แผลจะติดเชื้อ เล็บตัดให้สั้น ล้างมือด้วยสบู่และน้ำสะอาดบ่อย ๆ คันก็ลูบเบา ๆคะ ทานยาแก้คัน จะดีขึ้นคะ ถ้ายังเกาติดเชื้อมาเท้าจะไม่สวยนะคะ
สวัสดีค่ะพี่ไก่
มาเยี่ยมพี่สาวค่ะ เวรดึก เห็นแม่คนไข้ใส่กางเกงน้องแตม และเสื้อสีม่วงพี่ สวยมากๆ
เลยชมเขากับแฟนว่า แฟนเจ้าใส่ชุดสวยมาก...
ดีใจที่มีคนใจดีมาช่วยดูแลค่ะ
สวัสดีคะน้องแดง
สบายดีนะคะ
- ดีจังมีคนใส่เสื้อแล้วสวย
- พี่ชาลีบอกว่าเก็บเสื้อผ้าออกจากตู้อีกหน่อย มันแน่นไปหมดแล้ว
- พี่ยังเก็บออกไม่ได้เพราะว่า ที่เหลือไม่ค่อยสวย เลยไม่กล้ามาให้ใครนะคะ
- พี่ต้องเลือกตัวสวย ๆ คนใส่จะพอใจ
- วันก่อนพี่เห็นมีแขวนขายที่สี่แยกสวยมาก ๆ ตัวละ ไม่แพง
- จะหาเงินไปซื้อมาให้ญาติคนไข้ได้ใส่อยู่นะคะน้องแดง
- อย่างน้อยก็จะได้แต่งตัวสวย ๆ มาดูแลลูก จะได้สดชื่นนะคะ เห็นด้วยไหมคะ
- กลับบ้านแล้ว ไปทำงานรายงานข้อมูลต่อที่บ้าน