ระหว่างเส้นทางขอนแก่น-วังน้ำเขียว ครูของหนูท่านเป็นคนขับ มีบางช่วงที่ท่านต้องสวม small talk เพื่อรับโทรศัพย์ มีการสนทนาหนึ่งระหว่างท่านกับกัลยาณมิตรของท่าน ซึ่งหัวข้อเกี่ยวกับ งานวิจัยที่ท่านทำอยู่ หนูได้ยินคร่าว ๆ ประมาณว่า "ท่านจะลงพื้นที่ไปก่อนเลย ไปดูว่าเขามีองค์ความรู้แค่ไหน แล้วเอามาสร้าง Model การเรียนรู้ แล้วเอาลงไปใช้ในกลุ่มตัวอย่าง สังเกตพฤติกรรมและการตอบสนองของกลุ่มตัวอย่าง" ท่านเอ่ยลักษณะงานของท่านประมาณนี้ พอวางสาย ท่านหันมาถามหนูว่า ฟังแล้วได้อะไรบ้าง หนูตอบท่านประมาณว่า
1. งานของท่านเป็นเหมือนกับการเข้าไปในพื้นที่ทำความเข้าใจกลุ่มตัวอย่าง ตรวจสอบว่าเขามีต้นทุนแค่ไหน มีข้อดี ข้อเสียอย่างไรบ้าง
2. เก็บข้อมูลมาคิดหากระบวนการแก้ปัญหา พัฒนากลุ่มตัวอย่าง จนได้ Model
3. นำกระบวนการแก้ไขปัญหา/Model ไปใช้กับกลุ่มตัวอย่าง
4. สังเกตพฤติกรรม การตอบสนอง พัฒนาการ
แล้วสามารถนำข้อมูลพฤติกรรมตอบสนองหรือพัฒนาการ (จากขั้นตอนที่ 4) ไปคิดกระบวนการแก้ปัญหาต่อหา Model ต่อยอดไปเรื่อย ๆ (ต่อยอดวน 2, 3, 4) วนไปเรื่อย ๆ ก็จะเห็นว่าในแต่ละครั้งต้นทุนที่เขามีจะแตกต่างออกไปอาจจะมากขึ้น หรือน้อยลง ก็อยู่ที่การตอบรับของแต่ละคน ก็จะได้วิธีใหม่ไปเรื่อย ๆ ปรับกระบวนท่าให้เหมาะกับแต่ละสภาวะเพื่อพัฒนาเขาเหล่านั้นให้เจริญขึ้นค่ะ
แล้วครูท่านก็ย้อนถามหนูว่า "แล้วรู้ไหมว่าพี่ใช้วิธีนี้กับเรา"
ตอนนั้นหนูตอบท่านว่า "ค่ะ" แต่ยังรู้สึกอึ้ง ๆ เหมือนคาดไม่ถึง แล้วท่านก็อธิบายต่อว่านี่แหละคือ อริยสัจ 4 ตอนนั้นท่านพยายามแจกแจงให้หนูเข้าใจว่า แต่ละส่วนคือสิ่งใด แต่หนูรู้สึก งง ไม่เข้าใจ ท่านจึงบอกว่าใจหนูมันต้าน การงงก็คือ การต่อต้าน ต่อต้านด้วยการคิด
การลงพื้นที่ครั้งแรกเหมือนเป็นการ เข้าไป รู้ทุกข์ และสาเหตุแห่งทุกข์
การคิดกระบวนการเหมือนกับการคิดหาวิธี คือ ค้นหาสาเหตุของปัญหาและหาหนทางแก้ไขปัญหา
การนำกระบวนการหรือ Model ไปใช้กับกลุ่มตัวอย่าง คือ การพาเขาลงมือแก้ไขปัญหาตามหนทางที่คิดและวางแผนไว้
สังเกต พฤติกรรมการตอบสนอง คือ ผลที่เกิดจากการแก้ไขปัญหา
ซึ่งสามารถหมุนวนเป็นต้นทุนต่อยอดได้อีก ขั้นตอนเหล่านี้ อาจจะใช้เวลามากหรือน้อยก็อยู่ที่การตอบสนองของแต่ละปัจจัย
อันนี้หนูลอง เขียนออกมาจากความเข้าใจของตนเอง ผิดถูกอย่างไร กราบขออภัยครูบาอาจารย์ไว้ ณ ที่นี้ได้ค่ะ เพราะตอนนั้นหนูโง่ ไม่สามารถเข้าถึงสิ่งที่ครูพยายามสื่อสารกับหนูได้ หนูกราบขอขมาครูบาอาจารย์ด้วยค่ะ
หนูรู้สึกว่างานของครูเป็นงานพัฒนาคนที่ยิ่งใหญ่ เพราะสามารถช่วยให้เขาเหล่านั้น อยู่กับสิ่งที่เป็นได้อย่างสบาย ๆ เข้าใจความจริงในชีวิต เข้าใจตนเอง เข้าใจหน้าที่ และยังมีพลังในการสร้างประโยชน์ให้กับตนเองและสังคมค่ะ
กราบขอบพระคุณคุณครูค่ะ
ไม่มีความเห็น