กลวิธี"การเช็ดตัวลดไข้"
จากเรื่องเล่าการเช็ดตัวลดไข้ ที่ทีมงานเด็กป่วยได้ไปนำเสนอผลงานในเวทีตลาดนัดวิชาการที่ผ่านมา ได้พัฒนาต่อยอดมาเป็นประเด็นเรื่องการเช็ดตัวอย่างไรให้ญาติพึงพอใจ และจากนั้นก็เดินทางมาต่อยังวิจัยการใช้นวัตกรรมจาก เจลประคบร้อนเย็น มาช่วยในการเช็ดตัวลดไข้ แล้วพบว่าหลายหน่วยงานมีการเช็ดตัวลดไข้เช่นกัน แต่วิธีอาจแตกต่างกัน ทั้ง NICU ,ห้องตรวจโรคเด็ก,ER,งานเดย์แคร์และงานเด็กป่วย
ประเด็นที่ได้มาจากผู้มีประสบการณ์
- งานเด็กป่วย...พี่บุ๋ม และน้องอ้อย ได้นำเสนอว่าหลังจากให้เด็กกินยาลดไข้แล้วจะใช้ผ้าชุบน้ำอุ่น-ธรรมดาอย่างชุ่มเช็ดแนวย้อนขนอย่างลงน้ำหนักแรงนิดนึงโดยถอดเสื้อผ้าเด็กทั้งหมด แล้วใช้เจลเย็น (Hot-Cold Pack) ตัดแบ่งเป็นชิ้นเล็กๆให้ประคบบริเวณข้อพับต่างๆ นานจนกว่าตัวเด็กจะเย็นลง ประมาณ 10-15 นาที
- พี่ตู่ คุณแม่จากงาน FP ใช้แอลกอฮอล์ 1 ฝาเล็ก ใส่ลงในกะละมังน้ำเล็ก สำหรับเช็ดตัว
- พี่มล จากงานตรวจโรคเด็ก ได้ใช้น้ำอุ่นหรือใช้น้ำก๊อกเช็ดตัวให้เด็กย้อนขนอย่างแรงนิดนึงเพื่อขยายรูขุมขน คล้ายกันกับงานเด็กป่วย
- น้องแหม่ม งานห้องคลอด เล่าว่าเคยอยู่ที่งานศัลยกรรมประสาท เวลาพบผู้ป่วยมีไข้ ก็ใช้ แอลกอฮอล์ผสมน้ำเช็ดตัว แล้วเปิดพัดลมให้ระบายความร้อนเสริมอีกแรง
ตามธรรมดาวิสัยพยาบาลเราย่อมมีมุมมองที่กังวล เพราะเราพบว่าเด็กที่ถูกถอดเสื้อผ้าออกหมดแล้วเช็ดตัวอย่างชุ่ม แถมด้วยอากาศเย็นอีก มักพบว่าเด็กจะมือเท้าเย็นเจี๊ยบ บางครั้งเขียวๆอีกต่างหาก...จะเป็นอะไรหรือไม่ เลยต่อยอดถามจากคุณหมอบาส ..นพ.ชัยวัฒน์ อภิวันทนา กุมารแพทย์ เราอีกครั้งว่า เพื่อยืนยันโดยหลักการ..
" การเช็ดตัวนั้นมีได้หลายวิธี แต่โดยหลักแล้ว คือการทำให้ความร้อนออกจากตัวเด็กได้โดยเร็ว โดยหลังจากกินยาลดไข้แล้ว ให้เช็ดตัวด้วยน้ำก๊อกธรรมดาได้เลย แล้วให้เช็ดตัวเด็กโดยให้เช็ดแรงนิดนึง ให้ทั่วตัวเด็ก เสร็จแล้วให้ใช้ผ้าชุบน้ำบิดหมาดๆ สอดไว้ที่รักแร้หรือซอกขาหนีบ ซึ่งทั้ง 2 จุดนี้เป็นจุดที่มีเส้นเลือดใหญ่ไหลผ่าน ความร้อนจะได้แพร่มาที่ผ้าได้อย่างรวดเร็ว ทำให้เด็กตัวหายร้อน ได้เร็วกว่าจะเอาผ้าไปไว้ที่หน้าผากที่มักจะทำกัน ซึ่งจุดที่หน้าผากไม่ได้มีเส้นเลือดใหญ่ผ่าน การกระจายความร้อนออกจากตัวเด็กจะช้ากว่า ถ้าเด็กตัวร้อนมากผ้าจะแห้งเร็ว หลังผ้าแห้งแล้วให้ชุบน้ำเช็ดตัวเด็กทำซ้ำไปมาเรื่อยๆ จนเด็กหายตัวร้อน
ส่วนการใช้แอลกฮอล์ หรือบางคนก็ใช้น้ำแข็งผสมน้ำเพื่อให้น้ำเย็นขึ้น ตัวเด็กจะหายร้อนเร็วขึ้นกว่าใช้น้ำธรรมดา แต่ต้องดูสภาพเด็กว่าเด็กสามารถทนได้มากน้อยแค่ไหน เนื่องจาก ถ้าใช้น้ำที่เย็นจัด แม้ความร้อนจะลดลงเร็ว แต่เด็กบางคนอาจจะสั่นมาก ทำให้ผู้ปกครองยิ่งกังวลใจมากขึ้นด้วย
ดังนั้นจึงควรพิจารณาเป็นรายไป ให้เหมาะกับผู้ป่วยเด็กและผู้ปกครอง"
ก็ทดลองเลือกวิธีที่สนใจไปศึกษากันดูนะคะ ในส่วนของเราก็มีหลายงานเริ่มปิ๊ง ไอเดียต่อยอดกันแล้ว..โดยเฉพาะเรื่อง เจลเย็นประคบตามข้อพับ และการใช้แอลกอฮอล์ ช่วยลดไข้ให้เร็วขึ้น
ความเห็น (13)
มนัสนันท์
เคยได้อ่านข้อมูลจาก net ว่าให้ใช้น้ำมะนาว เช็ดตัวลดไข้ โดยวิธีการนำมะนาว 1 ลูกใส่ลงไปในกะละมัง แล้วหั่นมะนาวขณะอยู่ใต้น้ำ แล้วบีบมะนาว 2 ซีกใต้น้ำ น้ำมันที่อยู่ระหว่างผิวมะนาวนี้จะเป็นยาที่มีสรรพคุณช่วยลดความร้อน ลดไข้ได้อย่างดี แล้วนำน้ำมาเช็ดตัวลูก
การเพิ่มความพึงพอใจในการเช็ดตัว มีอีกเรื่องค่ะ เพราะรู้มาว่าเวลาที่พยาบาลมาเช็ดตัว ลูกจะร้องมาก อาจมีการเบี่ยงเบนความสนใจ เช่น พูดคุย หรือเล่านิทานประกอบการเช็ดตัว จะได้เพิ่มความเพลิดเพลิน สนุกสนานไปขณะเช็ดตัว
สวัสดีค่ะ
***แวะมาหาความรู้ ขอบคุณค่ะ
- วันนี้ เปิดหน้าจอคอมฯ เห็นคำว่าแจกรางวัล "ฟรี" เพียงเข้ามาแสดงความคิดเห็น อิชั้นก็รีบมาเม้นท์ทันทีเจ้าค่ะ ไม่ค่อยงกเลย อิอิ
- เรื่องนี้ได้ยินพี่พยาบาลคนหนึ่งเคยอยู่ ER ตอนนี้อยู่งานเอดส์เล่าว่า พี่เค้าจับเด็กลงไปจุ่มในกาละมังน้ำเลย แล้วก็อุ้มขึ้นมาเช็ดตัวต่อ
- แบบนี้ก็คงต้องอยู่ในที่ลับตาพ่อแม่นิดนึงล่ะมั๊งคะ ว่ามั๊ย เพราะเด็กคงร้องเสียงดังลั่นแหงๆ
- ประสบการณ์ตัวเองสมัยอยู่ห้องคลอด และดูแลเด็กป่วยที่มาตรวจนอกเวลาราชการ ถ้าไข้สูงก็ใช้น้ำแข็งใส่ในน้ำ ให้เป็นตัวพาความร้อนเร็วขึ้น คุณครูสอนมาตั้งแต่เป็นนักเรียนพยาบาลค่ะ
เห็นด้วยกับประสบการณ์ทุกท่านเลยค่ะ ต่อไปเอาเด็กลงอ่างเลยได้มั้ยค่ะ
- ฝากช่วยโปรโมชั่นต่อๆไปด้วยนะค่ะ อยากให้รางวัลอีก
- เรื่องการเช็ดตัว เราใช้เช็ดให้ลูกบ่อยๆ จนลูกเห็นประจำแล้ว พอโตขึ้นลูกก็จะลุกมานั่งเช็ดตัวเองได้ เวลาแม่เช็ดให้จนแม่หลับไปแล้ว นิล่ะวิธีของเรา..
- สูตรการเช็ดตัวของพี่แอ๊ว พรรณี ใช้น้ำ 2 กะละมัง ใช้น้ำธรรมดาเช็ดจากปลายร่างกายเข้าหัวใจ 20 นาทีใช้ผ้า 3 ผืน เช็ด 1 ผืน 2 ผืนไว้ตามข้อพับต่างๆ สลับกะละมัง
- สูตรน้องเตือนใจ ใจยืน จะให้เด็กเล่นน้ำด้วยกัน พ่อแม่จะรู้สึกดี
- สูตรน้องโอ๋ ห้องคลอด ให้ทำทุกขั้นตอนด้วยใจ และให้พ่อแม่มามีส่วนร่วม
คุณเตือนใจ แก้วสารพัดนึก พยาบาลห้องER ฝากบอก
การช่วยเหลือเด็กชักจากไข้สูง
- รีบถอดเสื้อผ้าเด็กออกให้หมด
- ใช้ผ้าขนหนูผืนเล็กชุบน้ำเย็นหรือน้ำก๊อกใส่น้ำแข็ง หรือน้ำก๊อกผสมแอลกอฮอล์ก็ได้ บิดหมาดๆ รีบเช็ดตัวอย่างรวดเร็ว ค่อนข้างแรงสักนิด เพื่อให้ความร้อนระเหยไปได้ดีขึ้น
- ใช้ปลายช้อนพันด้วยผ้า ปากกา หรือผ้าเช็ดหน้าทำให้เป็นก้อน วางบนลิ้น เพื่อไม่ให้กัดลิ้นตัวเอง
- ถ้าในปากมีน้ำลายอยู่เต็ม ควรจับหน้าตะแคงข้าง แล้วดูดเอาออก ด้วยลูกสูบยางหรืออาจใช้หลอดกาแฟแทนได้
- รีบนำส่งโรงพยาบาลหรือสถานีอนามัยที่ใกล้ที่สุด
แม่น้องเขม
น้องเขมมีไข้ ให้กินยาแล้ว เช็ดตัวก็ไข้ยังไม่ลด แต่รู้สึกตัวดี
ตกลงว่าเราจะใช้น้ำอุ่นหรือน้ำเย็นค่ะ...ความร้อนถึงจะลดลง...
ขอตอบคุณจูน ตามที่คุณหมอบาส ..นพ.ชัยวัฒน์ อภิวันทนา กุมารแพทย์ เราอีกครั้งว่า เพื่อยืนยันโดยหลักการ..
" การเช็ดตัวนั้นมีได้หลายวิธี แต่โดยหลักแล้ว คือการทำให้ความร้อนออกจากตัวเด็กได้โดยเร็ว โดยหลังจากกินยาลดไข้แล้ว ให้เช็ดตัวด้วยน้ำก๊อกธรรมดาได้เลย แล้วให้เช็ดตัวเด็กโดยให้เช็ดแรงนิดนึง ให้ทั่วตัวเด็ก เสร็จแล้วให้ใช้ผ้าชุบน้ำบิดหมาดๆ สอดไว้ที่รักแร้หรือซอกขาหนีบ ซึ่งทั้ง 2 จุดนี้เป็นจุดที่มีเส้นเลือดใหญ่ไหลผ่าน ความร้อนจะได้แพร่มาที่ผ้าได้อย่างรวดเร็ว ทำให้เด็กตัวหายร้อน ได้เร็วกว่าจะเอาผ้าไปไว้ที่หน้าผากที่มักจะทำกัน ซึ่งจุดที่หน้าผากไม่ได้มีเส้นเลือดใหญ่ผ่าน การกระจายความร้อนออกจากตัวเด็กจะช้ากว่า ถ้าเด็กตัวร้อนมากผ้าจะแห้งเร็ว หลังผ้าแห้งแล้วให้ชุบน้ำเช็ดตัวเด็กทำซ้ำไปมาเรื่อยๆ จนเด็กหายตัวร้อน
ส่วนการใช้แอลกฮอล์ หรือบางคนก็ใช้น้ำแข็งผสมน้ำเพื่อให้น้ำเย็นขึ้น ตัวเด็กจะหายร้อนเร็วขึ้นกว่าใช้น้ำธรรมดา แต่ต้องดูสภาพเด็กว่าเด็กสามารถทนได้มากน้อยแค่ไหน เนื่องจาก ถ้าใช้น้ำที่เย็นจัด แม้ความร้อนจะลดลงเร็ว แต่เด็กบางคนอาจจะสั่นมาก ทำให้ผู้ปกครองยิ่งกังวลใจมากขึ้นด้วย
ดังนั้นจึงควรพิจารณาเป็นรายไป ให้เหมาะกับผู้ป่วยเด็กและผู้ปกครอง"
คุณหมอบาส ..นพ.ชัยวัฒน์ อภิวันทนา กุมารแพทย์ เราอีกครั้งว่า เพื่อยืนยันโดยหลักการ..
" การเช็ดตัวนั้นมีได้หลายวิธี แต่โดยหลักแล้ว คือการทำให้ความร้อนออกจากตัวเด็กได้โดยเร็ว โดยหลังจากกินยาลดไข้แล้ว ให้เช็ดตัวด้วยน้ำก๊อกธรรมดาได้เลย แล้วให้เช็ดตัวเด็กโดยให้เช็ดแรงนิดนึง ให้ทั่วตัวเด็ก เสร็จแล้วให้ใช้ผ้าชุบน้ำบิดหมาดๆ สอดไว้ที่รักแร้หรือซอกขาหนีบ ซึ่งทั้ง 2 จุดนี้เป็นจุดที่มีเส้นเลือดใหญ่ไหลผ่าน ความร้อนจะได้แพร่มาที่ผ้าได้อย่างรวดเร็ว ทำให้เด็กตัวหายร้อน ได้เร็วกว่าจะเอาผ้าไปไว้ที่หน้าผากที่มักจะทำกัน ซึ่งจุดที่หน้าผากไม่ได้มีเส้นเลือดใหญ่ผ่าน การกระจายความร้อนออกจากตัวเด็กจะช้ากว่า ถ้าเด็กตัวร้อนมากผ้าจะแห้งเร็ว หลังผ้าแห้งแล้วให้ชุบน้ำเช็ดตัวเด็กทำซ้ำไปมาเรื่อยๆ จนเด็กหายตัวร้อน
ส่วนการใช้แอลกฮอล์ หรือบางคนก็ใช้น้ำแข็งผสมน้ำเพื่อให้น้ำเย็นขึ้น ตัวเด็กจะหายร้อนเร็วขึ้นกว่าใช้น้ำธรรมดา แต่ต้องดูสภาพเด็กว่าเด็กสามารถทนได้มากน้อยแค่ไหน เนื่องจาก ถ้าใช้น้ำที่เย็นจัด แม้ความร้อนจะลดลงเร็ว แต่เด็กบางคนอาจจะสั่นมาก ทำให้ผู้ปกครองยิ่งกังวลใจมากขึ้นด้วย
ดังนั้นจึงควรพิจารณาเป็นรายไป ให้เหมาะกับผู้ป่วยเด็กและผู้ปกครอง"