ตำนานขึดล้านนาตอนถมถนนหนทาง
ในวิถีชีวิตผู้คนล้านนา ได้ใช้ความสังเกต การบอกกล่าวเพื่อให้ผู้คนได้ถือปฏิบัติเป็นแนวทางเดียวกัน ส่งผลให้ผู้คนในสังคมอยู่ร่วมกันด้วยความสุข สงบร่มเย็น อบอุ่นด้วยไมตรีจิต ไม่เกิดความขัดแย้งอันเนื่องจากเปลี่ยนวิถีชีวิตการเดินทางของผู้คนในสังคม
การอยู่ร่วมกันตามหมู่บ้านสังคมชนบทย่อมต้องอาศัยถนนหนทางเดินทางไปมาหาสู่ ติดต่อค้าขาย หรือไม่ก็ให้ผู้คนได้เดินทางเข้าออกไปทำงาน หากินในชีวิตประจำวันเลี้ยงอาชีพอย่างเป็นสุข เมื่อเวลาผ่านไปวันแล้ววันเล่า ผู้คนหลายๆคนสูญหายตายจากไปตามกาลเวลา
ผู้คนย่อมเคยชินกับการผ่านถนนหนทางเหล่านั้นแม้ว่าจะตายกลายเป็นผี วิญญาณบางดวงยังคงร่อนเร่หากินเหมือนดั่งยังชีวิตเป็นผู้คน ผ่านถนนหนทางเก่าก่อนเป็นประจำมิได้ขาด เพียงแต่ว่าวิญญาณเหล่านี้ผู้คนมิสามารถจะมองเห็นได้เท่านั้น แต่หากมีใครมาปิดกั้นทางเดินก็เป็นอันว่าได้เห็นฤทธิ์เดชกันคราวนี้แหละ
การสิ้นชีพของพ่อครูชาวล้านนาท่านหนึ่ง ซึ่งก็เป็นพ่อครูของผู้เขียนที่ครั้งสุดท้ายได้ร่วมงานพิธีใหญ่แห่งหนึ่งของล้านนา ผู้เขียนและพ่อครูได้ร่วมรับประทานอาหารกลางวันและร่วมสนทนาประสาครูกับลูกศิษย์
บรรดาลูกศิษย์ลูกหาต่างเตรียมจัดพิธีฉลองอายุครบ 80 ปีไว้ให้ แต่เวลาต่อมาไม่นานนักท่านเข้าโรงพยาบาลแล้วก็สิ้นลมหายใจ เสียดายท่านแท้
การสิ้นชีพก่อนวัยอันควรของคนมีชื่อเสียงย่อมเป็นที่วิพากย์วิจารณ์ไปต่างๆนานาและต่างลงความเห็นว่าขึดที่ท่านถมถนนทางปิดกั้นถนนแห่งหนึ่งที่ท่านได้ซื้อสวนชาวบ้านเอาไว้ สวนแห่งนั้นเป็นสวนโบราณผู้คนเข้าออกเดินไปป่าเก็บเห็ด เก็บไม้ หากินในป่าเป็นเวลานานเมื่อซื้อแล้วท่านถือว่าเป็นเจ้าของทำการปิดกั้น แม้ชาวบ้านฟ้องร้องก็ไม่เป็นผลแต่...เมื่อปิดหนทางแล้วราวสองปี ก็ตาบอดจนสิ้นชีวิต
จากเหตุการณ์ดังกล่าว ผู้เขียนได้สืบหาข้อมูลที่มีสภาพคล้ายกันว่ามีใครที่ไหนบ้างปิดหนทางแล้วตาบอดดังคำบอกคนล้านนาว่า "ถมถนนหนทางขึดนักหนาจักต๋าบอด"
ปรากฏว่ามีคนตาบอดในกรณีนี้อีกหลายๆรายไม่ว่าแถวๆสันกำแพง ดอยสะเก็ดนี่ยิ่งร้ายแรงนอกจากตาบอดแล้วยังถูกรถชนเสียชีวิตเพราะชาวบ้านเชื่อกันว่าไปปิดกั้นทางเดินเดิมที่สร้างไว้นานนับหลายร้อยปีที่เข้าสู่โรงเรียน
ในทางสังคมวิทยาทางเดินย่อมเป็นที่สาธารณะชนได้ใช้เข้าออกเดินทางผ่านให้ความสะดวกแก่ทุกคนโดยเฉพาะสมัยโบราณผู้คนมีแต่ความโอบอ้อมอารี เผื่อแผ่แก่กันและกัน อยู่กันอย่างเป็นสุข แต่ปัจจุบันผู้คนอาศัยกฏหมายเป็นเครื่องมือป้องกันทรัพย์สินตนเอง ขาดการมีน้ำใจที่สุดก็เกิดการขัดแย้งแม้แต่การเดินทางเข้าออกในขีวิตประจำวัน
ขึดการถมหนทางเดินแม้แต่ผีก็ยังไม่ละเว้นหากมีใครมาทำผิดปิดกั้นถนนหนทางที่ตนเองเคยผ่านเมื่อยังชีพเป็นคนต้องลงทัณฑ์ทำให้ตาผู้ปิดทางนั้นบอด และเป็นสิ่งที่ผู้คนล้านนาใช้ความสังเกตบอกกล่าวแก่ลูกหลานมิให้ปิดกั้นหนทางเดินที่มีมาแต่เดิมโบราณเก่าก่อน เพื่อให้ผู้คนที่อยู่ร่วมกันใช้ชีวิตอย่างเป็นสุข....
ความเห็น (6)
ณัฐพงษ์ ภูมิสาขา
คนล้านนา 1/3 ของประเทศไทยพูดภาษาล้านนาหรือภาษาเมือง ทั้งๆที่มีภาษาเขียนแต่ทำไมไม่ให้คนเหนือเรียนภาษาเขียน ท่านผู้รู้ทั้งหลายครับ ถ้าเป็นอย่างนี้ ต่อไปภาษาพุดจะถูกลืมและสาบสูญไปในที่สุด ควรจะบรรจุเป็นหลักสูตรภาคบังคับเป็นภาษาที่ 2 รองจากภาษาไทยกลางหรือบังคับเรียนภาษาถิ่นเป็นภาษาที่ 2 ภาษาต่างประเทศเป็นภาษาที่ 3 ชนเผ่าต่างๆ ของทางเหนือ มีภาษาพุดและภาษาเขียนมากมายหลายภาษา ควรจะมีการยกระดับการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ชนเผ่าของตัวเองเป็นหลักสูตรท้องถิ่น ทุกๆชนเผ่าทั่วประเทศไทยทุกๆภาค วัฒนธรรมของแต่ละชนเผ่ายอมมีความสำคัญสำหรับตัวของเขาเอง ความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของคนในชนเผ่า ความภาคภูมิใจในเผ่าพันธุ์ของตัวเอง จะเป็นการรวมทุนของชุมชนที่มีค่ามากที่สุด การพัฒนาประเทศ จะทำได้ง่าย เมื่อคนรักถิ่น และภาคภูมิในศักดิ์ศีรของตัวตน ในสิ่งที่แสดงออกทางวัฒนธรรม คนภาคอิสาน คนเหนือ บางชุมชนเมื่อถูกถามว่าคุณเป็นชนเผ่าอะไรจะตอบว่าไม่รู้ เพราะตั้งแต่เกิดจนโตไม่เคยมีใครบอกเลยว่าตัวเองเป็นคนมาจากใหน ทั้ๆที่ทุกชุมชนทุกชนเผ่ามีประวัติศาสตร์ของตัวเอง มีสิ่งที่น่าจะภาคภูมิใจมากมาย แต่กับถูกให้เรียนรู้แต่ว่าคนไทยย้ายมาจากตอนใต้ของประเทศจีน เรียนเหมื่อนกันหมดทั้งประเทศ เมื่อวันที่ 9 สค เป็นวันชนเผ่าของประเทศไทย หรือวันชาติชนเผ่าของไทย ผมได้ดูพ่อหลวง " จอนิ " จากแม่วางเชียงใหม่ออกมาพูดเรื่องชนเผ่า ผมเห็นด้วย หลายๆเรื่องการที่รัฐบาลไทยมองข้ามเรื่องกฎหมายชนเผ่า หรือพึ่งเอามาคิดกัน มันเป็นเรื่องน่าอายมากๆ องค์กรสิทธิชุมชนทำไมไม่คิด ให้เหมือนอารยะประเทศอื้นๆเขาบาง เรื่องนี่ต้องทำก่อนประเทศจะแตกสลาย ประเทศไทยมีแผ่นดินกว้างใหญ่ มีประชากรกว่า 63 ล้านคน ประกอบไปด้วยคนหลากหลายชนเผ่า ที่มีเอกลักษร์เป็นของตัวเอง ทั้งภาษาพุดภาษาเขียน โดยมีภาษาไทยกลางเป็นภาษาราชการ บ้านเมืองยังจะมีความเป็นปึกแผนและมั่นดงมากกว่าทุกวันนี่อีก
สวัสดีค่ะลุงหนาน..ทางล้านนาเฮาจะถือมากๆ ว่าทำไปถึดเน้อ..คอยผ่อก่า..ครูrinda เอาไปสอนเด็กๆก็ไม่ค่อยเชือเพราะเขาห่างเหินในการอยู่กันในครอบครัวที่ไม่เล่าสู่กันฟังเหมือนแต่ก่อนใช่ก่อ....ลุงหนาน
สวัสดีคุณณัฐพงษ์ ท่านหนานทนันและอาจารย์rinda ครับ
ความเห็นของคุณณัฐพงษ์เป็นสิ่งที่ดีมากครับ แต่ล้านนาเราเป็นเมืองขึ้นของคนต่างถิ่นมาก่อน ผู้มีอิทธิพลย่อมเหนือกว่าทุกสิ่งแม้แต่ภาษาครับ..เราต้องการให้ประเทศเป็นไทยหนึ่งเดียวจึงต้องมีภาษากลาง..แต่ปัจจุบันมีการเรียนการสอนภาษาล้านนาแล้วครับ ไม่ว่าทั้งในโรงเรีบนหลายๆแห่งและที่สถานศึกษาเอกชน หรือแหล่งเรียนรู้ทั่วไปครับ..
ขอบคุณครับท่านหนานทนันที่แว่มาแอ่วอู้และคงได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กันต่อๆไป..
อาจารย์รินดาครับ...หากสอนเรื่องขึดต้องยกตัวอย่างเหตุผลที่ดีและไม่ดี ทั้งมีวิชาการประกอบ ถอดองค์ความรู้ออกมาก็จะได้แนวทางการปฏิบัติที่หลากหลายและประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ทุกเมื่อครับ.. ลองให้นักเรียนไปหาตัวอย่างเรื่องขึดมาคนละสองสามเรื่องแล้วมาร่วมกันวิเคราะห์แนววิชาการหรือทางวิทยาศาสตร์ แล้วสรุปเป็นองค์ความรู้ผมคิดว่านักเรียนคงเข้าใจและสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันของเขาได้ครับ
ขอบคุณอีกครั้งสำหรับทุกท่านที่แว่เข้ามาแอ่วและอ่านครับ...
ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน.....พรหมมา
น้องอั้มเจ้า
ลุงหนานเจ้า...พอดีน้องมีเรื่องจะถามเจ้า น้องได้ไปเช่าร้านเปิดเป็นร้านขายคั่ว...เปิดมาจะ 5 ปีละขายคั่วก็ม่วนแต่ว่ามันหยังเก็บตังค์บ่าอยุ่ บ่าไจ่คนกิน คนแอ่วเลยเจ้า เหมือนค้าขายบ่าขึ้น ไปถามคนเก่าคนแก่ เบิ้นบอกว่า ทีี่ตั้งร้านเป็นคลองเก่าแล้วเจ้าของที่เบิ้นถ่มแล้วมาหื้อน้องเช่า...มันจะเกี่ยวกันก่อเจ้า ว่าอยุ่ทับทีลำห้วย ลำคลอง มันก็เลยคึด แล้วจะมีวิธีแก้ก่อเจ้า
ขอบคุณลุงหนานล่วงหน้าเด้อเจ้า
สวัสดีอิหล้า..น้องอ้อมเจ้า...เป๋นหน้าบุญลุงเข้ามาผ่อเวบ...เลยมาสองวันแล้ว.....
มันเกี่ยวอยู่พ่อง....คอลเก่าแล้วถม..ขึดจะตกอยู่กับคมถมเจ้า.....ลองผ่อไปภายในสามปี๋เจ้า...เจ้าของจะเป๋นจะใด...ส่วนเฮาเป๋นคนเช่ามาอยู่ที่คลองเก่า..เหมือนอยู่ในปากพญานาคเจ้า...พญานาคคือสัตว์ที่ดุร้ายมีพิษกิ๋นสัตว์...ลองผ่องูเต๊อะเจ้า....เมื่อเฮาอยู่ในปากพญานาค..หรืองู มันแมบลิ้นเข้าออกๆ... จะหื้อมีของเหลืออยู่ถ้าจะยากเจ้า....วิธีแก้ลองไปบูชาพญานาคมาไว้ในร้าน ทำหิ้งงามๆ..หรือไปซื้อพญานาคพ่นน้ำมาไว้หน้าบ้านเจ้า...บูชาหื้อมันฮู้แล้วฮู้รอดก็คือเอาพญานาคมาเลี้ยงเหียน้ำแล้ว..ก็จะดีขึ้นเจ้า...ถ้าได้ผลจะไดก็เอิ้นมาบอกตวยเน้อ...
ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน.....พรหมมา