พลังของคนหนุ่มสาวในโรงพยาบาลชุมชน
วันนี้แม่ต้อยได้รับข่าวคราวจากเพื่อนคนหนึ่ง ซึ่งเป็นแพทย์อาวุโสที่มีชื่อเสียงมากในโรงพยาบาลของรัฐ ที่จังหวัดนครราชสีมา ทื่โรงพยาบาลมหาราชจังหวัดนครราชสีมานั่นเอง คุณหมอสุรชัย ปัญญาพฤทธิพงษ์ นอกจากเป็นกัลยาณมิตรที่ดีแล้วยังเป้นผู้เชี่ยวชาญด้านกระบวนการคุณภาพที่หาตัวจับยากในขณะนี้อีกด้วย
ด้วยความที่คุณหมอเป็นคนอารมณ์ดี เข้าใจในเนื้องานและภาระงานของผู้ให้บริการ การเข้าเยี่ยมของคุณหมอเพื่อให้น้องๆในโรงพยาบาลมีความเข้าใจในกระบวนการคุณภาพจึงอยู่บนพื้นฐานของคนที่ทำงานด้วย มีความเข้าใจในกระบวนการคุณภาพด้วยอย่างผสมผสานกัน
แต่ยังมีอีกอย่างหนึ่งที่คนทั่วๆไปหรือน้องๆอาจจะยังไม่เคยได้สัมผัสความสามารถอีกด้านหนึ่งของคุณหมอ คือความสามารถในการเล่าเรื่อง และเป้นเรื่องเล่าดีดี จากการที่ท่านได้เข้าเยี่ยมในโรงพยาบาลนับไม่ถ้วนนั่นเอง
แม่ต้อยจึงขอเอาเรื่องเล่า ที่น่าประทับใจ ของคุณหมอสุรชัยมาถ่ายทอดต่อ เพราะอ่านแล้วรู้สึกมีพลัง มีความหวังที่ดีดี และอยากช่วยเป็นกำลังใจให้คนหนุ่มสาวที่มีพลังเหล่านี้
นพ.สุรชัย ปัญญาพฤทธิพงษ์
.....................................................................................................
"พลังของคนหนุ่มสาวในโรงพยาบาลชุมชน"
ผมมีโอกาสเยี่ยมให้คำปรึกษาการพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาลชุมชนหลายสิบแห่งในรอบหลายปีที่ผ่านมา โรงพยาบาลเหล่านั้นประกอบด้วยเจ้าหน้าที่หนุ่มสาวเป็นส่วนมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งแพทย์ ทันตแพทย์ และเภสัชกร เพราะส่วนมากใช้ทุนทำงานในโรงพยาบาลชุมชนระยะหนึ่ง เมื่อครบกำหนดเวลาใช้ทุนมักไปเรียนต่อหรือย้ายเข้าจังหวัดหรือกลับภูมิลำเนา อย่างไรก็ดี
มีบางแห่งที่นายแพทย์ผู้อำนวยการอยู่มานานนับสิบปี โดยไม่คิดย้ายไปไหน คุณหมอเหล่านี้มักมีอุดมการณ์และมีความผูกพันกับประชาชนพื้นที่ มีชีวิตที่ลงตัวในชนบท และมีความสุขในการทำงาน
บางโรงพยาบาลที่เปิดใหม่ ทั้งทีมมีแต่คนหนุ่มคนสาว โรงพยาบาลแห่งหนึ่งหัวหน้าฝ่ายการพยาบาลซึ่งอาวุโสสูงสุด ดำรงตำแหน่งซี 4 ครั้งหนึ่งกระทรวงสาธารณสุขเปิดอบรมหลักสูตรผู้บริหารเพื่อเตรียมพยาบาลขึ้นเป็นหัวหน้าฝ่ายการพยาบาล กำหนดคุณสมบัติผู้เข้ารับการอบรมต้องดำรงตำแหน่งตั้งแต่ซี 5 ขึ้นไป ทางโรงพยาบาลส่งพยาบาลซี 4 เข้าอบรม จึงได้รับการปฏิเสธจากจากผู้จัดการอบรม
เธอคนนั้นยังคงดำรงตำแหน่งหัวหน้าฝ่ายต่อไป โดยไม่ต้องรับการอบรมเพิ่มเติมวิทยายุทธ เพียงเพราะอาวุโสไม่ถึงระดับซี 5
โรงพยาบาลชุมชนเปิดใหม่อีกแห่งหนึ่ง ผู้อำนวยการเป็นคนหนุ่มไฟแรง ทำงานในชนบทห่างไกลด้วยความมุ่งมั่นพัฒนาโรงพยาบาล ส่งผลให้เกิดระบบงานที่ดี เน้นคนไข้เป็นศูนย์กลาง พัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศโดยตัวท่านผู้อำนวยการเอง จนเกิดระบบที่สามารถใช้เป็นตัวอย่างแก่โรงพยาบาลอื่นๆได้
ผู้อำนวยการเป็นหนุ่มโสด ครอบครัวมีฐานะดีและอยากให้ย้ายกลับบ้าน แต่เขาขออยู่เพื่อทำงานให้โรงพยาบาล และประกาศว่าจะไม่ย้ายไปไหน ถ้าโรงพยาบาลยังไม่ได้รับการพัฒนาให้ดีจนได้รับการรับรองคุณภาพ จากสถาบันพัฒนาและรับรองคุณภาพโรงพยาบาล
หมอหนุ่มใหญ่วัยกลางคนคนหนึ่งเป็นผู้อำนวยการโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง เป็นคนพูดน้อย แต่งตัวชุดทำงานสีขาวหม่นๆ จนผมไม่แน่ใจว่า สีขาวหม่นๆเป็นสีเนื้อผ้า หรือหม่นเพราะซักจนเก่า
แต่เมื่อได้มีโอกาสเยี่ยมชมการทำงานและแลกเปลี่ยนความคิดเห็น พบว่าเป็นคนตั้งใจทำงานเพื่อคนไข้ ออกตรวจคนไข้ทุกวันทั้งคนไข้ในคนไข้นอก และยังจัดเวลาออกไปตรวจคนไข้ที่ศูนย์แพทย์ชุมชน เมื่อคนไข้เรียกร้องสิ่งใดก็พยายามจัดหาให้ บางครั้งคนไข้ไม่อยากกลับ ขอนอนพักต่อก็อนุญาตจนคนไข้ล้นเตียง ต่อไปนี้เป็นส่วนหนึ่งของความคิดเห็นของผู้อำนวยการท่านนี้
“หมอเราแค่อยู่กับคนไข้ ดูแลคนไข้ก็เป็นหมอดีแล้ว หมอเพิ่มพูนทักษะที่มาอยู่กับผม ผมแนะนำให้อยู่กับคนไข้ เรียนรู้จากคนไข้ ผมไม่กล้าพูดว่าให้ดูแลเหมือนญาติ ซึ่งถ้าทำได้อย่างนั้นจริง ก็ดีมาก”
“ลูกผมอยากเรียนหมอ ผมเฉยๆทั้งๆที่คนอื่นอยากให้ลูกเรียนหมอ ผมถามลูกว่า เรียนหมอเพื่ออะไร ถ้าไม่แน่ใจว่าจะเป็นหมอที่สามารถอยู่กับคนไข้ได้ก็อย่าเรียนหมอ”
หมอคนนี้เป็นหมอที่ดีอีกคนหนึ่งที่ทำงานอย่างเงียบๆในชนบท
หมออีกคนหนึ่งอยู่โรงพยาบาลชุมชนมาเกือบ 20 ปี เป็นคนมีความคิดสร้างสรรค์
ท่านแก้ไขปัญหาขาดแคลนพยาบาล โดยรับนักวิทยาศาสตร์สุขภาพจากสถาบันราชภัฎมาทำงานในฝ่ายส่งเสริมแทนพยาบาล โดยท่านมีส่วนร่วมในการฝึกอบรมและรับเป็นสถานที่ฝึกงานของนักศึกษาเหล่านี้
ท่านทำงานโดยเน้นความสะดวกของคนไข้บวกกับความสามารถในการบริหาร จึงสามารถบริหารจัดการส่งคนไข้ไปผ่าตัดในโรงพยาบาลเอกชนโดยเสียค่าใช้จ่ายไม่มากกว่าการส่งไปผ่าตัดที่โรงพยาบาลรัฐบาล และสามารถให้แพทย์จากโรงพยาบาลเอกชนมาตรวจและทำการผ่าตัดในโรงพยาบาลชุมชนได้ โดยคนไข้ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่ม
ท่านสามารถทะลายกำแพงระหว่างภาครัฐกับภาคเอกชนได้ โดยกลยุทธการบริหารที่ให้ความสำคัญต่อคนไข้เป็นอันดับแรก
เนื่องจากโรงพยาบาลชุมชนแห่งนี้ต้องรับดูแลคนไข้ระยะสุดท้ายจากโรคเรื้อรังและโรคมะเร็งที่โรงพยาบาลจังหวัดส่งกลับมาอยู่สถานพยาบาลใกล้บ้าน ท่านจึงปรับระบบการให้การดูแลคนไข้ระยะสุดท้ายโดยให้ความสำคัญด้านจิตวิญญาณของคนไข้และญาติ และเกิดแนวคิดที่จะสร้างอาคารพิเศษขึ้นเพื่ออำนวยความสะดวกเพิ่มขึ้น
ความตายเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่ความสุขและความทุกข์ก่อนตาย เป็นสิ่งที่สามารถบริหารจัดการได้
โรงพยาบาลชุมชนหลายแห่งพัฒนาศักยภาพในการให้บริการคนไข้สูงขึ้น หลายแห่งสามารถทำหัตถการผ่าตัดคนไข้คลอด ไส้ติ่งอักเสบ กระเพาะอาหารทะลุ โดยอาจไม่มีแพทย์เฉพาะทางศัลยกรรม สูติกรรม และส่วนมากไม่มีหมอดมยา ส่วนมากแพทย์ผู้ผ่าตัดจะร่วมกับทีมวิสัญญีพยาบาลทำการให้ยาสลบ ฉีดยาชาเข้าไขสันหลัง หรือฉีดยาชาเฉพาะที่ให้คนไข้
การทำหัตถการเหล่านี้ แพทย์ พยาบาล และทีมงาน อาจทำเกินหน้าที่ เพราะไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง แต่ในบริบทชนบทไทย บริบทโรงพยาบาลชุมชน บางครั้งก็เป็นการช่วยเหลือคนไข้ที่เหมาะสมที่สุด เพราะหากต้องส่งคนไข้ทุกคนเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลจังหวัดหรือโรงพยาบาลศูนย์ เป็นการเพิ่มภาระงานแก่โรงพยาบาลจังหวัดหรือโรงพยาบาลศูนย์ นอกจากนั้นบางครั้งการส่งต่อคนไข้ต้องใช้เวลาเดินทางหลายชั่วโมง คนไข้อาจมีอาการทรุดลง
ในระหว่างการส่งต่อ
ความตั้งใจดีเหล่านี้บางครั้งสังคมก็ไม่เข้าใจ โดยเฉพาะหากผลลัพธ์การรักษาไม่ดีตามความคาดหวัง
ข้อเท็จจริงทางการแพทย์มีว่า มีตัวแปรเกิดขึ้นมากมายในกระบวนการรักษาพยาบาล บางครั้งเกิดจากพยาธิสภาพของโรคที่ไม่อาจวินิจฉัยได้ชัดเจน เนื่องจากข้อจำกัดทางเทคโนโลยี และบางครั้ง ภาวะแทรกซ้อนก็อยู่เหนือการควบคุมทางการแพทย์ เช่น การแพ้ยาขั้นรุนแรง แม้ว่าจะมีการคัดกรองและทดสอบตามเกณฑ์มาตรฐานทุกขั้นตอนแล้ว
ข่าวแพทย์หญิงคนหนึ่งต้องคดีอาญาถึงจำคุกและไม่รอลงอาญา เมื่อการให้ยาเข้าไขสันหลังเป็นเหตุให้คนไข้เสียชีวิต สร้างความวิตกกังวลแก่แพทย์ในชนบทไม่น้อย หลายคนเริ่มทบทวนตนเอง การให้การช่วยเหลือคนไข้ที่พวกเขาทำอยู่นั้นสมควรทำต่อหรือไม่
แน่นอนบทเรียนนี้มีค่าอย่างยิ่ง ในการให้แพทย์และทีมงานให้การรักษาพยาบาลคนไข้ด้วยมาตรฐานวิชาชีพอย่างถูกต้องทุกขั้นตอนโดยไม่ประมาท
อย่างไรก็ดีในบางครั้งที่เกิดความไม่พร้อม เมื่อคนไข้จำเป็นต้องได้รับการรักษาพยาบาลอย่างเร่งด่วน ในสภาวะเช่นนี้ ถ้าแพทย์ตัดสินใจเสี่ยงทำหัตถการอย่างใดอย่างหนึ่งโดยมุ่งหวังช่วยชีวิตคนไข้ โดยไม่สามารถทำตามเกณฑ์มาตรฐานทุกขั้นตอนในเวลาที่จำกัด แน่ละคนไข้มีโอกาสรอด และคนไข้มีโอกาสเกิดภาวะที่ไม่พึงประสงค์ได้เช่นกัน
ผลการรักษาพยาบาลในสภาวะเช่นนี้ เป็นเหตุให้เสี่ยงต่อการทำผิดคดีอาญา
แพทย์ควรทำอย่างไร
เมื่อนึกถึงความตั้งใจของคนหนุ่มสาวในโรงพยาบาลชุมชน ผมได้แต่หวังว่า คงมีทางออก
ที่ดีสำหรับคนเหล่านั้นในการทำงานเพื่อคนไข้ต่อไป
.................................................................................................
ขอขอบคุณ เรื่องราวดีดี จากนายแพทย์ สุรชัย ปัญญาพฤทธิ์พงษ์
โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา
สวัสดีคะ
ความเห็น (26)
สวัสดีวันหยุด
- ใช่ค่ะคนหนุ่มสาวมีพลังจริงๆ
- และก็ต้องช่วยกันทำให้พลังอยู่นานด้วย
- ตามมาอ่านทำให้เกิดกำลังใจด้วยค่ะ
ขอบคุณค่ะสำหรับเรื่องราวดีดี
ทำให้คนทำงานมีกำลังใจค่ะ
สวัสดีค่ะ แม่ต้อยสวยมากๆค่ะ
ขอชื่นชมนะคะ ที่คนเป็นหมอได้ทุ่มเทดูแลคนไข้ ทั้งที่
มีโอกาสมากมายในการแสวงหาเงินมากๆจากรพ.เอกชน
แต่หมอเหล่านั้น คงเป็นหมอที่มีอุดมการณ์...
ดอกไม้สวยๆคู่กับคน งามๆ เช่น แม่ต้อยค่ะ....จากใจนะคะ....
- เป็นเรื่องที่ผู้ปกครองและ นร.ที่จะเรียนแพทย์ควรอ่านเป็นอย่างยิ่งค่ะ
- คนที่ทำงานอยู่แล้วก็มีกำลังใจขึ้นมากค่ะ
สวัสดีวันเสาร์สุขสันต์ค่ะคุณแม่พี่ต้อย
... มาทายทักด้วยความระลึกถึงค่ะ
ชอบดูอีอาร์นะคะแม่ต้อย จนท.ทำงานสาละวน กันให้วุ่น
ทุกวินาทีคือความเป็นความตาย .. ได้ลุ้น และข้อคิดในชีวิต
ชื่นชมและเป็นกำลังใจ พลังหนุ่มสาว กับงานสุขภาพชุมชนค่ะ
คนรุ่นก่อนก็ต้องคอยให้กำลังใจคำปรึกษาคนรุ่นหนุ่มสาวอย่างบริสุทธิ์ใจเพื่อให้เขาเป็นกำลังของสังคมต่อไป..
ธรรมยามสายขอรับคุณแม่ต้อย..
ขอถามคุณแม่ต้อยนะครับเมื่อไรหมอดีๆจึงมีจิตอาสาไปอยู่โรงพยาบาลชุมชนที่ห่างไกลครับ
ที่เห็นๆ โรงพยาบาลชุมชน มีแค่ หมอ 3 นาย
1 นาย เป็น ผอ. อีก 2 นาย เป็นหมอทั่วไป
โรงพยาบาลชนบทเขาต้องการหมอผ่าตัดกับหมอสูตินรีเวชครับ
เมื่อไรเราจะได้เห็นหมอจิตอาสาจริงๆครับ
หลายโรงพยาบาลอายุรแพทย์ก็ไม่มีครับ
. คงงาม
สวัสดีคะ
น้ำใจและพลังใจนี่เองที่จะทำให้หนุ่มสาวชาวโรงพยาบาล ท่มเท อุทิศตนต่อไปคะ
. นาง...มณีวรรณ
คะ ขอบคุณสำหรับกำลังใจให้คนทำงานชุมชนคะ
. แดง
น้องแดงคะ
ในสังคมมีคนที่ทำความดีอีกมากมาย
สมควรที่พวกเราต้องให้กำลังใจ และยกย่องคะ
คิดถึงน้องแดงคะ
คะ แม่ต้อย มักชอบเอาเรื่องเหล่านี้ไปบรรยาย ในเวทีต่างๆ เพื่อให้ บุคลากรด้านการแพทย์ มีแรงบันดาลใจคะ รวมทั้งตัวอย่างที่ดีดีคะ
poo
สวัสดีคะ
น้องปูที่คิดถึง
หนังเรื่อง ER จำลองจากสถานการณ์จริง ที่มีความเพียบพร้อมทั้งคน เครื่องมือ
แต่ในรพ.ชุมชนนั้น ขาดแคลนไปหมด
หากว่าเป็นภาพยนตร์ คงเป็นหนังชีวิตเรื่องยาวคะ
อยากให้ทุกคนเป็นกำลังใจคะ
คะ แม่ต้อย มักชอบเอาเรื่องเหล่านี้ไปบรรยาย ในเวทีต่างๆ เพื่อให้ บุคลากรด้านการแพทย์ มีแรงบันดาลใจคะ รวมทั้งตัวอย่างที่ดีดีคะ
. วิชัย
สวัสดีคะท่านผอ.
ส่วนใหญ่ที่รพชุมชนมักจะมีหมอ สักสามท่านอย่างที่ว่าคะ จากการขาดแคลนแพทย์ ในระบบทั้งหมด และจากความเครียด ภาระงาน
ปัจจุบันคนนิยมเรียนด้านนี้น้อยลงมาก
จนน่าเป็นห่วง
คนที่ยังอยู่ในระบบและมีความตั้งใจทำงานจึงควรค่าในการชื่นชมมากๆคะ
เเม่ต้อยขากุ้งมาเเว้ว ! ได้อานิสงค์จากคุณหมอสุรชัย ได้ลงรูปฟรีไม่ต้องจ่ายค่าโปรโมท
อิอิ คิดถึงเเม่ต้อยค่ะ อ่านบันทึกนี้ตั้งเเต่ต้นจนจบ รู้สึกชื่นชมเเพทย์ที่อยู่ในชนบทค่ะเเม่ต้อย ยอมรับว่าเขาต้องเสียสละความสุขสบาย เเละที่สำคัญหาเเพทย์ที่อยากไปอยู่น้อย ส่วนใหญ่ใช้ทุนเสร็จก็กลับไปอยู่ในเมือง กุ้งส่งบันทึกเเม่ต้อยไปให้อาจารย์อภิชาติอ่านค่ะ โดยเฉพาะ หงส์สีขาว อาจารย์ประทับใจการเล่าเรื่องของเเม่ต้อยมากค่ะ
ที่สำคัญ ก.ย.52 ทราบว่า ท่านผอ.เเละอาจารย์เเหววนำทีม reacredit ศรีนครินทร์ ฝากเนื้อฝากตัวด้วยนะคะ
ชื่นชมเเละให้กำลังใจครับ
เป็นกำลังใจให้คนมีพลังทุกคนค่ะ
อาจารย์กู้เกียรติ ญาติเสมอ
สวัสดีคะท่านอาจารย์
ขอบคุณสำหรับกำลังใจคะ
และขอเป็นกำลังใจให้ท่านอาจารย์ ด้วยนะคะ
. sha-รพ.พะโต๊ะ
สวัสดีคะ
อยากให้กำลังใจทีมงานพะโต้ะ มากๆเช่นเดียวกัน
อยากให้กำลังใจมากเป็นหลายๆเท่าด้วยนะคะ
สวัสดีค่ะแม่ต้อย
หนู๋แมวเองค่ะ อ่านแล้ว
รู้สึกชื่นชมกลุ่มคนไฟแรงกลุ่มนี้จริงๆเลยค่ะ
เขามีเป้าหมายที่ชัดเจน คือเน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางจริงๆ
และมีความสามารถมากด้วย ขอเป็นกำลังใจให้นะค่ะ
สวัสดีครับ แม่ต้อย อาจารย์ ธวัช ชาญชญานนท์ จากมอ.หาดใหญ่ พร้อมทีม ลงมาเคี่ยวที่ปากพะยูน สามวัน 10- 12 พย.นี้ อาจารย์ กลับ ทีมนัดเขียนงานต่อกันอีกวัน พรุ่งนี้ จะไปส่งอาจารย์ ที่สงขลา อีก สามวัน 16 -18 จะสอบผ่านหรือไม่ก็อยู่ที่ทีมครับ