สัจจปรมัตถบารมี

สัจจะ แปลว่า ความจริง ในที่นี้หมายถึง การยึดถือความจริงใจ ซื่อสัตย์ ตรงข้ามกับการหลอกลวงหรือโกหก... สัจจะ จัดเป็นบารมีข้อที่เจ็ดในบรรดาบารมี ๑๐ ประการ ที่พระโพธิสัตว์จะต้องบำเพ็ญเพื่อการตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า... โบราณาจารย์ยกย่องให้ปฏิปทาของพระโพธิสัตว์ใน มหาสุตโสมชาดก เป็นการบำเพ็ญสัจจบารมีขั้นสูงสุดหรือขั้นปรมัตถ์ ผู้สนใจจะอ่านเรื่องราวจากคัมภีร์อรรถกถาโดยตรงก็... (คลิกที่นี้)

เนื้อเรื่องในมหาสุตโสมชาดกยาวมาก แต่จัดว่าเป็นชาดกชั้นยอดเพราะมีครบเกือบทุกรสตามนัยวรรณกรรม และโดยส่วนตัวผู้เขียนคิดว่าชาดกเรื่องนี้ เป็นเรื่องที่ดีที่สุดเท่าที่เคยอ่านมา (แนะนำว่าควรอ่าน) จะขอยกบางคาถามาเป็นตัวอย่าง...

ชนเหล่าใดมีความรู้ มีปัญญา เป็นพหูสูต คิดเหตุการณ์ได้มาก ชนเหล่านั้นย่อมไม่ร้องไห้ การที่บัณฑิตทั้งหลายเป็นผู้บรรเทาความเศร้าโศกผู้อื่นได้นี่แหละ เป็นที่พึ่งอย่างยอดเยี่ยมของนรชน.

ข้าแต่ท่านสุตโสม การสมาคมกับสัตบุรุษคราวเดียวเท่านั้น การสมาคมนั้นย่อมรักษาผู้นั้นไว้ การสมาคมกับอสัตบุรุษแม้มากครั้งก็รักษาไม่ได้... พึงอยู่ร่วมกับสัตบุรุษ พึงกระทำความสนิทสนมกับสัตบุรุษ เพราะรู้ทั่วถึงสัทธรรมของสัตบุรุษ ย่อมมีแต่ความเจริญ ไม่มีความเสื่อม... ราชรถอันวิจิตรตระการตายังคร่ำคร่าได้ และแม้สรีระก็เข้าถึงชราโดยแท้ ส่วนธรรมของสัตบุรุษ ย่อมไม่เข้าถึงความคร่ำคร่า สัตบุรุษกับสัตบุรุษเท่านั้นรู้กันได้... ฟ้าและแผ่นดินไกลกัน ฝั่งข้างโน้นของมหาสมุทรเขากล่าวกันว่าไกล ข้าแต่พระราชา ธรรมของสัตบุรุษและธรรมของอสัตบุรุษ นักปราชญ์ทั้งหลายกล่าวว่าไกลยิ่งกว่านั้น.

ในกาฬปักษ์ พระจันทร์ย่อมเสื่อมลงทุกวันๆ ฉันใด ดูกรพระราชา การคบอสัตบุรุษย่อมเปรียบเหมือนกาฬปักษ์ ฉะนั้น... หม่อมฉันก็เหมือนกัน อาศัยคนครัวเครื่องต้นเป็นคนชั่วเลวทราม ได้ทำบาปกรรมอันเป็นเหตุให้ไปสู่ทุคติ... ในสุกรปักษ์ พระจันทร์ย่อมเจริญขึ้นทุกวันๆ ฉันใด การคบสัตบุรุษย่อมเปรียบเหมือนสุกรปักษ์ ฉะนั้น.

พระราชาใดชนะคนที่ไม่ควรชนะ พระราชานั้นไม่ชื่อว่าเป็นพระราชา... ผู้ใดเอาชนะเพื่อน ผู้นั้นไม่ชื่อว่าเป็นเพื่อน... ภรรยาใดย่อมไม่กลัวเกรงสามี ภรรยานั้นไม่ชื่อว่าเป็นภรรยา... บุตรเหล่าใด ไม่เลี้ยงดูมารดาบิดาผู้แก่แล้ว บุตรเหล่านั้นไม่ชื่อว่าเป็นบุตร... ในที่ประชุมใดไม่มีสัตบุรุษ ที่ประชุมนั้นไม่ชื่อว่าสภา... ชนเหล่าใดไม่พูดเป็นธรรม ชนเหล่านั้นไม่ชื่อว่าเป็นสัตบุรุษ คนผู้ละราคะ โทสะ โมหะ ได้แล้ว พูดเป็นธรรมนั่นแล ชื่อว่าเป็นสัตบุรุษ... บัณฑิตผู้อยู่ปะปนกับคนพาล เมื่อไม่พูดใครๆ ก็ไม่รู้ว่าเป็นบัณฑิต แต่ว่าบัณฑิตเมื่อพูดแสดงอมตธรรม ใครๆ จึงจะรู้ว่าเป็นบัณฑิต... เพราะเหตุนั้น บัณฑิตพึงกล่าวธรรมให้กระจ่างพึงยกธงของพวกฤาษี ฤาษีทั้งหลาย มีคำสุภาษิตเป็นธง ธรรมแลเป็นธงของฤาษีทั้งหลาย.

อนึ่ง สาเหตุที่ได้ชื่อว่าเป็น สัจจปรมัตถบารมี เพราะพระเจ้ามหาสุตโสมมีพระหฤทัยอย่างแรงกล้าที่จะเสด็จกลับไปฟังมนต์จากพราหมณ์ตามที่ทรงสัญญาไว้... ทรงถือสัจจะ โดยการเสด็จกลับมาเพื่อจะให้โจรโปริสาทนำพระองค์ไปบ่วงสรวงเทวดาตามที่ทรงสัญญา... ทรงแสดงธรรมให้โจรโปริสาทเล็งเห็นถึงความสำคัญของสัจจะ... และทรงนำโจรโปริสาทกลับยังกรุงพาราสี แล้วทรงเกลี้ยกล่อมให้ชาวเมืองให้อภัยต่อโจรโปริสาท จนกระทั้งโจรโปริสาทได้กลับมาครองเมืองเป็นพระเจ้าพรหมทัตเหมือนเดิม ตามที่สัญญาไว้...

รายละเอียดของเรื่องเป็นอย่างไร หากใครยังไม่ได้เข้าไปอ่าน ก็เชิญไปอ่านได้ตามลิงค์ที่ให้ไว้ในย่อหน้าแรก (ย้ำอีกครั้ง ชาดกเรื่องนี้น่าอ่านจริงๆ)

เขียนใน GotoKnow โดย BM.chaiwut
ใน สนทนาธรรม

คำสำคัญ (Tags): #ปรมัตถบารมี#มหาสุตโสมชาดก#สัจจบารมี#โปริสาท

หมายเลขบันทึก: 289892เขียนเมื่อ 22 สิงหาคม 2009 08:11 น. ()แก้ไขเมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2012 08:54 น. ()สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการจำนวนที่อ่าน