๒.ความหมายของการประเมินเสริมพลัง
Fetterman (1996, 1999) ได้ให้คำนิยามการประเมินแบบเสริมพลังไว้ดังนี้
(1) การประเมินแบบเสริมพลังเป็นการใช้มโนทัศน์ของการประเมิน เทคนิคการประเมินและข้อค้นพบจากการประเมินไปกระตุ้นให้เกิดการพัฒนาปรับปรุงการกำกับตนเองโดยใช้ทั้งวิธีการเชิงปริมาณและคุณภาพ
(2) การประเมินแบบเสริมพลังเป็นกระบวนการที่กระทำเพื่อช่วยให้กลุ่มบุคคลต่าง ๆ ช่วยตนเองและพัฒนาตนเองโดยใช้วิธีการประเมินตนเองและสะท้อนผลแก่ตนเอง
กลุ่มคนที่เกี่ยวข้องในการทำงานประกอบด้วยบุคลากรภายในซึ่งทำการประเมินผลด้วยตนเอง และนักประเมินภายนอกจะทำหน้าที่เป็นผู้ชี้แนะหรือผู้อำนวยความสะดวก ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับศักยภาพของบุคลากรภายในว่าต้องการความช่วยเหลือในระดับใด การประเมินแบบเสริมพลังอาศัยหลักการทำงานเป็นทีมหรือเป็นกลุ่ม โดยไม่มีใครเสริมพลังให้กับใครได้ แต่ทุกคนต้องเสริมพลังให้กับตนเอง ดังนั้นการประเมินแบบนี้ มิได้จบลงแค่การทราบคุณค่าของการประเมินเหมือนการประเมินแบบเก่า แต่การประเมินต้องเป็นกระบวนการทำงานที่ต่อเนื่อง ดำเนินต่อไปตลอดระยะของการพัฒนาโครงการ
เมื่อกล่าวถึงแนวคิดการประเมินเสริมพลังจะมีแนวคิดการประเมินอีกแนวคิดหนึ่งที่มีความใกล้เคียงกัน คือ การประเมินแบบมีส่วนร่วม (participatory evaluation) เพราะการประเมินแบบเสริมพลังก็เน้นการมีส่วนร่วมของบุคลากรในหน่วยงานเช่นกัน อย่างไรก็ตามเมื่อวิเคราะห์ พบว่า การประเมินแบบเสริมพลังอำนาจก็มีจุดเหมือนจุดที่แตกต่างกับการประเมินแบบมีส่วนร่วม โดยประเด็นความเหมือนของทั้งสองแนวคิดประการแรกคือ การนำผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเข้ามามีส่วนร่วมในการประเมิน มีการร่วมมือระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อเพิ่มการใช้ประโยชน์ของผลการประเมิน ประการที่สอง ผู้ประเมินมีบทบาทเป็นผู้อำนวยความสะดวกไม่ใช่เป็นผู้ตัดสินเกี่ยวกับการประเมิน เป็นการตัดสินร่วมกันระหว่างผู้ประเมินและผู้มีส่วนร่วม ประการที่สาม มีจุดมุ่งหมายเหมือนกันคือทำให้บุคลากร องค์กรเกิดความชัดเจน (illumination) ในตนเอง และประการสุดท้าย มีการให้ความรู้ในการประเมินแก่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียหรือผู้มีส่วนร่วม ส่วนประเด็นความต่างของทั้งสองแนวคิด ประการแรกคือ ระดับการเสริมพลังอำนาจในการกำหนดตนเองของผู้มีส่วนร่วม การประเมินแบบเสริมพลังอำนาจมุ่งให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกำหนดตนเองได้โดยอิสระหรือเข้มข้นกว่า ส่วนการประเมินแบบมีส่วนร่วมเน้นการเข้ามามีส่วนร่วม มิได้มุ่งให้เกิดการกำหนดตนเองมากนัก ประการที่สอง ระดับการควบคุมการตัดสินใจเกี่ยวกับการประเมิน การประเมินแบบเสริมพลังอำนาจผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเป็นผู้ควบคุม ส่วนการประเมินแบบมีส่วนร่วมผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและผู้ประเมินร่วมกันควบคุมอย่างสมดุล (Cousins, 1996)
อ้างอิง
Fetterman, D.M. (1999). Empowerment evaluation. [Available online at: http//www.standford.end/~davide]
Fetterman, D. M. (1998). Empowerment evaluation: Collaboration, Action Research, and A Case Example.
[Available online at : ]
Fetterman, D. M. (1996). Empowerment evaluation: An introduction to theory and practice. In Fetterman
,D.M.,Kaftarian,S.J. and Wandersman,A. (Eds.). Empowerment evaluation: Knowledge and tools for
self-assessment & accountability. Thousand Oaks,CA:Sage.
Cousins, J. B.,Donohue,J.J. and Bloom,G.A. (1996). Collaborative evaluation in North America: evaluators’ self-
reported opinions. Evaluation Practice. 17(3), 207-226.
Cousins, J. B. and Earl,L.M. (1992). The case for paticipatory evaluation. Educational Evaluation and Policy
Analysis. 14, 397-418.
ความเห็น (2)
- เป็นความรู้ที่ดีค่ะ
- สามารถนำไปใช้ได้จริงในวิชาชีพค่ะ
- ขอบคุณสำหรับความรู้ดี ๆ ค่ะ
ขอบคุณเช่นกันค่ะ