เมื่อวานถือเป็นการนัดหมายเข้าโปรแกรมกิจกรรมบำบัดแบบจัดการตนเอง" ในกรณีศึกษาโรคซึมเศร้า เป็นครั้งที่ 4 ซึ่งมีการจัดโปรแกรม เริ่มด้วย...
1. การสนทนาถึงการทำกิจกรรมการดำเนินชีวิต ที่มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบให้ลดความซ้ำซากจำเจลง
กรณีศึกษา: พยายามผ่อนคลายและทบทวนความคิดของตนเองในแต่ละวันแบบย้อนกลับ รู้สึก clear mind มากขึ้น แต่ยังมีความรู้สึกกลัวและกังวลเกี่ยวกับโรคซึมเศร้า การทานยา และอยากตื่นนอนให้สดชื่นกว่านี้ พอไม่สดชื่น ทั้งๆที่ก่อนนอนได้สวดมนต์และผ่อนคลายตามที่วางแผนไว้ในโปรแกรมครั้งที่ 3 และบอกตนเองว่าให้รู้สึกดีในเช้าวันตื่นนอน ก็ไม่รู้สึกดี และขี้เกียจทำตามที่วางแผนไว้ ไม่ได้ผ่อนคลายโดยใช้เสียงของตนเอง เพราะอัดเสียงไม่ได้ และทำงานจนดึก
แต่ความก้าวหน้าที่พบคือ เมื่อวันจันทร์ ได้นึกถึงการบ้านที่ตกลงกับ ดร. ป๊อป ไว้ ให้นำกิจกรรมที่คิดว่ามีคุณค่ากับตนเอง มาแสดงในครั้งนี้ และได้ลอง "พับนกหลากสีสัน" เพื่อฝึกสมาธิและทบทวนความคิดเชิงบวก ก็ช่วยได้บ้าง และจะทำกิจกรรมนี้ต่อไปเรื่อยๆ รู้สึกดีที่คิดกิจกรรมนี้ขึ้นเองจากการจัดการความคิดของตนเองในอาทิตย์ที่ผ่านมา โดยบันทึกในสมุดอย่างต่อเนื่อง
2. การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ถึง "กิจกรรมที่คิดว่าจะทำเพื่อให้เกิดการปรับความคิดและการทำกิจวัตรประจำวันได้ดีขึ้นคืออะไร...."
กรณีศึกษา: ที่เคยคุยกับ ดร. ป๊อป ไว้ว่าอยากอัดเสียงตนเองเพื่อนำไปใช้ตัดต่อกับเสียงเปียโนรวม 10 นาที แล้วนำไปเปิดฝึกผ่อนคลายจัดการความคิดในแต่ละคืนก่อนนอน โดยมุ่งหมายว่าจะทำให้รู้สึกปล่อยวางและเตรียมพร้อมสำหรับวันใหม่อย่างมีชีวิตชีวา (ผมจึงปล่อยให้กรณีศึกษาทำการเขียนบทพูดและอัดเสียงของตนเองในที่เงียบ นาน 15 นาที)
[เมื่อเสร็จสิ้นการอัดเสียง ผมจึงแนะนำให้นำไปตัดต่อเสียงดนตรีด้วยตนเอง พร้อมนำมาเปิดให้ฟังในการเข้าโปรแกรมครั้งที่ 5 ]
3. การระดมความคิดว่า ยังมีกิจกรรมอะไรที่คิดว่าจะช่วยให้กรณีศึกษามีแรงบันดาลใจทำตามสิ่งที่วางแผนไว้....
กรณีศึกษา: ที่เคยวางแผนไว้ อยากพิมพ์เป็นตารางและตกแต่งให้สวยงาม จะได้ติดไว้ที่ห้องนอน และเตือนตนเองให้ฝึกฝนตนเองได้ทุกคืนก่อนนอน
[ผมจึงแนะนำให้ทำตารางกิจกรรมที่สวยงามมาส่งในการเข้าโปรแกรมครั้งที่ 5 ]
4. การเปิดใจแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับ "คุณค่าของตนเองที่เพิ่มขึ้นเปรียบเทียบกับการเข้าโปรแกรมครั้งแรก".....
กรณีศึกษา: รู้สึกดีขึ้น แต่ยังกังวลถึงการกินยา ที่บ้านรับทราบแล้วว่าเป็นโรคซึมเศร้าและญาติแนะนำให้ทานยาจีนที่แพงมาก พี่น้องก็เป็นห่วงให้ความเห็นว่าควรจะลงมาทำกิจกรรมกับครอบครัวบ้าง อย่าเก็บตัวคนเดียว ที่ทำงานก็น่าเบื่องานประจำ อยากพักร้อนแต่กังวลเรื่องงาน กิจกรรมบำบัดที่ทำอยู่ก็เห็นผล แต่ตนเองก็ขี้เกียจและรู้สึกหายช้า
ดร.ป๊อป: เรามาลองค่อยๆ คิดในแต่ละเรื่องราวกัน...
คุณรู้สึกกังวลถึงการกินยา แต่คุณหมอได้แนะนำให้ทานยาตัวใหม่ในปริมาณที่น้อยลง นั่นหมายถึงอะไร...
กรณีศึกษา: อาการซึมเศร้าอาจจะน้อยลง แต่รู้สึกตื่นนอนทุกเช้ายังไม่สดชื่น
ดร.ป๊อป: ใช่ครับ อาการของโรคได้ฟื้นตัวตามธรรมชาติ ได้แก่ คุณได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบของการทำกิจกรรมการดำเนินชีวิต คุณได้รับยาที่มีขนาดคงที่ไม่มีผลกระทบต่อกิจกรรมการดำเนินชีวิตมากนัก แต่ที่คุณตื่นนอนทุกเช้าไม่สดชื่นเพราะ....
กรณีศึกษา: อาจเป็นเพราะไม่ได้ทำตามที่วางแผนไว้อย่างต่อเนื่อง และกังวลกับคนรอบข้างอยู่ ...
ดร.ป๊อป: ถูกต้องแล้วครับ สำหรับคนรอบข้าง ลองคิดดูว่า ทุกคนจะเป็นห่วงคุณในหลายๆรูปแบบ เพราะทุกคนมีพื้นฐานความคิดต่างกัน ลองค่อยๆ พิจารณาและนำมาทบทวนว่า คำแนะนำใดจะช่วยฝึกฝนให้คุณเกิดความคิดเชิงบวกและทำกิจกรรมนั้นอย่างมีคุณค่า ได้แก่ ทำให้คุณรู้สึกดีและเป็นประโยชน์ทั้งตัวคุณและคนรอบข้าง...ลองวิเคราะห์กิจกรรมต่างๆ ที่ครอบครัวแนะนำ...ว่าอะไรทำให้มีคุณค่าต่อการทำกิจกรรมของคุณบ้าง...
[กรณีศึกษาและผมได้ช่วยกันคิดวิเคราะห์และปรับความคิดเชิงบวกต่อการนำกิจกรรมที่มีคุณค่ามาไว้ในแผนกิจกรรมที่มีคุณค่าและลองนำไปปฏิบัติ พร้อมแนะนำให้มีการคิดทบทวนแบบย้อนกลับในแต่ละอาทิตย์เพิ่มขึ้น]
สุดท้าย ผมแนะนำให้กรณีศึกษาทำความเข้าใจกับ "การดำเนินชีวิตเชิงบวกกับโรคซึมเศร้า" โดยวาดภาพและเขียนข้อความ ดังนี้....
ภาพทะเล เพราะอยากพักร้อน และจะหาโอกาสพักร้อนให้ได้....
อยู่กับโรคซึมเศร้า ทำให้พี่น้องมาสนใจเรามากขึ้น เราใส่ใจเรามากขึ้น ทำให้เราได้เปลี่ยนแปลงตัวเราจากเดิมบ้าง อยากลาพักร้อนไปเที่ยวคลายเครียด จากเดิมที่ไม่เคยมีโอกาสให้กับตนเองเลย ให้เราใส่ใจกับชีวิตตัวเองมากขึ้น
ขอบคุณสำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากกรณีศึกษาในครั้งนี้ และนัดหมายติดตามผลในครั้งต่อไป
ขอส่งความสุขให้กับคุณอรุฎา ในช่วงลาพักร้อนครับ ขอบคุณครับ
ถ้าคุณหรือคนที่คุณรักเคยเศร้าหรือกำลังเสียใจ ลองเปิดคลิปนี้ฟังนะครับ ขอเป็นกำลังใจให้คนที่มีความเศร้า ได้ลุกขึ้นมาทำให้โลกนี้สวยงามขึ้นอีกครั้ง
คุณไม่ได้โดดเดี่ยว คุณสามารถมีชีวิตที่ดีขึ้นได้ คุณสามารถประสพความสำเร็จได้ โปรดแชร์ให้คนที่คุณรักได้ฟัง ก่อนที่จะตัดสินใจทำสิ่งใดลงไปครับ