กฎหมายไทยยอมรับแนวคิดเกี่ยวกับการเปิดตลาดเสรีหรือไม่ ? เพราะเหตุใด ?
เมื่อมาตรา ๘๗ แห่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.๒๕๔๐ บัญญัติว่า “รัฐต้องสนับสนุนระบบเศรษฐกิจแบบเสรีโดยอาศัยกลไกตลาด กำกับดูแลให้มีการแข่งขันอย่างเป็นธรรม คุ้มครองผู้บริโภค และป้องกันการผูกขาดตัดตอนทั้งทางตรงและทางอ้อม รวมทั้งยกเลิกและละเว้นการตรากฎหมายและกฎเกณฑ์ที่ควบคุมธุรกิจที่ไม่สอดคล้องกับความจำเป็นทางเศรษฐกิจ และต้องไม่ประกอบกิจการแข่งขันกับเอกชน เว้นแต่มีความจำเป็นเพื่อประโยชน์ในการรักษาความมั่นคงของรัฐ รักษาผลประโยชน์ส่วนรวม หรือการจัดให้มีการสาธารณูปโภค”
จึงไม่อาจโต้แย้งได้ว่า กฎหมายสูงสุดของประเทศไทยยอมรับ “ระบบเศรษฐกิจแบบเสรีโดยอาศัยกลไกตลาด” หรือแนวคิดเกี่ยวกับการเปิดตลาดเสรี
แต่ขอให้สังเกต กฎหมายไทยก็มิได้ยอมรับให้มีการเปิดตลาดเสรีโดยไม่มีเงื่อนไข จะเห็นว่า กฎหมายฉบับนี้เองกลับกำหนดพันธกรณี ๕ ประการ แก่รัฐไทยในขณะดำเนินการเปิดตลาดเสรี กล่าวคือ (๑) กำกับดูแลให้มีการแข่งขันอย่างเป็นธรรม (๒) คุ้มครองผู้บริโภค (๓) ป้องกันการผูกขาดตัดตอนทั้งทางตรงและทางอ้อม (๔) ยกเลิกและละเว้นการตรากฎหมายและกฎเกณฑ์ที่ควบคุมธุรกิจที่ไม่สอดคล้องกับความจำเป็นทางเศรษฐกิจ และ (๕) ไม่ประกอบกิจการแข่งขันกับเอกชน ทั้งนี้ เพราะการกระทำหรือการละเว้นกระทำดังกล่าวอาจนำมาซึ่งการริดรอน “เสรีภาพในการประกอบการ” กล่าวคือ แนวคิดตลาดเสรี
แต่อย่างไรก็ตาม ในสถานการณ์อันเป็นข้อยกเว้น กฎหมายนี้ก็ให้อำนาจแก่รัฐไทยที่จะการกระทำหรือการละเว้นกระทำดังกล่าวเมื่อมีความจำเป็น ซึ่งกฎหมายนี้ยอมรับให้มีได้ใน ๓ กรณี กล่าวคือ (๑) ความมั่นคงของรัฐ (๒) ผลประโยชน์ส่วนรวม หรือ (๓) การจัดให้มีการสาธารณูปโภค
ความเห็น (2)
เห็นว่าตลาดเสรีโดยแท้ไม่น่าจะเกิดขึ้นได้เลยในสังคมไทย ซึ่งในที่นี้อาจรวมถึงประชาคมโลกด้วยเพราะแต่ละประเทศย่อมคำนึงถึงผลประโยชน์ของประเทศตนเป็นหลักอยู่แล้ว ดังนั้นหากสามารถหาทางเอาเปรียบประเทศที่มีอำนาจต่อรองน้อยกว่าได้ประเทศ(มหาอำนาจ)ก็คงจะทำ จึงไม่อาจปฎิเสธได้เลยว่าถ้าไม่มีเงื่อนไขใดๆ เลยมาควบควบคุมนิติสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นจากการทำธุรกรรม เช่น การกำกับดูเเลจากรัฐ เป็นต้น ประเทศไทยซึ่งเป็นประเทศเล็กย่อมเสียเปรียบโดยไม่มีข้อโต้แย้งเพราะประเทศมหาอำนาจย่อมอ้างหลักระบบกลไกตลาด ดังนั้นเมื่อดูตามรัฐธรรมนูญแล้วอาจเรียกได้ว่าประเทศไทยใช้ระบบกลไกตลาดโดยจำกัดมากกว่าโดยเสรี....
เห็นด้วยกับดวงเด่นค่ะ
การเปิดตลาดเสรีย่อมเป็นไปได้ภายใต้ผลประโยชน์ที่ต่างตอบแทนกัน แต่ผลประโยชน์นั้นอาจมีลักษณะที่อาจไม่เห็นว่า ตกแก่เรื่องเดียวกัน การเปิดเสรีในตลาดการค้าเกษตรอาจทำให้พ่อค้าไทยเสียประโยชน์ แต่พ่อค้าอุตสาหกรรมอาจได้ประโยชน์
คนรวยอาจได้ประโยชน์ แต่คนจนอาจเสียประโยชน์