ทพญ.นพวรรณ ทองมา จาก รพ.หางดง มาเล่าถึงกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ที่ รพ.หางดงทำไปแล้ว
การทำงานในกลุ่มผู้สูงอายุของหางดงเป็นการบูรณาการการทำงานร่วมกันระหว่าง งานทันตฯ งานชุมชน ในชมรมผู้สูงอายุ กับกลุ่มงานเวชฯ ของ รพ.หางดง ... มีผู้เข้ามาร่วมกัน คือ ทันตบุคลากร ชุมชน และกลุ่มงานเวชฯ
ข้อมูลพื้นฐานของหางดง มีประชากรประมาณ 75,000 ผู้สูงอายุประมาณ 9,800 คน (ประมาณ 8% ของประชากรทั้งอำเภอ) ตำบลหางดงที่รับผิดชอบ มีผู้สูงอายุประมาณ 900 กว่าคน ผู้สูงอายุ หมู่ 2, 4, 5 จะเป็นกลุ่มดำเนินงานปี 2552 ประมาณ 600 คน
ตั้งแต่อดีตมาถึงปี 2549
ปี 2550
-
ร่วมโครงการวิจัยเรื่องของการส่งเสริมสุขภาพเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ ในบทบาทของบุคลากรภาคชุมชน ทำกิจกรรมร่วมกันกับกลุ่มงานเวชฯ
-
จุดนี้ ... ทำให้เป็นจุดเริ่มต้นที่ได้ทำงานในพื้นที่จริงๆ ได้เข้าไปร่วมงานกับชมรมผู้สูงอายุ เข้าไปนำร่อง 1 หมู่ คือ ชมรมผู้สูงอายุหมู่ 5 บ้านแม่ขัก ต.หางดง
ปี 2551
-
มีโครงการส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากผู้สูงอายุ ตามชุดสิทธิประโยชน์ทางทันตกรรม โดย จังหวัดตั้งเป้าหมายให้ 300 ราย ... ตอนแรกคิดว่า ไม่น่ามาก แต่พอเริ่มโครงการไปแล้ว ก็ค่อนข้างมาก ทำให้เรื่องของการลงลึก เรื่องคุณภาพก็จะไม่ได้มากนัก
-
เริ่มดำเนินการ โดย จังหวัดประชุมชี้แจง ทันตแพทย์ ทันตาภิบาล ผู้ดูแลงานส่งเสริมสุขภาพ ผู้สูงอายุ แกนนำผู้สูงอายุของแต่ละชมรมฯ และเจ้าหน้าที่ อบต.
-
หางดง กำหนดพื้นที่ดำเนินงาน 4 ชมรมฯ ได้แก่
... ชมรมผู้สูงอายุโรงพยาบาลหางดง ตำบลหางดง
... ชมรมผู้สูงอายุบ้านแม่ขัก ตำบลหางดง (เป็นพื้นที่เก่าเคยดำเนินงานเมื่อปี 2550)
... ชมรมผู้สูงอายุตำบลหนองตอง
... ชมรมผู้สูงอายุบ้านไร่ ตำบลหารแก้ว
-
วางแผนดำเนินการ
-
สรุป โดยดูว่า เราจะดำเนินการอะไรก่อน ก็คือ
... เริ่มจากชมรมแกนนำผู้สูงอายุ โดยคัดเลือกมาจากแต่ละชมรม ส่งตัวแทน 15 คน
... มีการตรวจสุขภาพตาม F1 และ F2
... ให้บริการทันตกรรมป้องกัน
... จัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพแบบองค์รวมในชุมชน
-
ในส่วนของการอบรมแกนนำ เนื้อหาของการอบรม เป็นการบูรณาการกับงานอื่นๆ ด้วย
... ส่วนของทันตฯ จะเป็นการดูแลสุขภาพช่องปาก การฝึกปฏิบัติแปรงฟันด้วยตัวเอง โดยวันอบรม หลังรับประทานอาหารกลางวัน จะให้ผู้สูงอายุฝึกปฏิบัติ โดยที่มีเจ้าหน้าที่คอยดูแล แนะนำวิธีการที่ถูกต้อง เพราะว่า แกนนำต้องไปถ่ายทอดต่อในชมรม
-
ได้รับความร่วมมืออย่างดีจากหลายๆ ส่วน โดยมีท่านนายกเทศบาลมาเป็น Presenter ในการแปรงฟันร่วมกับผู้สูงอายุ
-
ช่วงบ่ายเป็นเรื่องการดูแลผู้สูงอายุที่บ้าน และสิ่งแวดล้อม
-
เทศบาลพูดเรื่องเบี้ยยังชีพ
-
และมีการยืดเส้นยืดหายกันเล็กน้อย ผู้สูงอายุก็รู้สึก happy
-
ในส่วนของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ จะแยกกันในแต่ละชมรมฯ เขาคุยกันว่า จะดำเนินงานอะไรต่อไปในชมรมของเขา
การดำเนินงานในชมรม
-
แกนนำเขาคิดขึ้นมาว่า จะไปเยี่ยมผู้สูงอายุที่บ้าน มีผู้สูงอายุรายหนึ่งที่อยู่คนเดียว ... แกนนำเข้าไปดูที่หลับที่นอน ช่วยอะไรได้บ้าง พูดคุยให้กำลังใจกัน และดูแลสุขภาพทั้งร่างกาย และสุขภาพช่องปากเข้าไปด้วย
-
กิจกรรมในชมรมผู้สูงอายุจะมีการเชิญทันตฯ เป็นวิทยากร ให้ความรู้แก่สมาชิกในชมรมฯ
ปี 2552
เริ่มดำเนินงาน มิย.52 เป้าหมาย 80 คน ทำกิจกรรม 2 ชมรม 4 หมู่บ้าน คือ หมู่ 2, 3, 4, 5 แกนนำแต่ละหมู่ ไปทำ buddy มาเป็นคู่ ... มีการตรวจ F1 ที่บ้านผู้สูงอายุที่ไปเยี่ยม และทันตฯ จะนัดหมายมารับบริการตรวจฟัน หรือทำ F3 ที่โรงพยาบาล และกำหนดวันอังคารบ่าย เปิดให้กลุ่มผู้สูงอายุมารับบริการ
ปัจจัยความสำเร็จ ที่ทำให้โครงการนี้ดำเนินงานขึ้นมาได้
- มีการบูรณาการกับงานส่งเสริมสุขภาพ - ถ้างานทันตฯ ไปเดี่ยวๆ อาจไม่ได้รับความสนใจจากมาก ได้งานส่งเสริมสุขภาพไปช่วยนำ
- การมีส่วนร่วมของชุมชน ทั้งแกนนำผู้สูงอายุ และชมรมที่เข้มแข็ง
- การมีส่วนร่วมขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น