สำเร็จการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาด้วยการพึ่งพาสิ่งใกล้ตัวที่เรามี
สำเร็จการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาด้วยการพึ่งพาสิ่งใกล้ตัวที่เรามี
การศึกคือการเรียนรู้ตลอดชีวิต ประโยคข้างต้นเป็นความจริงที่ไม่สามารถปฏิเสธ เมื่อเด็กหลายคนตั้งความฝันของตนไว้ว่า “ต้องเรียนให้จบปริญญาตรี” แต่เมื่อเวลาเปลี่ยนไปสังคมการศึกษาย่อมเปลี่ยนไป หากว่าการศึกระดับปริญญาตรีในปัจจุบันไม่ต่างกับการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ เมื่อ ๑๐-๑๕ ปีก่อน การศึกษาไม่มีที่สิ้นสุด ยิ่งเรียนรู้มากยิ่งรู้ว่าในโลกนี้มีอะไรหลายอย่างที่เรายังไม่เรียนรู้ และมีมากขึ้นตามระดับการศึกษา การศึกษาในระดับบัณฑิตศึกษาเป็นสิ่งที่หลายคนใฝ่ฝันในปัจจุบันนี้ หากแต่ยังรอโอกาสที่จะมาถึง ในขณะที่อีกหลายคนหรือแม้แต่ผู้ที่กำลังเริ่มศึกษาถอดใจ เพราะเหตุที่เชื่อว่าการศึกษาระดับสูงเป็นเรื่องของผู้ที่มีความรู้เท่านั้น แต่ความรู้เป็นสิ่งที่สามารถพัฒนาได้ หรือพิจารณาอย่างรอบด้านพบว่า ความรู้เป็นเพียงปัจจัยหนึ่งเท่านั้นที่จะทำให้เราสำเร็จการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา นอกจากนี้เราต้องอาศัยอีกหลายปัจจัยที่จะส่งเสริมให้เราสำเร็จการศึกษาและมีความสำคัญไม่แพ้ปัจจัยด้านความรู้
คู่มือการศึกษากับการเป็นครูคนแรก
ในสังคมการศึกษาและความจริงแห่งโลกมนุษย์ เรื่องหนึ่งที่ต้องยอมรับคือ ความไม่สนใจในรายละเอียดที่เป็นตัวหนังสือดังงานวิจัยที่ว่า คนไทยอ่านหนังสือโดยเฉลี่ยวันละ ๘ คำ เราชอบใช้การถามมากกว่าการอ่าน เนื่องมาจากเป็นวิธีการที่สะดวก รวดเร็ว และเราคิดว่าถูกต้อง เพราะการอ่านอาจจะนำมาสู่การเข้าใจผิด ในห้องเรียนหลายครั้งที่อาจารย์อธิบายโดยไม่มีการสรุปประเด็น คำถามที่ตามมาคือ “สรุปว่าที่อาจารย์พูดมามันคืออะไร เอาสั้นๆ ชัดเจนเลยครับ/คะ” ซึ่งความจริงแล้วรายละเอียดต่าง ๆ อาจารย์ได้พูดหมดแล้ว เพียงแต่ไม่นิยาม ในการศึกษาจึงถูกกรอบของนิยามและความหมายคุม ดังที่เราพบประจำเมื่อเรียนวิชาใดๆ เรื่องแรกว่าด้วยนิยามและความหมายทั้งสิ้น
การอ่านมีความสำคัญมากในเบื้อต้นที่เราจำเป็นต้องศึกษา ไม่ใช่เริ่มต้นจากคำถามแล้วอ่านในภายหลัง ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันผ่านระดับการศึกษามาแล้วหลายระดับ ในการเข้าศึกษาแต่ละระดับนั้นสิ่งแรกที่ได้รับคือคู่มือการศึกษา และคู่มือการศึกษาเล่มดังกล่าวถูกละเลยและกลายเป็นสิ่งที่ไร้ค่าไร้สาระในสายตาผู้ได้รับ ในคนหนึ่งร้อยคนมีคนจำนวนมากไม่เคยอ่านคู่มือการศึกษาหรือเกือบทุกคน อาจจะมีบ้างบางส่วนที่เห็นค่าและให้ความสำคัญ คู่มือสามารถทำให้การศึกษาประสบผลสำเร็จได้
การศึกษาคู่มือการศึกษาจะทำให้เราทราบรายละเอียดเกี่ยวกับการจัดการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาของมหาวิทยาลัย ข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศมหาวิทยาลัย ค่าหน่วยกิต ค่าธรรมเนียมการศึกษาและปฏิทินการศึกษา ข้อมูลดังกล่าวนับว่าเป็นประโยชน์ต่อผู้ศึกษาเป็นอย่างมาก การศึกษาข้อมูลส่วนนี้ทำให้ทราบถึงรายละเอียดต่างๆ เช่น ข้อบังคับมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ว่าด้วยการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา พ.ศ.๒๕๔๘ (๒๕๕๒ : ๑๔) หมวด ๖ ว่าด้วยการลงทะเบียนเรียนนิสิต ข้อ ๓๐ การลาพักการเรียน หากไม่ศึกษารายละเอียดว่าสามารถลาพักการเรียนในกรณีใดบ้าง และในการลาพักการเรียนสามารถกระทำได้กี่ภาคเรียนติดต่อกัน เป็นต้นจะทำให้การวางแผนการเรียนผิดพลาด หากจะเปรียบกับการดำเนินชีวิตในสังคมคู่มือการศึกษามีค่าเท่ากับกฎหมาย(รัฐธรรมนูญ) ที่จำเป็นต้องทราบ หากไม่ได้ศึกษาเมื่อเกิดปัญหาขึ้นจะไม่สามารถอ้างได้ว่าเราไม่ทราบ จึงจำเป็นที่เราควรศึกษาคู่มือการศึกษาเพื่อช่วยป้องกันให้เราได้
การเรียนรายวิชาต่างๆ ตามหลักสูตรกำหนดวิชาตามหลักสูตรที่ต้องลงทะเบียนในแต่ละภาคการศึกษาและตลอดหลักสูตรประกอบด้วยวิชาใดบ้าง ในส่วนรายวิชาอื่นที่ทางมหาวิทยาลัยกำหนดให้เรียนเพิ่มเติมไม่ได้ถูกกำหนดไว้ แต่มหาวิทยาลัยกำหนดเอาไว้เป็นประกาศว่า ต้องเรียนหรือสอบให้ผ่านในรายวิชาอื่นๆ เพิ่มเช่น วิชาภาษาอังกฤษ สถิติเพื่อการวิจัย เทคโนโลยีเพิ่มเติมหรือสอบให้ผ่านตามเกณฑ์ หากไม่ได้ศึกษาคู่มือการศึกษาดังกล่าวไม่สามารถทราบได้และไม่สำเร็จการศึกษา ทั้งที่ศึกษารายวิชาครบตามหลักสูตร การศึกษาคู่มือจึงทำให้ทราบถึงรายวิชาที่เราต้องศึกษา
การสำเร็จการศึกษาหลักแต่ละหลักสูตรกำหนดให้ทำวิทยานิพนธ์ การศึกษาค้นคว้าอิสระ การศึกษาปัญหาพิเศษ การทำวิทยานิพนธ์หรือการค้นคว้าอิสระมีขั้นตอนและวิธีการหลายขั้นตอน นับตั้งแต่การเลือกอาจารย์ที่ปรึกษา การเสนอโครงร่าง รูปแบบในการจัดทำ การสอบและการตีพิมพ์ เมื่อศึกษารายละเอียดจากคู่มือจะพบว่ามีรายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวอย่างมากที่มีความสำคัญที่จะสำเร็จการศึกษาหรือไม่
ที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นได้ว่า ในการศึกษาตลอดหลักสูตรคู่มือการศึกษาจะมีความเกี่ยวข้องตลอด นับตั้งแต่เมื่อแรกเข้าจนกระทั้งเราเดินออกจากสถานศึกษาไป คู่มือจึงเป็นอาวุธประจำกายสำหรับการศึกษา
วางแผนดีมีแววจบ
การศึกษาคู่มือการศึกษานับเป็นการวางรากฐานที่แข็งแรงในเบื้องต้น ในระหว่างเรียนนอกจากการใช้คู่มือเป็นอาวุธประจำกายแล้ว การวางแผนที่ดีมีส่วนสนับสนุนให้เกิดประสิทธิภาพประสิทธิผลมากยิ่งขึ้น การวางแผนที่ดีในการเรียนมีหลายประการที่สำคัญคือ การบริหารเวลา เช่นการบริหารเวลาในการเรียน การทำงาน ทบทวนบทเรียนและการค้นคว้าเพิ่มเติม ผู้เรียนหลายคนไม่สามารถวางแผนให้เกิดประสิทธิภาพทำให้ไม่สำเร็จการศึกษา
ในการเรียนระดับบัณฑิตมีความแตกต่างจากการเรียนในระดับปริญญาตรีหลายประการ การเรียนไม่ใช่อาจารย์ผู้สอนเป็นผู้ให้ความรู้แต่เพียงผู้เดียว เนื่องจากผู้เรียนต้องมีการศึกษาค้นคว้ามาก่อนในเบื้องต้น เวลาเรียนบรรยากาศจึงแตกต่างกับปริญญาตรี การเรียนมีลักษณะการสนทนามากกว่าการบรรยาย การสนทนาแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างผู้เรียนกับอาจารย์และเพื่อนร่วมห้อง เป็นการเปิดมุมมองที่กว้างขวางกว่ามุมมองของอาจารย์ผู้สอนจากการบรรยาย ผู้เรียนต้องมีการแสดงความคิดเห็นมากยิ่งขึ้น ไม่ใช่การเห็นดีงามตามผู้อื่น ทั้งนี้ต้องอิงอยู่กับฐานข้อมูลความรู้ที่ยอมรับในวงวิชาการ การตั้งคำถามในระหว่างเรียนมีประโยชน์ต่อการสนทนา ในทางปฏิบัติผู้เรียนยังมีความกลัวไม่กล้าแสดงความคิดเห็น เนื่องจากฐานข้อมูลมีน้อย การปรับตัวให้เข้ากับกระบวนการเรียนจึงมีความสำคัญในระยะเริ่มต้น การเรียนในห้องเรียนระดับบัณฑิตศึกษาเป็นการเสริมประสบการณ์ในหลายลักษณะ เช่น การฝึกพูดอย่างเป็นทางการหรือมีความเป็นวิชาการ การแสดงความคิดเห็นและโต้แย้งด้วยเหตุผล นอกจากนี้ยังเป็นการฝึกการคิดทั้งในและนอกกรอบ ประโยชน์ในห้องเรียนจะเสริมสร้างให้มีความกล้ามากยิ่งขึ้น การเข้าเรียนเป็นประจำจึงไม่ได้เกิดเพียงองค์ความรู้เท่านั้น มีอะไรหลายอย่างจากการเข้าชั้นเรียน
ในชีวิตจริงผู้เรียนระดับบัณฑิตศึกษาล้วนเป็นผู้ที่มีหน้าที่ประจำต้องรับผิดชอบ เป็นปัญหาอย่างมากสำหรับการบริหารเวลา การทำงานในเวลาที่มีมากควรได้รับการเอาใจใส่อย่างเต็มที การวางแผนการทำงานในแต่ละวันจะช่วยให้สามารถมองเห็นทางเดินที่จะมุ่งหน้าไป การนำงานที่มีมากมาเป็นตัวกำกับในใจอาจทำให้ตนพ่ายแพ้ ในขณะเดียวกันงานที่ได้รับมอบหมายต้องมีความรับผิดชอบและส่งในเวลาที่กำหนด ไม่ได้หมายความว่าให้ใช้เวลางานประจำทำงานส่วนตน แต่ให้นำการบริหารจัดการเวลาเข้ามาบริหารตนเอง เช่น การกำหนดภาระงาน เวลาที่ใช้ในงานแต่ละชิ้น ลำดับความสำคัญของงานก่อนหลัง ทั้งงานตามหน้าที่และงานในวิชาเรียน ผู้เรียนต้องเปิดใจที่จะยอมรับภาระงานที่เพิ่มขึ้นตั้งแต่ตัดสินใจที่จะเรียน
การทบทวนเนื้อหาบทเรียนดังที่ได้กล่าวมาในข้างต้นคือการเพิ่มพูนความรู้ก่อนนำไปแลกเปลี่ยนในห้องเรียน ความสำคัญเรื่องการศึกษาค้นคว้ามีความสำคัญไม่น้อยกว่าการเข้าห้องเรียน ความรู้ที่เกิดจากการค้นคว้าเป็นความรู้ที่ไม่กำหนดขอบเขตดังเช่นในวิชาเรียน ในห้องเรียนความรู้ถูกตีกรอบไว้ในลักษณะของเนื้อหาวิชาและเวลาที่จำกัดจึงไม่สามารถสร้างองค์ความรู้ที่เพียงพอต่อการใช้ประโยชน์ในการเพิ่มพูนความรู้แก่ตน ผู้ที่มีความแสวงหามาย่อมจะได้เปรียบในหลายประการและการทบทวนเนื้อหาเป็นประจำทำให้เกิดการฝั่งแน่นมากยิ่งขึ้น การเรียนในระดับบัณฑิตจึงไม่สามารถปฏิเสธการค้นคว้าด้วยตนเอง ความสำคัญอยู่ที่ว่าทำอย่างไรให้มีเวลาในการศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติม การบริหารเวลาที่ได้กล่าวมาในข้างต้นสามารถช่วยให้มีเวลาค้นคว้ามากยิ่งขึ้น
การศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาหัวใจสำคัญไม่ได้อยู่ที่ผลการศึกษาเป็นสำคัญ แต่ขึ้นอยู่กับปัจจัยในหลายประการดังที่ได้กล่าวมาในข้างต้น เนื่องจากการศึกษาในระดับบัณฑิตตกอยู่ภายใต้เงื่อนไขหลายประการ แตกต่างกับการเรียนระดับอื่นๆที่มีเวลาในการศึกษาอย่างเต็มที่ การประสบความสำเร็จทางการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษาจึงไม่ใช้การประสบความสำเร็จทางความรู้เพียงอย่างเดียว แต่เป็นการประสบความสำเร็จในการบริหารตนเอง ผู้ที่สำเร็จการศึกษาจึงถือว่าเป็นบุคคลที่บริบูรณ์ด้วยความรู้ความสามารถอย่างรอบด้าน ทั้งด้านวิชาการ การบริหารจัดการตนเองและการทำงาน สิ่งต่างๆ เหล่านี้เกิดขึ้นได้ต้องอาศัยปัจจัยต่างๆ ดังที่ได้กล่าวมาแล้วควบคู่ไปกับการศึกษา
ความเห็น (1)
คุณรู้ไหม บทความของคุณ เนื้อหาดีมาก แต่ถ้าอยากให้คนอ่านเรื่อง บทความ ที่คุณเขียนประเด็นมา ให้จำแนกออก ทีละประเด็น อย่ายาวมาก เพราะดิฉัน ถ้ายาวมาก ขี้เกียจอ่านเลย ตาลาย ยายก็ลายด้วย คริ คริ
และตัวหนังสือ ให้เขียนใหญ่กว่านี้ เพราะดิฉันเป็น ผู้สูงอายุ(สว.) อ่านตัวเล็ก แล้วตาลาย ยายก็ลายตามาด้วย
เจาะทีละประเด็นนะคะ ขณะนี้ดิฉันก็เป็นนักศึกษาที่สูงอายุ พึ่งจบปริญญาตรี สาขาสหวิทยาการเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น หมาดๆ
ดิฉันเข้าใจความรู้สึกของคุณที่ว่า การเรียนรู้ไม่มีวันสาย เรียนแล้วต้องได้ใบปริญญาด้วย แต่ด้วยที่ว่า ทั้งทำงานทั้งเรียน ไปด้วย มันก็เลยบางครั้ง ก็ท้อถอย เพราะได้อย่าง เสียอย่าง
ขณะนี้เพื่อนๆเขาต่อปริญญาโท แต่ดิฉันไม่ต่อ ก็ด้วยว่า การไปค้นหาความรู้ มันจะต้องอาศัยเวลา มันจะลำบากมากขึ้น
ดิฉันมีอาชีพอิสระ ฉะนั้นเรียนเพื่อเสริมศักยภาพ ก็ขอเรียนแค่ปริญญาตรี เท่านี้ ก็พอแล้ว
ให้ไปเยี่ยมบล็อกของดิฉันแล้วอ่านบทความนี้ แล้วท่านจะรู้ความรู้สึกของดิฉันก็ไม่แพ้ท่าน แล้วก็มีอีกหลายบทความ ที่มีความรู้สึกแบบท่านแต่แยกออก มาเขียนทีละเรื่อง คนอื่นเขาจะได้ไม่ขี้เกียจอ่าน
แล้วจะมีคนเข้ามาเยี่ยมให้กำลังใจมากมาย อย่าเขียนยาว
ให้ไปอ่านแอบเห็นวัยรุ่นบันทึก บทความข้อที่ 25 เป็นความรู้สึกเช่นเดียวกันไหม และขอมอบกำลังใจให้ ด้วยการ์ตูนน่ารักนี่นะคะ(ไม่แก่แล้วแก่เลยหรอกคะ)
