จะถอนฟันต้องดูดี ๆ มิฉะนั้นอาจมีอันตรายถึงชีวิตได้จากโรค AVM
เมื่ออาทิตย์ที่แล้ว เพื่อนทันตแพทย์คนหนึ่งได้ทำการรักษาคนไข้เด็กอายุประมาณ 9 ขวบ โดยมีอาการฟันโยกที่ฟันกรามแท้ซี่ที่ 1บน ทันตแพทย์ได้ฉีดยาชา เมื่อยาชาดีแล้ว ก็จะถอนฟันตามปกติ แต่เมื่อทำการแซะเหงือก พบว่ามีเลือดไหลออกจากร่องเหงือกมากกว่าปกติ จึงให้เด็กกัดผ้าก๊อส และ ส่งโรงพยาบาลทันที่
เมื่อมาถึงโรงพยาบาลซึ่งมีหมอฟันที่จบ Maxillofacial มาแล้ว หมอได้ทำเอาผ้าก๊อสออก พบว่าเลือดได้ดันเอาฟันออกมาพร้อมด้วย ทันตแพทย์จึงจับเอาฟันยัดเข้าไปในช่องฟันอีกครั้ง และให้กัดผ้าก๊อสไว้ จากนั้นส่ง ER เพื่อส่งตัวไปรักษาที่โรงพยาบาลที่กรุงเทพทันที
จากการพูดคุย และการถ่ายภาพรังสี หมอ Maxillo ให้การวินิจฉัยว่าเป็น AVM ซึ่งหากหยุดเลือดไม่ได้คนไข้อาจเสียชีวิตทันที และการหยุดเลือดจากแผลถอนฟันที่ดีที่สุดคืดการเอาฟันใส่เข้าไปใหม่เพื่อหยุดเลือด ก่อนการส่งต่อให้ผู้เชี่ยวชาญทำการรักษา (อาการนี้เคยเกิดขึ้นและเป็นสาเหตุการตายของเด็กจากการถอนฟันเมื่อไม่นามมานี้เอง)
Arteriovenous malformation หรือ AVM หรือ การต่อกันของเส้นเลือดดำและแดงไม่สมบูรณ์ (คือเป็น vascular malformations) โดยมีการเชื่อมต่อของ arteries และ veins เลยแทนส่วนที่เป็น capillary beds ซึ่งมักจะมีการ Flow ของเลือดที่สูงกว่าปกติ สามารถเกิดตรงไหนก็ได้ในร่างกาย AVM อาจมี origin เป็น capillary, lymphatic, venous, arterial หรือรวมกันก็ได้ ทำให้การเดินเลือดไม่ปกติ เกิดปมเหมือนลูกโป่งที่โป่งขึ้นเรื่อยๆ และแตกในที่สุด มักเป็นในเพศหญิง โดยรอยโรคมีหลายระดับ
Stage 1 รอยโรคค่อนข้างเสถียร, stage 2 รอยโรคจะขยายใหญ่ขึ้น, stage 3 จะมีการทำลายอวัยวะข้างเคียงมักมีอาการ ปวด, เลือดออก และเป็นแผล
สาเหตุที่แท้จริงของ AVM นั้นไม่ทราบ แต่ก็จะเป็นตั้งแต่กำเนิด สาเหตุที่เป็นไปได้อย่างหนึ่งก็คือ rupture หรือ clotting of a blood vessel during fetal development อาการของผู้ป่วยที่เป็น AVM นั้นก็แตกต่างกันไปตามบริเวณที่เป็น ส่วนใหญ่มักพบที่สมองผู้ป่วยก็เลยมักมีอาการชัก ปวดหัว หรืออาจไม่มีอาการ (โดยเฉพาะในเด็ก) แต่ปัญหาที่น่ากลัวก็คือ bleeding และ tissue ขาดเลือด ถ้าเป็นที่สมองก็จะอันตรายมาก
most common sign ที่ผิวหนังจะมีลักษณะ "port wine stain" ลักษณะเป็นแถบสีแดงม่วงๆอยู่ที่หน้าตาม trigeminal nerve สำหรับอาการเนื่องจากมี pressure ใน tissues คลำจะมี pulsation บริเวณที่มี lesion ฟันโยก และ bone expand
การวินิจฉัย AVM อาจเห็นได้จาก film จากนั้นจึงใช้ CT หรือ MRI เพื่อทำ angiogram (ภาพยนตร์แสดงการทำงานของหลอดเลือด) และต้องฉีด contrast media ก่อนด้วย
ในช่องปาก AVM ในกระดูกหากเกิดใกล้กับ alveolar bone present จะพบลักษณะ pericoronal bleeding คือ bleed ที่เหงือกบริเวณฟันcoronal part ส่วนมากมักพบฟันโยกและการสบฟันผิดปกติ (occlusal discrepancy) ถ้าเกิดในกระดูกคนไข้จะปวดมากและอาจทำให้รูปหน้าเปลี่ยนแปลง บางครั้งเราอาจ detect เสียง bruite ได้ จากการถ่ายภาพรังสีเนื่องจากมี การ Flow ของเลือดที่สูงกว่าปกติ จึงเห็นเป็น poorly defined radiolucency มักเป็น honeycomb หรือ soap bubble ร่วมกับ irregular borders อาจมี Root resorption และ floating teeth ได้เป็นปกติ ทำให้บางครั้งอาจสับสนกันกับ odontogenic origin เช่น hyperplastic follicle, giant cell granuloma, ameloblastic fibroma, aneurismal bone cyst, ameloblastoma
ข้อควรระวัง หากทราบว่าผู้ป่วยเป็น AVM ต้องระมัดระวังการทำให้เกิด rupture ต่อ nidus และห้ามจ่าย aspirin หรือยาที่มี steroid เด็ดขาด
ความเห็น (12)
สวัสดีค่ะ
อ่านแล้วน่ากลัวนะค่ะ เอ๊ะ..หรือว่าเรากลัวที่จะไปหาหมอฟันกันหวา..55+
สวัสดีค่ะ เป็น pedodontist เหมือนกัน
น่ากลัวจังนะคะ ยังไม่เคยเห็นเอ็กซเรย์เลย ไม่รู้ว่าจะแยกออกจากพวก periapical lesion ได้ง่ายมั้ย กลัวว่าถึงเอ็กซเรย์แล้วก้อยังไม่รู้ว่าเป็น AVM น่ะค่ะ
ขอบคุณสำหรับบทความค่ะ
- อาการจาก film ที่น่าสงสัยคือฟันมีการ displacement แต่ไม่มีอาการของ pulp ครับ (ยกเว้นโชคไม่ดี มีฟันผุด้วย พร้อมกับมีอาการ pulp ด้วย)
- จากการถ่ายภาพรังสีเนื่องจากมี การ Flow ของเลือดที่สูงกว่าปกติ จึงเห็นเป็น poorly defined radiolucency มักเป็น honeycomb หรือ soap bubble ร่วมกับ irregular borders อาจมี Root resorption และ floating teeth ได้เป็นปกติ ทำให้บางครั้งอาจสับสนกันกับ odontogenic origin เช่น hyperplastic follicle, giant cell granuloma, ameloblastic fibroma, aneurismal bone cyst, ameloblastoma
อย่างนี้ผู้ใหญ่มีโอกาศเป็นหรือเปล่าคะหมอ หรือเป็นเฉพาะในเด็ก ช่วยอธิบายหน่อยคะ อยากรู้
มีโอกาสเป็นได้ทุกกลุ่มอายุครับ แต่น้อยมาก ๆ นะครับ
ขอบคุณครับ
ตอนถอนฟัน ถ้าคนไข้ไม่มี symptom ก็อาจพลาดได้ง่ายมากเลย น่ากลัวจังครับ
ดังนั้น หากจะถอนฟัน ควรจะเอกซเรย์ก่อนนะครับ
Xray ผมเข้าใจว่า จะเห็นlucent ของเส้นเลือดหรือครับ
"จากการถ่ายภาพรังสีเนื่องจากมี การ Flow ของเลือดที่สูงกว่าปกติ จึงเห็นเป็น poorly defined radiolucency มักเป็น honeycomb หรือ soap bubble ร่วมกับ irregular borders อาจมี Root resorption และ floating teeth ได้เป็นปกติ ทำให้บางครั้งอาจสับสนกันกับ odontogenic origin เช่น hyperplastic follicle, giant cell granuloma, ameloblastic fibroma, aneurismal bone cyst, ameloblastoma" ดังนั้นถ้าเห็นมันผิดปกติ ก็อย่าเพิ่งถอน ส่ง consult ถ้าไม่แน่ใจก่อนครับ
Mie payuha
ได้ความรู้มากมายเลย ขอบคุณนะครับพี่ก้อง
เราเป็นโรคนี้ เพิ่งผ่าตัดเสร็จ ผ่านมาได้ประมาณเกือบปีแระ จะมาแชร์ประสบการณ์ที่ไม่น่าเกิดขึ้นให้ฟังคะ
เราไม่เคยมีอาการอะไรเลย นอกจากคล้ายคนจะฟุบ เป็นบางครั้ง ทีแรกนึกว่าตัวเองนอนหลับไม่เพียงพอ
จากนั้นไม่นานเรานั่งกินข้าวกับแฟนก้อฟุบสลบลงไปตรงหน้าแฟนเราเลย จากนั้นเราก้อชักและก้อสลบอ่ะ
หลังจากนั้นเราก้อเข้ามาหาหมอที่ร.พ. จุฬา หมอแนะนำให้ทำกาว เราจำไม่ได้ว่าเค้าเรียกว่าอะไรนะ แต่รู้ว่าแพงมาก
แระก้อทำการเอกซเรย์แบบเดียวกันที่อ่านด้านบนแระคะ จากนั้นก้อผ่าสมอง แต่ของเราค่อนข้างโชคดีนะ เพราะหมอบอกว่า
เป็นตอนอายุไม่เยอะ อัตราเสี่ยงประมาณ 5 % (ลืมบอกไปว่าเราเป็นตอนอายุ 25 ปี) หลังจากผ่าตัด ถือว่าโชคดีมากๆ
หายเป็นปกติ สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ แต่ใช้เวลาพักรักษาตัวนานเหมือนกันนะ ประมาณเกือบปีได้กว่าจะคิดว่าเป็นปกติ
แต่ถ้าถามว่าหายเหมือนตอนนี้ที่ไม่เป็นไรเลยหรือเปล่า คงบอกว่าไม่ใช่ เพราะจะขี้ลืมมาก แระความจำสั้นลงเยอะมาก
หมอบอกว่าจะค่อยๆดีขึ้นเอง
ใครที่เป็นเราขอใหรักษาตัวให้ดี แระเราจะรู้ว่าใครรักเรามากที่สุด
โชคดีนะคะทุกคน ^ ^
ขอบคุณที่มาแชร์ประสบการณ์