หมอลำ
หมอลำ
หมอลำ เป็นการแสดงพื้นบ้านอีสานอย่างหนึ่ง ที่อาศัยการขับลำนำ ด้วยภาษาถิ่น อีสาน ประกอบดนตรีพื้นบ้านที่เรียกว่า " แคน "
กำเนิคของหมอลำ
หมอลำเกิดขึ้นครั้งแรกเมื่อใดไม่มีหลักฐานแน่ชัด เพระไม่มีการบันทึกไว้แต่มีการสันนิฐานไว้ 3 ประการ
1. หมอลำน่าจะเกิดจากความเชื่อเรื่อง " ผีฟ้า ผีแถน และผีบรรพบุรุษ" ซึ่งชาวบ้านเชื่อกันว่า ผีเหล่านี้มีอำนาจเหนือธรรมชาติ สามารถบันดาลให้เกิดภัยธรรมชาติ และความเจ็บป่วยแก่มนุษย์ มนุษย์จึงจัดพิธีกรรมรักษาผู้ป่วยตามพิธีการของหมอผี คือการลำผีฟ้า ลำส่อง ลำทรง ต่อมาได้พัฒนาการลำมาเป็น ลำพื้น และ ลำกลอน ตามลำดับ
2. หมอลำอาจจะเกิดจากการอ่านหนังสือผูก หนังสือผูกคือ วรรณกรรมพื้นบ้านที่จาร(เขียน)ลงในใบลาน เรื่องราวที่บันทึกอาจจะเป็นชาดกหรือนิทาน เช่น เรื่องท้าวการะเกด สังข์สินชัย ผู้อ่านหนังสือผูกต้องสามารถอ่านได้อย่างแตกฉาน จนสามารถจดจำเรื่องราวต่างๆได้อย่างขึ้นใจ แล้วนำมาเล่าสู่ผู้ฟัง ลักษณะการเก็บหนังสือผูก คนโบราณใช้วิธี เอาไม้ไผ่มาทะลุปล้อง แล้วเอาหนังสือผูกใส่ไว้ข้างใน มีฝาปิดมิดชิดเรียกหนังสือนี่ว่า "หนึ่งลำ "ผู้ที่สามารถลำเรื่องราวในหนังสือผูกได้เรียกว่า" หมอลำ "หรือ " คนลำ "
3. หมอลำน่าจะเกิดจากการเกี้ยวพาราสี ของหนุ่มสาวเนื่องในโอกาสต่างๆ
หมอลำในสมัยก่อน ไม้ได้มีการแสดงเป็นอาชีพเหมือนปัจจุบัน เป็นการแสดงแบบสมัครเล่น สำหรับูผู้ที่มีใจรัก และลำในพิธีกรรมเพื่อแก้ไขปัญหาความเจ็บป่วย ในชุมชนนั้นๆ ครั้นต่อมา หมอลำได้ยึดถือเป็นอาชีพมาจนทุกวันนี้
ทำนองของกลอนลำ
ทำนองของกลอนลำ แบ่งได้เป็น 4 ทำนอง คือ
1. ลำทางสั้น เป็นทำนองลำแบบเนื้อเต็มๆไม่มีการเอื้อนเสียง
2. ลำทางยาว เดิมเรียกว่า " กลอนอ่านหนังสือ" เป็นทำนองลำที่เอื้อนเสียง ยาว จังหวะลีลาช้า ใช้สำหรับลำกลอนลา
3. ลำเต้ย เป็นกลอนลำที่มีทำนองสั้นกระฉับกระเฉง ไม่เอื้อนเสียง ทำนองลำแสดงอารมณ์สนุกสนาน
สนใจ อยากฟังหมอลำ คลิ๊กเลย รับรองความม่วนซื่นครับ http://www.baanmaha.com/forums/forumdisplay.php?f=99 4. ลำเพลิน เป็นกลอนลำที่มีทำนองจังหวะเร็ว สนุกสนาน ไม่มีการเอื้อนเสียงให้ความครึกครื้น เข้ากับลีลาการเต้น
หมายเหตุ หมอลำต้องเลือกทำนองการลำให้สอดคล้องกับเนื้อหาของเรื่องด้วย
ผู้เขียนนำหมอลำมาฝาก
ความเห็น (33)
อยู่ที่บ้าน ชอบดูลิเก
มาเป็นสะใภ้ไทใต้ เลยชอบดูหมอลำค่ะ
สวัสดีค่ะคุณครู
ขอบคุณที่ขวนมาฟังลำเด้อค่ะ
สิไปเฮดงานก่อน....ค่อยมาฟัง
ขอบคูณหลายๆค่ะ
กินกาแฟยามเช้าด้วยกันค่ะ
สวัสดีตอนเช้าๆครับคุณกระติก
- ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยม มาฟังหมอลำกับไทใต้
- และที่สำคัญที่สุดคือ ดีใจที่ได้ไทเลยเป็นเพื่อน
- รักไทใต้ไม่ต้องมากแต่ขอให้นานๆ นะครับคุณกระติก
- จากใจจริงของเราชาวไท้ใต้ ซันลาล่ะ
- มีความสุขเด้อ
ขอบคุณมากครับพี่แดง
- ขอให้มีความสุขกับการทำงานนะครับ
- แล้วพักผ่อนฟังหมอละให้ม่วนๆนะครับ
สวัสดีค่ะ มาชมศิลปะชาวอีสานค่ะ
สวัสดีครับคุณครุป้อม ที่คิดถึง
- ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยม มาทักทาย
- มารับรู้ถึงศิลปะการแสดงหมอลำของคนอีสาน
- ครูป้อมฟังรู้เรื่องบ่น้อ
- ถ้าสงสัยก็บอกนะครับจะแปลให้ฟัง
- มีความสุขกับวันหยุดนะครับ
เป็นครูลำได้ไหม..อิๆๆๆ
สบายดีนะเพื่อนท.
สวัสดีครับอ้อยเล็ก เพื่อนรัก
- เป็นครูก็ลำได้ ถ้าสนใจท่องกลอนลำให้ได้
- อย่างเพื่อนคุณคนนี้ ก็เคยลำอยู่เสมอ
- ทั้งลำสนุกๆกับเพื่อนๆ หรือลำกับวงหมอลำอาชีพ
- คนอีสานส่วนมากลำได้นะครับ
- ถ้าเราได้เจอกัน...จะลำให้ฟังนะ
- มีความสุขมากๆนะเพื่อน
ขอบลำซิ่งนะคะ มันมีเต้นด้วย ลีลาก็เยอะคะ ชาวอีสานสนุกมาก ถ้ามีลำซิ่งอยู่ที่ไหน วงไหนมันส์มาก หนีไม่พ้น ตีกันด้วย
ที่เห็นนี่ก็ลำวง แล้วก็เต้นไปด้วบคะ
พอเพลงขึ้น ใครๆก็อดไม่ได้ ดูพี่เรา นักศึกษาผู้สูงวัย
ผู้ใหญ่บ้านบ้านกุดโง้ง ออกลายมาเล้ย..ความสุข สว.(สูงวัย)
สวัสดีครับคุณ สุ
- ขอบคุณมากครับที่มาเยี่ยม
- มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เกี่ยวกับศิลปะพื้นบ้านอีสานเรา
- เป็นสิ่งที่มีคุณค่ามากมาย ต้องอนุรักษ์ไว้ให้ชนรุ่นหลังต่อไป
สวัสดีค่ะ
มาร่วมภูมิใจในศิลปวัฒนธรรมของเรา
ขอให้สุขกายสบายใจนะคะ
สวัสดียมเย็นๆครับ พี่แดง ที่คิดถึง
- ขอบคุณมากครับพี่แดงที่แวะมาเยี่ยม
- มาร่วมชื่นชมกับศิลปะอันล้ำค่าของคนอีสานเรา
- ขอให้มีความสุขกับการฟังหมอลำเพราะๆนะครับ
ม่วนซื่น โฮแซว อีหลีค่ะ
สวัสดีตอนหัวค่ำ ครับคุณ Rung
- ขอบคุณมากๆครับที่มาม่วนชื่นโฮแซวด้วยกัน
- ขอบคุณที่มาเยี่ยม
- ขอให้มีความสุขนะครับ
- หมอลำได้คนเดียวเหรอคะ
- ครูอยากลำอ่ะ ได้ป่ะ คริคริ
สวัสดีตอนหัวค่ำ ลีลาวดี เพื่อนรัก
- วันนี้ผมคิดถึงคุณมากๆ (แปลก) ผมไม่เคยรู้สึกอย่างนี้นะ
- คุณสบายดีมั้ย คุณเป็นอะไรหรือเปล่า ผมสังหรณ์ในใจ
- ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยม
- ผมจะรอฟังคำตอบนะครับ เพื่อนรัก
..อย่าคิดมากค่ะ..ไม่ได้เป็นไร..ยังมีลมหายใจดีอยู่ ยังไม่ตายค่ะ ...
...ดูคุณแปลกเหมือนกัน มีไรคุยกันได้นะคะ...
ขอบคุณ เพื่อนรัก ลีลาวดี
- คุณเป็นเพื่อนที่ดีที่สุดของผม
- ถ้าผมไม่สบายใจเมื่อไหร่ผมจะบอกคุณนะ
- ตอนนี้ ผมยังสบายดีทั้งใจและกาย
- มีความสุขกับวันทำงานนะครับ
เอ้าบล็อคนี้มีหวานอยู่ 2 คนแค่นั้นเหรอ รู้นะ เหงาใช่ไหมคะ มีไรเปล่า
- อย่าโพดหลาย .....แม่เสี่ยว สุ
- บ่ปานนั้นดอก
- กะหวานนำทุกคนนั้นหล่ะ
- กะธรรมหล่ะน้อ หมู่กันกะเบิ่งกันแงงกันนั้นหล่ะ
- เจ้า ข่อยกะคึดฮอดคือกัน ข่อยสิไปกระนวนไปยามเจ้าจักมื้อเด้อ
- ไปมื้อได๋สิบอก ข่อยคึดฮอดเจ้าหล้าย หลาย
- ไหนสัญญาว่าไม่สบายแล้วจะบอกกันไง (คุณครูอ้อยเล็กฟ้องอ่ะ)
- เป็นห่วงนะคะ
- ขอให้คุณสุขภาพเเข็งแรง ค่ะ
- ขอบคุณเพื่อนรัก ลีลาวดี ที่สุด
- สักวันหนึ่ง ถ้ายังมีลมหายใจอยู่คงได้มีโอกาสพบกัน
- โชคดีนะเพื่อนรัก
- รักษาสุขภพาพตัวเองด้วยนะ
สวัสดีค่ะ
- คนมักหมอลำ..มารายงานตัวค่ะ
- เขียนทีไร..กลัวสะกดผิดทุกที
- ครั้งนร้จำแล้วค่ะ...หมอลำ
สวัสดีครับ คุณพี่คิม ที่รักเคารพ
- ขอบคุณ คุณพี่ครูคิมมากๆครับที่แวะมาเยี่ยม
- ขอให้พี่คิมประสบแต่สิ่งดีๆในชีวิตนะครับ
....ฝันดีค่ะคุณ....
มีความสุขทั้งวันน๊า
- ขอบคุณครับ คุณ ลีลาวดี
- หลับฝันดีนะคะ
- คิดถึงค่ะ
- เสาร์อาทิตย์ไม่ได้อยู่คุยด้วยเลย เเย่จัง
- ขอบคุณมากๆครับคุณ ลีลาวดี
- ที่มีไมตรีมาฝาก
มาดร็อกมักลำ
คือครั้งหนึ่งผมเคยอ่านหนังสือเจอนะครับ ในหนังสือเล่มนั้นเขียนว่าหมอลำเกิดจากการเล่านิทานรอบกองไฟของคนอีสานซึ่งมีการทำท่าทางประกอบจนพัฒนามาเรื่อยๆ
เเต่หนังไม่รู้หายไปไหนครับ
คือผมกำลังเก็บข้อมูลเพื่อทำสารสนเทศท้องถิ่นอยู่จึงขอความกรุณาขอข้อมูลเพิ่มเติมด้วยครับ
- ขอบคุณครับคุณมาดร็อกมักลำ
- ที่แวะมาเยี่ยมมาทักทาย
- จะพยายามหาข้อมูลมาเพิ่มเติมให้ครับ
- โชคดีมีสุขนะครับ
สวัสดีค่ะ
มาเยี่ยมค่ะ...
ชอบลำกลอนค่ะ...เคยฟังสมัยเด็กๆ ลำกลอนที่เป็นของดั้งเดิมน่ะคะ
เห็นภาพชีวิตชนบท...
- ขอบคุณครับพี่แดง
- เป็นสิ่งที่มีคุณค่ามากครับพี่
- และก็เป็นสิ่งท่หายยากขึ้นเรื่อยๆด้วย
- มีความสุขมากๆนะพี่