ในฐานะครู แล้วจึงไม่สามารถที่จะชอบวิธีการสอนแบบใดแบบหนึ่งเท่านั้น แต่จะต้องชอบทุกรูปแบบที่สามารถส่งเสริมการเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียน และ ครูจะต้องปรับเปลี่ยนรูปแบบการสอนของตนเอง เพราะ รูปแบบการสอน และ ความประพฤติของครูจะเป็นแบบอย่างของศิษย์ไปโดยปริยาย ดังนั้น การใช้เทคนิคการสอนหลากหลายรูปแบบ แม้บางเทคนิคครูอาจไม่ถนัด แต่ครูจะต้องฝึกหัดและทำให้ได้ เนื่องจากต้องยึดถือปรัชญาที่ว่า "ไม่มีสิ่งใดที่คนเราจะทำไม่ได้ หากเราเพียรพยายาม และตั้งใจที่จะทำมัน" เมื่อครูปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างได้แล้ว ครูจึงจะสามารถสอนศิษย์ได้ ศิษย์จึงจะยอมรับสิ่งที่ครูสอนด้วยความจริงใจ.
สืบเนื่องจากได้รับโจทย์...จากการเรียนหลักสูตรผู้เชี่ยวชาญอีเลิร์นนิง...จึงได้มีโอกาสขีดเขียนเป็นเรื่องราว..จึงขอนำมาแบ่งปันบันทึกไว้ ณ ที่แห่งนี้. นะคะ
-----------------------------------------------------------
"ในฐานะครู คุณคิดว่าคุณชอบวิธีสอนในอีเลิร์นนิงใด เพราะเหตุใด"
ในฐานะครูแล้วนั้น จะจัดการเรียนการสอนแบบใดนั้น ย่อมจะต้องคำนึงถึงผลประโยชน์อันจะเกิดกับผู้เรียนเป็นสำคัญ ทั้งนี้ ครูจะต้องมีความเมตตาเป็นหลัก นั่นคือ ผู้เรียนทุกคนควรได้รับโอกาสในการเรียนรู้ และได้รับความรู้ต่างๆ เสมอกัน ครูจะต้องส่งเสริมจุดเด่นที่ผู้เรียนมีให้ชัดขึ้น และ เติมแต่ง หรือ ปรับปรุงข้อด้อยของผู้เรียน เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนมีความรู้ความสามารถทั้งในเชิงความรู้ทางวิชาการ สังคม-อารมณ์ และคุณธรรม เพื่อเป็นพลเมืองที่ดีของสังคมและประเทศชาติต่อไป
ดังนั้น ในการจัดการเรียนการสอนในฐานะครูแล้ว วิธีสอนที่ชอบนั้นควรที่จะเป็นวิธีสอนที่เหมาะสมกับผู้เรียน (ทั้งส่งเสริม และ แต่งเติมผู้เรียน) แต่ทั้งนี้ เราไม่สามารถที่จะใช้วิธีสอนวิธีการใดการหนึ่งกับผู้เรียนทุกคนได้ เนื่องจากผู้เรียนแต่ละคนมีพื้นฐานความรู้ ประสบการณ์ วิธีการคิด และรูปแบบการเรียนรู้ (Learning stlye) ที่แตกต่างกัน
ในฐานะครู แล้วจึงไม่สามารถที่จะชอบวิธีการสอนแบบใดแบบหนึ่งเท่านั้น แต่จะต้องชอบทุกรูปแบบที่สามารถส่งเสริมการเรียนรู้ให้แก่ผู้เรียน และ ครูจะต้องปรับเปลี่ยนรูปแบบการสอนของตนเอง เพราะ รูปแบบการสอน และ ความประพฤติของครูจะเป็นแบบอย่างของศิษย์ไปโดยปริยาย ดังนั้น การใช้เทคนิคการสอนหลากหลายรูปแบบ แม้บางเทคนิคครูอาจไม่ถนัด แต่ครูจะต้องฝึกหัดและทำให้ได้ เนื่องจากต้องยึดถือปรัชญาที่ว่า "ไม่มีสิ่งใดที่คนเราจะทำไม่ได้ หากเราเพียรพยายาม และตั้งใจที่จะทำมัน" เมื่อครูปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างได้แล้ว ครูจึงจะสามารถสอนศิษย์ได้ ศิษย์จึงจะยอมรับสิ่งที่ครูสอนด้วยความจริงใจ.
ทั้งนี้ ครูจำเป็นจะต้องปรับกระบวนการเรียนการสอนให้เหมาะสมกับโอกาส สถานะ ความพร้อม ในบริบทนั้นๆ ต้องเลือกใช้วัสดุที่เหมาะสม ในด้านการใช้วัสดุควรที่จะคำนึงถึงความคุ้มค่า งบประมาณ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด และส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ตระหนักถึง ความพอเพียงที่เหมาะสม แต่ต้องเป็นผู้ใฝ่รู้และสร้างสรรค์
เทคนิค และ วิธีสอนมีหลากหลายวิธี เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียนให้มีประสิทธิภาพ บางกรณีต้องใช้เทคนิคผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง บางกรณีต้องใช้ผู้สอนเป็นศูนย์กลาง คงไม่สามารถบอกได้ว่าวิธีใดเป็นวิธีที่ดีที่สุดสำหรับการสอนของคุณครู หากเพียงแต่ ครูต้องคิดค้นนวัตกรรมและวิธีสอนที่ดีที่สุดเพื่อให้เกิดกับผู้เรียน ณ ขณะนั้น ด้วยกระบวนการผสมผสาน (Blended) ด้วยวิธีสอนแบบผสมผสาน (Blended Learnning) โดยการนำเทคนิคการสอน , สื่อการสอน , แหล่งการเรียนรู้ ที่หลากหลาย นำมาใช้ให้เหมาะสมกับผู้เรียนและเป้าหมายของการเรียนรู้ของผู้เรียน เป็นต้น
ส่วนการเรียนการสอนในอีเลริ์นนิง. จุดมุ่งหมายที่สำคัญคือ ส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเองของผู้เรียน เนื่องจากการเรียนการสอนอีเลิร์นนิงลดข้อจำกัดด้านระยะทาง เพิ่มโอกาสการเรียนรู้ มีสื่อการเรียนที่หลากหลาย พร้อมทั้งช่องทางการสื่อสารที่ยืดหยุ่นและหลากหลาย สิ่งเหล่านี้จะส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเองของผู้เรียน อันเป็นคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของบุคคลในยุคปัจจุบันและอนาคต.
เพื่อให้ผู้เรียนที่เรียนในอีเลิร์นนิงสามารถประสบความสำเร็จในการเรียนอีเลิร์นนิงนั้น สำหรับข้าพเจ้าในฐานะครูแล้วนั้น เห็นว่า วิธีสอนที่ชอบเพราะคิดว่าผู้เรียนน่าจะชอบ ก็คือ
1) การสอนบรรยาย สำหรับเนื้อหาที่ผู้เรียนสามารถอ่านได้ด้วยตนเอง ในรูปแบบของไฟล์ PDF เอกสาร html ทั้งนี้ เอกสารการสอนบรรยายนั้น ควรที่จะมีการเขียนอย่างเป็นระบบ ถูกต้อง และมีรูปภาพประกอบที่เหมาะสม (ผู้เรียนที่ชอบค้นคว้าเอง)
2) การสอนแบบใช้เกม อันนี้ผู้เรียนหลายคนชอบเนื่องจากได้รับความเพลิดเพลินสนุกสนานในการเรียน พร้อมทั้งได้รับรู้สาระความรู้และบรรลุเป้าหมายในการสอนได้
3) การสอนแบบจำลองสถานการณ์ อันนี้จะสามารถทำให้ผู้เรียนเห็นภาพได้ชัด และ การสอนในอีเลิร์นนิงก็มีเครื่องมือในการจำลองสถานการณ์ได้ แต่หากคุณครูไม่สามารถที่จะพัฒนาสื่อได้ด้วยตนเอง ก็อาจจำเป็นต้องใช้ทักษะการสืบค้น เพื่อค้นหาข้อมูลบนเว็บ แล้วเลือกนำมาใช้
4) การสาธิต การสอนอีเลิร์นนิง ยังสามารถสนับสนุนการสอนแบบสาธิต เช่นไฟล์วิดีโอ หรือ สาธิตผ่านตัวการ์ตูนต่างๆ นอกจากทำให้ผู้เรียนได้เห็นภาพในการปฏิบัติแล้ว ผู้เรียนยังสามารถที่จะเรียนรู้ด้วยตัวเอง ซ้ำไปซ้ำมาได้
5) การเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งที่เหมาะสม เพื่อส่งเสริมให้ผู้เรียนได้มีการคิดแก้ปัญหา เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ควบคุมการเรียนด้วยตนเอง พร้อมทั้งมีปฏิสัมพันธ์ และการทำงานกลุ่มร่วมกับเพื่อนๆ ได้
6) การเรียนรู้ด้วยการอภิปราย เป็นอีกรูปแบบที่เหมาะสมในการเรียนรู้อีเลิร์นนิง เนื่องด้วยสามารถจัดการอธิปรายได้ทั้งแบบออนไลน์พร้อมๆ กัน หรือ แบบไม่ประสานเวลา ซึ่งจะเหมาะกับผู้เรียนจำนวนมาก และส่งเสิรมให้ผู้เรียนทุกคนได้มีโอกาสร่วมแสดงความคิดเห็น เป็นการเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้มีโอกาสร่วมมือในการเรียนรู้จากตนเอง และ ผู้อื่น
7) การเรียนรู้แบบเพื่อนช่วยเพื่อน เป็นอีกรูปแบบที่ครู ควรเป็นผู้สนับสนุนการเรียนรู้ให้ผู้เรียนได้มีบทบาท ในการแสดง การสอน การได้ช่วยเหลือเพื่อน รับฟังจากเพื่อน และแลกเปลี่ยนความรู้ซึ่งกันและกัน ซึ่งส่งผลให้ผู้เรียนที่เป็นผู้สอน หรือช่วยเพื่อนในเรื่องนั้น ได้เกิดการเห็นคุณค่าในตนเอง เห็นถึงความสามารถของตน เกิดการพึ่งพาอาศัยกัน
8) การเรียนรู้ร่วมกัน Collaborative และ การเรียนแบบร่วมมือ Copporative ซึ่งเป็นการเรียนด้วยกลุ่มย่อมที่มีการจัดกระบวนการเรียนให้มีการทำกิจกรรมเพื่อช่วยกันเรียนรู้และแก้ปัญหา อาจจะอยู่ในรูปชุมชนการเรียนรู้ ซึ่ง การเรียนอีเลิร์นนิงมีเครื่องมือที่สนับสนุนรูปแบบการเรียนรู้แบบนี้เป็นอย่างดี
9) การเรียนรู้แบบทัศนศึกษา เป็นอีกรูปแบบที่ช่วยเปิดโลกทัศน์แก่ผู้เรียน เนื่องจากทำให้ผู้เรียนได้เห็นสิ่งใหม่ ทั้งนี้สามารถทำได้ทั้งที่ครูเป็นผู้แนะนำแหล่งทัศนศึกษา หรือ ผู้เรียนเป็นผู้แนะนำ โดยแหล่งทัศนศึกษาอีเลิร์นนิงมีหลากหลาย ผู้สอนจะต้องมีการเตรียมแหล่งเรียนรู้ หรือ ขั้นตอนที่จะเรียนรู้ให้เหมาะสม
และ อีกหลากหลายวิธี สามารถที่จะนำมาใช้ในการจัดการเรียนการสอนอีเลิร์นนิง สิ่งสำคัญนอกเหนือจากการให้ผู้เรียนได้รับรู้ถึงสาระวิชาความรู้แล้วนั้น ผู้สอนควรที่จะคำนึงหรือสอดแทรกทักษะการคิด ทักษะสังคม ทักษะชีวิตที่จะเป็นแก่ผู้เรียน โดยเฉพาะ คุณธรรมจริยธรรมที่นับได้ว่าเป็นพื้นฐานของชีวิต และ การอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างปกติสุข.